Polityka handlowa. Definicje.

Rodzaje

Polityka handlowa to:

1.

zbiór reguł, metod i narzędzi, za pomocą
których władza gospodarcza kieruje
handlem zagranicznym kraju.

2.

interwencja rządu w sferze handlu
zagranicznego.

3.

regulowanie wymiany, które obejmuje
poczynania władzy centralnej w
gospodarce wpływające na poziom cen
lub ilości dóbr będących przedmiotem
produkcji, konsumpcji i wymiany.

Polityka handlowa jest to realizacja

przez określony kraj zadań w sferze

swojej wymiany handlowej z

zagranicą przy zastosowaniu

określonych instrumentów.

Tak rozumiana polityka ma na celu

zapewnienie szeroko rozumianej ochrony

krajowej produkcji i zatrudnienia oraz

bilansu płatniczego (handlowego).

Cele te mogą być osiągane zarówno przez

zastosowanie środków ograniczających

import (cła importowe) lub pobudzających

eksport (subsydia eksportowe).

Polityka handlowa

konwencyjna

autonomiczna

specyficzna

Polityka handlowa konwencyjna

-oparta na zasadach GATT/WTO,
stosowana wobec krajów
członkowskich WTO lub wobec tych,
które nie są wprawdzie członkami
organizacji, ale otrzymały klauzulę
największego uprzywilejowania
(KNU).

Polityka handlowa autonomiczna -

wynika z niezależnych decyzji kraju,
niezwiązanych z postanowieniami
WTO

a. Dyskryminacyjna
b. Preferencyjna

Polityka specyficzna - określona

przez porozumienia bilateralne lub
przez zasady ugrupowań
regionalnych.

Polityka handlowa:

-

Liberalna (wolnego handlu)

-

Protekcjonistyczna

Instrumenty polityki handlowej:

1.

Taryfowe

2.

Pozataryfowe
a. bezpośrednie – są ukierunkowane na
realizację celów polityki handlowej,
wpływają wprost na wielkość obrotów
b. pośrednie – nie są stosowane do
regulowania wielkości handlu lecz do
realizacji potrzeb wewnętrznych a ich
wpływ na handel jest skutkiem ubocznym
a nie najważniejszym

Narzędzia

Znaczenie po Rundzie

Urugwajskiej

Narzędzia taryfowe
cło
plafon taryfowy
kontyngent taryfowy

maleje
maleje
maleje

Narzędzia pozataryfowe bezpośrednie
ilościowe:
ograniczenia ilościowe (kwoty)
dobrowolne ograniczenia eksportu (VER)

fiskalne:
subwencje eksportowe
dopłaty do kredytów eksportowych
podatek graniczny
administracyjne:
licencje importowe i eksportowe
obowiązkowe procedury celne
minimalne wymogi eksportowe
„przepisy domieszkowe"
procedury antydumpingowe

maleje
eliminacja

maleje
bez zmian
dopuszczalny

maleje
maleje
maleje
bez zmian
rośnie

Narzędzia pozataryfowe pośrednie
fiskalne:
subwencje regionalne
subwencje produkcyjne

administracyjne:
normy techniczne
normy sanitarne
normy ekologiczne
wymogi dotyczące opakowań i etykiet
reguły pochodzenia towarów
ograniczenia dewizowe

rośnie
maleje

rośnie
rośnie
rośnie
bez zmian
rośnie
bez zmian

Cło - najpowszechniejsza opłata

pobierana przez państwo od

przywozu, wywozu lub przewozu

towarów przez granice celne państwa

lub unii celnej.

Z punktu widzenia kierunku obrotu

towarowego rozróżnia się cła:



Przywozowe (importowe)



Wywozowe (eksportowe)



Przewozowe (tranzytowe).

Ze względu na cel stosowania cła

podzielić można na:



Fiskalne



Ochronne (protekcyjne)



Prohibicyjne



Odwetowe



Antydumpingowe lub wyrównawcze.

Ze względu na sposób obliczania cła

dzielimy na:



Cła od wartości (ad valorem)



Specyficzne



Mieszane.

Mechanizm ekonomiczny działania ceł

– model małego kraju

Skutki:

-

zmniejszenie nadwyżki konsumenta (różnica pomiędzy

kwotą, jaką nabywca jest skłonny zapłacić za określoną

ilość dobra, a kwotą jaką musi rzeczywiście zapłacić)

-

zwiększenie nadwyżki producenta (różnica między sumą,

którą producent lub sprzedający jest skłonny przyjąć za

daną ilość produktu a sumą, którą otrzymuje na rynku)

-

wystąpienie efektów:

fiskalnego (pole c)
redystrybucyjnego (pole a)
konsumpcyjnego (pole d)
protekcyjnego (pole b)

Straty konsumentów:

a + b + c + d

Korzyści producentów: a
Korzyści budżetu państwa:

c

Straty netto

b + d

Wprowadzenie ceł w małym kraju prowadzi

w ostatecznym rachunku do poniesienia

przez ten kraj strat netto. Straty te są

ceną, jaką płaci się za odejście od zasady

wolnego handlu, mimo że dla niektórych

podmiotów i grup społecznych

wprowadzenie ceł może być korzystne.

Mechanizm ekonomiczny działania ceł

– model dużego kraju

Skutki:

-

zmniejszenie nadwyżki konsumenta (różnica pomiędzy

kwotą, jaką nabywca jest skłonny zapłacić za określoną

ilość dobra, a kwotą jaką musi rzeczywiście zapłacić)

-

zwiększenie nadwyżki producenta (różnica między sumą,

którą producent lub sprzedający jest skłonny przyjąć za

daną ilość produktu a sumą, którą otrzymuje na rynku)

-

wystąpienie efektów:

fiskalnego (pole c)
redystrybucyjnego (pole a)
konsumpcyjnego (pole d)
protekcyjnego (pole b)
terms of trade (pole e)

Skutki:

-

zmniejszenie nadwyżki konsumenta (różnica pomiędzy

kwotą, jaką nabywca jest skłonny zapłacić za określoną

ilość dobra, a kwotą jaką musi rzeczywiście zapłacić)

-

zwiększenie nadwyżki producenta (różnica między sumą,

którą producent lub sprzedający jest skłonny przyjąć za

daną ilość produktu a sumą, którą otrzymuje na rynku)

-

wystąpienie efektów:

fiskalnego (pole c)
redystrybucyjnego (pole a)
konsumpcyjnego (pole d)
protekcyjnego (pole b)
terms of trade (pole e)

Straty konsumentów.

a + b + c + d

Korzyści producentów:

a

Korzyści budżetu państwa:

c

Korzyści z poprawy terms of trade: e
Straty netto

b + d - e

Wprowadzenie cła niekoniecznie musi

prowadzić do strat netto.

Jeżeli b + d ≥ e, to duży kraj poniesie straty lub nie

odniesie korzyści z wprowadzenia cła.

Jeżeli natomiast e > b + d, to wprowadzenie cła

przyniesie dużemu krajowi korzyści.

Dziękuję za uwagę