CZYNNOŚĆ HORMONALNA

ŁOŻYSKA

Dr n. med. Dariusz Gołąbek

Klinika Ginekologii i Położnictwa Septycznego

Collegium Medicum UJ

Czynność łożyska

1. hormony białkowe

• gonadotropina kosmówkowa
• laktogen łożyskowy

2. hormony steroidowe

• estrogeny
• progesteron

Czynność łożyska – c.d.

3. enzymy łożyskowe

• oksytocynaza
• histaminaza
• fosfataza alkaliczna

4. specyficzne białka ciążowe

• SP-1
• PAPP-A, PAPP-B

Gonadotropina kosmówkowa

(human chorionic gonadotropin

- hCG)

• sjaloglikoproteina

wytwarzana

przez

syncytiotrofoblast

• odkryta w 1927r przez Aschheima i Zondeka
• złożona z dwóch podjednostek: alfa i beta,

o masie cząsteczkowej wynoszącej 46 kD

• syntetyzowana w aparacie Golgiego
• wydzielana do krążenia matki na zasadzie

egzocytozy

Gonadotropina

kosmówkowa

• podjednostka alfa jest wspólna dla

hCG, TSH i LH

• podjednostka beta jest

charakterystyczna dla hCG, decyduje
o właściwościach biologicznych i
immunochemicznych

Gonadotropina

kosmówkowa

• hCG pojawia się w surowicy kobiety

ciężarnej

krótko

po

implantacji

zapłodnionej komórki jajowej, między 9 a
11 dniem po zapłodnieniu

• największe stężenie osiąga między 40 a 90

dniem ciąży (9-12 tydzień ciąży)

• potem następuje zmniejszenie stężenia,

które od około 14-16 tygodnia stanowi 10-
20% wartości szczytowej

Gonadotropina kosmówkowa

Wolna beta-hCG występuje wcześniej niż

podjednostka alfa, a jej szczyt przypada

na

9-12 tydzień ciąży (później niż całej

cząsteczki hCG).

Gonadotropina

kosmówkowa

• przechodzi do krwi matki i jest wydalana z

moczem

• wynik > 5 mIU/ml (dla niektórych > 25

mIU/ml) oznacza ciążę

• hCG jest wykrywalne w moczu metodą

immunologiczną gdy stężenie hCG w
surowicy wynosi 200mIU/ml (proteinuria i
hematuria mogą dawać wyniki fałszywie
dodatnie)

Gonadotropina

kosmówkowa

• w

szeroko

rozpowszechnionych

testach

ciążowych obecność hCG w moczu stwierdzana
jest na podstawie reakcji antygen-przeciwciało

• wiarygodność tych testów określana jest na

95%

• zwykle są dodatnie po upływie 35-40 dni od

ostatniej miesiączki

• krzyżową reakcję z przeciwciałami anty-hCG

daje LH

Gonadotropina

kosmówkowa

• przy testach immunoenzymatycznych

jest on dodatni przy stężeniu beta-hCG
w surowicy matki 25mIU/ml i nie zależy
od obecności krwinek czy białka w
moczu

• oba wyżej wymienione testy określają

tylko jakościowo obecność ciąży

Gonadotropina

kosmówkowa

• ilościowe oznaczenie aktywności

trofoblastu umożliwiają metody
radioimmunologiczne – stężenie
powyżej 5 mIU/ml jest wykładnikiem
ciąży

• wynik dodatni około 8 dni po

zapłodnieniu

• brak reakcji krzyżowej z LH

Gonadotropina

kosmówkowa

Ciążę można wykluczyć jeżeli wartość

hCG w surowicy krwi jest mniejsza niż

5mIU/ml, natomiast jeżeli stężenie

przekracza 25mIU/ml z dużym

prawdopodobieństwem można

rozpoznać ciążę

Gonadotropina

kosmówkowa

• pęcherzyk ciążowy jest widoczny w macicy

gdy stężenie beta-hCG jest większe niż
1800mIU/ml

• obecny pęcherzyk ciążowy a stężenie beta-

hCG mniejsze niż 1800mIU/ml – puste jajo
płodowe lub ciąża ektopowa

• brak pęcherzyka a beta-hCG większe niż

7000mIU/ml – poronienie lub ciąża
ektopowa

Gonadotropina kosmówkowa

– zastosowanie w

diagnostyce

• poronienia samoistnego
• wykrywania ciąży ektopowej
• wykrywania ciąży wielopłodowej
• marker w chorobie trofoblastycznej
• marker w nowotworach szyjki macicy, jajników
• marker w nowotworach nie wywodzących się z

narządu rodnego (płuc, śródpiersia, wątroby,
trzustki, nerek, żołądka)

Gonadotropina

kosmówkowa

Wykazano wiązanie cząsteczki hCG przez

jądra, jajniki, macicę, wątrobę, nerki,

nadnercza, tarczycę i przewód pokarmowy.

Gonadotropina

kosmówkowa – wysokie

stężenie

• ciąża wielopłodowa (między 4 a 10 tyg.

ciąży różnica trzy- do dziesięciokrotnie
wyższa)

• choroba trofoblastyczna

• ciąża większa niż czas zatrzymania

miesiączki

Gonadotropina

kosmówkowa – niskie

stężenie

• poronienie
• puste jajo płodowe
• ciąża obumarła
• ciąża ektopowa
• ciąża mniejsza niż czas zatrzymania

miesiączki

Gonadotropina

kosmówkowa - rola

• utrzymuje funkcję ciążowego ciałka żółtego
• wpływa na podjęcie czynności hormonalnych

przez gruczoły wydzielania wewnętrznego
płodu (powstanie i czynność jąder)

• stymuluje nadnercza płodu do produkcji DHEA-

S (ogniwo pośrednie w syntezie estrogenów)

Gonadotropina

kosmówkowa – rola c.d.

• pełni zastępczą rolę wydzielniczą w

okresie

funkcjonalnej

niewydolności

przysadki płodu

• wykazuje działanie immunosupresyjne,

które sprzyja osłabieniu reakcji odrzucenia
przeszczepu allogennego, jakim jest ciąża

Gonadotropina

kosmówkowa

• hCG wzrasta przynajmniej o 66% w ciągu

48 godzin i o 114% w ciągu 72 godzin

• im ciąża starsza tym wzrost stężenia jest

wolniejszy

• w przedziale 1200 - 6000 mIU/ml poziom

podwaja się średnio w czasie 96 godzin (4
dni)

Gonadotropina kosmówkowa

Oznaczanie hCG jest najbardziej

przydatną metodą do oceny rozwoju i

prognozowania przebiegu wczesnej

ciąży

Gonadotropina

kosmówkowa

Wzrost stężenia hCG po wykluczeniu wad CSN
i przy prawidłowym kariotypie stanowi
wskaźnik:

• stanu przedrzucawkowego
• IUGR
• porodu przedwczesnego
• ciąży obumarłej
• przedwczesnego oddzielenia łożyska
• małowodzia

Perenc, Dudarewicz – Med.. Science Monit. 2000

Gonadotropina

kosmówkowa

• przy

objawach

zagrażającej

rzucawki

obserwuje się wzrost poziomu całkowitej hCG

jak również podjednostki beta

• jest to wtórny objaw do zmian w łożysku takich

jak: zawały, nekroza, zanik mikrokosmków

• ogniskowa nekroza prowadzi do wzrostu

aktywności

mitotycznej

z

proliferacją

komórkową cytotrofoblastu

• w efekcie łożysko powiększa się – zwiększona

odpowiedź łożyska - nadmierna produkcja hCG

Gonadotropina

kosmówkowa – zakres

norm

3 t.c. 5 - 50 mIU/ml

4 t.c 5 - 426 mIU/ml

5 t.c. 18 – 7.340 mIU/ml

6 t.c. 1.080 – 56.500 mIU/ml

7 - 8 t.c. 7.650 – 229.000 mIU/ml

9 - 12 t.c.

25.700 – 288.000 mIU/ml

13 - 16 t.c.

13.300 – 254.000 mIU/ml

17 - 24 t.c.

4.060 – 165.400 mIU/ml

25 - 40 t.c.

3.640 – 117.000 mIU/ml

Laktogen łożyskowy (HPL)

• hormon

polipeptydowy

(glikoproteina)

zbudowanym ze 191 aminokwasów o masie
cząsteczkowej około 22 000 kD

• odkryty w 1961r. przez Ito i Higashi
• strukturalnie podobny do hormonu wzrostu,

(162

aminokwasy

znajdują

się

w

identycznych

pozycjach

jak

w

somatotropinie),

ale

jego

działanie

somatotropowe wynosi tylko 1-3%

Laktogen łożyskowy (HPL)

• wytwarzany i wydzielany przez komórki

syncytiotrofoblastu łożyska

• we krwi matki wykrywany (metodą

radioimmunologiczną) 12-18 dni od
zapłodnienia

• stężenie wzrasta w miarę trwania ciąży,

osiągając najwyższy poziom około 38
tygodnia ciąży

Laktogen łożyskowy (HPL)

• najszybszy wzrost obserwuje się między

24 a 28 tygodniem ciąży

• przed porodem następuje niewielki, a

podczas porodu znaczny spadek HPL

• po 24 godzinach połogu

.

stężenia są

niewykrywalne

Laktogen łożyskowy (HPL)

• stężenie HPL w surowicy w ciąży

donoszonej według różnych autorów

wynosi od 3,3 do 25 mg/l.

• za dolną granicę normy w ostatnich

dwóch miesiącach ciąży większość

autorów uważa 4,0-4,5 mg/l.

• w ciąży wielopłodowej wartości HPL są

1,5-2,5-krotnie większe

Laktogen łożyskowy (HPL)

• według prof. Skałby w 8 tygodniu ciąży

stężenie HPL wynosi 0,6 mg/l

• w 36 tygodniu ciąży - 9,6 mg/l
• stężenie poniżej 4,4 mg/l w 16-18

tygodniu ciąży pozwala na rozpoznanie
niewydolności łożyska

Laktogen łożyskowy (HPL)

• stężenie HPL w jednostce masy łożyska

jest stałe w przebiegu ciąży

• wzrost stężeń w krążeniu matczynym

jest odzwierciedleniem wzrostu masy
łożyska

• stężenia HPL są więc proporcjonalne do

masy łożyska, nie korelują natomiast z
masą płodu

Laktogen łożyskowy (HPL)

Wartości HPL nie są zależne od:
• płci płodu
• występowania wad rozwojowych
• stężenia hemoglobiny płodowej
• aktywności fizycznej ciężarnej
• pozycji ciała
• wahań glikemii ciężarnej
• nie wykazują też rytmu dobowego

Laktogen łożyskowy (HPL)

• prostaglandyna

F

2alfa

podana

doowodniowo

powoduje

gwałtowne

zmniejszenie wytwarzania HPL

• nie

stwierdzono

korelacji

między

stężeniem HPL a czynnością serca płodu

• w cukrzycy i konflikcie serologicznym

przydatność oznaczeń może być wątpliwa

ze względu na często występującą dużą

masę łożyska

Laktogen łożyskowy (HPL)

- funkcja

• do oceny wydolności łożyska
• ma wpływ na metabolizm kobiety

ciężarnej

(pobudzenie

transportu

aminokwasów

przez

łożysko

i

ograniczenie zużycia białek przez matkę)

• przygotowanie gruczołów sutkowych do

laktacji (działanie laktotropowe)

• działanie antyinsulinowe

Laktogen łożyskowy (HPL)

Małe wartości HPL obserwuje się w:
• ostrym lub przewlekłym nadciśnieniu
• wewnątrzmacicznym zahamowaniu

wzrostu

płodu

• wewnątrzmacicznym obumarciu płodu
• krwawieniach w drugiej połowie ciąży
• porodzie przedwczesnym

Laktogen łożyskowy (HPL)

Małe lub malejące wartości we wczesnej

ciąży przy wystąpieniu krwawienia z macicy

rokują niekorzystnie, niezależnie od

zastosowanego leczenia, natomiast wartości

rosnące wiążą się z prognozą korzystną

Laktogen łożyskowy (HPL)

• do monitorowania stanu płodu przydatne jest

określenie stosunku stężenia HPL w płynie
owodniowym do stężenia w surowicy krwi

• wartość prawidłowa wynosi < 10%
• wartość

10-20%

obserwowana

jest

w

przypadku objawów zagrożenia życia płodu i
IUGR

• wartość

>

20%

w

przypadku

wewnątrzmacicznej śmierci płodu

Estrogeny

• estrogeny - estron (E

1

), estradiol (E

2

) i estriol

(E

3

), produkowane są w łożysku z prekursorów

• prekursorem dla E

1

i E

2

jest siarczan

dehydroepiandrosteronu (DHEA-S)

• prekursorem E

3

jest związek powstały w

wątrobie płodu przez hydroksylację DHEA,
wytworzonego w nadnerczach płodu

Estrogeny

• oznaczenie

E

1

nie

ma

znaczenia

diagnostycznego i prognostycznego

• oznacza się E

2

w osoczu

• E

3

w osoczu, ślinie i dobowej zbiórce moczu

• badanie całkowitych estrogenów w moczu

dobowym lub próbkach pojedynczych w
stosunku do kreatyniny

Estrogeny

Metody oznaczania estrogenów:

• fluorymetryczne
• chromatografia gazowa
• metody kompetytywnego wiązania

białka

• radioimmunologiczne

Estrogeny

Zakres normy estrogenów w osoczu
ciężarnej miedzy 26 a 42 tygodniem ciąży
uzyskany za pomocą metody RIA wynosi:

• dla E

1

5-12 ug/l

• dla E

2

3-10 ug/l

• dla E

3

11-23 ug/l

Estrogeny

• w II i III trymestrze ciąży wartości estrogenów

świadczą

o

stanie

jednostki

płodowo-

łożyskowej

• wartości duże lub wzrastające wskazują na

dobrostan rozwijającego się płodu

• wartości małe na różne postaci patologii ciąży
• za nieprawidłową uważa się wartość E

3

,

oznaczoną metodą RIA, poniżej 4 ug/l w
surowicy po 35 tygodniu ciąży

Estrogeny

Oznaczanie estrogenów ma znaczenie w

takich stanach, jak:

• pierwotna niewydolność łożyska
• nadciśnienie i stan przedrzucawkowy
• ciąża przenoszona
• IUGR
• przedwczesne oddzielenie łożyska
• wady ośrodkowego układu nerwowego

płodu (np. bezczaszkowiec)

Estrogeny

• w stanach tych obserwuje się

zmniejszone stężenia estriolu we krwi i
moczu

• niski poziom E

3

w przypadku

bezczaszkowców wynika z zaniku lub
hipoplazji nadnerczy u tych płodów

Estrogeny

• wartość E

3

> 12 mg z dobowej zbiórki moczu

wskazuje na dobry stan płodu

• wartości między 12 a 4 mg wskazują na

zagrożenie płodu

• poniżej 4 mg rokują źle: w takich przypadkach

płód rzadko przeżywa dłużej niż dobę

• w ciążach wysokiego ryzyka oznaczanie

powinno się przeprowadzać codziennie lub
przynajmniej trzy razy w tygodniu

Estrogeny

W przypadku wewnątrzmacicznego
zahamowania wzrostu płodu znaczenie
kliniczne ma jednoczesne oznaczanie
kilku parametrów biochemicznych:

• estrogenów w dobowej zbiórce moczu
• E

3

w surowicy

• kreatyniny w moczu
• SP l w surowicy

Estrogeny

U ciężarnych ze stanem

przedrzucawkowym stężenia estriolu w

moczu nie zawsze korelują ze stanem

wewnątrzmacicznym płodu. Mimo

niższych wartości estriolu, noworodek

może się urodzić w stanie dobrym.

Estrogeny

Stężenie estriolu w dobowym moczu zmienia:
• wysiłek fizyczny
• stosowanie pewnych leków (ampicylina,

glikokortykosteroidy, środki moczopędne)

• ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek
• niedokrwistość z niedoboru żelaza
• cukrzyca

Progesteron

• progesteron wytwarzany jest najpierw

przez ciałko żółte, następnie przez łożysko,
we wzrastających ilościach aż do porodu

• poziom w osoczu wzrasta od 20 ug/l we

wczesnej ciąży do 200 ug/l w terminie
porodu

• wartości poniżej 5 ug/l świadczą o

zagrożeniu płodu

Progesteron

• produktem przemiany progesteronu jest

pregnandiol,

jego

przydatność

w

monitorowaniu ciąży jest niewielka,
gdyż pregnandiol jest metabolitem nie
tylko progesteronu

• najmniejsze

wartości

pregnandiolu

uzyskano

w

stanach

przedrzucawkowych.

Progesteron

• w ciąży przenoszonej czy w przypadku

zahamowania wzrostu płodu jego stężenie
maleje, utrzymując się jednak w dolnej
granicy normy

• w innych patologiach (wady płodu,

cukrzyca,

przedwczesne

oddzielenie

łożyska, konflikt serologiczny) stężenie
progesteronu i pregnandiolu nie zmienia się

Progesteron

Przydatność progesteronu i pregnandiolu
w poronieniach zagrażających:

• jedni nie dostrzegają jego przydatności

klinicznej, inni twierdzą, że zmniejszenie
stężenia progesteronu w surowicy jest
szybką metodą diagnozowania zagrożenia
utraty wczesnej ciąży oraz określenia
szansy przeżycia płodu w ciąży zagrożonej

Progesteron

Oznaczanie stężeń progesteronu i

pregnandiolu w diagnostyce

zaawansowanej ciąży nie znajduje

większego zastosowania.

Oksytocynaza

• cystaminopeptydaza – (CAP) jest

enzymem rozkładającym cyklopeptydowe
i aminopeptydowe hormony podwzgórza

• występuje w dwóch odmianach: jako

CAP

1

(oksytocynaza, P-CAP) - izoenzym

łożyskowy oraz CAP

2

(izooksytocynaza, T-

CAP) - izoenzym tkankowy

Oksytocynaza

• CAP

1

występuje głównie w łożysku

• CAP

2

we wszystkich tkankach i płynach

ustrojowych

• w przebiegu ciąży prawidłowej

stwierdza się wzrost aktywności CAP

1

i

CAP

2

Oksytocynaza

• w I trymestrze enzymy te przyjmują

wartości zbliżone do kobiet nie
ciężarnych, przy czym CAP

2

jest wyższa

niż CAP

1

.

• krzywe aktywności tych enzymów

krzyżują się około 220 dnia ciąży i odtąd
CAP

1

jest wyższa

Oksytocynaza

Stały wzrost poziomu oksytocynazy dowodzi

prawidłowego przebiegu ciąży, a ustalenie się

podwyższonego poziomu izooksytocynazy,

świadczy o zbliżającym się porodzie. Niski

poziom, nieregularny profil, każde wcześniejsze

zwolnienie tempa wzrostu stężenia enzymów,

jego zahamowanie lub spadek umożliwiają

rozpoznanie ciąży wysokiego ryzyka

Oksytocynaza

• okres półtrwania CAP

1

wynosi 8.3 dnia

• całkowity powrót do wartości przedciążowych

następuje po 4-6 tygodniach połogu

• poziom CAP wykazuje dodatnią korelację z:

– masą łożyska
– masą płodu
– stężeniem HPL i progesteronu

Oksytocynaza

Nieprawidłowe wartości i profile CAP występują w:

• nadciśnieniu indukowanym ciążą
• niewydolności podwzgórza matki
• zaburzeniu mechanizmu porodowego
• ciąży przenoszonej
• przypadku urodzenia noworodka z małą masą

ciała

Oksytocynaza

• szybki spadek oksytocynazemii, bez

równoczesnej

czynności

skurczowej

macicy, świadczy o dużym zagrożeniu
płodu

• CAP oznacza się metodą chemiczną

przy

zastosowaniu

L-cystyno-dwu-

naftylamidu jako substratu

Diaminooksydaza

(histaminaza)

• diaminooksydaza (DAO) jest enzymem

katalizującym utlenianie histaminy i
innych dwuamin

• jest enzymem adaptacyjny w ciąży,

produkowany we wzrastającej ilości
przez doczesną w odpowiedzi na
rosnącą produkcję histaminy przez płód

Diaminooksydaza

(histaminaza)

• stężenie DAO we krwi kobiety ciężarnej

wzrasta miedzy 6 a 24 tygodniem ciąży
(od 0,004 do 1,25 j.m./l), a następnie
utrzymuje się na stałym poziomie do
czasu porodu

• po porodzie maleje, chociaż obserwuje się

jej aktywność jeszcze w 5-7 dobie połogu

Diaminooksydaza

(histaminaza)

• w razie zagrażającego poronienia

utrzymujące

się

lub

wzrastające

stężenia DAO rokują dobrze, natomiast
małe lub malejące łączą się z częstym
obumarciem płodu

• strefa zagrożenia dla płodu powyżej 20

tygodnia

ciąży

występuje

przy

wartościach poniżej 0,5 j.m./l

Diaminooksydaza

(histaminaza)

• małą lub malejącą aktywność DAO

obserwuje się w ciężkich postaciach
cukrzycy

• aktywność DAO oznacza się metodą

spektrofotometryczną,
spektrofluorymetryczną, biologiczną i
izotopową

Fosfataza alkaliczna

• fostataza alkaliczna (AP) jest enzymem

hydrolizującym

monoestry

kwasu

fosforowego i wpływającym na aktywny
transport

fosforanów

do

wnętrza

komórki

• łożyskowa fosfataza alkaliczna jest

produkowana w syncytiotrofoblaście

Fosfataza alkaliczna

• w ciąży wzrasta głównie termostabilna

frakcja fosfatazy alkalicznej (beat stable
alkaline phosphate - HSAP)

• HSAP pojawia się we krwi w l trymestrze

ciąży i stężenie jej rośnie aż do porodu

• w trzeciej dobie po porodzie maleje

dwukrotnie

Fosfataza alkaliczna

Patologicznie wysokie wartości HSAP

(związane są z przedwczesnym starzeniem

się łożyska) występują w przypadku:

• nadciśnienia tętniczego
• stanu przedrzucawkowego
• konfliktu serologicznego
• wewnątrzmacicznego obumarcia płodu
• hipotrofii wewnątrzmacicznej

Fosfataza alkaliczna

Małe stężenia AP i HSAP w ostatnim

tygodniu ciąży stwierdzono u kobiet z

zespołami podwzgórzowymi

rozpoznanymi przed ciążą

Fosfataza alkaliczna

O zagrożeniu płodu świadczą:
• wartości znajdujące się w strefie

zagrożenia płodu, czyli powyżej górnej i

poniżej dolnej granicy normy

• „zygzakowaty" przebieg krzywej oznaczeń
• nagły, znaczny wzrost AP i HSAP, który

zwłaszcza

w

III

trymestrze

może

poprzedzać śmierć płodu

Białko SP 1

• białko SP 1 jest specyficznym białkiem

łożyskowym,

beta-1-glikoproteiną

o

masie cząsteczkowej 90 000 D

• wytwarzane

jest

przez

komórki

trofoblastu od 8-14 dnia ciąży

• wydzielane jest prawie całkowicie do

krążenia kobiety ciężarnej, nie ulegając

magazynowaniu w tkankach łożyska

Białko SP 1

• stężenie SP 1 w surowicy krwi zwiększa się
• w I trymestrze osiąga wartość 0,05 g/l
• w okresie porodu wzrasta czterokrotnie
• oznaczenia SP 1 dokonuje się metodą

radioimmunologiczną

• zaleca się wykonywania badań co 1-2

tygodnie, od 10-14 dnia po zapłodnieniu aż
do 40 tygodnia ciąży

Białko SP 1

Zmniejszone wartości SP 1 (korelujące z

poziomami HPL) występują w stanach

niewydolności łożyska i

wewnątrzmacicznego zahamowania

wzrostu płodu, proporcjonalnie do

ciężkości stanu, i maleją w sytuacjach źle

rokujących

PAPP-A i PAPP-B

• PAPP-A i PAPP-B (pregnancy associated

plasma protein) to wielkocząsteczkowe
glikoproteiny o masie cząsteczkowej
odpowiednio 820 i l000 kD.

• powstają

w

trofoblaście,

osiągając

znamienny wzrost w 6 tygodniu ciąży
(610ng/ml) i wzrastając do czasu porodu
do wartości 380000 ng/ml.

PAPP-A

• w 1980 r. wprowadzono oznaczanie

PAPP-A jako test wydolności łożyska

• PAPP-A odgrywa rolę głównie w

immunosupresji, stwarzając sytuację
nierozpoznawalności trofoblastu jako
ciała obcego przez ustrój matki

PAPP-A

Ze względu na ciągły wzrost PAPP-A do

końca ciąży, jego oznaczanie jest

przydatne do monitorowania ciąży od 22

dnia cyklu, w którym nastąpiło

zapłodnienie, aż do czasu porodu. Poziom

stały świadczy o niekorzystnym rokowaniu

co do dalszego trwania ciąży i rozwoju

płodu

PAPP-A

• niski poziom PAPP-A z potwierdzoną żywą

ciążą

wewnątrzmaciczną

przewiduje

obumarcie płodu z czułością 89%

• oznaczenie PAPP-A wykonuje się metodą

immunologiczną przy użyciu przeciwciał
poli- lub monoklonalnych (APS20, APS30)

PAPP-A - zakres norm

• w ciąży prawidłowej do 1613 mIU/l
• w ciąży ektopowej do 445 mIU/l
• w nieprawidłowej ciąży

wewnątrzmacicznej do 99 mIU/l

• w ciąży prawidłowej wzrasta

gwałtownie od 6 t.c.

• w patologicznej wzrasta nieznacznie

lub się obniża

Test podwójny

• wykonujemy pomiędzy 8 a 13 t.c.

• oznaczamy:

– PAPP-A
– beta hCG

Test potrójny

• wykonujemy pomiędzy 14 a 22 t.c.

• oznaczamy:

– AFP
– hCG
– wolny estriol (

E

3

)

Interpretacja wyniku

Z. Downa

Z. Edwardsa

PAPP-A





beta-hCG 



AFP





hCG

 

estriol  

Jednostka matczyno –

płodowo - łożyskowa

• głównym prekursorem estrogenów w czasie

ciąży jest siarczan dehydroepiandrosteronu

(DHEAS), który pochodzi zarówno z

nadnerczy matki (10%) jak i płodu (90%)

• po oddzieleniu grupy siarczanowej, DHEAS

jest metabolizowany przez androstendion i

testosteron do estronu i estradiolu

• ponieważ w łożysku nie występuje 16-alfa-

hydroksylaza, nie jest możliwa przemiana

estronu i estradiolu w estriol

Jednostka matczyno –

płodowo - łożyskowa

• enzym ten występuje natomiast w wątrobie i

nadnerczach płodu, zatem płód dostarcza do
syntezy

estriolu

DHEAS

oraz

16-

hydroksylowane prekursory, takie jak 16-
hydroksyandrostendion

i

16-

hydroksytestosteron

• następnie w łożysku oddzielana jest grupa

siarczanowa, a wolny steroid przemieniany
jest w estriol

Jednostka matczyno –

płodowo - łożyskowa

• estron i estradiol są pochodzenia matczynego

i płodowego, natomiast estriol jest wyłącznie

pochodzenia płodowego

• estrogeny przekazywane są do krwioobiegu

matki w formie wolnej, gdzie są koniugowane

• skoniugowane estrogeny są wydalane z

moczem ciężarnej, przy czym estriol jest

wydalany

w ilościach dziesięciokrotnie większych niż

estron i estradiol. Około 80% wydalonego z

moczem estriolu jest pochodzenia płodowego

Jednostka matczyno –

płodowo - łożyskowa

• progesteron produkowany jest głównie w

łożysku

(w

syncytiotrofoblaście)

i

przekazywany do krwioobiegu matki oraz
płodu

• synteza

odbywa

się

z

matczynego

cholesterolu, a jej wielkość zależy od ilości
egzogennych substratów, gdyż łożysko nie ma
zdolności syntezy cholesterolu z octanu

• płód nie jest źródłem substratów do

wytwarzania progesteronu w czasie ciąży

X

Dziękuję za

uwagę