System bankowy

System bankowy



Przejmowanie zwrotnych nakładów pieniężnych (depozytów) w zamian za

Przejmowanie zwrotnych nakładów pieniężnych (depozytów) w zamian za

odsetki.

odsetki.



Świadczenie usług finansowych związanych z obiegiem pieniądza jako środka

Świadczenie usług finansowych związanych z obiegiem pieniądza jako środka

cyrkulacji oraz środka płatniczego:

cyrkulacji oraz środka płatniczego:

- obsługa rozliczeń finansowych i obiegu pieniądza między różnymi podmiotami

- obsługa rozliczeń finansowych i obiegu pieniądza między różnymi podmiotami

życia gospodarczego,

życia gospodarczego,

- prowadzenie rachunków bieżących dla przedsiębiorstw, instytucji i osób

- prowadzenie rachunków bieżących dla przedsiębiorstw, instytucji i osób

fizycznych.

fizycznych.



Udzielnie kredytów dla przedsiębiorstw i osób fizycznych.

Udzielnie kredytów dla przedsiębiorstw i osób fizycznych.



Kreacja pieniądza.

Kreacja pieniądza.

Funkcje banków

Funkcje banków



Podział banków w systemie bankowym

Podział banków w systemie bankowym

:

:

1. Bank centralny.

1. Bank centralny.

2. Banki komercyjne (handlowe):

2. Banki komercyjne (handlowe):

a) banki uniwersalne (realizują wszystkie podstawowe operacje),

a) banki uniwersalne (realizują wszystkie podstawowe operacje),

b) banki wyspecjalizowane(koncentrujące się na określonych operacjach):

b) banki wyspecjalizowane(koncentrujące się na określonych operacjach):

- bank hipoteczny,

- bank hipoteczny,

- bank inwestycyjny,

- bank inwestycyjny,

- bank rozwoju.

- bank rozwoju.



Podział banków ze względu na formę prawną

Podział banków ze względu na formę prawną

:

:

1. Banki państwowe (przedsiębiorstwa państwowe),

1. Banki państwowe (przedsiębiorstwa państwowe),

2. Banki spółdzielcze (spółdzielnie),

2. Banki spółdzielcze (spółdzielnie),

3. Banki w formie spółek akcyjnych.

3. Banki w formie spółek akcyjnych.

Rodzaje banków

Rodzaje banków

Rodzaje banków

Rodzaje banków

-

-

B

B

ank centralny

ank centralny



Bank centralny

Bank centralny

– jest instytucją centralną (publiczną), która sprawuje

– jest instytucją centralną (publiczną), która sprawuje

kontrolę nad prawidłowością funkcjonowania krajowych

kontrolę nad prawidłowością funkcjonowania krajowych

instytucji finansowych i rynku finansowego jako całości.

instytucji finansowych i rynku finansowego jako całości.



Funkcje

Funkcje

B

B

anku centralnego

anku centralnego

:

:

1.

1.

Emisyjna

Emisyjna

– związana z emisją pieniądza, obecnie papierowego i papierów

– związana z emisją pieniądza, obecnie papierowego i papierów

wartościowych.

wartościowych.

2.

2.

To bank banków

To bank banków

– z nim są związane ściśle inne banki, tworzące razem

– z nim są związane ściśle inne banki, tworzące razem

system bankowy. Bank centralny jest kredytodawca

system bankowy. Bank centralny jest kredytodawca

ostatniej instancji. Bank centralny jest rezerwowym dla

ostatniej instancji. Bank centralny jest rezerwowym dla

banków komercyjnych.

banków komercyjnych.

W tej roli pełni następujące funkcje

W tej roli pełni następujące funkcje

:

:

- reguluje cyrkulację emitowanego pieniądza,

- reguluje cyrkulację emitowanego pieniądza,

- reguluje wielkość pieniądza tworzonego przez banki operacyjne (komercyjne),

- reguluje wielkość pieniądza tworzonego przez banki operacyjne (komercyjne),

- reguluje płynność całego systemu bankowego,

- reguluje płynność całego systemu bankowego,

- kształtuje potencjał kredytowy banków operacyjnych (komercyjnych).

- kształtuje potencjał kredytowy banków operacyjnych (komercyjnych).



Funkcje

Funkcje

B

B

anku centralnego

anku centralnego

:

:

3.

3.

To bank państwa

To bank państwa

:

:

- reguluje wewnętrzny obieg pieniądza i kształtuje równowagę bilansu

- reguluje wewnętrzny obieg pieniądza i kształtuje równowagę bilansu

publicznego,

publicznego,

- reguluje udzielanie kredytu rządowi, obsługuje dług publiczny (państwowy)

- reguluje udzielanie kredytu rządowi, obsługuje dług publiczny (państwowy)

oraz dokonuje kasowej obsługi budżetu państwa,

oraz dokonuje kasowej obsługi budżetu państwa,

- organizuje i obsługuje płatności zagraniczne, realizuje politykę dewizową, czyli

- organizuje i obsługuje płatności zagraniczne, realizuje politykę dewizową, czyli

kursów walut, pośredniczy w zakupie dewizy i złota.

kursów walut, pośredniczy w zakupie dewizy i złota.

Rodzaje banków

Rodzaje banków

-

-

B

B

ank centralny

ank centralny



Instrumenty umożliwiające prowadzenie bankowi centralnemu odpowiedniej

Instrumenty umożliwiające prowadzenie bankowi centralnemu odpowiedniej

polityki monetarnej

polityki monetarnej

:

:

Bank centralny działa w stosunku do banków w dwojaki sposób

Bank centralny działa w stosunku do banków w dwojaki sposób

:

:

1. Jako jednostka zwierzchnia upoważniona przez państwo do wydawania

1. Jako jednostka zwierzchnia upoważniona przez państwo do wydawania

nakazów, zakazów, które mogą być przeprowadzone za pomocą przymusu:

nakazów, zakazów, które mogą być przeprowadzone za pomocą przymusu:

- stopa rezerwy obowiązkowej,

- stopa rezerwy obowiązkowej,

- ustalanie wzrostu akcji kredytowej banku komercyjnego.

- ustalanie wzrostu akcji kredytowej banku komercyjnego.

2. Jako podmiot gospodarczy składający propozycję dokonania transakcji na tyle

2. Jako podmiot gospodarczy składający propozycję dokonania transakcji na tyle

korzystnych warunkach ażeby banki dobrowolnie korzystały z tej oferty:

korzystnych warunkach ażeby banki dobrowolnie korzystały z tej oferty:

- kredyt refinansowy,

- kredyt refinansowy,

- kredyt lombardowy,

- kredyt lombardowy,

- redyskonto weksli,

- redyskonto weksli,

- operacje otwartego rynku.

- operacje otwartego rynku.

Rodzaje banków

Rodzaje banków

-

-

B

B

ank centralny

ank centralny



Kredyt refinansowy

Kredyt refinansowy

:

:

- z reguły krótkoterminowy kredyt banku centralnego udzielany bankowi

- z reguły krótkoterminowy kredyt banku centralnego udzielany bankowi

komercyjnemu w celu utrzymania jego wypłacalności – jego płynności

komercyjnemu w celu utrzymania jego wypłacalności – jego płynności

finansowej,

finansowej,

- obniżenie jego oprocentowania to przejaw realizowania przez NBP tzw.

- obniżenie jego oprocentowania to przejaw realizowania przez NBP tzw.

polityki miękkiego pieniądza

polityki miękkiego pieniądza

.

.



Podstawowe formy kredytu refinansowego

Podstawowe formy kredytu refinansowego

:

:

1.

1.

kredyt lombardowy

kredyt lombardowy

- udzielany pod zastaw papierów wartościowych – powinien

- udzielany pod zastaw papierów wartościowych – powinien

być spłacony do 3 miesięcy; udzielany gdy bank ma kłopoty

być spłacony do 3 miesięcy; udzielany gdy bank ma kłopoty

w utrzymaniu płynności;

w utrzymaniu płynności;

2.

2.

kredyt redyskontowy

kredyt redyskontowy

– stosowany poprzez operacje redyskontowania weksli

– stosowany poprzez operacje redyskontowania weksli

będących w posiadaniu banków komercyjnych;

będących w posiadaniu banków komercyjnych;

wzrost stopy redyskontowej

wzrost stopy redyskontowej

– zmniejsza popyt na kredyt („droższy” kredyt),

– zmniejsza popyt na kredyt („droższy” kredyt),

spadek stopy redyskontowej

spadek stopy redyskontowej

– zwiększa popyt na kredyt („tańszy” kredyt).

– zwiększa popyt na kredyt („tańszy” kredyt).

Rodzaje banków

Rodzaje banków

-

-

B

B

ank centralny

ank centralny



Operacje otwartego rynku

Operacje otwartego rynku

:

:

- polegają na kupnie i sprzedaży papierów wartościowych (przede wszystkim

- polegają na kupnie i sprzedaży papierów wartościowych (przede wszystkim

weksli skarbowych, obligacji średnio i długoterminowych, głównie

weksli skarbowych, obligacji średnio i długoterminowych, głównie

państwowych) przez bank centralny na swój rachunek, na rynku pieniężno –

państwowych) przez bank centralny na swój rachunek, na rynku pieniężno –

kredytowym.

kredytowym.

Sprzedaż przez bank centralny papierów wartościowych powoduje

Sprzedaż przez bank centralny papierów wartościowych powoduje

:

:

1. zmniejszenie ilości pieniądza na rynku,

1. zmniejszenie ilości pieniądza na rynku,

2. obniżenie zdolności kredytowej banku,

2. obniżenie zdolności kredytowej banku,

3. zwiększenie stopy procentowej kredytów długoterminowych.

3. zwiększenie stopy procentowej kredytów długoterminowych.

Bank centralny

Bank centralny



Stopa rezerwy obowiązkowej

Stopa rezerwy obowiązkowej

:

:

- określona procentowo wielkość pieniądza (depozytów w bankach komercyjnych),

- określona procentowo wielkość pieniądza (depozytów w bankach komercyjnych),

która musi być utrzymywana w banku centralnym przez banki komercyjna, w celu

która musi być utrzymywana w banku centralnym przez banki komercyjna, w celu

zapewnienia bieżących wypłat wynikających z wycofania wkładów,

zapewnienia bieżących wypłat wynikających z wycofania wkładów,

- jest to także skuteczny i szybki instrument sterowania płynnością banków,

- jest to także skuteczny i szybki instrument sterowania płynnością banków,

- jest obowiązkowa i wyznaczana przez bank centralny i jeżeli zostanie ona

- jest obowiązkowa i wyznaczana przez bank centralny i jeżeli zostanie ona

podwyższona (polityka restrykcyjna), to banki komercyjne muszą więcej pieniądza

podwyższona (polityka restrykcyjna), to banki komercyjne muszą więcej pieniądza

odprowadzić do banku centralnego, co z kolei spowoduje podniesienie przez nie

odprowadzić do banku centralnego, co z kolei spowoduje podniesienie przez nie

stopy procentowej do udzielanych kredytów, jeżeli zaś stopa rezerw

stopy procentowej do udzielanych kredytów, jeżeli zaś stopa rezerw

obowiązkowych zostanie obniżona (polityka ekspansywna), to banki komercyjne

obowiązkowych zostanie obniżona (polityka ekspansywna), to banki komercyjne

muszą mniej pieniądza odprowadzić do banku centralnego, co powoduje, iż mogą

muszą mniej pieniądza odprowadzić do banku centralnego, co powoduje, iż mogą

one wówczas realizować większą ilość kredytów i obniżyć stosowaną dla nich

one wówczas realizować większą ilość kredytów i obniżyć stosowaną dla nich

stopę procentową.

stopę procentową.

Rodzaje banków

Rodzaje banków

- bank centralny

- bank centralny



Bank komercyjny - to typ banku, który w oparciu o przyjęte depozyty oraz środki

uzyskane z banku centralnego udziela kredytów, które

przynajmniej w części stają się nowymi depozytami

kreującymi

dodatkową podaż pieniądza, może być własnością

publiczną, jednak

najczęściej jest spółką akcyjną.



Działalność banków komercyjnych:

- działalność depozytowa (przyjmowanie i przechowywanie na określonych

warunkach środków pieniężnych klientów banku),

- działalność kredytowa (udzielanie kredytów pożyczek i poręczeń),
- usługi operacyjne (prowadzenie rachunków bankowych klientów i dokonywanie
na nich operacji finansowych).

Banki komercyjne odgrywają kluczową rolę w polskim systemie bankowym,

przypada na nie około 94% depozytów zebranych przez wszystkie banki i także

około 94% udzielonych kredytów bankowych.

Rodzaje banków

Rodzaje banków

- banki komercyjne

- banki komercyjne (commercial bank)

Rodzaje banków

Rodzaje banków

- bank hipoteczny (mortgage bank)

- bank hipoteczny (mortgage bank)



Bank hipoteczny – to bank wyspecjalizowany w udzielaniu kredytów

z zabezpieczeniami hipotecznymi na nieruchomości, prawie do

lokalu lub prawie jego wieczystego użytkowania.

Środki na finansowanie swojej działalności pozyskuje głównie z emisji

hipotecznych listów zastawnych, ale także poprzez przyjmowane lokaty

terminowe, emisję obligacji i zaciągane kredyty.



Listy zastawne - są to dłużne papiery wartościowe, do których emitowania uprawnione są tylko banki
hipoteczne, obrót nimi reguluje Ustawa o listach zastawnych i bankach hipotecznych z 29.08 .97r.



Listy zastawne dzielimy na:

- hipoteczne listy zastawne (papier wartościowy imienny lub na okaziciela,

emitowany na rynku nieruchomości, którego podstawą emisji jest wierzytelność

zabezpieczona hipoteką).
- publiczne listy zastawne (papier wartościowy imienny lub na okaziciela,
którego podstawę emisji stanowią udzielone przez bank hipoteczny kredyty
zabezpieczone gwarancją lub poręczeniem NBP, SP, EBOiR, EBI, BŚ).

Rodzaje banków

Rodzaje banków

- bank inwestycyjny (inwestment bank)

- bank inwestycyjny (inwestment bank)

- bank rozwoju (development bank)

- bank rozwoju (development bank)



Bank inwestycyjny - jest instytucją finansową, której podstawowym celem
działalności jest inwestowanie środków powierzonych przez
klientów na rynku kapitałowym.

Zajmuje się emisją i handlem papierami wartościowymi dla swoich klientów, może

zajmować się również przejęciami oraz fuzjami.



Bank rozwoju - to bank publiczny lub prywatny, który powstaje przy współpracy

Międzynarodowego Banku Rozbudowy i Rozwoju, aby wspierać

konkretny region,

branże, lub w celu promowania określonych

celów polityki państwa – szczególnie

w państwach słabo

rozwiniętych gospodarczo.

Banki rozwoju promują rozwój prywatnej przedsiębiorczości w przemyśle, czasem także w

rolnictwie. Bankami rozwoju są na przykład: African Development Bank, Asian

Development Bank, North American Development Bank, World Bank.