UE i ochrona

środowiska

Ochrona środowiska
w Unii Europejskiej

Polityka ekologiczna jest obecnie jednym
z najszybciej rozwijających się obszarów
współpracy krajów należących do Unii Europejskiej.
Wraz z

traktatem z Masstricht

(7 lutego 1992 r.),

Wspólnoty Europejskiej włączyły ją do spisu swych
stałych zadań i określiły cele działań w zakresie
ochrony środowiska. W traktatach założycielskich
Wspólnot Europejskich z 1957 roku nie poruszano
kwestii związanych z ekologią. Kraje członkowskie
musiały radzić sobie samodzielnie z rosnącym
zanieczyszczeniem środowiska.

Ochrona środowiska
w Unii Europejskiej

Na początku lat 70. szefowie państw i rządów WE
wezwali Komisje Europejską do opracowania
programu na rzecz ochrony środowiska. Za
podstawę prawną uznano Traktat EWG, mówiący
o „harmonijnym rozwoju życia gospodarczego”
oraz o „stałej gospodarce zrównoważonego
rozwoju”
w państwach członkowskich Wspólnot. Polityka
ochrony środowiska została uznana za niezbędną
i zyskała podstawy prawne. Skutkiem tych decyzji
było powstanie wspólnego prawa ochrony
środowiska.

Ochrona środowiska
w Unii Europejskiej

W lipcu 1988r. weszła w życie dyrektywa w sprawie
ochrony środowiska. Przewiduje ona stworzenie
jednolitej procedury administracyjnej, stosowanej
przy planowaniu projektów gospodarczych w celu
kontroli ich skutków dla ludzi, zwierząt i środowiska.
W roku 1991 polityka Wspólnot Europejskich
w zakresie środowiska naturalnego została znacznie
rozszerzona. Połączono ją z ogólna polityka
gospodarczą i uznano, że inicjatywy Komisji w
takich działaniach jak: rolnictwo, rynek
wewnętrzny, transport i energetyka powinny
uwzględnić potrzebę ochrony środowiska
naturalnego.

Przepisy prawne

Prawo Unii Europejskiej regulujące
ochronę środowiska powstało na
przestrzeni 30 lat. Obecnie liczy około
300 aktów prawnych, obejmujących
dyrektywy, rozporządzenia, decyzje i
zalecenia.
Przepisy dotyczące ochrony środowiska
służą eliminowania barier handlowych,
które mogłyby powstać przy braku
jednolitych standardów ekologicznych.

Ochrona środowiska
a gospodarka

Unia Europejska stała się głównym koordynatorem
polityki ochrony środowiska w Europie. Stara się
podejmować odpowiednie kroki we wszystkich
dziedzinach istotnych dla środowiska. Takie działanie
napotyka na coraz silniejszy opór w tych dziedzinach
gospodarki, które są objęte surowymi sankcjami za
zanieczyszczenia. Europejscy przemysłowcy
sprzeciwili się wprowadzeniu podatku energetycznego.
Uważali, ze stracą atrakcyjność cenową w stosunku do
konkurentów z USA i Japonii. Komisja Europejska
wycofała się z kilku planowanych aktów prawnych
m.in. z wprowadzenia podatku od emisji dwutlenku
węgla.

Ochrona słodkich
i słonych wód

Poddano ścisłej regulacji odpływ substancji
toksycznych. Ustalono limit dla rtęci, kadmu,
lindanu, DDT, pieciochlorofenolu,
czterochlorku węgla. Ponadto kontroli i
stopniowej redukcji ścieki zawierające
dwutlenek tytanu, wywołujący tzw. czerwony
szlam. Określono też normy jakościowe dla
wód w kąpieliskach oraz dla wody pitnej i
wody słodkiej do hodowli ryb i skorupiaków.

Zanieczyszczenie atmosfery

Przyjęto szereg dyrektyw, regulujących emisje
dwutlenku siarki, używanie
chlorofluorowęglanów
w aerozolach i kontrole zanieczyszczeń
wytwarzanych przez zakłady przemysłowe.
Wprowadzono szereg rozporządzeń w sprawie
emisji spalin samochodowych. Komisja
Europejska zainicjowała program roboczy,
dotyczący analizy efektu cieplarnianego i
sposobów na ograniczenie ogrzewania
atmosfery.

Hałas

Dyrektywy określają dopuszczalny poziom
hałasu dla samochodów osobowych,
ciężarowych, motocykli, ciągników,
samolotów ponaddźwiękowych, kosiarek i
maszyn budowlanych. Poziom hałasu musi
być określony na opakowaniu sprzętu
domowego.

Produkty chemiczne

W celu zabezpieczenia przed wypadkami
i ograniczeniami ich skutków dyrektywa z
1982r. nakłada na producentów we
wszystkich państwach członkowskich
obowiązek informowania władz
o szkodliwych substancjach oraz o zakładach
i miejscach, w których można dojść do
niebezpiecznego wypadku. Wspólnoty
przyjęły także odpowiednie środki mające na
celu redukcje chlorofluorowęgloanów, które
niszczą warstwę ozonową.

W 1986r. sporządzono Europejski Wykaz
Istniejących Substancji Chemicznych,
podający dane do wiadomości, oceny
i kontroli. Powstały dyrektywy zabraniające
używania pewnych substancji
w pestycydach, a także nakazujące
kontrolę wykorzystywania i produkcji dwu
i trójfenyków polichlorowanych i azbestu.

Produkty chemiczne

Zagospodarowanie odpadów

Wspólnota od roku 1975 wprowadzała w
życie zasady dotyczące gromadzenia
składowania, przerobu i przetwarzania
odpadów. Specjalnymi zasadami objęto
odpady produkowane przez przemysł takie
jak: tlenek tytanu, zużyty olej czy też odpady
radioaktywne. W Unii Europejskiej kładzie się
też szczególny nacisk na ponowne
wykorzystanie starego papieru, tektury
i pojemników po napojach.

Ochrona przyrody

Unia Europejska jest członkiem Konwencji
Berneńskiej z roku 1979, dotyczące ochrony
przyrody. Rada Ministrów przyjęła szereg
dyrektyw w sprawie ochrony zwierząt,
importu produktów wykonanych ze skór oraz
kontroli i ograniczenia badań naukowych na
zwierzętach.

Produkty ekologiczne

Natura 2000

Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 jest
systemem ochrony zagrożonych składników
różnorodności biologicznej kontynentu
europejskiego, wdrażany od 1992 r.
W Polsce występują 2 regiony: kontynentalny
(96 % powierzchni kraju) i alpejski (4 %
powierzchni kraju). Dla każdego kraju określa
się listę referencyjną siedlisk przyrodniczych i
gatunków, dla których należy utworzyć obszary
Natura 2000 w podziale na regiony
biogeograficzne.