Edukacja plastyczna,

techniczna i muzyczna na

I etapie edukacyjnym.

Wszystkie deficyty, które charakteryzują

dzieci z upośledzeniem umysłowym w

stopniu lekkim nie muszą powodować

zaburzeń w innych sferach życia.

Najczęściej dzieci te maja pewne

uzdolnienia związane z wykonywanie

artystycznych, plastycznych dzieł.

Muzyka

Cele nauczania

Umiejętność muzyczne dotyczą

świadomego spostrzegania głównych

elementów muzyki, którymi są:

- dźwięk i jego wysokość,
- czas trwania,
- barwa,
- linia melodyczna,
- rytm,
- dynamika,
- tempo.

Interpretacja programu

Treści nauczania przedmiotu muzyka

podzielone są na pięć działów:

- śpiew,
- zabawy przy muzyce,
- muzykowanie,
- słuchanie muzyki,
- wiadomości o muzyce.

Metody nauczania

Realizacja poszczególnych działów

programowych powinna uwzględniać

trzy ważne etapy działalności ucznia:

- odtwarzanie prezentowanych wzorców

muzycznych,

- spontaniczną lub inspirowaną

twórczość dziecięcą,

- odbiór muzyki.

Śpiew

Ucząc emisji głosu należy pamiętać, że:
- najbardziej szkodliwe dla głosu są wszelkie

dające się wyczuwać napięcia mięśniowe w

okolicach krtani, gardła i szyi,

- podczas śpiewania samogłosek żuchwa

powinna swobodnie opadać,

- wydatne ruchy języka konieczne są tylko w

chwili kształtowania spółgłosek, natomiast

poprawne brzmienie samogłosek wymaga,

aby język nie dotykając swym końcem

dolnych zębów był spokojny i rozluźniony,



nauka śpiewu polega głównie na

kształtowaniu prawidłowych ruchów

i współdziałaniu mięśni krtani,

mięśni oddechowych i mięśni

biorących udział w artykulacji,



podstawą wstępnego wychowania

muzycznego jest piosenka.

Zabawy przy muzyce

Wpływają na:



stopniową koordynację ruchową,



na estetykę ruchu,



rozbudzają zainteresowanie

muzyką.

Wyróżnia się zabawy:



rytmiczne,



inscenizowane,



taneczne,



przy akompaniamencie

instrumentu.

Muzykowanie:



początkiem jest gra na instrumentach

perkusyjnych,



obowiązuje zasada stopniowania trudności,



stanowi wstępny etap do systematycznej

nauki gry na wybranym instrumencie

muzycznym,



należy zwrócić uwagę na unikanie

hałaśliwej gry.

Słuchanie muzyki:



wprowadza dziecko w świat sztuki

poprzez słuchanie utworów

muzycznych,



zalecane są utwory o pogodnym

nastroju, żywym tempie oraz bogatej

i barwnej instrumentacji.

Wiadomości o muzyce



Podstawowe warunki przekazu

elementarnych wiadomości o muzyce:

- ścisły związek zjawisk muzycznych z

wprowadzanymi pojęciami,

- maksymalne wykorzystanie środków

dydaktycznych,

- eliminowanie pojęć abstrakcyjnych,
- podtrzymywanie zainteresowań

muzycznych dziecka

- utrwalanie przekazywanych wiadomości.

Środki dydaktyczne:



zestaw instrumentów perkusyjnych,



tablice instrumentów muzycznych,



adapter stereofoniczny,



zestaw płyt,



taśmy z nagraniami,



magnetofon,



radio,



ilustracje i obrazy o tematyce muzycznej.

Organizacja nauczania

muzyki

Tygodniowe zajęcia muzyczne muszą

uwzględniać zasady korelacji z tematyką

dzienną lub okresową ośrodka pracy.

Program nauczania muzyki

obejmuje:



rozwijanie wrażliwości muzycznej,



rozśpiewanie i umuzykalnienie,



poznanie zabaw muzyczno – ruchowych,



rozwijanie uzdolnień muzycznych,



kształtowanie emocjonalnego stosunku

do muzyki,



rozbudzenie zainteresowań muzycznych.

Utwory przeznaczone do

nauki śpiewu powinny

charakteryzować się:



małą rozpiętością melodii,



małymi odległościami między

poszczególnymi dźwiękami w

melodii,



miarowym, spokojnym rytmem,



krótkim i zrozumiałym tekstem.

Metody, formy i środki

dydaktyczne:



skuteczne metody wychowania

muzycznego zależą od możliwości

uczniów i zdolności nauczyciela,



dostosowanie muzyki do „metody

ośrodków pracy”,



różnorodność form oddziaływania.

Plastyka

Cele nauczania:



Kształcenie wrażliwości estetycznej,



Kształcenie śmiałości wypowiedzi plastycznej,



Kształtowanie umiejętności różnicowania,

oceny i wyrażania cech otoczeni (barwa,

kształt, wielkość),



Kształtowanie umiejętności obserwacji

sytuacji i stosunków przestrzennych,



Kształtowanie umiejętności plastycznej

interpretacji tekstów i opisów słownych.



Kształtowanie umiejętności stosowania

określonych technik pracy,



Zapoznanie ucznia z elementarnymi

pojęciami,



Rozwijanie zainteresowań plastycznych.

Interpretacja programu



Treści nauczania plastyki w klasach 1-3

zawarte są w trzech działach:

- zadanie ilustracyjne,
- kompozycja,
- posługiwanie się barwą.

Zadania ilustracyjne

Dotyczą najbliższego środowiska dziecka,

wydarzeń w domu, uroczystości

okolicznościowych, zabaw, wycieczek,

przedstawień czy obejrzanych filmów.

Kompozycja

To równomierne rozmieszczenie

elementów plastycznych na płaszczyźnie

lub przestrzeni z równowaga tych

elementów pod względem nasycenia

linią, barwą, fakturą, wielkością formy.

Techniki plastyczne



rysunkowa,



malarska,



rzeźbiarska,



graficzna.

Posługiwanie się barwą

Od pierwszych kontaktów z barwami

zapoznajemy uczniów z ich nazwami.

Nazwy dotyczą przede wszystkim sześciu

barw chromatycznych:

- żółtej,
- pomarańczowej,
- czerwonej,
- zielonej,
- niebieskiej,
- fioletowej.

Sposób realizacji programu



Podstawową metodą prowadzenia zajęć z

plastyki jest praktyczna działalność

dziecka – samodzielna i pod kierunkiem,



W związku ze sposobem prowadzenia

zajęć wyróżnia się trzy rodzaje prac:

- na określony temat,
- prace dowolne,
- prace według wzoru

W pracy nad danym tematem występują

następujące etapy:

- wprowadzenie do zajęć,
- podanie tematu zajęć,
- praca uczniów,
- ocena prac uczniów.

Rola plastyki w nauczaniu:

Odbieranie i

rozumienie

przekazu twórcy

dzieła:



tematyki,



ładunku emocjonalnego



nastroju,



celowości użytych barw.

Wyrażanie:



zjawisk i wydarzeń

rzeczywistych,



zjawisk i wydarzeń

fantastycznych,



nastrojów i stanów

uczuciowych wywołanych

np. przeżyciem.

Rysowane wierszyki:



forma rysunku narastającego,

związanego ze słowem;



stwarza możliwości kojarzenia

słowa z elementem graficznym,

rysunkiem.

Przykładowy wierszyk:

Piesek:
Z tych sześciu kresek, będzie głowę miał piesek.
Potem kresek pół tuzina i już siedzi nasza psina.
Potem uszko, oczko, małe.
I zwierzątko jest tu całe.

Przy opracowywaniu metod

pracy z materiałami trzeba

pamiętać o tym, że:

- każde dziecko samo musi wypracować swoje własne

techniki,

- w każdej pracy plastycznej trzeba uwzględnić swoiste

cechy materiału,

- dziecko w wieku 7 – 9 lat nie interesuje się

przedstawieniem głębi,

- materiały plastyczne powinny dostarczać sposobności

do rozmaitych doznań oraz umożliwiać głębię

ekspresji.

Technika

Cele nauczania



Praktyczne przygotowanie ucznia do

świadomego i planowego działania,



opanowanie podstaw wiedzy technicznej,



rozwijanie zainteresowań technicznych,



wdrażanie do organizowania pracy własnej,



opanowanie czynności związanych z

samoobsługą,



zdobycie umiejętności posługiwania się

prostymi narzędziami,



uczenie szacunku dla pracy i rozumienia

jej wartości,



wdrażanie do oszczędnego

gospodarowania materiałami,



przyswojenie i stosowanie podstawowych

zasad bhp,



pobudzanie do współzawodnictwa.

Interpretacja programu

Program zakłada realizacje treści nauczania

w następujących działach:

- materiały i ich właściwości,
- narzędzia i urządzenia techniczne,
- kształtowanie materiału,
- prace porządkowo- gospodarcze,
- zadania techniczne.

Materiały i ich właściwości

Dział zawiera wiadomości na temat

materiałów z którymi dzieci zapoznają się

w poszczególnych klasach.

Narzędzia i urządzenia

techniczne

W ramach tego działu uczniowie uczą się:
- nazw podstawowych narzędzi i urządzeń

technicznych,

- określania ich właściwości,
- celowego i bezpiecznego posługiwania się

nimi,

- utrzymywanie narzędzi i urządzeń w

ładzie.

Kształtowanie materiałów

Techniki pracy:
- składanie,
- zaginanie,
- darcie papieru,
- budowanie i przebijanie otworów kolcem,
- segregowanie przedmiotu,
- formowanie kształtu w glinie.

Prace porządkowo-

gospodarcze

Uczeń wykonuje proste czynności na rzecz

klasy, szkoły np. porządkuje

pomieszczenia,sporządza proste posiłki.

Zadania techniczne

Przykłady zadań :
-wykonywanie zabawek,
- przedmiotów użytkowych,
- prace porządkowe.

Sposób realizacji programu:



łączenie metod opartych na obserwacji,

słowie i działaniu praktycznym,



zdobycie wiedzy i umiejętności

technicznych,



stosowanie wiedzy w praktyce.

Formy organizacyjne:



zajęcia jednostkowe,



zajęcia w grupie,



wycieczka.

Planowanie i organizacja

pracy



Nauczyciel uwzględnia cel

wychowawczy i dydaktyczny oraz

ustala kiedy i na co należy położyć

główny nacisk w toku pracy.



Przygotowuje:

- narzędzia, urządzenia i przybory,
- materiał,
- organizację pracy.

Materiały i środki

Program zakłada stosowanie

następujących materiałów:

- materiały naturalne,
- materiały sztuczne.

Narzędzia, przybory i

urządzenia techniczne



Narzędzia kłujące lub wiercące:

-kolec, igła, świderek.



Narzędzia tnące:

-nóż, nożyczki, szczypce,



Młotek, kostka introligatorska.

Podstawowe

narzędzia,przybory,

urządzenia:



ołówki,



kreda biała i kolorowa,



grabie,



nożyczki,



magnetofon,



igły,



kątowniki.

Ocena pracy ucznia:



stanowi bodziec do wysiłku,



informuje o brakach i osiągnięciach

dziecka,



jest subiektywna – zależna od upodobań,

wiedzy nauczyciela,



uczy krytycznego stosunku do pracy,



sprzyja stwarzaniu określonych

nawyków,



duże znaczenie mają oceny mimiczno-

gestykulacyjno-słowne.

Bibliografia:

1. Mikrut A., Wyczesany J., Elementy

metodyki nauczania początkowego dzieci

upośledzonych umysłowo, Wydawnictwo

Naukowe WSP, Kraków, 1998.

2. Stawowy-Wojnarowska I.(red.),

Nauczanie w klasach I-III szkoły

specjalnej, WSiP Warszawa, 1981.