Teoria współzależności

Jak zadowolenie ze związku wpływa na
jego trwałość?



Korelacja 0,14 – 0,44.

Teoria wymiany społecznej



John Thibaut i Harold Kelley (np. 1959, 1978)



Teoria Współzależności:



Ludzie oceniają swoje związki i podejmują decyzje z
nimi związane racjonalnie analizując zyski i koszty.



Ludzie są motywowani do maksymalizowania zysków i
minimalizowania kosztów.

Wynik = Zyski – Koszty

Poziom odniesienia

Wynik – Poziom Odniesienia = Poziom Zadowolenia

6 – 5 = 1

6 – 9 = - 3

9

5

6

10

Porównawczy poziom odniesienia

Wynik – PPO = zależność lub
niezależność

PPO

PPO jest spostrzegany subiektywnie. Może zależeć od:



samooceny



wyuczonej bezradności



inwestycji włożonych w związek



dostępu do informacji

zadowolenie

zależność

PO

PPO

WYNIK

(zyski – straty)

Cztery typy związków

PO

PPO

szczęśliwy

stabilny

PO

PO

PO

szczęśliwy

niestabilny

nieszczęśliwy

niestabilny

nieszczęśliw

y

stabilny

PPO

PPO

PPO

B

A

C

D

(nie)zależność a władza

PPO Tomka

Zadowolenie Kasi i Tomka

PPO Kasi

Poziom zaangażowania a dominacja

zaangażowany mężczyzna

zaangażowana kobieta

równo zaangażowani

Jak PO zmienia się z czasem?

PO

szczęśliwy

stabilny

PPO

nieszczęśliw

y

stabilny

Jak PPO zmienia się z czasem?

Podniesienie PO



Dużo zysków w dobrym związku



Wpływy kulturowe

Podniesienie PPO



Wpływy kulturowe



Praca kobiet



Mobilność



Mniejsze bariery natury religijnej i społecznej



Internet

Jak PPO zmienia się z czasem?

PO

stabilny

PPO

niestabilny

Bilans zysków i strat

Zyski



Intensywność uczuć oraz poziom wzajemnej życzliwości i
otwartości na początku związku jest predyktorem stałości
związku.



Pary które są dla siebie miłe są razem dłużej niż te, które
oferują sobie wzajemnie mniej tego typu nagród.

Koszty



44% ludzi codziennie złości się na bliską osobę.



8,7 konfliktowych sytuacji z partnerem na tydzień.



1 – 2 nieprzyjemne kłótnie małżeńskie na miesiąc.

Koszty, czyli zło jest silniejsze niż dobro



Ludzie są wobec bliskich bardziej krytyczni i bezpośredni



Negatywne niepożądane zachowania
partnera są lepiej zauważane i dłużej
pamiętane niż dobre.



Z czasem spada zdolność do sprawiania
partnerowi przyjemności, natomiast rośnie
zdolność do wyrządzenia przykrości.

wysokie ryzyko rozwodu

niskie ryzyko rozwodu

Gottman i Levenson 1992

54
%

24%

Proporcja nagród do kosztów

5:1

Koszty i zyski z biegiem czasu...

Kurdek, 1999

Gorszy bilans 

Powody:



Brak wysiłku i troski o związek



Współzależność wzmacnia konflikty



Bliskość - odsłonięcie słabszych stron



Nierealistyczne oczekiwania

zbliżanie się

unikanie

nudne

pasjonujące

bezpieczne

niebezpieczne

niskie koszty

małe zyski

duże zyski

wysokie koszty

Shelly Gable (2008)



Przyjemność i ból doświadczane w związku nie są skorelowane!



Bezpieczne związki nie zawsze przynoszą satysfakcję,
satysfakcjonujące – nie zawsze dają poczucie bezpieczeństwa.



Ludzie różnią się tendencjami do używania tych dwóch

rodzajów motywacji.



To co dla jednego jest „kosztowne” dla innego wcale nie jest.



Silna motywacja do unikania kosztów skłania ludzi do

monitorowania wad partnera.



Silna motywacja maksymalizowania zysków skłania do

skupiania się na zaletach partnera.

Inwestycyjny model związku. Caryl
Rusbult

Poziom zadowolenia

Poziom inwestycji

Jakość alternatyw

Poziom zaangażowania

Decyzja

+

+

+

_

Zaangażowanie

Zaangażowanie skłania ludzi do działań, które chronią i

podtrzymują związek:



Dostosowanie się, brak akcji odwetowych



Poświęcenie własnych interesów



Tendencyjne spostrzeganie własnego związku



Tendencyjne spostrzeganie alternatyw

Dewaluowanie atrakcyjnych alternatyw

Świadome kierowanie uwagą

Badani, którzy byli bardziej zadowoleni
ze swojego związku spędzali mniej
czasu na wpatrywania się w zdjęcia
atrakcyjnych modelek i aktorów.
Ci mniej zadowoleni ze związku
wpatrywali się dłużej.

Miller (1997). Inattentive and contented: Relationship commitment

and attention to alternatives.

Dewaluowanie atrakcyjnych
alternatyw

Maner, Gailliot, Miller (2009). The implicit cognition of
relationship maintenance: Inattention to attractive alternatives

Dewaluowanie atrakcyjnych alternatyw

Maner, Gailliot, Miller (2009). The implicit cognition of relationship
maintenance: Inattention to attractive alternatives

Dewaluowanie atrakcyjnych alternatyw



osoby będące w związku, dewaluują wartość

alternatywnych partnerów – oceniają ich jako mniej

atrakcyjnych niż ludzie nie będący w związku.



Negatywna ocena atrakcyjności alternatywnych

partnerów
pomaga redukować zagrożenie dla związku i

podtrzymać
zaangażowanie w stosunku do obecnego partnera.

(Lydon, Meana, Sepinwall, Richards, Mayman,1999; Simpson et al., 1990).

Inwestycyjny model związku. Caryl
Rusbult

Poziom zadowolenia

Poziom inwestycji

Jakość alternatyw

Poziom zaangażowania

Decyzja

+

+

+

_