Zdrowy styl życia

Zdrowy styl życia jest to jeden z tworów oraz wyników prac

wyznaczników zdrowia, które regulują ogólny termin zdrowotny.
przyczynia się do utrzymania odpowiedniego stanu zdrowia oraz
dobrego samopoczucia i kondycji fizycznej. jednym z zaleceń
wszystkich lekarzy na świecie, którzy mają styczność na co dzień z
chorobami schorzeniami i osób spowodowanymi złym trybem życia
jest wprowadzenie zdrowych nawyków. Nawyki tego rodzaju
dotykają bezpośrednio wielu dziedzin życia, dlatego musimy
wprowadzać w swoje życie takie działania oraz czynniki, które będą
pomagać oraz sprzyjać naszemu organizmowi.

Zdrowie



Według definicji Światowej Organizacji Zdrowia ( WHO ) zdrowie -
jest pełnią fizycznego, psychicznego i społecznego dobrostanu
człowieka, a nie tylko brakiem choroby lub kalectwa. Jeżeli człowiek
jest zdrowy, może cieszyć się życiem. Dobry stan zdrowia oznacza
stały i wysoki poziom czystej energii, równowagę emocjonalną,
jasność umysłu, odporność na choroby, umiejętność obrony przed
nowotworami i chorobami układu krążenia, co prowadzi do
spowolnienia procesu starzenia i długiego życia.



Każdy człowiek jest odpowiedzialny za swoje zdrowie, powinien je
doskonalić i chronić przed wpływem szkodliwych czynników
środowiskowych i społecznych. Musi być świadom tego co szkodzi
zdrowiu i przyczynia się do powstawania chorób. W życiu należy
zachować równowagę między aktywnością zawodową, odpoczynkiem
i relaksem oraz aktywnością fizyczną.

Historia

Początków świadomości właściwego stylu życia można doszukiwać się już w

starożytności. Już wtedy zdawano sobie sprawę, że dbanie o właściwy skład i
ilość pożywienia przyczynia się do zachowania zdrowia. Przykładowo
Hipokrates z wyspy Kos wiedział, że niektórym osobą cierpiącym na
zaburzenia widzenia pomóc mogło spożywanie wątroby zwierząt domowych.
Obecnie wiadomo, że narząd ten jest bogatym źródłem witaminy A oraz
witaminy D. A wcześniej niż w IV wieku p.n.e. w tradycji medycyny chińskiej
ciało ludzkie było uważane za system współzależnych składników mających
tendencję do utrzymania naturalnej równowagi. Brak tej równowagi, czyli
choroba według poglądów azjatów jest wynikiem działania wielu czynników,
wśród których wymieniano niewłaściwą dietę, brak snu, mała ruchliwość
ciała, oraz niezgodę rodzinną lub społeczną. Podobno już w 1947 roku
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podała definicję zdrowia człowieka,
jako zachowanie równowagi pomiędzy sferami: fizyczną, umysłową i
społeczna akcentując, że nie jest to tylko sam brak choroby.

Styl życia

Pojęcie „styl życia” stało się popularnym określeniem

w sferze zdrowia publicznego w ciągu ostatnich
dziesięcioleci. Począwszy od lat 80. XX wieku pojawia
się w oficjalnych dokumentach WHO
i w publikacjach naukowych. Prowadzenie
prozdrowotnego stylu życia zakłada eliminację
zachowań zagrażających zdrowiu, określony sposób
odżywiania się, unikanie tytoniu i alkoholu oraz
umiejętność zwalczania stresu. Promocja zdrowia,
wykorzystując popularność powiedzenia „Lepiej
zapobiegać, niż leczyć”, postawiła sobie za cel
propagowanie wśród społeczeństwa zdrowego stylu
życia.

Styl życia to zespół postaw i zachowań zarówno

jednostki, jak i całej społeczności. Zależność od
środowiska, norm społecznych i kulturowych, w których
człowiek żyje oraz osobistych przekonań, systemów
wartości i postaw. Styl życia oraz składające się na nie
zachowania zdrowotne kształtują się przez całe życie,
poczynając od wczesnego dzieciństwa. Obecnie, pomimo
narastającego zagrożenia ze strony działań niszczących,
jakie niesie ze sobą postęp cywilizacyjny, promuje się
coraz częściej modę na zdrowy styl życia. Wyjątkowo
ważna jest edukacja zdrowotna od najmłodszych lat,
gdyż zaniedbania w okresie dziecięcym mogą mieć
znaczące konsekwencje w przyszłości.

Zasady zdrowego stylu
życia

1. PRZESTRZEGANIE ZASAD HIGIENY OSOBISTEJ.
2. UTRZYMANIE SIŁ OBRONNYCH ORGANIZMU W STAŁEJ

GOTOWOŚCI.

3. NIE NADUŻYWAĆ LEKÓW.
4. UTRZYMYWANIE WSZECHSTRONNEJ AKTYWNOŚCI

FIZYCZNEJ.

5. PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE SIĘ.
6. HARTOWANIE SIĘ.
7. ROZWIJANIE UMIEJĘTNOŚCI WALKI ZE STRESEM.
8. WYELIMINOWANIE NAŁOGÓW.
9. ŻYCZLIWOŚĆ DLA INNYCH.
10. KSZTAŁTOWANIE I UMACNIANIE POSTAWY AKTYWNEJ,

ZAPEWNIAJĄCEJ RADZENIE SOBIE W RÓŻNYCH

SYTUACJACH ŻYCIOWYCH.

wellness

Jest to powszechny ruch "Dobrego samopoczucia" zapoczątkowany

w Stanach Zjednoczonych, który następnie ogarnął cały świat.

„Wellness jest sposobem na życie, stylem bycia, łączącym zdrowie z

radością i aprobatą wobec zródeł zdrowia. Przyjemność i radosne
samopoczucie to obok odpowiedzialności własnej, fundamentalne
składniki filozofii wellness, która osiąga i fascynuje miliony ludzi na
całym świecie. W latach 90 ruch ten przywędrował także do Polski.
Od kilku lat coraz więcej jest Polaków, którzy o nim słyszeli, wiedzą
na czym polega, a nawet sami zaczynają jego zasady stosować w
swoim życiu.”

Filozofia wellness zwraca uwagę na zachowanie równowagi w

różnych sferach życia ludzkiego:



 duchowej



 emocjonalnej



 intelektualnej



 fizycznej



 społecznej



zawodowej



 środowiskowej



 finansowej i innych

Żyjąc według zasad wellness, człowiek powinien dbać jednakowo

o wszystkie sfery swojej działalności. Nie liczy się tylko muskulatura,
lecz cała osobowość człowieka.

W ruchu wellness zaznaczono, by człowiek nauczył się

umiejętności poświęcania sobie pewnego czasu. Chodzi też o
wsłuchiwanie się w swój organizm i poświęcanie mu uwagi.

Można powiedzieć, że dobre samopoczucie człowieka zależy

najbardziej od niego samego.

Edukacja zdrowotna

"Edukacja prozdrowotna jest to proces, w którym ludzie mogą

uczyć się dbać o zdrowie własne i innych ludzi w
społeczności, w której żyją".

Określona jest jako świadczenie stwarzania sposobności do

uczenia się tak, by ułatwiało się dokonanie wcześniej
określonej zmiany zachowania. Dąży do poprawy i ochrony
zdrowia poprzez stymulowanie procesem uczenia w
kierunku dobrowolnych zmian w zachowaniu jednostek.

Edukacja zdrowotna to proces, w którym ludzie uczą się jak

dbać o własne zdrowie i o zdrowie w społeczności, w
której żyją.

Cele edukacji zdrowotnej:



Pomoc ludziom w podejmowaniu odpowiednich decyzji
i dokonywaniu wyborów, które mają wesprzeć zdrowie
człowieka i jego harmonijny rozwój.



Pomaganie w kształtowaniu zdrowego stylu życia.



Pomoc w identyfikacji własnych problemów
zdrowotnych, i podejmowanie działan prowadzących
do rozwiązywania problemów zdrowotnych.

Trzy modele edukacji

zdrowotnej:



Zorientowany na chorobę ( zapobieganie określonym
jednostkom chorobowym np. cukrzycy,)



Zorientowany na czynniki ryzyka, eliminowanie
czynników w celu zapobiegania równocześnie kilku
chorobom



Model zorientowany na zdrowie w rozumieniu
holistycznym= całościowo, model ma na celu
profilaktykę koncentracja na człowieku środowisku
społecznym.

Edukacja zdrowotna = wychowanie zdrowotne

Wychowanie zdrowotne

"Wychowanie zdrowotne ma związek z jakością życia i

tworzeniem dobrego fizycznego, społecznego i psychicznego
samopoczucia".

Dobre samopoczucie fizyczne to utrzymanie wszechstronnej

aktywności fizycznej według zasady 3 x 30 x 130
oznaczającej, że powinno się ćwiczyć, co najmniej 3 razy w
tygodniu, przez co najmniej 30 minut, a tętno powinno
dochodzić do 130. Na samopoczucie fizyczne wpływa
również nie nadużywanie leków oraz utrzymaniu
na wysokim poziomie ochrony immunologicznej.

Promocja zdrowia

Promocja zdrowia jest to proces umożliwiający

każdemu człowiekowi zwiększenie oddziaływania na
własne zdrowie w sensie jego poprawy i utrzymania.
Człowiek w celu osiągnięcia dobrego zdrowia powinien
umieć określić swoje potrzeby i urzeczywistnić swoje
aspiracje, radzić sobie z wyzwaniami środowiska,
dokonując w nim odpowiednich zmian.

Promocja zdrowia to:



Nowa strategia działań na rzecz zdrowia



Jest ukierunkowana na systemy społeczne



Zgodnie z kartą ottawską jest to proces umożliwiający zwiększenie kontroli
nad własnym zdrowiem.



Jest to sztuka interwencji w systemy społecznie w celu zachęcania ich do
kształtowania zdrowych środowisk.

Realizuje się poprzez:



umiejętne informowanie o zasadach, czyli budowania świadomości
zdrowotnej,



umiejętność postępowania i organizowania pozytywnych zachowań
zdrowotnych w życiu osobistym, rodzinnym, pracy i większych grup
społecznych



oprzez wymaganie podejmowania działań profilaktycznych ze strony państwa

Wady prowadzenia

zdrowego trybu życia



to niemożliwość jedzenia tego co się lubi, a więc
pewien dyskomfort psychiczny



często zdrowy tryb życia przeradza się w obsesję na
punkcie swojego ciała i tego jak postrzegają nas inni
może prowadzić do wielu groźnych chorób, jak
przykładowo bulimia, anoreksja czy nerwica.

Zalety prowadzenia

zdrowego trybu życia



znaczna poprawa stanu zdrowia, naszej wytrzymałości oraz
zwiększenie kondycji.



osoby odżywiające się zdrowo i uprawiające jakiś sport znacznie
rzadziej chorują na choroby cywilizacyjne, dzięki ćwiczeniom mają
większą odporność na wirusy i wszelkiego rodzaju bakterie.



odpowiednie odżywianie wzmacnia organizm i spełnia jego
zapotrzebowanie na mikroelementy i makroelementy



Osoby prowadzące zdrowy tryb zycia mają dużo więcej energii i
witalności

Zdrowy tryb życia w
zależności od płci, wieku i
wykształcenia



Badania wykazały, iż zachowania prozdrowotne nie są mocną
stroną Polaków. Najsilniej determinowane są one przez płeć i
wiek, a dopiero w dalszej kolejności przez takie czynniki, jak
wykształcenie czy zamożność.



Trudno natomiast jednoznacznie określić wpływ wieku na
zachowania sprzyjające zachowaniu zdrowia. W różnych
grupach wiekowych na czoło wysuwają się odmienne
zachowania prozdrowotne.



Nie ulega natomiast wątpliwości zależność między stylem
życia a wykształceniem. Jego wpływ jest wyraźny, wyższy od
wpływu na zachowania prozdrowotne stopnia zamożności.



Zachowania zdrowotne kształtują się już od wczesnego
dzieciństwa, w procesie socjalizacji pod wpływem różnych
czynników: w domu, w szkole, czy w grupie rówieśników, pod
wpływem reklamy, informacji w środkach masowego
przekazu, czy też obserwacji ludzi w najbliższym otoczeniu.



Umiejscowienie zdrowia w hierarchii wyznawanych przez
młodzież wartości i poczucia odpowiedzialności za swoje losy
zależy od ich wiedzy, postaw, poziomu motywacji, które są
niezbędne dla kształtowania i utrzymywania zachowań
sprzyjających zdrowiu.



Polki częściej niż Polacy realizują wzór zachowań
prozdrowotnych, wykazują większą niż mężczyźni dbałość o
zdrowie.



W Polsce w wieku od 11 – 18 lat tylko 25 % młodzieży uprawia
systematyczne zajęcia sportowe czy rekreacyjne

.

W grupie 18 – 24 lat tylko

5 % uprawia zajęcia ruchowe – codziennie. W późniejszym wieku l % – 0,2
%.



Dla chłopców w wieku przedszkolnym przyjmuje się 6 godzin dzienne i 5
godzin 15 minut dla dziewcząt (w tym samym wieku). Przy czym jako
minimum uznaje się 4 godziny. A tymczasem w naszych przedszkolach
przeznacza się przeciętnie 2 godziny na dowolne zabawy na świeżym
powietrzu, i około 30 minut na zorganizowane zajęcia ruchowe.



W czasie pobytu w przedszkolu zmusza się dzieci do zastępowania gier
ruchowych zabawami manipulacyjnymi i konstrukcyjnymi – odbywanymi w
miejscu, zwykle w pozycji siedzącej. Toteż powszechnie fizjolodzy uważają,
że dzieci przebywające w przedszkolu nie zaspakajają naturalnej w tym
wieku aktywności ruchowej.



Dla 60 % dzieci i młodzieży szkolnej 3 godziny lekcji WF w
tygodniu są jedyną formą uczestnictwa w zorganizowanych
ćwiczeniach ruchowych.



Programy zajęć wychowania fizycznego nie zawierają
ćwiczeń likwidujących powstające dysproporcje w rozkładzie
naprężeń w obrębie tkanek.



Ćwiczenia kształtujące zamiast zapobiegać skutkom
długotrwałego przebywania w pozycjach siedzących (w
szkole i w domu), swoim charakterem przyczyniają się do
pogłębienia negatywnych pod tym względem wpływów.

Technika a zdrowy tryb
życia



W ostatnich dziesięcioleciach nastąpił dynamiczny rozwoju nauki i
techniki.Technika ułatwia człowiekowi życie, czyni je bardziej wydajnym.
Rozwojowi techniki i urbanizacji towarzyszą czasem zjawiska niekorzystne
dla ludzkiego życia. Polegają na eliminowaniu z ludzkiego życia ruchu i
pracy fizycznej, a także na zanieczyszczaniu naturalnego środowiska. Ten
stale zmieniający się styl życia i środowisko, w którym człowiek żyje,
ujemnie oddziaływają na ludzkie zdrowie i rozwój fizyczny.



Eliminowanie pracy fizycznej spowodowało, iż aktywność ruchowa ludzi w
krajach o wysoko rozwiniętej technice i urbanizacji jest prawie w zaniku.



Udogodnienia cywilizacyjne, środki komunikacji, automatyzacja, różnego
rodzaju maszyny zmniejszają aktywność fizyczną w życiu codziennym
ludzi. Również środki masowego przekazu, szczególnie telewizja, z roku
na rok zabierają człowiekowi coraz więcej wolnego czasu i zmuszają go do
siedzącego trybu życia.

Statystyki



Badania przeprowadzone przez Lubelską Akademię Medyczną wśród

młodzieży ze wschodnich województw Polski wykazały, że już u 17-19-

latków występują podstawowe czynniki ryzyka decydujące o zawałach

serca. Siedem pro cent nastolatków ma nadciśnienie tętnicze, trzy

podwyższony poziom cholesterolu, a jeden procent cierpi na otyłość. W

starszych grupach wiekowych wskaźniki te wzrastają dwukrotnie.



Zaledwie u kilkunastu procent mężczyzn między 35 a 45 rokiem życia nie

stwierdza się żadnego zagrożenia chorobami układu krążenia. Wśród

mężczyzn w tej grupie wiekowej odnotowuje się w ostatnich latach dużą

umieralność na choroby układu krążenia i choroby nowotworowe. Polacy

zajmują pod tym względem jedno z czołowych miejsc w Europie.



Wśród młodzieży szkolnej co czwarty uczeń lub uczennica wykazuje

odchylenia od prawidłowego stanu zdrowia. Coraz częściej występują u

dzieci i młodzieży wady postawy ciała.



Jak pokazują badania, 50% Polaków nadal przejawia wadliwe zachowania

zdrowotne, a blisko 90% nie łączy pogorszenia stany swojego zdrowia z

brakiem dbałości o nie.

Choroby cywilizacyjne



Masowe występowanie chorób cywilizacyjnych związane jest z szybko zmieniającymi
się warunkami egzystencji współczesnego człowieka, głównie ze zmianą trybu życia i
warunków środowiskowych oraz z nienadążaniem procesów adaptacyjnych do tych
zmian. Obecnie, na skutek szybkich zmian, przemiana materii, jak również regulacja
nerwowo-hormonalna, enzymatyczna i genetyczna nie są w stanie dostosować się do
zmian stylu życia i zmian środowiskowych.



Jednym z najważniejszych czynników powodujących choroby cywilizacyjne jest
zmniejszona aktywność ruchowa człowieka, siedzący tryb życia, hipokinezja i jej
następstwa, a także brak kontaktu z przyrodą i nadmierne przeciążenie układu
nerwowego.



Rozwój zaburzeń i chorób, którym sprzyja współczesna cywilizacja, dokonuje się
powoli. Choroby te ujawniają się często dopiero w wieku dojrzałym w postaci ciężkich i
groźnych dla życia objawów, jak: zawał, wylew krwi do mózgu, choroby wieńcowe
serca, zarostowe zmiany w tętnicach kończyn dolnych, miażdżyca, cukrzyca itp.



Śmiertelność z powodu chorób układu krążenia wysunęła się na pierwsze miejsce w
statystykach zgonów we wszystkich krajach o wysokim poziomie rozwoju cywilizacji
technicznej.

Zdrowy tryb życia

w Europie i w Polsce



Organizacje pozarządowe w krajach Unii Europejskiej
zajmujące się promowaniem zdrowego stylu życia wielką
wagę w swej działalności przywiązują do polityki
informacyjnej, która ściśle związana jest z zagadnieniami
dotyczącymi czynników zagrażających zdrowiu. Na stan
naszego zdrowia wpływa nie tylko aktywność ruchowa, ale
również stosowana dieta, konsumpcja alkoholu, palenie
nikotyny, narkotyki, jak również przyjmowanie lekarstw,
nawet tych przepisanych przez lekarza.



Dla zachowania dobrego zdrowia niezbędna jest również
dbałość o sferę psychiczną. Niektórzy specjaliści dodatkowo
wymieniają, obok innych czynników sprzyjających zdrowiu,
udane życie seksualne.

ORGANIZACJE

W UNII EUROPEJSKIEJ

Komisja Europejska wiele uwagi poświęca tematyce

zdrowej żywności. W ramach debaty "Jakość europejskiej
żywności", omawiane są kwestie zapewnienia konsumentom
bezpiecznej, zdrowej i co równie istotne, smacznej, żywności.
W dyskusjach, które dotychczas odbyły się w Belgii, Szwecji,
Niemczech i Irlandii, zastanawiano się nad poprawą jakości,
ale również zwiększeniem różnorodności produktów
oferowanych dotąd na europejskim rynku.

ORGANIZACJE W POLSCE

Towarzystwo Wegetarian bierze udział w ogólnoświatowej

akcji sprzątania Ziemi. Idea ta, dzięki odpowiednim działaniom
promocyjnym w mediach, spotkała się z dużym
zainteresowaniem zwłaszcza wśród młodych ludzi, uczniów
szkół średnich i podstawowych oraz studentów, którzy
rokrocznie biorą udział w sprzątaniu świata. Wielkie znaczenie
wegetarianie przywiązują do aktywnego wypoczynku na łonie
przyrody. Różne Towarzystwa główny nacisk w swej
działalności kładą na organizowanie wycieczek
krajoznawczych, ale i spotkań n.t. prozdrowotne. Poprzez takie
poznawanie przyrody i obcowanie z nią uczestnicy eskapad
mają możliwość przekonania się, że warto spędzić wolny czas
na pieszych czy rowerowych wycieczkach poznając przy okazji
urokliwe, a dotąd nie odkryte przez zmotoryzowanych miejsca
Polski.



Dziennikarze jako przysłowiowa "czwarta władza", mają duże możliwości

w zakresie opiniowania polityki informacyjnej dotyczącej ochrony zdrowia.

Bo tylko cyklicznie organizowane zajęcia i imprezy poprzez integracje

środowisk propagujących zdrowy styl życia oraz działalność na rzecz

prawa człowieka do rekreacji i edukacji zdrowotnej mogą zmienić stan

naszego zdrowia na lepsze.



Bardzo ważne są regionalne akcje, poświęcone wybranym problemom

aktywności ruchowej i edukacji zdrowotnej. I takie kampanie jak „Miesiąc

dla zdrowia”, "Tydzień dla Serca", i wiele innych organizowane w wielu

miastach Polski. Dobrze jest oceniona również akcja "Tydzień bez

papierosa” - przeprowadzona w ramach kampanii antynikotynowej.

Organizacja Wegetarian jest współorganizatorem i jednym z kilku

koordynatorów akcji bezpłatnego pomiaru ciśnienia tętniczego krwi

mieszkańców i testów sprawnościowych i wydolnościowych. Członkowie

Stowarzyszenia biorą udział w realizowaniu programów profilaktyki

zdrowego starzenia, który prowadzony jest w Ośrodku Promocji Zdrowia i

Rehabilitacji oraz akcjach prewencji zdrowotnej.



W swej działalności Towarzystwo skupia się na propagowaniu zdrowego

stylu życia w tym żywności atestowanej - rolnictwa i ogrodnictwa

ekologicznego. Prowadzi poradnictwo prozdrowotne żywieniowe i

edukację ekologiczną. Jesteśmy organizatorem akcji edukacyjnej dla

młodzieży "Jak zdrowo i sprawnie żyć".

Czynniki zagrażające
zdrowiu

Z licznych obserwacji wynika, że do najważniejszych zagrożeń zdrowia

należą:



Mała aktywność fizyczna – szacuje się, że zadawalający z punktu

widzenia zdrowia poziom aktywności ruchowej cechuje 70% dzieci 6-7
letnich, 20-30% młodzieży w wieku 11-15 lat i tylko 10% dorosłych



Palenie tytoniu



Nadmierne spożycie alkoholu – średnie roczne spożycie alkoholu na

jedną osobę wynosiło w ostatnich latach 9-10 litrów spirytusu



Używanie substancji psychotropowych – wśród młodzieży w wieku

12-16 lat kontakt z narkotykami miało 38% osób.



Środowisko społeczne – narastające patologie w życiu społecznym

tj. osłabienie więzi rodzinnych, wzrost przestępczości, terroryzmu i
licznych samobójstw.



Środowisko fizyczne – zanieczyszczenia powietrza, wody, gleby,

brak dostatecznego zabezpieczenia miejsc pracy przed czynnikami
szkodliwymi dla zdrowia

Czynniki wpływające

na długość i jakość życia

Niektóre źródła podają, że długość życia człowieka najbardziej zależy od

prowadzonego stylu życia

Określa się, że udział stylu życia stanowi ponad 50% wszystkich czynników

mających wpływ na długość życia.

Procentowy udział czynników mających wpływ na długość i jakość ludzkiego życia

20%

50%

20%

10%

styl życia

środowisko fizyczne oraz społeczne życia
i pracy

czynniki genetyczne

służba zdrowia

Do najważniejszych czynników, których celem jest zachowanie przez człowieka

zdrowia należy uwzględnić:



genetyczne uwarunkowania zdrowotne, czyli warunkowana



uwarunkowania środowiskowe zdrowia związane między innymi z:

1) wewnętrznym środowiskiem
2) zewnętrznym środowiskiem,
3) zawodowym środowiskiem.



Uwarunkowania zdrowotne powiązane ze stylem prowadzonego życia oraz
profilaktyczną aktywnością służby zdrowia np..:

1) styl życia oraz panujące zwyczaje
2) używki oraz nawyki
3) wszelkiego rodzaju uzależnienia
4) higiena codziennego życia
5) racjonalna ekologiczna profilaktyka
6) racjonalna żywieniowa profilaktyka



oraz inne czynniki.

Możemy wyróżnić następujące

czynniki mające wpływ na prowadzenie
zdrowego trybu życia:



Odżywianie



Aktywność fizyczna



Odpoczynek



Kontakt ze środowiskiem naturalnym



Satysfakcja z życia



Stosowanie używek



Stres

Odpoczynek

Ważnym aspektem stylu życia jest także odpoczynek.

Codziennie przy wykonywaniu różnych czynności następuje
zużywanie energii. Częste stany przemęczenia powodują
zaburzenia układowe i narządowe oraz osłabiają prawidłowe
funkcjonowanie organizmu. Utrzymywanie tego stanu prowadzi
do wyczerpania organizmu, rozregulowania systemu
odpornościowego i w konsekwencji do pogorszenia stanu
zdrowia, w tym do nerwic i psychoz. By ta energia się odnowiła
człowiek musi poświęcić odpowiedni czas na odpoczynek. Sen
nocny jest najważniejszym okresem odnowy, a jego czas jest
indywidualny dla każdego organizmu. Bardzo ważny jest
odpoczynek czynny oraz w mniejszym stopniu bierny, w
wymiarze dziennym, tygodniowym i rocznym. Aby nadmiernie
nie przemęczać psychiki praca zawodowa i życie osobiste musi
być oddzielone od siebie.

Kontakt ze środowiskiem

naturalnym

Dla prawidłowego funkcjonowania i

regeneracji organizmu niezbędny jest
kontakt z naturalnym środowiskiem
oraz energia słoneczna. Brak tych
czynników upośledza funkcje naszego
organizmu prowadząc do wielu
schorzeń, które zdecydowanie
pogarszają standard życia. Może być też
przyczyną pogorszenia nastroju
i samopoczucia do depresji włącznie.
Pozostawanie w kontakcie z naturą
poprawia samopoczucie oraz wpływa na
obniżenie stresu. Czynniki te
wprowadzają człowieka w stan
błogostanu, który jest skuteczną metodą
samoleczenia.

Satysfakcja z życia

Bardzo ważne dla naszego zdrowia jest doznawanie

szczęścia w różnych etapach naszego życia. By tego
doznać należy wyzbyć się negatywnych emocji takich
jak: narzekanie, żal, rozpacz, gniew, złość,
pamiętliwość, zawziętość, zazdrość, zawiść, nienawiść,
agresja, zemsta. Miłość jest najbardziej podstawową
emocją, którą może odczuwać ludzka świadomość i
dlatego jest źródłem życia. We wszystkim powinniśmy
dostrzegać pozytywy i zakładać, że każdy człowiek ma
dobre intencje. Żyjemy dniem dzisiejszym i wszystkim
tym co służy naszemu rozwojowi.

Stres



Zdrowie psychiczne jest stanem organizmu i psychiki człowieka
umożliwiającym maksymalny jego rozwój fizyczny, intelektualny i
emocjonalny. Stres jest nieuniknioną częścią życia człowieka.
Każdy organizm staje wobec wyzwań, jakie stwarza środowisko
zewnętrzne i osobiste potrzeby. Wyzwania takie mogą być
życiowymi problemami, które organizm musi sam rozwiązać, aby
przetrwać i móc dalej funkcjonować. Można je ocenić jako
stresor, czyli czynnik potencjalnie szkodliwy dla organizmu, czy
to fizyczne czy psychiczne, wystawiający na próbę jego zdolności
adaptacyjne. Istotą stresu nie jest siła bodźca, ale jego znaczenia
dla człowieka, wpływ, jaki wywiera na jego życie lub prace.



Nadmiar nakładających się bodźców powoduje wyczerpanie
organizmu, słabną jego zdolności mobilizacji i reakcje obronne.



Spośród różnych technik służących redukcji stresu stosowane są
medytacje, trening autogenny, hipnoterapia, biofeedback i inne.

Aktywność fizyczna

Aktywność fizyczna to jeden z

podstawowych elementów zdrowego
stylu życia. Brak ruchu lub jego
niedostateczna ilość mogą prowadzić do
poważnych zaburzeń zdrowotnych.
Rozwój cywilizacji nie sprzyja
aktywności ruchowej, nowoczesne
wynalazki eliminują każdy zbędny ruch.
Dzisiaj więcej czynności wykonuje się
na stojąco i codzienne życie wymaga od
nas coraz mniej wysiłku fizycznego.

Ćwiczenia fizyczne to doskonały sposób

na poprawę kondycji i ogólnego
samopoczucia organizmu.Tylko
systematyczne ćwiczenia dają rezultaty
i widoczne efekty.



Ruch wiąże się z szeregiem procesów życiowych zachodzących w naszym

organizmie, z poszczególnymi układami, np. oddechowym, nerwowym, z

masą ciała i ze starzeniem się.



Zwiększona aktywność fizyczna owocuje wzrostem parametrów siły,

wytrzymałości, koordynacji i innych cech motoryki, podnosi ogólną

sprawność psychologiczną, a tym samym wpływa na dobre

samopoczucie. Przeciwdziała zmęczeniu osób pracujących umysłowo,

kompensuje monotonie pracy, ciągłe napięcie, stres.



Aktywność ruchowa podejmowana w sposób regularny i utrzymywana w

granicach tolerancji ustroju daje w efekcie nie tylko przyrost masy

mięśniowej, ale także wzmocnienie kości i stawów. Również układ

krążenia reaguje na zwiększoną aktywność fizyczną. Pod wpływem

wysiłku zwiększa się ilość krwi krążącej oraz pojemność wyrzutowa

serca, co działa korzystnie na warunki krążenia ustrojowego. Zapewniają

one dobre ukrwienie narządów i mięśni podczas pracy, co oznacza lepsze

ich odżywienie oraz szybsze usuwanie produktów przemiany materii. To

z kolei wpływa również na prawidłowe funkcjonowanie wątroby,

gruczołów dokrewnych, gospodarkę hormonalną i enzymatyczną.

Wskutek zwiększenia aktywności fizycznej pogłębia się i przyspiesza

oddech, powiększa się pojemność płuc, co znakomicie ułatwia

dotlenienie organizmu.

Rola aktywności fizycznej



Pobudza ciało



Reguluje ciśnienie



poprawia sprawność układu oddechowego i krwionośnego



reguluje pracę układu pokarmowego



obniża poziom "złego" cholesterolu we krwi, zapobiegając miażdżycy



podwyższa sprawność intelektualną



rozładowuje stres, zapobiega agresji i korzystnie wpływa na psychikę



korzystnie wpływa na stan kości, zapewniając ich prawidłowy rozwój i
zapobiegając osteoporozie



ułatwia utrzymanie prawidłowej postawy i wagi ciała



umożliwia rozwinięcie muskulatury.



zmniejszają ryzyko wystąpienia cukrzycy



zwiększają ogólną odporność immulogiczną naszego organizmu



zmniejszają ryzyko wystąpienia nowotworów piersi, prostaty i okrężnicy



łagodzą stres i niepokój

Sposoby aktywności
fizycznej



Jogging



Aerobik



Nordic walking



Joga



Siłownia



basen

Ćwiczenia w klubie fitness



Ćwiczenia fizyczne wykonywać

można na specjalnie do tego

przeznaczonych urządzeniach, które

to znajdziemy w każdej siłowni.

Każde ze znajdujących się tam

urządzeń służy do ćwiczenia innej

partii ciała. Ćwiczenia na siłowni

poprawiają kondycję fizyczną,

kształtują i rzeźbią sylwetkę.



Inną formą ćwiczeń fizycznych jest

aerobik. Ta popularna szczególnie

wśród kobiet forma ćwiczeń polega

na intensywnym ćwiczeniu

wszystkich mięśni ciała. Aerobik

poprawia ogólną kondycję

organizmu i pozwala skutecznie

zrzucić nadmiar kilogramów.

Ćwiczenia w domu

Skłony, przysiady czy brzuszki to ćwiczenia do

wykonywania, których potrzebujemy jedynie odrobiny
wolnego miejsca w mieszkaniu. Specjaliści zalecają
ćwiczyć rano. Taka poranna gimnastyka do doskonały
sposób na skuteczne przebudzenie i rozruszanie się
przed pracą. Już piętnaście minut gimnastyki dziennie
pozwala zachować kondycję i dobre samopoczucie.

Jogging

Jogging, poprzedzony

skłonami i
przysiadami,
to doskonała metoda
na rozciągnięcie
mięśni
i zachowanie kondycji.
Dodatkowo ćwiczenia
na świeżym powietrzu
pozwalają na lepsze
dotlenienie organizmu.
Dzięki temu
poprawiamy
przemianę materii
i przyspieszamy
spalanie tłuszczy w
organizmie.

Nordic walking



Nordic walking to rodzaj sportu,
który polega na marszu z kijami
specjalnie do tego
przystosowanymi. Podczas
uprawiania tego rodzaju
aktywności pracuje około 90%
mięśni całego ciała, ponadto
mięśnie są bardziej wzmocnione i
wytrzymałe.



Sport ten wzmacnia mięśnie
barku, tułowia, ramion i kończyn
dolnych. Dodatkową zaletą tej
dyscypliny jest fakt, że kije do
nordic walking odciążają stawy, w
związku z tym sport ten polecany
jest osobom starszym.



Podczas uprawiania nordic walking spala się około
40% więcej kalorii niż podczas tradycyjnego marszu.



Nordic walking polecany jest również kobietom w
ciąży, które mogą spacerować z kijkami w zasadzie
końca ciąży.



Według badań uprawianie nordic walking korzystnie
wpływa na stan zdrowia gdyż sport ten usprawnia
układ oddechowy i układ sercowo-naczyniowy, oraz
wzmacnia kręgosłup i łagodzi napięcie mięśni w
okolicy barku

Odżywianie

Przez właściwe odżywianie

rozumiemy dostarczanie

wszystkich potrzebnych

składników odżywczych

organizmowi w celu

zaspokojenia funkcjonowania.

Aby organizm został solidnie

odżywiony musimy

dostarczyć mu niezbędnych

witamin, białka, wody oraz

składników mineralnych.

Pobrany przez organizm

pokarm wykorzystywany jest

jako materiał budulcowy,

zapasowy i energetyczny.

Rola pożywienia

dla organizmu człowieka:



Zaopatrywanie organizmu w składniki
potrzebne do budowy i odbudowy komórek i
tkanek



Dostarczanie składników potrzebnych do
wytwarzania energii



Dostarczanie składników regulujących
przemiany zachodzące w organizmie.

Warto zacząć dzień od

śniadania



Śniadanie to najważniejszy posiłek w ciągu dnia, który ma
dostarczyć ilość kalorii potrzebną na większość dnia. Jeżeli
nie zjemy śniadania to już około południa odczujemy ból
głowy, apatię i ogólne zmęczenie. Zdaniem dietetyków
śniadanie powinno dostarczyć do naszego organizmu około
35% dziennej dawki kalorii.



Gdy pozbawiamy organizm porannego posiłku zaburzamy
tym samym dobowy rytm zapotrzebowania na kalorie oraz
ich właściwego przyswajania. Jeżeli pierwszy posiłek zjemy
dopiero około południa organizm nie zdąży zaspokoić swoich
kalorycznych potrzeb i wieczorem dopadnie nas głód.



Śniadanie powinno być bogate w węglowodany, błonnik, białko i
sole mineralne. Węglowodany są powoli trawione i energię
uwalniają stopniowo przez kilka godzin. Źródłem węglowodanów
jest pieczywo i płatki, i tych produktów nie powinno zabraknąć
podczas śniadania. Nie może też zabraknąć warzyw i owoców,
które dostarcza witamin, minerałów i cennego błonnika, oraz
wspomogą procesy trawienne w organizmie.



Rano należy też zjeść porcję mięsa lub nabiału, gdyż zawarte w
nich białko dostarcza komórkom budulca i ułatwia spalanie
tłuszczu. W poranny posiłku przyda się też mała porcja lipidów,
które umożliwiają przyswajanie witamin A i E. Aby zjeść
pełnowartościowe śniadanie można wybrać musli z owocami,
jogurt, bułkę i kakao. Dostarczymy w ten sposób energii, która
stopniowo uwalniana będzie zasilać nasz organizm do godzin
południowych, kiedy to nadejdzie czas na obiad.

Owoce i warzywa

jako źródło witamin



Całe bogactwo witamin zawartych w warzywach i owocach pozwala
uzupełnić wszystkie niedobory organizmu. np. agrest jest ważnym źródłem
witamin z grupy B, oraz witaminy C. Wpływa na procesy trawienia, wzrost
kości i zębów. Jagody zawierają dużo witaminy A, która wpływa pozytywnie
na wzrok, poprawia koloryt skóry i stanowi ochronę przed promieniami UV.



Porzeczka czarna, czerwona jak i biała to cenne źródło witaminy C. Witamina
C odpowiada za prawidłowy stan tkanki łącznej, poprawia odporność i
przyspiesza gojenie ran. Ponadto spożywanie porzeczki zapobiega
przeziębieniom, reumatyzmowi i chorobom sercowym. Duże ilości witaminy C
znaleźć możemy też w owocach cytrusowych, jabłkach, malinach i jeżynach.



Duże ilość cennych dla zdrowia substancji znajdziemy też w warzywach. np.
pomidor dostarcza do organizmu witaminę K, oraz witaminy z grupy B.
Witamina K odpowiada za prawidłowy przebieg procesu krzepnięcia krwi i
znajdziemy ją również w brokułach, sałacie i ziemniakach. Natomiast
witaminy z grupy B odpowiadają za prawidłowy stan tkanki nerwowej, oraz
przemianę białek i węglowodanów.



źródłem witamin B są również warzywa strączkowe. sałata we
wszystkich swych odmianach dostarczy do organizmu witaminę E, PP, B1
i B2. Witamina E chroni komórki przed utleniaczami i krwinki czerwone
przed przedwczesnym rozpadem. Ponadto witamina E pobudza trawienie
i niezwykle korzystnie działa na włosy, paznokcie i skórę.



Warto w swej diecie pamiętać o szczypiorku, który zawiera karoten,
witaminy E i C, ma właściwości bakteriobójcze i przyspiesza przemianę
materii, oraz rzodkiewce, która oprócz witaminy C, B1 i B2, zawiera dużo
żelaza, fosforu i olejku gorczycznego, który pobudza trawienie. Cennym
źródłem związków mineralnych i witamin jest pietruszka, która zawiera
potas, cynk, żelazo i dużą ilość witaminy C.

Warzywa i owoce dostarczają witamin, błonnika pokarmowego,

substancji mineralnych i kwasów organicznych niezbędnych do
prawidłowego funkcjonowania organizmu.

10 ZASAD ZDROWEGO

ODŻYWIANIA



1. Spożywaj różnorodne pokarmy



2. Opieraj swoje posiłki o jedzenie bogate w węglowodany



3. Spożywaj więcej owoców i warzyw



4. Utrzymuj prawidłową wagę ciała i zachowaj dobre samopoczucie



5. Jedz umiarkowanie, porcje zredukuj - nie eliminuj jedzenia



6. Spożywaj posiłki regularnie



7. Pij duże ilości płynów



8. Zacznij teraz i wprowadzaj zmiany stopniowo



9. Zapamiętaj! Nie ma "dobrego" lub "złego" jedzenia jest tylko dobra lub zła
dieta



10. Ruszaj się

PIRAMIDA ZDROWEGO

ŻYWIENIA



1. Produkty zbożowe (pieczywo, kasze, makarony, ryż oraz ziemniaki) powinny znajdować się na
naszym stole 5-6 razy w ciągu dnia. Produkty te są źródłem węglowodanów złożonych, białka,
witamin z grupy B, składników mineralnych (wapń, magnez, żelazo, cynk) oraz błonnika.
Powinniśmy spożywać codziennie pieczywo i ryż, grube kasze oraz produkty z całego ziarna.
Ziemniaki są dobrym źródłem skrobi i witaminy C.



2. Warzywa i owoce powinny być spożywane 3-5 razy w ciągu dnia, najlepiej do każdego posiłku.
Mogą być spożywane w postaci gotowanej, a najlepiej w postaci surówek i dodatków owocowych
zamiast słodkich deserów. Warzywa są źródłem witamin, składników mineralnych oraz błonnika.



3. Mleko i przetwory mleczne powinniśmy spożywać w ciągu dnia w ilości 3-4 porcji. Mleko i jego
przetwory są przede wszystkim dobrym źródłem wapnia i białka pełnowartościowego i witamin B2,
A i D.



4. Mięso, drób, wędliny, ryby, jaja oraz rośliny strączkowe w ciągu dnia należy spożywać 1-2 razy.
Produkty pochodzenia zwierzęcego są dobrym źródłem pełnowartościowego białka, witamin z
grupy B, składników mineralnych oraz tłuszczu. Jaja i ryby dodatkowo są źródłem witaminy A.
Produkty pochodzenia roślinnego są źródłem białka (roślinnego), składników mineralnych, witamin
z grupy B oraz błonnika.



5. Tłuszczów powinniśmy spożywać 2 porcje w ciągu dnia. Masła są źródłem witamin A i D, a oleje
witaminy E oraz niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych

W ciągu dnia powinniśmy spożywać w przeważającej ilości produkty znajdujące się w dolnej części

piramidy.

Należy stosować następujące zasady

dietetyczne:



1. Jedz tylko wtedy gdy odczuwasz głód



2. jedz możliwie często (5-6 razy dziennie)



3. Jedz mniej niż uważasz że powinieneś (-nnaś)



4. Pij dużo płynów. Woda oczyszcza organizm z toksycznych metabolitów. Najwartościowsza
jest woda mineralna, soki owocowe i soki warzywne



5. Wypijaj codziennie 1 kubek jogurtu lub kefiru



6. Unikaj jedzenia preparowanego fabrycznie, ze względu na konserwanty opóźniające
procesy gnilne, które nie są obojętne dla organizmu



7. Unikaj tłuszczów zwierzęcych - wybieraj roślinne



8. Unikaj cukrów



9. Unikaj nadmiaru soli kuchennej



10. Unikaj tytoniu, kawy i alkoholu



11. Słódź herbatę miodem, ponieważ on nie powoduje odkładania się tkanki tłuszczowej i
daje dużo energii. Używaj go do napojów chłodnych lub zimnych



12. Wyrób nawyk jedzenia 1 jabłka dziennie. Hamuje to rozwój raka i reguluje stolec



13. Spożywaj co drugi dzień 2 ząbki czosnku zgniecionego, roztartego na chlebie i
przykrytego masłem roślinnym. Działa to antywirusowo, antybakteryjnie, obniża ciśnienie
tętnicze krwi, przeciwdziała rakowi i miażdżycy.



Z badań przeprowadzonych przez CBOS wynika, że 80% Polaków jada śniadanie
codziennie, a 79% zjada co najmniej trzy posiłki. Jedynie 19% przyznaje się do pojadania
między posiłkami chipsów, chrupek, słodyczy czy innych produktów uznawanych za
niezdrowe.



45% Polaków deklaruje, że codziennie między posiłkami zjada owoce, a 77% twierdzi, że
robi to kilka razy w tygodniu. A jednak tylko 14% badanych Polaków odżywia się zdrowo,
czyli zgodnie z zaleceniami zdrowego stylu życia – jada śniadania i co najmniej trzy posiłki
dziennie, a miedzy nimi je wyłącznie owoce.



Inne badania wskazują, że wśród spożywanych produktów dominują ziemniaki – 94,4%
Polaków jada je codziennie lub prawie codziennie.



Czerwone mięso jada codziennie lub prawie codziennie 73,3% mieszkańców naszego kraju.



Mleko i przetwory mleczne obecnie spożywa 74,3% Polaków.



Równie często, co dla dietetyków jest optymistyczne, w naszym kraju są spożywane
surówki, owoce i soki owocowe – stanowią one składnik codziennego jadłospisu u 73,7%
Polaków.



Niższe od spożycia czerwonego mięsa jest spożycie ryb (22,2%) i drobiu (53,6%).



Tłuszcze roślinne spożywa 41,4% osób, a wyłącznie zwierzęce 13,4%.

Zapotrzebowanie
dzienne

Dziękuję za uwagę

Klaudia Jakubczak

nr 040131

Akademia Techniczno-Humanistyczna

Wydział Nauk o Zdrowiu

Kierunek Ratownictwo Medyczne