Temat 2: Zasady przechowywania ziarna

zbóż, nasion roślin strączkowych i

oleistych.

Dr hab. inż. JÓZEF BŁAŻEWICZ prof. nadzw.

Katedra Technologii Rolnej i Przechowalnictwa

Wydział Nauk o Żywności

Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu

Masa zbożowa i jej właściwości

Aktywne wietrzenie ziarna zbóż

Tabela (wietrzenia ziarna zbóż) wg Theimera

1. Przeznaczona do suszenia ziarna zbóż i  nasion roślin strączkowych,

ziół i cebuli.

2. Jest urządzeniem rozbieralnym i przenośnym. Wykonana jest z blachy

ocynkowanej.

3. Przeznaczona do montażu w magazynach płaskich, wiatach i na

strychach.

4. Składa się z kanału oraz podłogi perforowanej tworzącej płytę

.

SUSZARNIA PODŁOGOWA BIN  

Urządzenia do transportu ziarna f.

BIN

Przenośniki ślimakowe

Przenośniki

kubełkowe

Kosz przyjęciowy

1. SILOTERMOMETR STW-100 zbudowany jest z  czytnika

i sondy.

2. Czytnik ma gniazdo służące do podłączenia sondy

pomiarowej.

3. Sonda pomiarowa zbudowana jest z czujników temperatury

rozmieszczonych na jej długości co 1m.

4. Czujniki są zamocowane do liny stalowej, której jeden

koniec jest przystosowany do zamocowania w dachu silosu.

5. Wszystkie czujniki są połączone za pomocą przewodu

elektrycznego, który jest zakończony wtyczką
przyłączeniową czytnika temperatury.

Wielopunktowy pomiar temperatury

w silosie

termometr STW-100

termometr STW-100

Dmuchawa do transportu
ziarna  

Wentylator połączony z inżektorem, koszem
zasypowym i rurami załadowczymi umożliwia
pneumatyczny załadunek ziarna do silosów.

Jest to najprostszy sposób załadunku silosów

o wielkości od BIN20 do BIN200.

Aktywna wentylacja ziarna prowadzona

w odpowiednich warunkach atmosferycznych,
powoduje schłodzenie oraz dosuszenie ziarna
składowanego w silosie.

Konstrukcja

oraz parametry wentylatora PPZ-7,5-WNT są
dostosowane do współpracy z silosami
o wielkości od BIN10 do BIN100W.

Wentylator PPZ-7,5-WNT

Czyszczalnia wstępna do ziarna zbóż, rzepaku,

kukurydzy

(wydajność do 150 t ziarna/h) 

Przewoźne urządzenia czyszczące

Tester wilgotności ziarna

ZAKRES POMIAROWY:

• dla ziarna zbóż 8% - 35%,
• dla rzepaku 4% - 30%,
• dla kukurydzy 8% - 43%,
• dla mąki 8% - 25%

• błąd wskazań testera w stosunku do
metody suszarkowej wynosi od 1% (w
zakresie ok. 10%) do 1,5% (w zakresie
ok. 20%).

Przenośny Tester

Wilgotności Ziarna MGT

Zalecany do użytkowania w: gospodarstwach
rolnych,

punktach

skupu

zbóż,

przechowalniach,
suszarniach i w młynach.

Automatycznie

dokonuje

pomiaru

wilgotności

ziarna,

samoczynnie

uwzględnia

temperaturę

i

masę

badanego ziarna.

pracuje w technice NIRT, jest wyposażony w

procesor wewnętrzny - do oznaczania

składników ziarna, mąki i produktów.

wykonuje szybkie analizy pełnego ziarna i

dostarcza informacji o zawartości białka,

wilgotności, tłuszczu, włókna,

sedymentacji i skrobi.

Analizator Omega G

Wyposażony w oprogramowanie operacyjne pracujące w systemie

Windows 98, które umożliwia pełną obróbkę danych oraz dostęp do

bazy danych.

Analizator Omega G może pracować według niżej zamieszczonego

schematu.

Suszarnia SU-15

Suszarnia uniwersalna do

suszenia rzepaku, kukurydzy, zbóż,
ziarna siewnego i konsumpcyjnego.
Wymiennik ciepła z rozdziałem spalin
do powietrza suszącego, spełnia
obowiązujące normy ekologiczne w
Polsce i UE.
Komora gorącego powietrza
zabezpieczona jest z dwóch stron
kolumnami przesypowymi ziarna
(minimalizacja strat ciepła).

W ciągłym i automatycznym procesie ziarno jest

pobierane, suszone i ekspediowane do magazynów
zbożowych.  System przepływu ziarna dwoma kolumnami
zapewnia równomierność suszenia. 

SUSZARNIE PRZEPŁYWOWE

PRZEWOŹNE firmy RIELA TYP GDT

200

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

SUSZARNIE PRZEPŁYWOWE

STACJONARNE firmy RIELA TYP

GDT

1. To oferta dla średnich gospodarstw rolnych.
2. Prosta budowa suszarni pozwala prowadzić optymalnie

proces suszenia rzepaku, zbóż oraz kukurydzy.

3. Suszarnia porcjowa składa się z kolumny suszącej,

wymiennika ciepła oraz szafy sterowniczej.

Suszarnia porcjowe typ
SP 

Producent zapewnia możliwość przebudowy suszarni porcjowej w

suszarnię pracującą w ruchu ciągłym.

Temperatury powietrza suszącego

Typ ziarna i

oczekiwana

wilgotność

Wilgotność początkowa

17%

18%

19%

20%

21%

22%

23%

24%

Ziarno siewne 15%

74

o

C

73

o

C

69

o

C

66

o

C

64

o

C

62

o

C

60

o

C

58

o

C

Jęczmień browarny 12%

71

o

C

68

o

C

66

o

C

63

o

C

61

o

C

59

o

C

57

o

C

55

o

C

Pszenica konsumpcyjna

15 %

82

o

C

78

o

C

73

o

C

71

o

C

69

o

C

67

o

C

65

o

C

63

o

C

Ziarno paszowe 15%

97-

104

o

C

89-

100

o

C

89-

97

o

C

89-

94

o

C

84-

92

o

C

84-

90

o

C

84-

88

o

C

79-

86

o

C

Temperatury powietrza suszącego dla ziarna

siewnego oC

Wilgotność

po

suszeniu

.

Wilgotność początkowa

16

%

17

%

18

%

19

%

20

%

21

%

22

%

23

%

24

%

25

%

18 %

68 65 63 61 59

17 %

69 66 64 62 60 58

16 %

71 67 65 63 61 59 57

15 %

73 69 66 64 62 60 58

14 %

74 71 68 65 63 61 59

13 %

75 72 69 67 64 62 60

Właściwości masy zbożowej

• Właściwości sorpcyjne
• Przewodność cieplna
• Masa właściwa
• Gęstość w stanie zsypnym
• Sypkość
• Kąt usypu
• Kąt zsypu
• Zdolność do samosortowania
• Zdolność do samozagrzewania
• Termodyfuzja wody

Masa właściwa ziarna zbóż

Masa właściwa ziarna zależy od jego składu chemicznego ze względu

na zróżnicowane masy właściwe poszczególnych składników.

Największą masą właściwą – 1,458 – 1,630 g/cm3 - charakteryzuje się skrobia.
Masa właściwa białek wynosi 1,345 g/cm3 (w tym glutenu 1,242 – 1,313 g/cm3), a
tłuszczu tylko 0,892-0,999 g/cm3.

Przeciętna masa właściwa ziarna zbóż w stanie absolutnie suchym przedstawia się
następująco [g/cm3]: owies - 0,95 - 1,08; ryż - 1,11 - 1,12; jęczmień - 1,13 - 1,27;
kukurydza - 1,19 - 1,25; żyto - 1,23 - 1,44; pszenica - 1,29 - 1,49.

Gęstość w stanie zsypnym

(gęstość usypna, masa objętościowa)

Gęstość w stanie zsypnym (gęstość usypna, masa objętościowa) oraz porowatość ziarna są ze sobą
ściśle powiązane. Gęstość to masa określonej objętości ziarna, na które składają się ziarna właściwe,
zanieczyszczenia i powietrze z przestrzeni międzyziarnowych. Gęstość w stanie zsypnym decyduje również o
ładowności zbiorników magazynowych, a porowatość ziarna wahająca się dla zbóż w granicach 35 – 60 %, o
łatwości prowadzenia zabiegów konserwacyjnych, (np. aktywnej wentylacji).

Elementy wagi holenderskiej
1) waga, 2) naczynie pomiarowe, 3) nóż, 4) krążek opadowy, 5 nadstawka, 6) odważniki

Przykładowe wartości gęstości w stanie

zsypnym wybranych rodzajów ziarna zbóż

[kg/m3]:

• owies - 300 - 550
• gryka - 460 - 550
• jęczmień - 480 - 680
• pszenżyto - 608 – 675
• żyto - 670 - 750
• proso - 680 - 750
• kukurydza - 600 – 850
• pszenica - 750 - 850

Sypkość masy zbożowej

• To zdolność wzajemnego przemieszczania się ziarniaków pod wpływem działania
sił zewnętrznych ograniczonych jednak przyczepnością i tarciem powierzchni styku
ziarniaków. Sypkość ziarna, zwana też jego ruchliwością, zależy przede wszystkim
od stanu głównego składnika masy ziarna, a mniej od domieszek.

• Przy swobodnym spadaniu ziarniaków na płaszczyznę poziomą powstaje stożek, o
określonym naturalnym stoku, którego kąt nachylenia nazywamy kątem

naturalnego stoku

lub kątem usypu. Kąt ten jest różny dla poszczególnych gatunków ziarniaków i

zależy m.in.

od ich kształtu, budowy, wilgotności i obecności zanieczyszczeń. Największą sypkość

mają

ziarniaki suche, okrągłe lub zbliżone do kuli i o powierzchni gładkiej.

Kąt zsypu masy zbożowej

Jest to najmniejszy kąt nachylenia płaszczyzny, przy którym

następuje ześlizg po niej materiału sypkiego. Wartość tego kąta jest
zazwyczaj o kilka stopni mniejsza niż kąta usypu.

1. Jest zróżnicowana w różnych obszarach masy. Wpływa na to: natężenie

procesów życiowych, temperatura poszczególnych warstw masy ziarna,
wilgotność i temperatura otaczającego powietrza.

2. Największe zmiany wilgotności i temperatury w silosach zachodzą w

górnej warstwie ziarna (miejsce styku ziarna i otaczającego powietrza) .

3. Termodyfuzja wody jako przyczyna samozagrzewania ziarna.

Wilgotność masy zbożowej

Samozagrzewanie masy ziarna:

• Jest przyczyną nieodwracalnego pogorszenia jakości przechowywanego ziarna.

• Jest spowodowane wzmożeniem procesów życiowych ziarna. Oddychające ziarno
wytwarza ciepło, które nie może być odprowadzone z masy, ponieważ ziarno i
powietrze zawarte w przestrzeniach międzyziarnowych źle przewodzą ciepło.

• Może być wywołane silnym zanieczyszczeniem nasionami chwastów.

• Nigdy nie przebiega w całej masie jednocześnie. Na początek powstają tzw.
ogniska zapalne, które z czasem rozszerzają się na pozostałą część masy.

Samozagrzewanie ziarna

• Samozagrzewanie

występuje

przy

niewłaściwych

warunkach magazynowania ziarna zbóż.

• Brak wietrzenia może doprowadzić do podwyższenia się

temperatury masy ziarna, jest ono bowiem złym

przewodnikiem ciepła.

• Źródłem ciepła powstającego w masie ziarna jest

oddychanie

ziarna,

nasion

chwastów

oraz

drobnoustrojów i szkodników.

• Początkowo rozwija się mikroflora mezofilna, później

termofilna;

wzrasta

aktywność

enzymów,

które

powodują rozkład skrobi, białek, węglowodanów.

• Ziarno na skutek samo zagrzewania się ma stęchły

zapach, ciemną barwę, nie nadaje się do przetwórstwa

Lokalizacja ognisk samozagrzewania

 

1. Powierzchniowe – wzrost temperatury następuje w warstwie znajdującej się na 1/3 wysokości

od powierzchni masy. Jest spowodowane skraplaniem pary wodnej na skutek dużej różnicy

temperatur między ziarnem a otaczającym powietrzem. Występuje na jesieni i wiosną.

 
2. Gniazdowe – spowodowane jest silnym miejscowym zawilgoceniem ziarna, występowaniem w

masie zbożowej miejsc silnie zanieczyszczonych np. w wyniku zjawiska samosortowania

składników masy.

 
3. Pionowo-warstwowe – występuje w wyniku nierównomiernego nagrzewania lub oziębiania

ścian silosów, samosortowania się ziarna. Pył i lekkie zanieczyszczenie oraz nasiona chwastów

gromadzą się przy ścianach silosów, stanowiąc doskonałe źródło wzrostu temperatury.

 
4. Dolne – jest skutkiem nasypania na zimne dno silosu w okresie zimowym ciepłego, natomiast na

wiosnę lub jesienią powoli ochładzającego się ziarna.

Proces samozagrzewania przebiega w trzech stadiach:

W pierwszym stadium ziarno zagrzewa się do temperatury 24-30

0

C i nie można jeszcze

stwierdzić w nim

zmian organoleptycznie.

W drugim stadium temperatura podnosi się do 34-38

0

C, a ziarno „zaczyna się pocić”, zmienia

barwę i

pojawia się zapach słodowy.

W wyniku rozwoju drobnoustrojów szybko następuje trzecie stadium charakteryzujące się

wzrostem

temperatury do ponad 50

0

C. Ziarno zatraca sypkość oraz zmienia swoją barwę i uzyskuje silny

zapach

stęchlizny oraz traci całkowicie zdolność kiełkowania.

Aktywna wentylacja

• Proces aktywnej wentylacji pozwala na schłodzenie lub dosuszenie ziarna, a także na
krótkotrwałe przechowywanie wilgotnego ziarna przy ciągłym odprowadzaniu wydzielanego
ciepła.

• Obniżenie temperatury lub jego wilgotności albo obu tych czynników jednocześnie
pozwala na przedłużenie czasu bezpiecznego przechowywania, co przedstawiono w tabeli: 

Temperatu

ra

zboża

o

C

Wilgotność zboża %

14

15,5

17

18,5

20

21,5

23

Czas bezpiecznego przechowywania w dniach

10,0

256

128

62

32

16

8

4

15,5

128

64

32

16

8

4

2

21,5

64

32

16

8

4

4

1

26,6

32

16

8

4

2

1

0

32,2

16

8

4

2

1

0

0

37,7

8

4

2

1

0

0

0

Dawka

powietrza

Różnica między temp. ziarna i

powietrza

o

C

Średnie obniżenie temp. ziarna na

godzinę wietrzenia

o

C

50

10

0,2

50

20

0,4

100

10

0,4

100

20

0,8

150

10

0,6

150

20

1,2

 

Zalecana dawka powietrza w czasie prowadzenia aktywnego

wietrzenia ziarna :

Wilgotność ziarna %

Ilość powietrza m

3

/h na 1

tonę ziarna

Ilość powietrza m

3

/h na 1 m

3

ziarna

Do 16

10

7,5

16-18

30

22,5

18-20

50

37,5

20-25

100

75,0

Skuteczność chłodzenia 1 tony ziarna za pomocą aktywnej wentylacji:

Suszenie ziarna

•

Aktywna wentylacja powietrzem zewnętrznym, może być prowadzona tylko przy sprzyjających warunkach

atmosferycznych, ponieważ przy zbyt dużej wilgotności powietrza może dochodzić do procesu odwrotnego, czyli

nawilgocenia ziarna.

•

Przy wykorzystaniu podgrzanego powietrza jako czynnika suszącego, można dosuszać ziarno niezależnie od warunków

atmosferycznych.

•

Nagrzanie ziarna ponad dopuszczalną temperaturę może mieć negatywny wpływ na jego jakość technologiczną i siewną.

Maksymalna temperatura nagrzania ziarna w czasie suszenia

 

Gatunek ziarna

Temperatura w

o

C maksymalnego

nagrzania przy wilgotności

 

do 20%

powyżej 20%

Żyto

55-60

50-55

Pszenica

50

45

Jęczmień na paszę

55-60

50-55

Jęczmień jary na cele browarne

35-42

34-40

Owies

45-50

45

Proso

40

35

Mieszanka zbożowa

45-50

45

Kukurydza

45-50

45

Po zakończonym procesie suszenia, należy obniżyć temperaturę ziarna w komorze chłodzenia suszarni zbożowej. Temperatura
schłodzonego ziarna w miarę możliwości powinna być równa temperaturze powietrza atmosferycznego, mierzonej w porze nocnej.
Dopuszcza się temperaturę ziarna wyższą od temperatury powietrza, jednak nie więcej niż o 5

0

C. Jeżeli nie ma takiej możliwości, należy

ziarno bezpośrednio po wysuszeniu załadować do silosów i przystąpić do schładzania.

Mikotoksyny / Toksyny pleśniowe

Mikotoksyny to substancje toksyczne produkowane przez pleśnie. Są związkami niskocząsteczkowymi,
termostabilne, nie ulegają destrukcji podczas pasteryzacji, a także w wyższych temperaturach.
Do najważniejszych mikotoksyn z uwagi na powszechność występowania należą: aflatoksyny, ochratoksyna A,
patulina, trichotecyny, sterigmatocystyna, womitoksyna.

Wyróżnia się dwie drogi penetracji mikotoksyn do organizmu człowieka:

Droga pierwotna występuje gdy człowiek spożywa żywność, na której wcześniej rozwijała się pleśń i wytworzyła
mikotoksyny. Jeśli zboże było wcześniej narażone na rozwój grzybów, a mimo to zostało przeznaczone na

przemiał,

można wówczas spodziewać się, że mikotoksyny będą do organizmu wprowadzane wraz z różnymi rodzajami
pieczywa, kaszą lub otrębami. (owoce - soki, dżemy itp.). Poza drogą pokarmową, mikotoksyny mogą przenikać

do

organizmu człowieka przez układ oddechowy i przez skórę.
Droga wtórna prowadzi przez organizmy zwierzęce, które są filtrem dla wielu mikotoksyn. Możliwa jest ich
kumulacja w tkankach miękkich, jak wątroba, nerki, a także mięśniach. Niektóre mikotoksyny w organizmach
zwierzęcych ulegają przekształceniu w inną formę chemiczną o słabszych właściwościach toksycznych.

Danuta Kołożyn-Krajewska, Monika Trząskowska. Słownik terminologii z zakresu zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego żywności.
http://www.cbr.edu.pl/slownik

Mikotoksyny z grupy trichotecyn

• Trichotecyny są metabolitami o charakterze seskwiterpenów.

Wytwarzają je głównie szczepy Fusarium graminearum i Fusarium

culmorum.

• Obecnie znanych jest około 50 metabolitów z tej grupy mikotoksyn.

Najgroźniejsza jest toksynę T-2 i womitoksyna, występujące w paszach

i ziarnie zbóż.

• Zatrucia metabolitami grzybów rodzaju Fusarium po raz pierwszy

odnotowano w 1890 roku na Syberii. Zatrucia metabolitami

pleśniowymi powodowały krwotoki, wybroczyny, anemię. Chorobę

nazwano żywieniową biegunką toksyczną. Wykazują one również silne

działanie kancerogenne, szczególnie w stosunku do wątroby.

Danuta Kołożyn-Krajewska, Monika Trząskowska. Słownik terminologii z zakresu zapewnienia
bezpieczeństwa zdrowotnego żywności. http://www.cbr.edu.pl/slownik

Kraj

Dopuszczalna zawartość DON μg/kg

Ziarno nieprzetworzone Mąka i przetwory pszenne

UE

1750

750

Austria

650

500

Niemcy

500

350

Holandia

750

-

USA

2000

1000

Kanada

2000

1000

Przykładowe dopuszczalne zawartości deoksyniwalenolu (DON) w μg/kg w

pszenicy i wyrobach z pszenicy obowiązujące w UE i krajach członkowskich,

USA i Kanadzie

J.Chełkowski, Polska Akademia Nauk w Poznaniu, Mikotoksyny i grzyby toksynotwórcze jako istotny wskaźnik
jakości żywności i pasz.

Produkt

Dopuszczalna

zawartość

toksyny

Zearalenon

Ziarno

zbożowe

nieprzetworzone

100

Ziarno

kukurydzy

nieprzetworzone

200

Mąka zbożowa

75

Chleb, wypieki cukiernicze,

płatki śniadaniowe

50

Produkty

zbożowe

dla

niemowląt

20

Maksymalna zawartość wybranych mikotoksyn w produktach

spożywczych

(normy Unii Europejskie ug/kg).

Ochratoksyna A

Rodzynki i inne suszone
produkty winogron

10

Wino (białe lub czerwone)

2

Kawa palona

5

Kawa typu instant

10

Ziarno zbóż nieprzetworzone

5

Żywność dla niemowląt

0,5

Patulina

Soki i nektary owocowe

50

Urządzenia techniczne w

przechowalnictwie zbóż

O
f

e
r

u
j
e

m
y

:
r

u
r

y

z
s
y

p
u

g

r
a

w
i

t
a

c
y
j

n
e

g
o

,
r

o
z

d
z
i

e
l

a
c

z
e

,
t

r
ó
j

n
i

k
i

,
k

o
l

a
n

a
,
o

p
a

s
k

i
,

z
a

s
u
w

y

r
ę

c
z

n
e

i
a

u
t

o
m

a
t

y
c

z
n
e

.

O
f

e
r

u
j
e

m
y

:
r

u
r

y

z
s
y

p
u

g

r
a

w
i

t
a

c
y
j

n
e

g
o

,
r

o
z

d
z
i

e
l

a
c

z
e

,
t

r
ó
j

n
i

k
i

,
k

o
l

a
n

a
,
o

p
a

s
k

i
,

z
a

s
u
w

y

r
ę

c
z

n
e

i
a

u
t

o
m

a
t

y
c

z
n
e

.

Osprzęt technologiczny

rury

opaski

zasuwy ręczne

i

automatyczne

rozdzielacz

e

Elektroniczna

waga

przepływowa do

200 ton/h

Kosz zasypowy z pełną aspiracją: długość 18m, zdolność

przyjęciowa – 100ton/h.

Obieg powietrza w magazynach płaskich

Kanały powietrzne w magazynach płaskich

Magazyn z przejezdnymi

kanałami powietrznymi

Podziemny główny

kanał powietrzny

Główny kanał

powietrzny z blachy

Magazyny płaskie

Elewator zbożowy (silos)

1. Cz. walcowa zbiorników wykonana jest z blachy

ocynkowanej,

2. Elementy konstrukcyjne wykonane ze stali poddane

zostały piaskowaniu, zabezpieczeniu antykorozyjnym i
malowaniu,

3. Silosy posiadają instalację przewietrzania ziarna.

Silosy z lejem zsypowym typu SZG o poj. 200, 300 i

400 m3

Podnośniki kubełkowe (Służą do pionowego przemieszczania

ziarna zbóż, rzepaku, traw itp.)

Współpracują z urządzeniami transportu poziomego
(redlery,

przenośniki ślimakowe), z których odbierane przez

podnośnik ziarno

transportowane jest w pionie

do 40m wysokości.

Konstrukcja podnośnika kubełkowego oparta jest na
systemie

modułowym.

Przedłużenie urządzenia jest możliwe przez dodanie
modułu rur

L=2m oraz pasa gruntowego z kubełkami.

Urządzenia transportujące

podnośnik kubełkowy

przenośnik

ślimakowy

rurowy

Przenośnik

taśmowy

Przenośnik

łańcuchowy

korytowe

o wydajności od 6 do 35t/h, jedno i dwu-

kierunkowe

rurowe

wydajność od 6 do 35t/h, mogą pracować pod kątem

60 stopni

Przenośniki ślimakowe

Przeznaczone są do przemieszczania wszelkiego rodzaju materiałów

sypkich na niewielkie odległości.

Zbiorniki ekspedycyjne 

1. Zbudowane z części walcowej, dachu oraz leja umożliwiającego

szybki, grawitacyjny rozładunek.

2. Konstrukcja umożliwia przejazd i załadunek dużych zestawów

transportowych

3. Zbiorniki o pojemności od 20 do 50 m3

Magazyn zbożowy 10 x

2000 ton Kałdus

k. Chełmna

Magazyn zbożowy 4 × 2000

ton,

4 × 500 ton, 2 × 150 ton

Podławki k. Kętrzyna

Magazyn zbożowy 4 × 3000

ton,

2 × 500 ton

Grabowiec k. Braniewa

Magazyn zbożowy 9 × 500

ton

Nowa Wieś Mała k.

Grodkowa

Magazyn zbożowy 4 ×

2000 ton

Tomice k. Ząbkowic

Śląskich

Silosy zbożowe BIN 500

o ładowności 500 ton

ARAJ Kąty Wrocławskie

ARAJ Kąty Wrocławskie

ARAJ Kąty Wrocławskie

Budowa silosów płaskodennych BIN.

Cennik wybranych produktów firmy BIN 

2007rok

Uwaga: Cena silosu zawiera cenę montażu oraz cenę bloczków

betonowych

Produkt

Ładowność (t)

Cena brutto

Silos BIN10

10

3 966 zł

Silos BIN20R

20

6 787 zł

Silos BIN20WR

28

7 714 zł

Silos BIN60R

60

10 594 zł

Silos BIN60WR

70

12 058 zł

Silos BIN100RU

100

17 224 zł

Silos
BIN100WRU

130

20 237 zł

Silos BIN200U

200

28 494 zł

Sieć sprzedaży silosów BIN

Zmiany zachodzące podczas

magazynowania surowców roślinnych.

• Podczas oddychania surowców roślinnych ulegają utlenianiu węglowodany, czemu

towarzyszy wydzielanie CO2, H2O i energii cieplnej.

• Intensywność oddychania mierzy się ilością CO2 wydzielanego z 1kg masy w

ciągu godziny.

• W czasie oddychania następują ubytki węglowodanów i ogólnej masy

surowców, im proces jest intensywniejszy, tym ubytki są większe. Procesy

oddychania przebiegają najwolniej w temperaturze 0

0

C, intensywność ich wzrasta w

miarę wzrostu temperatury.

• Oddychanie jest najbardziej intensywne w warzywach liściowych, owocach

jagodowych i pestkowych, dlatego też nie można ich długo magazynować.

• W czasie magazynowania surowce powinny być ułożone dosyć luźno i należycie

wietrzone, aby odprowadzić wydzielające się ciepło i CO2. W przeciwnym razie

może nastąpić samozagrzewanie się i zaparzenie.

• Zaparzone owoce i warzywa tracą barwę, brązowieją, nabierają nieprzyjemnego

smaku i zapachu. Rozpoczyna się w nich proces rozkładu.

ODDYCHANIE TLENOWE

• Proces utraty wody przez żywe organizmy roślinne nazywamy transpiracją.

Woda jest wydzielana przez szparki i bezpośrednio przez nabłonek.

• Podczas magazynowania następuje jedynie wydzielanie wody na zewnątrz

bez jej pobierania.

• Intensywność transpiracji zależy od temperatury i wilgotności w

pomieszczeniu.

• W przypadku ziarna zbóż, nasion roślin strączkowych i oleistych proces ten

nie jest szkodliwy.

• W przypadku owoców i warzyw intensywna transpiracja jest szkodliwa.

Tracą one jędrność, podwyższają wilgotność względną powietrza i obniżają

temperaturę w czasie magazynowania owoców i warzyw.

Transpiracja

• W czasie przechowywania dojrzewają niektóre owoce, np. jabłka, gruszki,

cytryny, pomarańcze, banany.

• Dojrzewanie owoców polega na rozkładaniu skrobi do cukrów prostych,

przemianach kwasów organicznych i powstawaniu substancji zapachowych.

• Do przyśpieszenia procesu dojrzewania owoców w czasie magazynowania

stosuje się etylen.

Dojrzewanie

• Do niekorzystnych zjawisk występujących podczas magazynowania

ziemniaków, ziarna zbóż i nasion strączkowych należy kiełkowanie.

• Ziemniaki zaczynają kiełkować na skutek wzrostu temperatury

otoczenia, głównie w okresie wiosennym.

• Następują duże ubytki skrobi, białek, wzmaga się działalność

enzymów. Przy kiełkach długości 3 – 4 cm straty masy w ziemniakach

wynoszą 10%.

Kiełkowanie

Porastanie

• Porastanie ziarna, nasion strączkowych i oleistych

następuje głównie przy zawilgoceniu ziarna.

• W ziarnie zachodzą znaczne zmiany składników

organicznych, wzrasta aktywność enzymów.

• Zwykle towarzyszy tym procesom intensywny rozwój

mikroflory. Ziarno porośnięte nie nadaje się do

przetwórstwa.

Zmiany mikrobiologiczne

• Drobnoustroje mogą rozwijać się w masie surowca lub na jego

powierzchni.

• Na powierzchni rozwijają się najczęściej pleśnie, powodują one zmiany

w postaci nalotów o różnym zabarwieniu, zależnie od rodzaju pleśni.

Zmieniony jest smak i zapach surowców. Powierzchnia jest uszkodzona,

co umożliwia rozwój innych drobnoustrojów. Warunkiem sprzyjającym

rozwojowi jest zawilgocenie lub uszkodzenie powierzchni. Pleśnieniu

mogą ulegać wszystkie surowce magazynowe w niewłaściwych

warunkach.

• Drobnoustroje rozwijające się w surowcach, np. w owocach o dużej

zawartości wody, mogą wywoływać procesy fermentacji mlekowej lub

alkoholowej.

• Warzywa, ziemniaki, owoce o uszkodzonej powierzchni skórki są łatwo

atakowane przez mikroflorę gnilną. Surowce uszkodzone przez larwy

szkodników nie nadają się do magazynowania. Owoc uszkodzony i

zanieczyszczony odchodami gnije.

• Wiele chorób, które porażają surowce w okresie wegetacji, rozwija się

dalej w czasie magazynowania. Są to najczęściej różne rodzaje zgnilizny,

występującej na powierzchni lub sięgającej w głąb surowca.

Pojęcia związane z przechowywaniem

żywności

Minimalna aktywność wody w

środowisku dla różnych

drobnoustrojów

Minimalna
a

w

Przykłady drobnoustrojów

0,95

prawie wszystkie drobnoustroje

0,95

gramujemne bakterie, niektóre
drożdże

0,92

glony morskie

0,91

wegetatywne komórki rodzaju
Bacillus, Lactobacillus, niektóre
pleśnie

0,88

większość drożdży

0,85

gronkowce Staphylococcus aureus

0,80

większość pleśni

0,75

bakterie halofilne, glony halofilne

0,60

osmofilne drożdże, kserofilne
pleśnie

Aktywność wody

Aktywność wody w żywności jest definiowana jako stosunek ciśnienia pary wodnej
nad żywnością do ciśnienia pary wodnej nad czystą wodą w tej samej temperaturze.

Wartość tę przyjęto w celu określenia zapotrzebowania drobnoustrojów na wodę. Czysta
chemicznie woda ma aktywność aw=1. Ze wzrostem stężenia związków rozpuszczalnych
aktywność wody spada poniżej wartości 1. Większość drobnoustrojów może rosnąć w
środowiskach, których aktywność wody wynosi powyżej 0,95 jakkolwiek wzrost niektórych z nich
można stwierdzić w środowiskach o aktywności wody wynoszącej 0,6.

Danuta Kołożyn-Krajewska, Monika Trząskowska. Słownik terminologii z zakresu zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego żywności.
http://www.cbr.edu.pl/slownik

Konserwant / Substancja

konserwująca

Substancje konserwujące to związki chemiczne dodawane do żywności w celu przedłużenia

jej

przydatności do spożycia. Do tych substancji zaliczamy np. kwasy spożywcze: octowy, mlekowy,
cytrynowy, jabłkowy lub winowy. Substancje te są dodawane do żywności w ilości od 0,3% do

3%.

Do chemicznych środków konserwujących zalicza się takie związki, które wywołują

skuteczne

utrwalenie żywności już przy stężeniu 0,1-0,2%, a niekiedy jeszcze niższych. Z tego względu
konserwowanie za pomocą cukru, soli kuchennej, etanolu czy kwasów organicznych nie jest
zaliczane do metod chemicznych.

Chemiczne substancje konserwujące to m.in.:

• bezwodnik kwasu siarkawego i sole tego kwasu,

• kwas benzoesowy i jego sól sodowa,

• estry kwasu p-hydroksybenzoesowego (parabeny),

• kwas mrówkowy i jego sole - wapniowa i sodowa,

• kwas sorbowy i jego sole - potasowa, wapniowa i sodowa,

• kwas propionowy i jego sole,

• azotany (sodu, potasu),

• azotyn sodu,

• i inne.

Danuta Kołożyn-Krajewska, Monika Trząskowska. Słownik terminologii z zakresu zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego żywności.
http://www.cbr.edu.pl/slownik

Poziomy przejawów życiowych

• Bioza - pełny stan życiowy.

• Anabioza - stan utajonego życia, może być osiągnięty przez ostrożne

wysuszenie, schłodzenie, zamrożenie, lub potraktowanie odpowiednim

gazem. Stan ten jest odwracalny tj. organizm może wrócić do stanu biozy po

jego rehydratacji czy rozmrożeniu.

• Cenoanabioza - odpowiada utajonemu (raczej już nieodwracalnemu)

stanowi życiowemu w następstwie hamującego działania produktów

wytworzonych przez drobnoustroje (np. kwas mlekowy w kapuście kiszonej,

alkohol w winie).

• Abioza - oznacza całkowite zatrzymanie procesów życiowych łącznie z pełną

inaktywacją enzymów i zabiciem lub usunięciem wszystkich drobnoustrojów

Danuta Kołożyn-Krajewska, Monika Trząskowska. Słownik terminologii z zakresu zapewnienia
bezpieczeństwa zdrowotnego żywności. http://www.cbr.edu.pl/slownik

Pestycydy

• Związki chemiczne stosowane do walki z chorobami i szkodnikami roślin,

a także w ramach różnych działań sanitarnych.

• Największą grupę pestycydów stanowią środki ochrony roślin.
• Pestycydy to związki o dużej toksyczności.
• Niewłaściwe stosowanie tych związków może być przyczyną kumulowania

się pestycydów i ich metabolitów w organizmie człowieka i powodowania

zatruć przewlekłych, trwałych uszkodzeń układu nerwowego i narządów

wewnętrznych.

• Ważny jest także szkodliwy wpływ pestycydów na biocenozę środowiska.

Danuta Kołożyn-Krajewska, Monika Trząskowska. Słownik terminologii z zakresu zapewnienia
bezpieczeństwa zdrowotnego żywności. http://www.cbr.edu.pl/slownik

Raduryzacja

• Metoda nietermicznego przedłużania przydatności do spożycia

żywności, stosuje się promieniowanie jonizujące w dawkach do 1

kGy.

• W produktach (np. składowanym mięsie, rybach, owocach,

warzywach) zmniejsza się o kilka cykli logarytmicznych ogólna liczba

drobnoustrojów oraz zostaje zahamowane rozmnażanie pozostałych

przy życiu komórek.

• Dla pełnego utrwalenia żywności raduryzację stosuje się z

pasteryzacją.

Danuta Kołożyn-Krajewska, Monika Trząskowska. Słownik terminologii z zakresu zapewnienia
bezpieczeństwa zdrowotnego żywności. http://www.cbr.edu.pl/slownik

Radycydacja

• nietermiczna metoda utrwalania żywności z zastosowaniem

promieniowania jonizującego,

• następuje redukcja liczby bakterii chorobotwórczych oraz

ograniczenie produkcji toksyn (np. jadu kiełbasianego).

• przydatna do utrwalania żywności o niskiej aktywności wody

(poniżej 0,6) zanieczyszczonej mikroflorą patogenną, głównie z

rodzaju Salmonella i Clostridium.

• stosuje się średnie dawki promieniowania jonizującego (1-10

kGy).

Danuta Kołożyn-Krajewska, Monika Trząskowska. Słownik terminologii z zakresu zapewnienia
bezpieczeństwa zdrowotnego żywności. http://www.cbr.edu.pl/slownik

Radapertyzacja

• Nietermiczana metoda utrwalania żywności. Czynnikiem

utrwalającym jest promieniowanie jonizujące w dawkach od 10 do
50 kGy.

• Sterylizacja (w połączeniu z wysoką temperaturą) mięsa, drobiu,

owoców morza, przypraw, żywności dla szpitali i wojska, posiłków
dla astronautów.

Danuta Kołożyn-Krajewska, Monika Trząskowska. Słownik terminologii z zakresu zapewnienia
bezpieczeństwa zdrowotnego żywności. http://www.cbr.edu.pl/slownik