ZATRUCIA

podstawowe

postępowanie

ZATRUCIE

jest to

wystąpienie

niekorzystnych objawów

w następstwie narażenia

na działanie związków

chemicznych.

Rozpoznanie można postawić na

podstawie wywiadu, badania
fizykalnego, rutynowych i
toksykologicznych badań
laboratoryjnych.

W pierwszej kolejności sprawdzamy

podstawowe czynności życiowe
(przytomność, oddech, ciśnienie, akcje
serca, tętno, szerokość źrenic)

Stany zagrożenia życia: ostra
niewydolność oddechowa,
zatrzymanie akcji serca, śpiączka,
groźna hipotermia

Wywiad
*droga, czas trwania oraz okoliczności

narażenia

*nazwy i ilości każdego z przyjętych

leków, związków chemicznych czy

składników będących przyczyną zatrucia

*czasu pojawienia się pierwszych

objawów, ich charakteru oraz stopnia

nasilenia

*czasu uzyskania i rodzaju pierwszej

pomocy

*obecnych lub przebytych chorób

Badanie fizykalne

* ocena stanu neurologicznego według skali

Edinbuth

* ocena układu krążenia, oddechowego (tętno,

ciśnienie, częstość oddechów, akcja serca,
OCŻ)

* badanie oczu (oczopląs, szerokość i

reaktywność źrenic)

* badanie brzucha (ocena perystaltyki jelit i

wielkości pęcherza)

* skóra (oparzenia, pęcherze, zabarwienie,

ciepłota, wilgorność, bolesność uciskowa,
ślady ukłuć)

LECZENIE

Celem leczenia jest

1) podtrzymanie czynności życiowych,
2) zapobieganie dalszemu wchłanianiu

trucizny,

3) zwiększenie jej eliminacji,
4) podawanie specyficznych odtrutek

oraz

5) zapobieganie ponownemu narażeniu.

Leczenie podtrzymujące

• Zabezpieczenie drożności dróg

oddechowych

• Tlenoterapia
• Leczenie zaburzeń rytmu
• Leczenie mające na celu utrzymanie

wydolności hemodynmicznej

• Leczenie napadów drgawkowych
• Zwalczanie zaburzeń termicznych

Zapobieganie

wchłanianiu trucizny

• Wymioty prowokowane
• Płukanie żołądka
• Stosowanie środków

przeczyszczających

• Usuwanie trucizny z powłok

skórnych

• Odtrutki nieswoiste

Wymioty prowokowane

• Obecnie rzadziej  tylko częściowe opróżnienie żołądka, ryzyko

zachłyśnięcia wymiocinami.

• Metody:
1) mechaniczne drażnienie gardła
2) ciepły roztwór chlorku sodu (2 łyżki soli kuchennej na szklankę

wody)

ALE ryzyko zatrucia NaCl, hipernatriemii z obrzękiem

mózgu

 Wykonujemy GDY:
- nie możemy liczyć na szybką pomoc lekarską/ carbo medicinalis
- i pomimo drażnienia gardła i wypicia ciepłej wody nie

spowodowano wymiotów

3) leki: syrop z wymiotnicy (ipekakuany), apomorfina

• P/wskazania: wstrząs, niewydolność oddechowa, drgawki,

głęboka utrata świadomości z brakiem odruchów gardłowych

Płukanie żołądka

• Skuteczny sposób postępowania, chociaż –szczeg. u dzieci-

znaczenie zmalało na rzecz carbo medicinalis.

• Nie później niż 2godz po spożyciu trucizny płynnej,

i 4godz po spożyciu trucizny stałej.

• Płukanie żołądka wskazane u:
- zatrutych szczególnie toksycznymi substancjami (np. estry

kw. fosf.)

- osób, u których nie wywoływano wymiotów lub prowokacja

była nieskuteczna

• P/wskazania: wstrząs, drgawki, ciężkie zatrucia kwasami

lub zasadami

Płukanie żołądka, cd.

• Wykonanie…

Wykonuje się porcjami po 150-300ml ciepłego roztworu

NaCl do całkowitej ilości przynajmniej 20l.

Atropina 1mg i.v. – zapobieganie odruchowemu skurczowi

kratani

Na zakończenie 20-50mg węgla aktywowanego oraz
środek przeczyszczający - 15/20 mg siarczanu sodu lub
250 ml 40% roztworu

sorbitolu

Substancje adsorbujące

• ADSORBENTY – substancje zdolne wiązać fizycznie inne

substancje; zaadsorbowane środki nie są wchłaniane lub
wchłaniają się gorzej.

• Węgiel aktywowany – najbardziej skuteczny, najszersze

zastosowanie, najbardziej polecany adsorbent;
odtrutka uniwersalna

Czarny, miałki proszek – bezwonny i pozbawiony smaku

Zawiesina w wodzie bieżącej lub soku owocowym 

znaczne obniżenie stężenia substancji toksycznej w
osoczu, zwłaszcza gdy szybko podany.

Dawkowanie: 0,5-1g/kg, u dorosłych 30-90g
co odpowiada 5-15 łyżkom stołowym

Zastosowanie odtrutek

działających miejscowo

• Miejscowe odtrucie możliwe jest poprzez:
- tworzenie trudno rozpuszczalnych soli
- przekształcenie w związki niedziałające

• Przykłady:
węgiel aktywowany  tzw. odtrutka uniwersalna
węglan amonu  zatrucie formaldehydem
glukonian wapnia  zatrucie fluorkami, kwasem

szczawiowym