26.06.21

1

WYKŁAD V

Patomorfologia i

Patofizjologia

Zaburzenia układów regulacyjnych

ustroju

1.

Ośrodkowy układ nerwowy

2.

Układ dokrewny

3.

Układ immunologiczny

26.06.21

2

Ośrodkowy

układ nerwowy

Mimo postępu technik

badawczych, które pozwalają
na badanie komórki na
poziomie molekularnym, nadal
kryje on wiele tajemnic
szczególnie dotyczących
czynności intelektualnych i
procesu uczenia się.

26.06.21

3

Ruch

Układ ruchu jest zespołem

wielu struktur

anatomicznych

Efektem prawidłowego współdziałania jest:



Właściwe napięcie mięśniowe

utrzymujące sylwetkę



Równowaga między antagonistycznymi

grupami mięśniowymi



Możliwość wykonania ruchów celowych



Nabieranie wprawy w wykonywaniu

ruchu

wraz z jego powtarzaniem

26.06.21

4

Właściwa droga

poleceń dla ruchów

dowolnych składa

się z dwóch

neuronów



Ośrodkowego,
znajdującego się w
polu ruchowym kory
mózgowej



Obwodowego,
znajdującego się w
rogu przednim rdzenia
kręgowego lub jądrach
ruchowych nerwów
czaszkowych

26.06.21

5

26.06.21

6

Odruch jest to

automatyczna

reakcja



( wrodzona dla
odruchu
bezwarunkowego



nabyta dla odruchu
warunkowego)

w

odpowied
zi na
bodziec

Mamy odruchy



Głębokie

(wywołane z

wewnętrznych
receptorów)



Powierzchowne

( wywołane z

receptorów
powierzchniowych)

26.06.21

7

Uszkodzenie

obwodowego

neuronu ruchowego

powoduje porażenie

mięśni i i zniesienie

odruchów



Może występować na trzech
poziomach:

1.

Rogów przednich rdzenia
kręgowego lub jąder
ruchowych nerwów
czaszkowych

2.

Korzeni lub pni nerwowych

3.

Płytki nerwowo- mięśniowej

26.06.21

8

Uszkodzenie na tych

poziomach mogą

wywołać:

AD 1 : Choroby zakaźne (np. Poliomielitis)



Zwyrodnieniowe ( stwardnienie zanikowe)



Guzy



Urazy (wypadnięcie jądra miażdżystego)



Choroby zapalno- demielinizacyjne

AD 2 : Choroby zakaźne (półpasiec, borelioza)



Choroby układowe ( nowotworowe,

reumatoidalne)



Metaboliczne



Awitaminozy

AD 3 : czynniki toksyczne ( jad kiełbasiany, jad żmij)



Farmakologiczne (kurara, sukcynylocholina)



Autoagresji (zespoły miasteniczne)



Zaburzenia elektrolitowe

26.06.21

9

Uszkodzenie

ośrodkowego

neuronu

ruchowego

powoduje:



Niedowład lub

porażenie

wiotkie



Osłabienie lub

zniesienie

odruchów

brzusznych



Występowanie

patologicznych

objawów

( Babińskiego,

Rossolimo)

Najczęstsze przyczyny

to:



Zakrzepy tętnic

mózgowych



Zatory



Krwotoki



Urazy



Nowotwory



Stwardnienie rozsiane



Zapalenie opon

mózgowych

26.06.21

10

Czucie

Świat zewnętrzny jak i

wnętrze naszego

organizmu dają

nieustannie wiele

sygnałów

Odbierają je następujące receptory:



Eksteroreceptory (czucie

powierzchowne- dotyk temperatura

ból smak)



Propioreceptory ( czucie głębokie,

mięśnie, stawy, narząd

przedsionkowo-ślimakowy)



Interoreceptory ( narządy i jamy

ciała)



Telereceptory ( wzrok, powonienie,

ucho wewnętrzne)

26.06.21

11

Ośrodki czucia znajdują się w

zwojach nerwów czaszkowych V,

VII, IX, X oraz w korze mózgowej

Bodźce od receptorów biegną do rdzenia kręgowego

korzeniami tylnymi.

Różne są objawy zaburzenia czucia w zależności od

poziomu uszkodzenia szlaku nerwowego



Uszkodzenie nerwu obwodowego (zniesienie wszelkiego

czucia w zakresie jego unerwienia)



Uszkodzenie poprzeczne rdzenia ( zniesienie wszelkiego

rodzaju czucia poniżej i czynności ruchowej)



Uszkodzenie pola korowego ( zniesienie odbierania

delikatnych wrażeń czuciowych strony przeciwnej)

26.06.21

12

Zaburzenia

niektórych wyższych

czynności korowych

Kora mózgowa jest najmłodszą

rozwojowo częścią ośrodkowego układu

nerwowego i miejscem najbardziej

wyrafinowanych procesów nerwowo-

myślowych



AFAZJA- zaburzenie mechanizmów

programujących rozumienie i

interpretacją mowy



AGRAFIA – niemożność pisania



APRAKSJA-( zaburzenia korowego

sterowania ruchem ) jest to zaburzenie

precyzyjnego sterowania ruchami

celowymi, zaplanowanymi

26.06.21

13

AGNOZJA ( korowe zaburzenie

spostrzegania)



Wzrokowo- kojarzeniowa (niemożność

rozpoznawania oglądanych przedmiotów)



Wzrokowa jednoczesna ( możliwość obserwacji

tylko jednego obiektu, gdy wzrok przeniesiemy

na drugi, pierwszy znika)



Barw ( nie daltonizm)



Słuchowa ( nierozróżnianie dźwięków)



Astereognozja (niemożność rozpoznawania

dotykiem przedmiotów)



Wzrokowo- przestrzenna ( zaburzenia orientacji

przestrzennej)

26.06.21

14

Zaburzenia pamięci

- pamięć świeża

- pamięć trwała

Zaburzenia

pamięci mogą
wynikać z:



uszkodzenia
mózgu



przeżyć
emocjonalnych

Utrata pamięci

może być



Trwała



Przemijająca



Czynnościowa



Całkowita



Wsteczna



Następcza

26.06.21

15

Układ dokrewny



Przenośnikami w tym układzie
są hormony



Hormony to aktywne
biologicznie substancje
wydzielane do krwi przez
gruczoły dokrewne



Spełniają one rolę pierwszego
przekaźnika informacji dla
komórek narządów docelowych

26.06.21

16

Układ

dokrewny

26.06.21

17

Ze względu na

budowę chemiczną

hormony dzielimy na



Hormony peptydowe



Hormony steroidowe



Hormony aminokwasowe

26.06.21

20

Głównym

mechanizmem

regulującym jest

mechanizm

ujemnego

sprzężenia

zwrotnego

między

hormonami

podwzgórza i

przysadki a

hormonem

gruczołu

obwodowego

26.06.21

21

Zaburzenia

czynnościowe

układu dokrewnego



Niedoczynność ( pierwotna i
wtórna ) zmiany ilościowe



Nadczynność ( pierwotna i wtórna
) zmiany ilościowe



Dysfunkcja ( zmiany jakościowe)
– wrodzona – kretynizm



Ektopowe wydzielanie hormonów

( nowotwory płuc, tarczycy,

trzustki)

26.06.21

22

Każdy czynnik

zaburzający homeostazę

ustroju to stresor

Według Selyego stres dzielimy na trzy

okresy



Odczyn alarmowy



Kres oporu



Okres wyczerpania

Stan ten wiąże się ze

zwiększonym wydzielaniem ACTH i
glikokortykosteroidów

26.06.21

23

W warunkach stresu



Obniża się podatność na ból
(endorfiny)



Powstają owrzodzenia przewodu
pokarmowego



Powstają nerwice narządowe

26.06.21

24

Układ

immunologiczny



Przetrwanie w środowisku
całego gatunku jak i
pojedynczego osobnika zależy
od układu immunologicznego



Jest to zespół komórek, które
są we wszystkich narządach i
są współzależne od układu
nerwowego i hormonalnego

Główne ich skupiska to



Grasica



Śledziona



Węzły chłonne



Szpik kostny

26.06.21

25

Podstawowe pojęcia



Odporność nieswoista ( naturalna powstała

w rozwoju gatunkowym)



Odporność swoista ( nabyta w następstwie

wytworzenia odpowiedzi na antygen )



Antygen ( substancja wywołująca

odpowiedź immunologiczną i reagująca z

produktem tej odpowiedzi)



Alergen ( antygen który wywołuje stan

nadwrażliwości zwany alergią)



Anergia ( brak odpowiedzi na antygen –

nabyta lub sztuczna

)

26.06.21

26

Fagocyty

-

komórki

eliminujące

z organizmu

:



Bakterie



Wirusy



Martwe komórki



Kompleksy
antygen –
przeciwciało

Zaliczamy do
nich:
•Granulocyty
obojętnochłonn
e
•Monocyty
•Makrofagi
•Astrocyty
•limfocyty

26.06.21

27

Reakcje

immunologiczn

e mogą zależeć

od



Przeciwciał i są
wówczas typu
humoralnego



Reaktywnych
komórek i są
wówczas typu
komórkowego

26.06.21

28

Niedobory

odporności



Pierwotne (zaburzenia
genetyczne)



Wtórne białaczki



Leczenie cytotoksyczne



Leczenie immunosupresyjne



Reakcja popromienna



Zakażenie HIV