Radosław Czartoryjski

Robert Jabłoński

Grupa II B



Usługi transportowe należą do
podstawowych usług turystycznych. Rozwój
i konsumpcja tych usług warunkują bowiem
dostępność dla turystów walorów
turystycznych. Warto też podkreślić, iż w
strukturze konsumpcji turystycznej podróż
jest zawsze pierwszą i ostatnią jej fazą.
Dlatego usługi transportowe są
powszechnie uważane za dynamiczny
czynnik kształtowania ruchu turystycznego
i jego obsługi. Przedmiotem świadczeń
transportu jest przewóz ładunków jak i
pasażerów. Z usługi transportu korzystają
osoby podróżujące zarówno w celach
turystycznych, jak i pozaturystycznych.

W celach turystycznych świadczy usługi za

pomocą różnych środków transportu.
Wśród kryteriów wyboru określonego
środka transportu turystycznego wymienia
się, oprócz kryteriów jakościowych i
związanych z właściwościami technicznymi
środków transportu oraz kosztami podróży,
cele podróży turystycznej.



Duża wygoda



Większe bezpieczeństwo podróży



Względy ekonomiczne



Większą swobodę ruchu w czasie podróży



Przyjemność podróży



Większa niezależność



Zakres usług



Szybkość



Zwyczaje



Sentyment



Względy towarzyskie

Przechodząc do ogólnej charakterystyki

roli poszczególnych środków transportu
w obsłudze ruchu turystycznego i
obserwowanych tendencji w tym
zakresie, wypada powtórzyć uwagę, iż
rola ta jest wynikiem wzajemnego
oddziaływania turystyki i transportu.

Na pierwszym miejscu należy wymienić

właśnie ten rodzaj transportu. Historia
turystyki obecnie wskazuję, iż kolej
miała duże , jeżeli nie decyduje
znacznie dla współczesnej turystyki.
Nazywa się ją nawet pionierem
turystyki. Środek ten odznaczał się
zawsze dużą zdolnością przewozową i
taniością świadczonych usług.

ZALETY

• prędkość podróżowania

• sprawniejsze odprawy graniczne w ruchu

międzynarodowym

• niższa cena niż przy niektórych biletach lotniczych

• stosunkowo dobry komfort podróżowania

• możliwość zamawiania posiłków

• wygodna możliwość podróżowania w nocy

WADY

• ograniczenia wynikające z rozkładu jazdy, zarówno do

czasu, jak i kierunków

• konieczność korzystania z dodatkowego transportu na

transfery oraz realizację programu

• konieczność przenoszenia bagażu przy transferach

• zmiana terminów w trakcie imprezy powoduje dodatkowe

koszty i uzależniona jest od możliwości zmiany realizacji

Kolej pod naciskiem konkurencji innych środków

transportu, stabilizując podaż usług przewozów
osobowych w jednych krajach i podnosząc w
innych, podejmuje wiele wysiłków
zmierzających do poprawy jakości swoich
świadczeń. Te zmiany jakościowe wyrażają się
we wzroście szybkości, w uprzyjemnianiu
podróży a także w obniżce opłat przez
stosowanie różnych zniżek i bonifikat dla
turystów, co w warunkach wzrastającej siły
nabywczej ludności i preferencji indywidualnych
oraz masowego charakteru turystyki ma istotne
znaczenie na rynku turystycznych usług
przewozowych w krajach zachodnich.

Są to środki transportu do celów czysto

turystycznych i obejmują koleje zębate,
kolejki linowe i wyciągi. Ta istotna
kategoria, której uzupełnieniem są
wyciągi wagonikowe, krzesełkowe,
orczykowe itd., ma szczególne
znaczenie dla turystyki górskiej
zimowej, uprawianej w celach
sportowych. Obecnie urządzenia te są
zainstalowane we wszystkich ośrodkach
turystycznych i ich rozwój wykazuje
tendencją wzrostową.

Na przykład w 1987r w Alpach austryjackich było

zarejestrowanych 15 tys wyciągów i kolejek
alpejskich o łącznej długości 120 tys km. Do
roku 2000 Austria zamierzała dodatkowo
zbudować 3 tys wyciągów i tras narciarskich.
Charakterystycznym przykładem dynamicznego
rozwoju tych urządzeń transportu turystycznego
może być Szwajcaria. W roku 1987 np. w
Alpach szwajcarskich odnotowano 500 kolejek
linowych i 1200 kolejek narciarskich (w 1950 r.
77 kolejek narciarskich).

Roczna ich zdolność przewozowa osiąga liczbę

kilkudziesięciu milionów statystycznych
użytkowników.

Interesujące przemiany jakościowe są

widoczne w transporcie kolejowym
innych krajów europejskich. Na
przykład we francuskiej sieci TGV
(Pociągu Wielkiej szybkości) od jesieni
1989r kursują w kierunku zachodnim i
południowo-zachodnim pociągi z
szybkością 300km na godzinę.

Koleje Hiszpańskie (RENFE) w okresie

przygotowań do Wystawy Światowej
1992 w Sewilli skróciły o 20% liczącą
480km linię do Madrytu i przystosowały
ją do szybkości 200km na godzinę.

Do większych szybkości jest również

przystosowany „Experimental Intercity”
niemieckiej kolei federalnej, osiągający
250-280km na godzinę. Warto przy tym
określić wysoki poziom wyposażenia 14
wagonów będących w składach tych
pociągów. Wymienia się m.in. Indywidualne
słuchawki, salony towarzyskie, aparaty
telefoniczne oraz zestaw usług podobny do
stosowanego na pokładach samolotów.

Jak wskazuje historia transportu, już w

pierwszej połowie bieżącego wieku
samochód dzięki swoim zaletom podbił
rynek transportowy. Rozpowszechnienie
w społeczeństwie samochodu
prywatnego nie rozszerza się bowiem
poza bliską rodzinę i przyjaciół.

Jeśli np. kolej otwiera dla turystyki miejscowości

i regiony, przez które przechodzi lub które
znajdują się w pobliżu dróg żelaznych, to
samochód umożliwia zwiedzanie obszarów
interesujących turystycznie i mniej
uczęszczanych. Miejscowości położonych na
uboczu i użytkowanie mniej znanych dróg.
Samochód prywatny jest stałą pokusą do
zmiany miejsca pobytu. Ta pełna autonomia
jest być może podstawowym elementem
psychologicznym,
decydującym o
atrakcyjności danego środka
transportu.

Wolno sądzić, iż motoryzacja indywidualna,

tak jak inne środki transportu w turystyce,
generuje również mobilność współczesnego
turysty. Dzięki samochodowi turysta
odwiedza wiele miejscowości i regionów
turystycznych. Na skutek tego następuje
korzystniejsze rozmieszczenie ruchu
turystycznego.

Można spotkać opinie, iż regiony stosunkowo

mało odwiedzane przez turystów, korzystają
na szybkim rozwoju turystyki samochodowej
prawdopodobnie więcej niż ośrodki
nastawione na dłuższy popyt.

zalety:



można się nim dostać wszędzie tam, gdzie nie ma dostępu kolej,
statek…



szybsze i łatwiejsze życie



korzystny w przewozie osób na małe odległości



coraz tańsze ceny samochodów



łatwiej dostępne (w porównaniu np. z samolotem)

wady:



uzależniony od pogody



w bardzo dużej mierze przyczynia się do zanieczyszczenia
środowiska (m.in. efekt cieplarniany)



bardzo duży współczynnik wypadków



dłuższy czas transportu w porównaniu z samolotem



mała pojemność



czasami wysokie koszty utrzymania pojazdu

Jest to kolejny środek transportu bardzo często

stosowany w turystyce. Turyści korzystający z
tego środka transportu są na ogół motywowani
takimi korzyściami, jak przyjemność
podróżowania i większy komfort. Autokar, jak
każdy samochód osobowy, zapewnia turystom
możliwość penetracji, mobilność i w pewnej
mierze swobodę. Program wycieczki pod
względem trasy podróży i czasu, zawsze może
być dostosowany do specyficznych życzeń
turysty.

Zalety ogólne autokaru jako środka transportu

turystycznego w zasadzie się pokrywają z tymi,
które są przypisywane samochodowi osobowemu.
Pod wieloma jednak względami zakres
świadczonych usług przekracza możliwości
samochodu. Np. nowa generacja autokarów
zapewnia turyście nieograniczony widok
panoramiczny, usługi kuchni pokładowej, wideo,
stereo oraz dostępność toalety pokładowej.
Można powiedzieć, że o wyborze autokaru w
podróży turystycznej za granicę decydują głównie
status majątkowy,
cel oraz charakter wyjazdu
np. wypoczynek, krajoznawstwo.

Warto również zauważyć, że turystyczny

transport autokarowy podejmuje wysiłki
zmierzające do zdobycia klienteli w segmencie
turystyki biznesowej. Przykładem tego rodzaju
przedsięwzięć we Francji może być przekazanie
do eksploatacji salonki autokarowej
przeznaczonej dla turystów podróżujących w
interesach.

Spośród przedsięwzięć zmierzających do

umacniania transportu autokarowego na rynku
turystycznym można wymienić inicjatywę
Międzynarodowej Uni Transportu Drogowego
(IRU) wprowadzania jednolitego systemu
kwalifikacji autokarów turystycznych.

ZALETY

• najtańszy ze wszystkich środków transportu w
przeliczeniu na 1 uczestnika
• możliwość dowolnego kształtowania imprezy w czasie
• możliwość dojazdu do atrakcji tur. i hoteli
• możliwość korygowania w trakcie imprezy założonego
programu
• dogodne warunki do integracji uczestników
• stosunkowo mała wrażliwość większości ludzi na
choroby związane z transportem
• bagaż, załadowany w miejscu wyjazdu, przewożony
jest do hotelu lub do miejsca kończącego imprezę

WADY

• wydłużenie czasu imprezy
• ograniczenia w wielkości przewożonego bagażu
• konieczność przekraczania wielu przejść granicznych
w turystyce zagranicznej
• możliwość wystąpienia nieprzewidzianych awarii
• ograniczenia wynikające z godzin pracy kierowcy
• niedogodności wynikające z długości podróży

SAMOLOT

Mówiąc o usługach transportu, trzeba wskazać na

wzrastającą rolę lotnictwa cywilnego.

Ukazanie się samolotu jako środka transportu

turystycznego, szczególnie jako środka transportu
zbiorowego, dało podstawę do rozwoju. W rozwoju
lotnictwa cywilnego wyróżnia się kilka faz:

1)

lotnictwo na krótkich odległościach (1919-1927)

2)

lotnictwo kontynentalne (1928-1939)

3)

Lotnictwo międzykontynentalne (od 1945 r.)

W ocenie zrzeszenia przewoźników Międzynarodowego

Stowarzyszenia Transportu Lotniczego (JATA)
europejskie drogi powietrzne mają problem z
wchłonięciem zwiększającego się o około 5% rocznie
ruchu lotniczego. W ostatnich latach dochodziło często
do niebezpiecznych przypadków na zatłoczonym niebie.
Ta niepokojąca sytuacja została rozwiązana w 1999r.,
dzięki wyznaczeniu mapy korytarzy lotniczych. Drogi
lotnicze nad Europą przypominają siec autostrad.

Dynamiczny rozwój ruchu lotniczego oraz

związane z nim trudności uwypukliły sprawę
bezpieczeństwa podróży samolotem.
Wiadomo zaś, że stopień bezpieczeństwa
jest ważnym motywem wyboru środka
transportu turystycznego. Rozważając
zagadnienie bezpieczeństwa podróży
samolotem w celach turystycznych, należy
zaakcentować sprawę terroryzmu w
powietrzu. Od kilkunastu lat jest to poważny
problem lotnictwa cywilnego, podejmowany
przez rządy i towarzystwa lotnicze na
świecie. Sygnalizując go jako ważny czynnik
rozwoju podróży turystycznych, warto
zauważyć ze stopień bezpieczeństwa
zwiększa się o czym świadczą wyniki
przedsięwzięć antyterrorystycznych.

ZALETY

• szybkość podróży
• wygoda podróżowania
• duże bezpieczeństwo podróżowania
• gwarantowane wyżywienie w czasie podróży

WADY

• wysoka cena przelotu
• ograniczenia w programowaniu wynikające z
rozkładu lotów i lokalizacji lotnisk
• uciążliwa konieczność dojechania do lotniska, nie
zawsze będącego w miejscu zamieszkania klienta
• zmiana terminów w trakcie imprezy powoduje
dodatkowe koszty i uzależniona jest od
możliwości zmiany rezerwacji
• konieczność korzystania z dodatkowego
transportu na

transfery oraz

realizację programu
• konieczność przenoszenia bagażu przy transferach
• lęk niektórych klientów przed podróżą samolotem

ŻEGLUGA PASAŻERSKA

Zanika powoli stereotyp, że turystykę morską

preferuje starsza, a zatem bogata częśc
społeczeństwa. Na pokładach statków
pojawiają się ostatnio ludzie młodzi i
energiczni.

W Europie działa blisko 100różnych

przedsiębiorstw żeglugowych, obsługujących
około 600 odcinków przewozowych na różnych
trasach morskich.

Na zakończenie można podkreślić

istnienie ścisłych związków między
turystyką jako zjawiskiem ogólnym a
usługami transportu.

Bez usług transportu nie istniałaby

współczesna turystyka, bez turystyki
zaś nie byłoby wysokiej dynamiki
przemian ilościowo-jakościowych
współczesnego transportu.

Z perspektywy czasu 2000r. Należy programowi budowy

polskich autostrad poświecić następującą uwagę. Program
miał być zrealizowany przez kapitał prywatny. Jak dotąd,
prywatni inwestorzy nie podjęli działalności. Kształt
zaangażowania kapitału publicznego jest dyskutowany.
Problem wyboru dróg do rozpoczęcia tego programu
inwestycyjnego czeka tym czasem na rozwiązania.

Ogólnie trzeba powiedzieć, że szlaki drogowe prowadzące

do miejscowości i regionów turystycznych mają znaczenie
decydujące, gdyż współcześnie ruch turystyczny
zmotoryzowany bywa utrudniony w miesiącach szczytu
właśnie z powodu nie dostatecznej infrastruktury
drogowej. Dlatego wszystkie koncepcje zmierzające do
redukcji i łagodzenia progów infrastrukturalnych w
dziedzinie drogownictwa należy traktować jako czynniki
rozwoju turystyki motorowej