KOMPLEKSOWE LECZENIE

CHORYCH NA

STWARDNINIE ROZSIANE

Stwardnienie rozsiane jest najczęstszą chorobą
neurologiczną centralnego systemu nerwowego,
występującą głównie u młodych ludzi zwykle
miedzy 20, a 40 rokiem życia.

Etiologia i mechanizm stwardnienia rozsianego nie
jest do końca wyjaśniony.

Większość badaczy sądzi,

że konieczne jest wystąpienie wielu
współdziałających czynników, aby choroba mogła
zaistnieć. Charakterystyczną cechą choroby jest
wieloogniskowość, to jest obecność objawów
wskazujących na uszkodzenie różnych części
układu nerwowego.

WSTĘP

Przyczyny

• Przyczyną owych objawów są rozsiane

ogniska demielinizacyjne w układzie

nerwowym. Uszkodzenie warstwy

mielinowej włókien nerwowych zaburza

przewodzenie impulsów nerwowych.

Jeśli uszkodzenie jest lekkie, wtedy

impulsy przekazywane są z przerwami.

Jeśli jednak uszkodzenie jest poważne i

jeśli w miejscu mieliny tworzy się

zbliźnienie, wtedy może nastąpić

całkowita przerwa w przesyłaniu

impulsów

OBJAWY

Objawy stwardnienia rozsianego są różne u różnych

osób,jednakże charakterystyczną cechą choroby jest

występowanie obostrzeń i remisji.

W literaturze występują różne definicje typów klinicznych

stwardnienia rozsianego

z rzutami i remisjami - charakteryzujący się występowaniem

okresowych pogorszeń w postaci rzutów i następujących po

nich remisji choroby. Po okresie rzutu następuje albo pełny

powrót sprawności ruchowej do stanu wyjściowego przed

rzutem, albo pozostają utrwalone deficyty,

pierwotnie postępujący - stopniowy postęp choroby bez

wyraźnych rzutów i remisji,

wtórnie postępujący - początkowo przebieg z rzutami i

remisjami a następnie stopniowe pogarszanie się stanu

klinicznego bez wyraźnie zaznaczonych rzutów,

postępujący z rzutami - przebieg od początku stopniowo

postępujący

z wyraźnymi rzutami choroby, po których

następuje całkowity lub

niecałkowity powrót do stanu

przed rzutem. W okresie pomiędzy

rzutami następuje

stopniowe pogarszanie się stanu klinicznego

W czasie trwania ataku choroby i uszkodzeń
warstw mieliny wokół włókien nerwowych
pojawiają się następujące objawy:
- zaburzenie koordynacji mięśni,
- kurczowy niedowład kończyn,
- drętwienie,
- wzmożone napięcie mięśniowe – spastyka,
- kłucie, obniżone czucie, niezborność ruchów,
- podwójne widzenie, zaburzenia równowagi,
- zaburzenia mowy (skandowana i “zamazana”),
- osłabienie wzroku
- jak też trudności z utrzymaniem moczu.
Chorzy zazwyczaj szybko męczą się, występuje u
nich skłonność do wyczerpania psychicznego i
depresji.

Leczenie choroby jest zazwyczaj objawowe, w

trakcie trwania rzutów podawane są leki

łagodzące występujące objawy; tzn podawano

leki zmniejszające zmęczenie, przeciwbólowe,

zapobiegające bolesnym kurczom mięśni,

zaburzeniom w oddawaniu moczu, zaburzeniom

snu czy depresjom psychicznym. Ponadto w

zależności od rodzaju występujących

niedowładów i zgodnie z oceną stanu

funkcjonalnego pacjenta stosowane są

odpowiedzenie zabiegi fizjoterapeutyczne

LECZENIE

CEL PRACY

Celem pracy jest próba ukazania znaczenia

kompleksowego leczenia chorego na

stwardnienie rozsiane. Na podstawie

indywidualnego przypadku - osoby

chorującej od 4 lat na stwardnienie

rozsiane, chcemy przedstawić problemy

osoby chorej na SM oraz spróbujemy

ukazać rolę, jaką w procesie leczniczym

odgrywa fizjoterapia.

STUDIUM

INDYWIDUALNEGO

PRZYPADKU

PIERWSZY RZUT CHOROBY

W roku 2002 wówczas trzydziesto trzyletni
mężczyzna uskarżający się na bóle odcinka
szyjnego kręgosłupa oraz zawroty głowy po
konsultacji neurologicznej otrzymał skierowanie
na rezonans magnetyczny. Wynik badania był dla
niego szokujący. Stwierdzono pojedyncze
ogniskowe i zlewające się ze sobą obszary o
obniżonym sygnale odpowiadające obszarom
demielinizacyjnym, występującym w stwardnieniu
rozsianym.

Początkowo pacjent czuł się w miarę dobrze,
dlatego też nieświadomy istoty sprawy
zbagatelizował diagnozę i wrócił do pracy.

W połowie 2002 roku zawroty głowy nasiliły się i

dodatkowo pojawiły się objawy w kończynach w

postaci drętwienia oraz uczucie osłabienia

prawych kończyn. Występujące zaburzenia

utrudniały pisanie i były uciążliwe podczas

wykonywania codziennych czynności. W badaniu

neurologicznym wykryto zaburzenia zborności

kończyn dolnych, bardzo żywe odruchy głębokie

oraz oczopląs w lewo. Po konsultacji lekarskiej i

leczeniu objawowym pacjent na

W poradni wyjaśniono choremu, że stwardnienie

rozsiane jest chorobą chroniczną, z którą trzeba

nauczyć się żyć. W trakcie choroby mogą

wystąpić zaostrzenia choroby tzw rzuty, które

powodują coraz to większe uszkodzenie układu

nerwowego, i w konsekwencji doprowadzają do

coraz większego zniedołężnienia. Przyczyną

pogorszenia się stanu zdrowia u chorych na

stwardnienie rozsiane są zazwyczaj; nadmierne

napięcia psychiczne, infekcje, przemęczenie,

ciąże, porody oraz nieszczęśliwe wypadki.

Chorobie więc często może towarzyszyć uczucie

lęku przed postępem choroby, utratą sprawności,

lęk przed rozpadem rodziny, samotnością. Chory

zazwyczaj nie ma wpływu na przebieg choroby,

jednakże posiadając odpowiednią wiedzę i w

miarę pozytywne nastawienie do choroby pacjent

jest w stanie wpłynąć na swój sposób życia.

KOLEJNE RZUTY CHOROBY

Po wyjściu z gabinetu chory mimo towarzyszącego mu
strachu, był pozytywnie nastawiony do życia. Uznał,
że walka jeszcze nie jest przegrana i z tą chorobą da
się w miarę normalnie żyć. Optymizm jednak nie trwał
długo, gdyż w 2004 roku chory trafił do szpitala
neurologicznego z powodu zaostrzenia choroby.
Stwierdzona znaczne osłabienie siły mięśni w lewej
kończynie górnej i obu dolnych, wygórowane odruchy
głębokie, dodatni objaw Babińskiego po stronie lewej.
Po zastosowaniu leczenia farmakologicznego i ćwiczeń
ruchowych cechy niedowładu wycofały się i pacjent
został wypisany do domu.

Szybki powrót do pracy zawodowej oraz stresy
związane z wykonywaniem zawodu kierowcy
prawdopodobnie przyczyniły się do kolejnego
zaostrzenia choroby i pacjent po półrocznej
przerwie ponownie wrócił do szpitala. Choroba
spowodowała ogólne osłabienie organizmu,
niedowład po prawej stronie oraz drętwienie
kończyn. Kilkudniowa hospitalizacja uwzględniająca
leczenie farmakologiczne oraz ćwiczenia ruchowe
ogólno usprawniające miała pozytywny wpływ na
stan zdrowia pacjenta i chory w stanie dobrym
został wypisany do domu

.

Jednakże okres remisji choroby nie trwał długo i

ponownie po półrocznej przerwie stan pacjenta

pogorszył się. Wówczas stwierdzono pogorszenie

wzroku, osłabienie siły kończyn dolnych, odruchy

wygórowane czterokończynowo z dodatnim

obustronnie odruchem Babińskiego. Chód możliwy był

tyko przy pomocy kul łokciowych. Zastosowane

leczenie farmakologiczne i kinezy terapeutyczne

przyniosło częściową poprawę stanu pacjenta jednakże

nie odzyskał on już w pełni sprawności. Dlatego też

musiał zrezygnować z pracy zawodowej i obecnie

znajduje się na rencie.

Występujące kolejno po sobie rzuty miały negatywny

wpływ na psychikę pacjenta, stopniowo pogarszał się

jego nastrój, co wpłynęło na jego pesymistyczne

podejście do życia i coraz większe pogrążanie się w

depresji

.

Dzięki ciepłej atmosferze rodzinnej i ćwiczeniom

ruchowym stan psychiczny pacjenta zaczął się

poprawiać. Prowadzone systematycznie ćwiczenia

ruchowe oparte na metodach neurorozwojowych

(NDT Bobath i PNF) miały istotny wpływ na poprawę

stanu fizycznego pacjenta. Niedowład kończyn

dolnych stopniowo zaczął się wycofywać, wracała

również sprawność kończyny górnej.

Obecnie pacjent jest w dobrym stanie psychicznym

jak i fizycznym, samodzielnie się porusza. Wróciła mu

chęć do życia i chęć walki z chorobą.

PODSUMOWANIE

Brak skutecznej kuracji, która może zatrzymać lub
w inny sposób wpłynąć na długoterminowy
przebieg stwardnienia rozsianego nie oznacza
stanu beznadziejnego. Dzięki odpowiednio dobranej
farmakoterapii, nowoczesnym metodom PNF, NDT –
Bobath opierających swoje działania terapeutyczne
na odtwarzaniu naturalnego ruchu człowieka, oraz
psychoterapii - nastawiającej pozytywnie pacjenta
do choroby, można skutecznie przeciwdziałać
postępowi choroby, depresji i załamaniu
psychicznemu. Stosowane systematycznie
ćwiczenia ruchowe oparte na metodach
neurorozwojowych umożliwiają pełne wykorzystanie
rezerw tkwiących w organizmie.

Kompleksowa rehabilitacja winna również

uwzględniać zmiany w stylu życia, zapobieganie

wszelkiego rodzaju infekcjom organizmu,

unikanie upałów i przegrzewania ciała, gorących

kąpieli i oziębienia, przeciwdziałanie zmęczeniu

fizycznemu i wyczerpaniu psychicznemu. Istotne

jest, aby tryb życia chorego na stwardnienie

rozsiane był uregulowany i w miarę możliwości

pozbawiony stresów, a przy tym jak najbardziej

aktywny Konieczna jest też przestrzeganie

zaleceń dietetycznych tj. wyłączenie z jadłospisu

tłuszczy zwierzęcych i tłustego mięsa,

ograniczenie słodyczy, białego pieczywa,

ziemniaków, natomiast zwiększenie spożycia

jarzyn, mleka,olejów jadalnych i sera.