Ogólne zasady

Ogólne zasady

leczenia

leczenia

mastitis

mastitis

u krów

u krów

Ćw.V rok

Ćw.V rok

M.D

M.D

.®

.®

Cel leczenia

Cel leczenia

to

to

usuniecie czynnika

usuniecie czynnika

chorobotwórczego i

chorobotwórczego i

przywrócenie normalnej

przywrócenie normalnej

wydzielniczości

wydzielniczości



Spadek ilości kom. som. <400

Spadek ilości kom. som. <400

tys/ml

tys/ml



Obniżenie poziomu sodu,

Obniżenie poziomu sodu,

chlorków , aktywności katalazy

chlorków , aktywności katalazy



Wzrost poziomu laktozy

Wzrost poziomu laktozy

Sposób leczenia zależy

Sposób leczenia zależy

od

od



Rodzaju nieprawidłowości

Rodzaju nieprawidłowości



Stopnia nasilenia procesu

Stopnia nasilenia procesu

chorobowego

chorobowego



Czynnika infekcyjnego

Czynnika infekcyjnego



Wyników antybiogramu

Wyników antybiogramu



Fazy laktacji

Fazy laktacji

ponadto należy brać pod

ponadto należy brać pod

uwagę:

uwagę:



Wiek

Wiek



Stopień wyeksploatowania

Stopień wyeksploatowania



Aktualny stan kliniczny

Aktualny stan kliniczny



Częstotliwość występowania

Częstotliwość występowania

nawrotów

nawrotów



Koszty ewentualnej terapii

Koszty ewentualnej terapii



Leczenie krów niepłodnych

Leczenie krów niepłodnych

(???)

(???)

Środki stosowane w

Środki stosowane w

terapii

terapii



Antybiotyki

Antybiotyki



Sulfonamidy

Sulfonamidy



Preparaty akrydynowe

Preparaty akrydynowe



Kortykosterydy

Kortykosterydy



Biostymulatory

Biostymulatory



Witaminy

Witaminy



Enzymy

Enzymy

Rodzaje stosowanej

Rodzaje stosowanej

terapii

terapii



Terapia miejscowa –

Terapia miejscowa –

dowymieniowa

dowymieniowa



Terapia kombinowana

Terapia kombinowana

( łączona)

( łączona)



Terapia wspomagająca

Terapia wspomagająca

Terapia dowymieniowa

Terapia dowymieniowa



Jako jedyny sposób terapii

Jako jedyny sposób terapii

można stosować przy braku

można stosować przy braku

objawów ogólnych

objawów ogólnych



Mastitis

Mastitis

podkliniczne

podkliniczne



Przewlekłe zapalenie kliniczne

Przewlekłe zapalenie kliniczne



Niekiedy ostre zapalenie o

Niekiedy ostre zapalenie o

łagodnym przebiegu

łagodnym przebiegu



W zaburzeniach sekrecji

W zaburzeniach sekrecji

Efekt terapeutyczny zależny

Efekt terapeutyczny zależny

jest od:

jest od:



Właściwego doboru leku

Właściwego doboru leku



Dawki leku

Dawki leku



Częstotliwości stosowania

Częstotliwości stosowania



Rodzaju rozpuszczalnika lub

Rodzaju rozpuszczalnika lub

środka zawieszającego

środka zawieszającego



Wysokości laktacji krowy

Wysokości laktacji krowy



Odporności miejscowej i

Odporności miejscowej i

ogólnej zwierzęcia

ogólnej zwierzęcia

Terapie mastitis

Terapie mastitis

można podzielić na:

można podzielić na:



Terapię w okresie laktacji

Terapię w okresie laktacji

oraz

oraz



Terapie w okresie

Terapie w okresie

zasuszenia

zasuszenia

Terapia w okresie

Terapia w okresie

laktacji

laktacji



Mastitis o przebiegu

Mastitis o przebiegu

ostrym ,

ostrym ,

nadostrym,

nadostrym,

podostrym,

podostrym,

przewlekłym

przewlekłym

( kliniczne)

( kliniczne)

Terapię w okresie

Terapię w okresie

zasuszenia

zasuszenia

stosujemy

stosujemy

głównie

głównie

w

w

stanach klinicznych

stanach klinicznych

przewlekłych

przewlekłych

Leki stosowane w

Leki stosowane w

okresie laktacji

okresie laktacji



Muszą

Muszą

się szybko wchłaniać

się szybko wchłaniać



Krótko utrzymywać w tkance

Krótko utrzymywać w tkance

gruczołowej

gruczołowej



Szybko działać

Szybko działać



Zawierają podłoża płynne lub

Zawierają podłoża płynne lub

półpłynne

półpłynne



LC

LC

Leki stosowane w okresie

Leki stosowane w okresie

zasuszenia

zasuszenia



Zawierają podłoża wolno

Zawierają podłoża wolno

uwalniające lek

uwalniające lek



Długie utrzymywanie się w

Długie utrzymywanie się w

tkance gruczołowej (21-28 dni)

tkance gruczołowej (21-28 dni)

( zawartość stearynianów w

( zawartość stearynianów w

podłożu)

podłożu)



Dodatkowo działają osłaniająco

Dodatkowo działają osłaniająco



DC LA

DC LA

Dry cow therapy -DC

Dry cow therapy -DC

therapy

therapy



Jednorazowe

Jednorazowe

podanie

podanie

leku na około 6-8 tyg.

leku na około 6-8 tyg.

przed wycieleniem

przed wycieleniem



Nie później niż na

Nie później niż na

7 dni

7 dni

po ostatnim doju

po ostatnim doju

Zalety dry cow therapy

Zalety dry cow therapy



Wyższa skuteczność niż w

Wyższa skuteczność niż w

laktacji

laktacji



Stosunkowo tania ze względu

Stosunkowo tania ze względu

na jednokrotne podanie leku

na jednokrotne podanie leku



Nie powoduje wyłączenia

Nie powoduje wyłączenia

krów z produkcji- nie ma

krów z produkcji- nie ma

strat mleka związanych z

strat mleka związanych z

karencją

karencją

Wady dry cow therapy

Wady dry cow therapy



Często długi okres oczekiwania na

Często długi okres oczekiwania na

leczenie

leczenie



W tym czasie proces może ulec

W tym czasie proces może ulec

zaostrzeniu, może dojść do

zaostrzeniu, może dojść do

zakażenia innych krów

zakażenia innych krów



Narastanie oporności na

Narastanie oporności na

antybiotyki

antybiotyki



Oddziaływanie immunosupresyjne,

Oddziaływanie immunosupresyjne,

czego następstwem są ciężkie

czego następstwem są ciężkie

postacie mastitis po porodzie

postacie mastitis po porodzie

Warianty terapii w

Warianty terapii w

zasuszeniu

zasuszeniu



Wariant maksimum

Wariant maksimum



Wariant minimum

Wariant minimum

Niepowodzenia leczenia

Niepowodzenia leczenia

krów w okresie zasuszenia

krów w okresie zasuszenia



Zaprzestanie czynności

Zaprzestanie czynności

higienicznych (diping)

higienicznych (diping)



Odporność kom. i humoralna

Odporność kom. i humoralna

narastają

narastają

stopniowo

stopniowo



Spadek ilości kom.

Spadek ilości kom.

somatycznych pod koniec okresu

somatycznych pod koniec okresu

zasuszania

zasuszania



Spadek koncentracji laktoferyny

Spadek koncentracji laktoferyny

w okresie okołoporodowym

w okresie okołoporodowym

c.d.

c.d.



Wydzielina wczesnego okresu

Wydzielina wczesnego okresu

zasuszania stymuluje wzrost

zasuszania stymuluje wzrost

E.coli

E.coli



W środkowym okresie

W środkowym okresie

zasuszania hamuje wzrost E. coli

zasuszania hamuje wzrost E. coli



W okresie okołoporodowym

W okresie okołoporodowym

ponownie są korzystne warunki

ponownie są korzystne warunki

do rozwoju E. coli

do rozwoju E. coli

Leczenie mastitis w okresie

Leczenie mastitis w okresie

laktacji

laktacji



Gdy nie można odłożyć terapii do

Gdy nie można odłożyć terapii do

okr. zasuszenia

okr. zasuszenia



Podajemy lek co 12-24 h przez

Podajemy lek co 12-24 h przez

okres 2-5 dni

okres 2-5 dni



Skuteczność zależy od momentu

Skuteczność zależy od momentu

rozpoczęcia leczenia oraz doboru

rozpoczęcia leczenia oraz doboru

właściwego leku

właściwego leku



Wady

Wady

to konieczność kilkakrotnej

to konieczność kilkakrotnej

aplikacji oraz straty ekonomiczne

aplikacji oraz straty ekonomiczne

wynikające z okresu karencji

wynikające z okresu karencji

Przyczyny niepowodzenia

Przyczyny niepowodzenia

terapii antybiotykowej

terapii antybiotykowej



Nie nacelowane leczenie

Nie nacelowane leczenie



Skuteczność

Skuteczność

in vitro

in vitro

≠

≠

skuteczność

skuteczność

in vivo

in vivo



Immunosupresyjne działanie antybiotyków

Immunosupresyjne działanie antybiotyków

( np.erytromycyna, penicylina

( np.erytromycyna, penicylina

wpływają ujemnie na granulocyty,

wpływają ujemnie na granulocyty,

fagocytozę)

fagocytozę)



Zbyt późne rozpoczęcie terapii

Zbyt późne rozpoczęcie terapii



Brak poprawy warunków i żywienia

Brak poprawy warunków i żywienia



Zbyt krótki czas leczenia lub działania

Zbyt krótki czas leczenia lub działania

antybiotyków w zasuszeniu

antybiotyków w zasuszeniu

Elementy

Elementy

wspomagające

wspomagające

terapię mastitis

terapię mastitis



Poprawa warunków

Poprawa warunków

zoohigienicznych

zoohigienicznych



Eliminacja schorzeń

Eliminacja schorzeń

metabolicznych (ketozy,

metabolicznych (ketozy,

kwasice)

kwasice)



Suplementacja vit.A , E , Se

Suplementacja vit.A , E , Se



Podnoszenie poziomu lokalnej

Podnoszenie poziomu lokalnej

odporności

odporności

Podnoszenie odporności

Podnoszenie odporności

lokalnej

lokalnej



Stosowanie biostymulatorów

Stosowanie biostymulatorów

Samodzielnie zmniejszają

Samodzielnie zmniejszają

częstość

częstość

występowania Mastitis

występowania Mastitis

Poprawiają skuteczność

Poprawiają skuteczność

antybiotykoterapii

antybiotykoterapii

Zmniejszają koszty

Zmniejszają koszty

antybiotykoterapii

antybiotykoterapii

Lydium KLP, lewamizol, propolis,

Lydium KLP, lewamizol, propolis,

chlormetryna

chlormetryna

Interferencja

Interferencja



Bezobjawowe zakażenie

Bezobjawowe zakażenie

Corynobacterium bovis

Corynobacterium bovis

–

Interferencja z gronkowcami

Interferencja z gronkowcami

koagulazo dodatnimi

koagulazo dodatnimi

–

Wpływa stymulująco na ilość

Wpływa stymulująco na ilość

komórek somatycznych

komórek somatycznych



Gronkowce koagulazo

Gronkowce koagulazo

ujemne(CNS) blokują zasiedlanie

ujemne(CNS) blokują zasiedlanie

gruczołu przez gronk. koag.

gruczołu przez gronk. koag.

dodatnie

dodatnie

Grzybicze zapalenie

Grzybicze zapalenie

wymienia

wymienia



Przyczyny:

Przyczyny:

–

Candida, Cryptococcus,

Candida, Cryptococcus,

Trichosporon

Trichosporon

–

Złe warunki zoohigieniczne

Złe warunki zoohigieniczne

(wilgotność >80%)

(wilgotność >80%)

–

Po intensywnej antybiotykoterapii

Po intensywnej antybiotykoterapii

–

Penicylina

Penicylina

>

>

vit A

vit A

>

>

niszczenie

niszczenie

nabłonka pęcherzyków mlecznych

nabłonka pęcherzyków mlecznych

–

Candida może wykorzystywać

Candida może wykorzystywać

tetracykliny jako źródło azotu

tetracykliny jako źródło azotu



Objawy

Objawy

–

Ostre (Cryptococcus), podostre,

Ostre (Cryptococcus), podostre,

przewlekłe, podkliniczne ( Candida,

przewlekłe, podkliniczne ( Candida,

Trichospopron)

Trichospopron)



Rozpoznanie

Rozpoznanie

–

Ostrożne

Ostrożne

– b. często drożdżaki

– b. często drożdżaki

stanowią wtórne zanieczyszczenie

stanowią wtórne zanieczyszczenie

–

Do badania pobierać mleko

Do badania pobierać mleko

pęcherzykowe ( ostatnie strugi)

pęcherzykowe ( ostatnie strugi)

–

Candida rośnie też na podłożu z krwią

Candida rośnie też na podłożu z krwią

(37 C,24-48 h)

(37 C,24-48 h)

–

Podł. różnicujące Sabourou

Podł. różnicujące Sabourou

–

Identyfikacja API (APIC 20 AUX)

Identyfikacja API (APIC 20 AUX)

Leczenie

Leczenie



Amfoterycyna B

Amfoterycyna B

–

–

najskuteczniejsza

najskuteczniejsza



Mikonazol

Mikonazol



Flukonazol – nieskuteczny w

Flukonazol – nieskuteczny w

Aspergilozie i przy niektórych

Aspergilozie i przy niektórych

szczepach Candida

szczepach Candida



Klotrimazol

Klotrimazol



Nystatyna

Nystatyna

2 x co 48 h 200 mg

2 x co 48 h 200 mg

(Nystatyna pro suspensione, PLIVA

(Nystatyna pro suspensione, PLIVA

Kraków) w 100 ml Aqv. dest. lub 5%

Kraków) w 100 ml Aqv. dest. lub 5%

glukozy

glukozy



Jodek potasu

Jodek potasu

5-10 g p.o. / 10- 14 dni

5-10 g p.o. / 10- 14 dni

Terapia kombinowana

Terapia kombinowana



Stosowana jest w

Stosowana jest w

stanach ostrych ,

stanach ostrych ,

ciężkich z objawami

ciężkich z objawami

ogólnymi (

ogólnymi (

mastitis

mastitis

acuta gravis, coli-

acuta gravis, coli-

mastitis

mastitis

)

)

Terapia wspomagająca

Terapia wspomagająca



W ostrych stanach zapalnych, obrzękach

W ostrych stanach zapalnych, obrzękach



Środki chłodzące ( spryskiwanie

Środki chłodzące ( spryskiwanie

chlorkiem etylu, okłady z kwaśnej wody)

chlorkiem etylu, okłady z kwaśnej wody)



Maści rozgrzewające w stanach

Maści rozgrzewające w stanach

przewlekłych

przewlekłych



Leki moczopędne

Leki moczopędne



Sterydowe i niesterydowe środki

Sterydowe i niesterydowe środki

przeciwzapalne

przeciwzapalne



Blokada nowokainowa nerwów

Blokada nowokainowa nerwów

wymienia

wymienia

c.d.

c.d.



W przypadku ciężkiej postaci

W przypadku ciężkiej postaci

zapalenia wymienia:

zapalenia wymienia:

–

Glukoza, preparaty wapniowe,

Glukoza, preparaty wapniowe,

fosforanowe, kofeina, wit C, środki

fosforanowe, kofeina, wit C, środki

antyhistaminowe

antyhistaminowe

–

Wlewy dożylne płynów 10 l/krowę

Wlewy dożylne płynów 10 l/krowę

–

p.o. Kwas acetylosalicylowy 20-25

p.o. Kwas acetylosalicylowy 20-25

g

g

–

Preparaty immunostymulujące

Preparaty immunostymulujące

(zawsze mile widziane)

(zawsze mile widziane)

interleukina 2, lydium KLP

interleukina 2, lydium KLP

Leki przeciwzapalne

Leki przeciwzapalne



NLPZ

NLPZ

–

Aspiryna, fenylobutazon,

Aspiryna, fenylobutazon,

ibuprofen, karprofen, ketoprofen

ibuprofen, karprofen, ketoprofen



Sterydowe leki

Sterydowe leki

przeciwzapalne

przeciwzapalne

np.

np.

Dexametazon mogą być

Dexametazon mogą być

podawane w

podawane w

okresie laktacji

okresie laktacji

krowom nie cielnym

krowom nie cielnym

Kontrola efektów

Kontrola efektów

leczenia

leczenia



Krowy leczone w okresie laktacji

Krowy leczone w okresie laktacji

powinny być kontrolowane

powinny być kontrolowane

dwukrotnie:

dwukrotnie:

7-10 dni po ostatnim podaniu leku

7-10 dni po ostatnim podaniu leku

2-3 tyg. po ostatnim podaniu leku

2-3 tyg. po ostatnim podaniu leku



Krowy leczone w okresie

Krowy leczone w okresie

zasuszenia:

zasuszenia:

kontrola 7-10 dni po porodzie i po

kontrola 7-10 dni po porodzie i po

2-3 tyg

2-3 tyg

A

A

teraz chwila

teraz chwila

przerwy...proszę się nie

przerwy...proszę się nie

rozchodzić.

rozchodzić.

Za chwilę parę słów

Za chwilę parę słów

o kozach i owcach...

o kozach i owcach...

Tak, ja też

Tak, ja też

chciałbym być już

chciałbym być już

na piwie...to znaczy

na piwie...to znaczy

w domu...

w domu...