Uszkodzenia Rdzenia

Uszkodzenia Rdzenia

Kręgowego

Kręgowego

Dariusz Czochrowski

Dariusz Czochrowski

WSZiA Zamość

WSZiA Zamość

Epidemiologia urazów rdzenia

Epidemiologia urazów rdzenia

kręgowego

kręgowego

Urazy kręgosłupa należą do grupy najczęstszych

Urazy kręgosłupa należą do grupy najczęstszych

uszkodzeń

uszkodzeń

pourazowych. Liczbę uszkodzeń rdzenia kręgowego

pourazowych. Liczbę uszkodzeń rdzenia kręgowego

szacuje

szacuje

się rocznie na 25-35 osób na 1 milion populacji, z czego

się rocznie na 25-35 osób na 1 milion populacji, z czego

połowa przypada na uszkodzenia rdzenia kręgowego

połowa przypada na uszkodzenia rdzenia kręgowego

w odcinku szyjnym. Uszkodzeniom tym 5-6 krotnie

w odcinku szyjnym. Uszkodzeniom tym 5-6 krotnie

częściej ulegają mężczyźni niż kobiety. W Polsce liczbę

częściej ulegają mężczyźni niż kobiety. W Polsce liczbę

uszkodzeń kręgosłupa szyjnego z uszkodzeniem rdzenia

uszkodzeń kręgosłupa szyjnego z uszkodzeniem rdzenia

kręgowego określa się na ok. 300 rocznie

kręgowego określa się na ok. 300 rocznie

Epidemiologia urazów rdzenia kręgowego

Epidemiologia urazów rdzenia kręgowego

c.d.

c.d.

Ogólnie za najczęstszą przyczynę

Ogólnie za najczęstszą przyczynę

urazów kręgosłupa

urazów kręgosłupa

przyjmuje się wypadki drogowe- stanowią one 33-75%

przyjmuje się wypadki drogowe- stanowią one 33-75%

przyczyn urazów kręgosłupa. Na pozostałe przyczyny

przyczyn urazów kręgosłupa. Na pozostałe przyczyny

składają się- upadki z wysokości, urazy sportowe itp.

składają się- upadki z wysokości, urazy sportowe itp.

Urazom ulegają najczęściej osoby w przedziale wieku

Urazom ulegają najczęściej osoby w przedziale wieku

21-40 lat. W mieście najczęściej ulegają wypadkom ludzie

21-40 lat. W mieście najczęściej ulegają wypadkom ludzie

młodzi (65% to osoby do 40 r. ż.), natomiast na wsi

młodzi (65% to osoby do 40 r. ż.), natomiast na wsi

przeważnie są to osoby starsze, po 60 r.ż.( 31%).

przeważnie są to osoby starsze, po 60 r.ż.( 31%).

Część

Część

kończyny

kończyny

Grupy mięśniowe

Grupy mięśniowe

Segment

Segment

rdzeniowy

rdzeniowy

Bark

Bark

Odwodziciele, rotatory

Odwodziciele, rotatory

zewnętrzne, przywodziciele,

zewnętrzne, przywodziciele,

rotatory wewnętrzne

rotatory wewnętrzne

C

C

5

5

C

C

6

6

,C

,C

7

7

,C

,C

8

8

Łokieć

Łokieć

zginacze,

zginacze,

prostowniki

prostowniki

C

C

5,

5,

C

C

6

6

C

C

7,

7,

C

C

8

8

Przedramię

Przedramię

odwracanie,

odwracanie,

nawracanie

nawracanie

C

C

6

6

C

C

7

7

, C

, C

8

8

Nadgarstek

Nadgarstek

prostowniki,

prostowniki,

zginacze

zginacze

C

C

6

6

, C

, C

7

7

C

C

7

7

, C

, C

8

8

Obszary unerwienia poszczególnych

Obszary unerwienia poszczególnych

grup mięśniowych

grup mięśniowych

Obszary unerwienia poszczególnych grup

Obszary unerwienia poszczególnych grup

mięśniowych c. d.

mięśniowych c. d.

Ręka

Ręka

prostowniki palców

prostowniki palców

zginacze palców

zginacze palców

mięśnie krótkie

mięśnie krótkie

C

C

7

7

, C

, C

8

8

(C7), C

(C7), C

8

8

,

,

Th

Th

1

1

C

C

8

8

, Th

, Th

1

1

Biodro

Biodro

zginacze, przywodziciele, rotatory

zginacze, przywodziciele, rotatory

wewnętrzne, prostowniki

wewnętrzne, prostowniki

odwodziciele, rotatory

odwodziciele, rotatory

zewnętrzne, prostowniki

zewnętrzne, prostowniki

L

L

2

2

, L

, L

3

3

L

L

4

4

, L

, L

5

5

Kolano

Kolano

prostowniki

prostowniki

zginacze

zginacze

L

L

3

3

, L

, L

4

4

L

L

4

4

, S

, S

1

1

Stopa

Stopa

Zginacze

Zginacze

grzbietowe,odwracające,

grzbietowe,odwracające,

nawracające

nawracające

Zginacze podeszwowe

Zginacze podeszwowe

L

L

4

4

, L

, L

5

5

L

L

5

5

, S

, S

1

1

S

S

1

1

, S

, S

2

2

Objawy po przerwaniu rdzenia

Objawy po przerwaniu rdzenia

kręgowego

kręgowego

objawy Brownsegarda - po połowicznym przecięciu

objawy Brownsegarda - po połowicznym przecięciu

rdzenia kręgowego

rdzenia kręgowego

1.

1.

porażenie ruchowe

porażenie ruchowe

poniżej przecięcia po

poniżej przecięcia po

stronie przecięcia

stronie przecięcia

2.

2.

zniesienie czucia bólu i temperatury

zniesienie czucia bólu i temperatury

po

po

przeciwnej stronie do przecięcia

przeciwnej stronie do przecięcia

Objawy po przerwaniu rdzenia

Objawy po przerwaniu rdzenia

kręgowego c.d

kręgowego c.d

3.

3.

zniesienie czucia głębokiego

zniesienie czucia głębokiego

po tej samej

po tej samej

stronie co przecięcie

stronie co przecięcie

4.

4.

dotyk obustronnie upośledzony;

dotyk obustronnie upośledzony;

(bo

(bo

protopatyczny wypada po stronie przeciwnej,

protopatyczny wypada po stronie przeciwnej,

natomiast epikrytyczny po stronie przecięcia)

natomiast epikrytyczny po stronie przecięcia)

Rdzeniowe zaburzenia czucia

Rdzeniowe zaburzenia czucia

•

poprzeczne uszkodzenie rdzenia-

poprzeczne uszkodzenie rdzenia-

znamionuje się

znamionuje się

obustronnym zniesieniem

obustronnym zniesieniem

wszystkich rodzajów czucia poniżej uszkodzenia.

wszystkich rodzajów czucia poniżej uszkodzenia.

Rdzeniowe zaburzenia czucia c.d.

Rdzeniowe zaburzenia czucia c.d.

•

Połowicze uszkodzenie rdzenia

Połowicze uszkodzenie rdzenia

-

-

po stronie

po stronie

uszkodzenia i poniżej niego występują zaburzenia

uszkodzenia i poniżej niego występują zaburzenia

czucia głębokiego na skutek uszkodzenia

czucia głębokiego na skutek uszkodzenia

nieskrzyżowanych dróg w sznurach tylnych (do

nieskrzyżowanych dróg w sznurach tylnych (do

tego dołącza się po tej stronie niedowład

tego dołącza się po tej stronie niedowład

ośrodkowy w wyniku uszkodzenia skrzyżowanej z

ośrodkowy w wyniku uszkodzenia skrzyżowanej z

nim drogi piramidowej). Po stronie przeciwnej do

nim drogi piramidowej). Po stronie przeciwnej do

uszkodzenia, również poniżej jego poziomu,

uszkodzenia, również poniżej jego poziomu,

występują zaburzenia bólu i ciepłoty. Jest to

występują zaburzenia bólu i ciepłoty. Jest to

związane z uszkodzeniem drogi rdzeniowo -

związane z uszkodzeniem drogi rdzeniowo -

wzgórzowej

wzgórzowej

Objawy po całkowitym przerwaniu

Objawy po całkowitym przerwaniu

rdzenia kręgowego

rdzenia kręgowego

1.

1.

etap wstrząsu rdzeniowego

etap wstrząsu rdzeniowego

(szoku) -

(szoku) -

całkowity zanik odruchów poniżej przecięcia

całkowity zanik odruchów poniżej przecięcia

(arefleksja) spadek napięcia mięśniowego -

(arefleksja) spadek napięcia mięśniowego -

rozluźnienie kończyn, porażenie ruchowe

rozluźnienie kończyn, porażenie ruchowe

zanika automatyczne opróżnianie pęcherza i

zanika automatyczne opróżnianie pęcherza i

odbytnicy ( ten etap trwa od 3 tyg. do

odbytnicy ( ten etap trwa od 3 tyg. do

miesiąca )

miesiąca )

Objawy po całkowitym przerwaniu

Objawy po całkowitym przerwaniu

rdzenia kręgowego c.d.

rdzenia kręgowego c.d.

2.

2.

etap- pojawiają się po kolei odruchy

etap- pojawiają się po kolei odruchy

, jako

, jako

pierwszy odruch babińskiego, patologiczny) ;

pierwszy odruch babińskiego, patologiczny) ;

pojawia się wręcz hyperrefleksja -

pojawia się wręcz hyperrefleksja -

nadodruchowość, pojawia się napięcie

nadodruchowość, pojawia się napięcie

mięśniowe - większe niż przed przecięciem;

mięśniowe - większe niż przed przecięciem;

powraca automatyzm opróżniania pęcherza i

powraca automatyzm opróżniania pęcherza i

odbytnicy; pojawia się odruch masowy ( gdy

odbytnicy; pojawia się odruch masowy ( gdy

podrapie się chorego po stopie następuje

podrapie się chorego po stopie następuje

zgięcie kończyn i wypróżnienie) stan taki trwa

zgięcie kończyn i wypróżnienie) stan taki trwa

różnie długo - zależy od wysokości gdzie jest

różnie długo - zależy od wysokości gdzie jest

przerwany rdzeń, im wyżej tym krócej

przerwany rdzeń, im wyżej tym krócej

Objawy po całkowitym przerwaniu

Objawy po całkowitym przerwaniu

rdzenia kręgowego c.d.

rdzenia kręgowego c.d.

3.

3.

etap zejściowy

etap zejściowy

- zanika automatyzm

- zanika automatyzm

wypróżniania, odruchy, pojawia się

wypróżniania, odruchy, pojawia się

niewydolność oddychania i krążenia

niewydolność oddychania i krążenia

Szok rdzeniowy

Szok rdzeniowy

Uraz rdzenia kręgowego wywołuje tzw. szok

Uraz rdzenia kręgowego wywołuje tzw. szok

rdzeniowy -zahamowanie czynności rdzenia

rdzeniowy -zahamowanie czynności rdzenia

kręgowego na skutek odcięcia bodźców

kręgowego na skutek odcięcia bodźców

proprioceptywnych. U niektórych chorych

proprioceptywnych. U niektórych chorych

obserwowuje się wtedy zaburzenia związane

obserwowuje się wtedy zaburzenia związane

bezpośrednio z powikłaniami stanu

bezpośrednio z powikłaniami stanu

somatycznego w postaci zaburzeń

somatycznego w postaci zaburzeń

świadomości, aż do zespołów deliryjnych, po

świadomości, aż do zespołów deliryjnych, po

ustąpieniu dawały one stany astenizacji

ustąpieniu dawały one stany astenizacji

poinfekcyjnej.

poinfekcyjnej.

Uraz rdzenia kręgowego stanowi zwykle tylko
jeden z elementów urazu wielonarządowego,
dlatego przed próbami ustabilizowania
kręgosłupa chory musi być wyrównany
hemodynamicznie. Nawet gdy nie ma
krwawienia, u wielu chorych dochodzi do
głębokiej hipotensji wywołanej przerwaniem
szlaków autonomicznych regulujących pracę
serca i tonus naczyniowy.

Dziękujemy za

Dziękujemy za

uwagę

uwagę