O ile wcześniej Unia Europejska nie

zajmowała się polityką regionalną, o tyle,

obecnie sytuacja się zmieniła. UE rozwija

politykę regionalną. Daje to szansę

rozwoju państwom biednym.

Zasadnicza zbieżność istnieje pomiędzy

państwem a UE. Natomiast różnice widać w
działaniach RE, która nie jest nastawiona na
kreowanie polityki regionalnej. W znacznie
większym stopniu polityki współpracują
pomiędzy różnymi społecznościami w
dziedzinach np. kultury, edukacji,
gospodarki.

Celem współpracy jest zacieranie różnic,

zwłaszcza etnicznych przez RE.

Podmioty, które współpracują:



państwo



Rada Europy (rozwija współpracę

transgraniczną)



Unia Europejska

REGION – już samo tworzenie regionów jest

elementem polityki.

Trzy rodzaje regionów ( sensie politycznym):



region federalny



region autonomiczny



region administracyjno – samorządowy.

Region federalny – ma najszerszy zakres

kompetencji tj. jednostka składowa państwa

wyposażona we władztwo. Tylko część

władztwa należy do kompetencji państwa i

ten szerszy zakres mieści się w kompetencji

federacji. Państwo ma wydzielone

kompetencje – dotyczą one obrony państwa

i polityki zagranicznej.

Region autonomiczny – ma znacznie

węższy zakres uprawnień niż federacja.

Charakteryzuje się tym, że jest wyposażony w

pewien zakres kompetencji ustawodawczej.

Te kompetencje są ustalone w taki sposób, że

kwestie, które wynikają ze specyfiki regionu i

mają taki charakter iż nie naruszają

stabilności systemu całego państwa są

przekazane do kompetencji regionu

autonomicznego.

Regiony autonomiczne istnieją w Europie:

we Włoszech i Hiszpanii. Kraje te są

podzielone na regiony autonomiczne, np.

w Hiszpanii regiony autonomiczne różnią

się swoim statusem. Taki podział na

regiony niektórym dał podstawę do

wyróżnienia państwa regionalnego.



Region administracyjno – samorządowy
: przeważający model w Europie.
Charakteryzuje się decentralizacją
uprawnień na zasadach określonych w
ustawach, nie mają uprawnień do
stanowienia prawa.

Polska – 16 województw



Regionów dla UE – znacznie mniej (6) :



południowy

(śląskie, małopolskie)



wschodni

(świętokrzyskie, podlaskie, lubelskie,

podkarpackie)



centralny

(łódzki, mazowiecki)



północny

(pomorski, kuj. – pom., warm. –

mazurskie)



północnozachodni

( zach. – pom., lubuskie,

wielkopolskie)



- południowozachodnie

(dolnośląskie, opolskie).

Tworzenie regionów ma różne podstawy,

różne są źródła, różne konteksty. Ważne jest

w jakim stopniu te regiony mają

samodzielność i o jakie przesłanki ta

samodzielność jest oparta. U nas decydujące

przesłanki to: historyczne, polityczne,

historyczno – demograficzne. Szukając

przesłanek na powołanie nowych regionów

dochodzi jeszcze przesłanka ekonomiczna.



zbiorowość ludzi



terytorium (otoczenie)

Jest określona demograficznie, jest to

struktura demograficzna regionu, dla której

bierze się pod uwagę ruch naturalny, który

ją cechuje oraz strukturę etniczną. Patrzymy

także na inne elementy tej struktury: na siłę

roboczą, jej zasoby, kwalifikacje. Oprócz

tego istotnym składnikiem

charakteryzującym siłę roboczą jest

aktywność społeczna i działalność. Mają one

istotny wpływ na kształtowanie regionu.

Region jest zróżnicowaną strukturą. Musimy
pamiętać o mentalności ludzi, o kulturze,
naturze, cechach osobowości. Należy
pamiętać o czynnikach historycznych, które
ukształtowały tę zbiorowość.

Zbiorowość ludzka danego regionu przejawia

swoją aktywność w 4 aspektach:



behawioralnym – dotyczy zachowań ludzi
przede wszystkim odnoszących się do
umiejętności współżycia i skutecznego
współdziałania



funkcjonalny – odnosi się do pełnienia ról,
działalności ekonomicznej, politycznej i
kulturowej

Zbiorowość ludzka danego regionu przejawia

swoją aktywność w 4 aspektach:



normatywno – instytucjonalny – mamy
na myśli kształtowanie przez ludzi prawnych
i instytucjonalnych form działalności



ideologiczny – chodzi nam o formę
kształtowania postaw i świadomości
regionalnej.

W aspekcie terytorialnym poszukujemy
wszelkich możliwości ekonomicznego
rozwoju. Strukturę tego regionu,
przyczyny zróżnicowania.
Cechy, które pozwalają określić
potencjalne środki wpływające na rozwój
regionu: (wpływ czynników terytorialnych
na kierunki rozwoju terytorialnego).