Postępowanie pielęgniarskie

Postępowanie pielęgniarskie

w najczęściej występujących

w najczęściej występujących

schorzeniach wieku starszego

schorzeniach wieku starszego

Do nieurazowych schorzeń narządu

Do nieurazowych schorzeń narządu

ruchu zaliczamy:

ruchu zaliczamy:

1.

reumatoidalne zapalenie stawów

2.

zesztywniające zapalenie stawów
kręgosłupa

RZS –

to schorzenie prowadzące do dużego

stopnia inwalidztwa. Etiologia nie jest jasna, być

może wirusowa, z wytworzeniem reakcji

immunologicznej. Raz rozpoczęty proces nie

wygasa, powoli postępuje. Zmiany stawowe

doprowadzają do destrukcji stawów i pozostawiają

stałe zniekształcenia oraz ograniczenia

ruchomości. Choroba dotyczy przede wszystkim

kobiet ( chorują 6 krotnie częściej niż mężczyźni ).

ZZSK – proces chorobowy o nieznanej etiologii toczy

się w drogach stawowych międzykręgowych, w

więzadłach międzykręgowych i w stawach

krzyżowo – biodrowych.Choroba dotyczy mężczyzn

w młodym i średnim wieku. Choroba rozpoczyna

się powoli i stale postępuje. Objawy – bóle krzyża,

odcinka lędźwiowego kręgosłupa, ograniczenie

ruchomości do całkowitego zesztywnienia stawów.

Do najczęstszych problemów

Do najczęstszych problemów

pielęgnacyjnych pacjentów

pielęgnacyjnych pacjentów

zaliczamy

zaliczamy

:

:



bóle stawowe



obrzęki stawowe



ograniczenie ruchomości w stawach –
niemożność wykonywania podstawowych
czynności



problemy psychiczne wynikające z
postępującego przebiegu choroby

Z uwagi na powyższe problemy,

Z uwagi na powyższe problemy,

oprócz typowych działań

oprócz typowych działań

pielęgnacyjno – opiekuńczych do

pielęgnacyjno – opiekuńczych do

zadań pielęgniarki należy:

zadań pielęgniarki należy:



edukacja chorego dotycząca prawidłowego stylu

życia



edukacja rodziny chorego



prawidłowe ułożenie chorego



stosowanie odpowiednich działań rehabilitacyjnych

dla poszczególnych okresów schorzeń



zapobieganie powikłaniom w narządzie ruchu



stosowanie działań pozafarmakologicznych

likwidujących ból



dopilnowanie i stosowanie odpowiedniej diety



stosowanie wsparcia psychicznego dla rodziny

pacjenta

Prawidłowy tryb życia

Prawidłowy tryb życia



pacjent nie może być w bezruchu, musi
stosować ćwiczenia



używać sprzętu zmechanizowanego



oszczędzać chore stawy



rozkładać siłę na wszystkie mięśnie



oszczędzać kręgosłup



używać odpowiednich sprzętów codziennego
użytku – łyżki, widelce



przybory w łazience i toalecie



balkonik do nauki chodzenia



lekkie, ciepłe obuwie, lub obuwie ortopedyczne

Prawidłowe ułożenie chorego

Prawidłowe ułożenie chorego

leżącego

leżącego



zastosowanie zasad prawidłowego ułożenia ( głowa

podparta, ramiona symetrycznie ułożone, krzywizna

lędźwiowa wypełniona, kolana ugięte, stopy podparte )



poduszka jedna, płaska – zapobiega zniekształceniom



nie siedzenie zbyt długo w jednej pozycji



nie stosowanie wałków pod kolana – powodują

przykurcze



układanie chorego na brzuchu – zapobiega to

przykurczom bioder



palce ręki muszą być lekko zgięte, kciuk ułożony w

tzw. opozycji



częsta zmiana pozycji w łokciach

Chory leżący 2 x dziennie

Chory leżący 2 x dziennie

powinien ćwiczyć mięśnie i

powinien ćwiczyć mięśnie i

stawy

stawy



prostować i zaciskać palce rąk



dotykać kciukiem każdego palca



zginać i prostować łokcie



unosić i opuszczać ramię



zaciskać i prostować palce stóp



zginać i prostować stopę



wykonywać krążenia stopy



napinać rzepkę



przywodzić i odwodzić nogę



leżąc na brzuchu unosić na przemian jedną i

drugą nogę

Stosowanie odpowiednich

Stosowanie odpowiednich

działań rehabilitacyjnych dla

działań rehabilitacyjnych dla

poszczególnych okresów

poszczególnych okresów

schorzeń

schorzeń

Istotą zmian w RZS jest przekrwienie i obrzęk

błony maziowej a w jamie stawu gromadzenie
się wysięku zapalnego, w wyniku czego
dochodzi do powstania młodej zapalnej tkanki
ziarninującej, która niszczy chrząstkę
stawową , która zbiegiem czasu tworzy zbitą
tkankę łączną, co prowadzi do zesztywnienia
stawu

Wg. Steinbrockera RZS

Wg. Steinbrockera RZS

przechodzi przez następujące

przechodzi przez następujące

okresy:

okresy:

I wczesny – obrzęk stawu nieznaczny lub

wyraźny ( bez zniekształceń )

II zmian umiarkowanych – ograniczenie

zakresu ruchu w stawach bez zniekształceń
stawów

III zmian zaawansowanych – postępujące

zniekształcenie stawów

IV schyłkowy – wytwarzają się zrosty włókniste

lub kostne w stawach.

Rehabilitacja

Rehabilitacja

Specyfika rehabilitacji chorych wynika z :



postępującego procesu



lokalizacji zmian w wielu odcinkach narządu
ruchu



bólu



trudności w akceptacji własnego kalectwa



trudności w integracji socjalnej

Istotą działań rehabilitacyjnych jest ustalenie

perspektywicznego programu zmierzającego
do przywrócenia równowagi miedzy zaistniałą
sprawnością a potrzebami. Program należy
zmieniać po każdym rzucie choroby

Działania rehabilitacyjne

Działania rehabilitacyjne



W okresach remisji – stosujemy jak najwięcej

ruchu i ćwiczenia lecznicze, ograniczamy do

minimum leżenie w łóżku



W okresach zaostrzeń – pozycja w łóżku –

płasko i twardo – mała poduszka pod kark, wałki

na zewnątrz zapobiegające rotacji. W ciągu doby

kilkakrotna zmiana pozycji.



W domu – stosowanie sprzętu umożliwiającego

utrzymanie prawidłowej pozycji ciała. Stosowanie

ćwiczeń biernych ( w odciążeniu ), gimnastyka

oddechowa.Usuwanie zniekształceń poprzez

zastosowanie ćwiczeń leczniczych w odciążeniu.

Nauczenie chorego świadomego zmniejszania

napięcia mięśniowego.



Rozsądne współzawodnictwo w zajęciach

zespołowych gimnastyka, terapia zajęciowa ).

Zapobieganie powikłaniom w

Zapobieganie powikłaniom w

narządzie ruchu

narządzie ruchu



zachowanie ruchomości stawów – utrzymanie
chorego jak najdłużej w stanie pełnej
sprawności.



w ostrym stanie – chory powinien leżeć w
łóżku. Zapewniamy choremu bierną zmianę
pozycji, ćwiczenia bierne. Dążymy do jak
najszybszego rozpoczęcia ćwiczeń czynnych,
mających na celu wzmocnienie mięśni i
zapobieganie przykurczom. Pionizujemy
chorego ( kilka razy dziennie ). Wyjaśniamy
choremu celowość wykonywania ruchów i
znaczenie profilaktyczne ćwiczeń ruchowych.

Sposoby niefarmakologicznego

Sposoby niefarmakologicznego

zwalczania bólu

zwalczania bólu

1. Podwyższenie progu bólowego i wytrzymałości na ból

poprzez:



zapewnienie komfortu psychicznego ( niwelowanie
niepokoju, lęku, zapewnienie spokoju, ciszy lub
możliwości ruchu i działania w zależności od stanu i
możliwości pacjenta )



interesujące wypełnienie czasu wolnego w celu
odwrócenia uwagi chorego od występujących
objawów



zmniejszenie napięcia fizycznego i działania bodźców
zewnętrznych wzmagających dolegliwości bólowe



zapewnienie wygody, warunków do odpoczynku.
odpowiedniej ilości snu, temperatury ciała, otoczenia

( wygodne ułożenie, stosowanie udogodnień )

2.

Zmniejszenie i niwelowanie możliwości działania
dodatkowych bodźców bólowych poprzez
sprawne, szybkie, delikatne wykonywanie
zabiegów pielęgnacyjnych.

3.

Stosowanie zabiegów pielęgnacyjnych
zmniejszających działanie bodźców bólowych ,
zmiana pozycji

( podniesienie, obrócenie ), masaże.

4.

Stosowanie leków i zabiegów przeciwbólowych
zgodnie z zaleceniem lekarza ( ocena
skuteczności stosowanych leków )

5.

Zmniejszenie bólu poprzez:



stosowanie metod fizykalnych ( ciepła,
ultradźwięków )



stosowanie metod służących odprężeniu,
łagodzeniu napięć np. ciepłe kąpiele, zmiana
bielizny osobistej, pościelowej



łagodzenie objawów, lęku, strachu ( uważne
słuchanie skarg, odczuć, zwierzeń, obaw
pacjenta, spokojne wyjaśnienie choremu
mechanizmów powstawania bólu, celowości
stosowania zabiegów i leków )

Dieta

Dieta

1.

Dieta bogatobiałkowa, z dużą zawartością żelaza.

2.

W przypadku uszkodzenia śluzówki żołądka –
ochrona – siemię lniane,odpoczynek, sen.

3.

Normalizacja wagi ciała.

4.

W przypadku zniekształceń stawów żuchwowych

( co utrudnia szerokie otwieranie ust,

gryzienie ), pokarmy należy rozdrabniać,
podawać w małych kawałkach, papkowate lub
płynne.

5.

Dbamy oto, aby chory spożywał posiłki
samodzielnie.

6.

Odżywianie powinno być pełnowartościowe
zawierać witaminy.

Profilaktyka przykurczów polega

Profilaktyka przykurczów polega

na:

na:



codziennym ćwiczeniu ruchów we wszystkich
stawach



ustawieniu pionowym chorego



właściwym ułożeniu chorego



w sytuacji powstania przykurczów np.. W stawach
kolanowych raz na dobę stawy obciążamy
woreczkami z piaskiem o ciężarze pozwalającym na
utrzymanie wyprostnej pozycji kończyn dolnych.
Przykurcze w innych stawach mogą wymagać
wyciągów ortopedycznych.



zachęcamy chorego do wykonywania ruchów mimo
bólu



zachęcamy chorego do samodzielnego wykonywania
czynności higienicznych

Wsparcie psychiczne chorego

Wsparcie psychiczne chorego

obejmuje:

obejmuje:



pomoc w rozwiązywaniu trudnych
sytuacji życiowych



kształtowanie właściwej postawy wobec
choroby



przestawienie zainteresowań w miarę
potrzeby

Wsparcie psychiczne rodziny chorego

Wsparcie psychiczne rodziny chorego

obejmuje:

obejmuje:



kształtowanie pozytywnych postaw rodzin wobec

chorego



pouczamy rodzinę, iż kontakty z chorym powinny

być wykorzystywane do kształtowania

pozytywnego stosunku do życia



rodzinna nie może wyręczać chorego we

wszystkich czynnościach



pielęgniarka przygotowuje rodzinę do opieki nad

chorym w domu



podtrzymuje wiarę w konieczność leczenia,

pielęgnowania rehabilitacji



udziela wsparcia w sytuacji, gdy przez długi czas

nie ma efektów leczenia i poprawy



uczy rodzinę sposobów zapobiegania powikłaniom