Istota struktury

organizacyjnej.

Czynniki

strukturotwórcze

dr Janusz Kraśniak

Dr Janusz Kraśniak Istota struktury organizacyjnej. Czynniki strukturotwórcze

2



Struktura organizacyjna instytucji to układ
stanowisk

pracy,

komórek

i

jednostek

organizacyjnych wraz z zachodzącymi między
nimi powiązaniami

Istota struktury organizacyjnej

Dr Janusz Kraśniak Istota struktury organizacyjnej. Czynniki strukturotwórcze

3



Podstawowymi

elementami

struktury

organizacyjnej są:



stanowisko pracy,



komórka organizacyjna,



jednostka organizacyjna.

Elementy struktury organizacyjnej

Dr Janusz Kraśniak Istota struktury organizacyjnej. Czynniki strukturotwórcze

4



Powiązania występujące między elementami
struktury

organizacyjnej

to

więzi

organizacyjne. Wyróżnia się następujące
rodzaje więzi organizacyjnych:



więź służbowa,



więź funkcjonalna,



więź techniczna,



więź informacyjna.

Więzi organizacyjne

Dr Janusz Kraśniak Istota struktury organizacyjnej. Czynniki strukturotwórcze

5



Do

czynników

kształtujących

strukturę

organizacyjną zalicza się:



strategię,



czynniki wewnętrzne,



czynniki zewnętrzne.

Czynniki kształtujące strukturę
organizacyjną

Dr Janusz Kraśniak Istota struktury organizacyjnej. Czynniki strukturotwórcze

6



A.D. Chandler empirycznie wykazał, że struktura

organizacyjna przedsiębiorstwa jest następstwem

strategii

rozwoju

firmy

i

stanowi

jej

odzwierciedlenie



Organizacje formułują i realizują trzy typy strategii,

które są zarazem fazami rozwoju przedsiębiorstw



Wyróżnionym typom strategii odpowiadają, różne

rozwiązania strukturalne:



strategia wzrostu – struktura jednowydziałowa,



strategia

integracji

pionowej

–

struktura

funkcjonalna (struktura wielowydziałowa),



strategia dywersyfikacji – struktura dywizjonalna

(struktura wielozakładowa).

Strategia

Dr Janusz Kraśniak Istota struktury organizacyjnej. Czynniki strukturotwórcze

7



Technologia - grupując przedsiębiorstwa według

charakteru stosowanej w nich technologii można

zauważyć, iż osiągające spośród nich najwyższą

efektywność cechują się podobnymi strukturami



Typ

rozwiązywanych

zadań

–

powtarzalne,

zrutynizowane i proste zadania najlepiej rozwiązuje się

przy sformalizowanej i scentralizowanej strukturze

organizacyjnej. Zadania złożone i twórcze wymagają

zdecentralizowanej i nieformalnej struktury



Umiejętności i poziom wiedzy pracowników -

wysoki poziom umiejętności sprzyja decentralizacji

uprawnień decyzyjnych, stosowaniu bezpośrednich

dróg komunikowania się oraz wykorzystywaniu

zespołowych form rozwiązywania problemów

Czynniki wewnętrzne

Dr Janusz Kraśniak Istota struktury organizacyjnej. Czynniki strukturotwórcze

8



Cykl życia – każda organizacja przechodzi fazy
ewolucyjnego rozwoju. Fazy te przerywane są
kryzysami. Pokonanie kryzysów wymaga zmian
obejmujących także strukturę organizacyjną



Wielkość organizacji – najczęściej określana jest
liczbą

zatrudnionych.

Wzrastająca

wielkość

organizacji wymaga pogłębienia specjalizacji i
stworzenia

mechanizmów

koordynacji.

Można

zaobserwować tendencję do formalizacji działań
organizacyjnych

Czynniki wewnętrzne

Dr Janusz Kraśniak Istota struktury organizacyjnej. Czynniki strukturotwórcze

9



Wpływ czynników zewnętrznych jest konsekwencją

funkcjonowania organizacji w otoczeniu



Organizacja będąc systemem otwartym prowadzi

z otoczeniem ciągłą wymianę materii, energii i

informacji



Zmiana

charakteru

otoczenia

prowadzi

do

ukształtowania odmiennych struktur organizacyjnych



Uwzględniając dynamikę otoczenia wyróżnia się:



otoczenie stabilne,



otoczenie zmienne,



otoczenie burzliwe.

Czynniki zewnętrzne

Dr Janusz Kraśniak Istota struktury organizacyjnej. Czynniki strukturotwórcze

10



K.

Krzakiewicz

[red.],

Teoretyczne

Podstawy

Organizacji i Zarządzania, Wyd. Akademii Ekonomicznej
w Poznaniu, Poznań 2008, rozdział 3 i 4

Literatura