PROGRAM SZCZEPIEŃ JAKO

PROGRAM SZCZEPIEŃ JAKO

PRZYKŁAD DZIAŁAŃ

PRZYKŁAD DZIAŁAŃ

PROFILAKTYCZNYCH

PROFILAKTYCZNYCH

Szczepionka

Szczepionka

►

Preparat pochodzenia

Preparat pochodzenia

biologicznego,

biologicznego,

zawierający żywe, o

zawierający żywe, o

osłabionej zjadliwości (

osłabionej zjadliwości (

atenuowane

atenuowane

) lub zabite

) lub zabite

drobnoustroje

drobnoustroje

chorobotwórcze lub

chorobotwórcze lub

fragmenty ich struktury,

fragmenty ich struktury,

czy metabolity;

czy metabolity;

stosowany w celu

stosowany w celu

wywołania

wywołania

odpowiedzi immunologic

odpowiedzi immunologic

znej

znej

(odporności

(odporności

poszczepiennej -

poszczepiennej -

sztucznej czynnej).

sztucznej czynnej).

Pochodzenie szczepionek

Pochodzenie szczepionek

►

Drobnoustroje używane do produkcji szczepionki pochodzą

Drobnoustroje używane do produkcji szczepionki pochodzą

z izolowanych szczepów o ustalonych właściwościach - o

z izolowanych szczepów o ustalonych właściwościach - o

zmniejszonej zjadliwości - atenuowane (np. na drodze

zmniejszonej zjadliwości - atenuowane (np. na drodze

wielokrotnych pasaży), zabite lub nie chorobotwórcze dla

wielokrotnych pasaży), zabite lub nie chorobotwórcze dla

gatunku biorcy, np. człowieka (szczepionka BCG przeciw

gatunku biorcy, np. człowieka (szczepionka BCG przeciw

gruźlicy, wytworzona ze szczepu prątków atakujących

gruźlicy, wytworzona ze szczepu prątków atakujących

bydło). W celu uśmiercania zarazków wykorzystywanych w

bydło). W celu uśmiercania zarazków wykorzystywanych w

szczepionkach używa się zazwyczaj wysokiej temperatury,

szczepionkach używa się zazwyczaj wysokiej temperatury,

środków chemicznych (fenol, alkohol) lub promieniowania

środków chemicznych (fenol, alkohol) lub promieniowania

jonizującego. Szczepienia wykonuje jednorazowo lub z

jonizującego. Szczepienia wykonuje jednorazowo lub z

powtórzeniem w celu uzyskania większego miana

powtórzeniem w celu uzyskania większego miana

przeciwciał w surowicy (tzw.

przeciwciał w surowicy (tzw.

booster effect

booster effect

- dosł.

- dosł.

efekt

efekt

wzmacniacza

wzmacniacza

).

).

Typy szczepionek

Typy szczepionek

►

Szczepionki klasyczne:

Szczepionki klasyczne:



żywe o pełnej wirulencji. Jedyna do dziś stosowana

żywe o pełnej wirulencji. Jedyna do dziś stosowana

(pierwsza w historii) to szczepionka Edwarda Jennera

(pierwsza w historii) to szczepionka Edwarda Jennera

przeciw

przeciw

ospie prawdziwej

ospie prawdziwej

. Zawiera on wirusa krowianki.

. Zawiera on wirusa krowianki.



żywe atenuowane - w 1881 wprowadzone przez Ludwika

żywe atenuowane - w 1881 wprowadzone przez Ludwika

Pasteura, obecnie przykładem są: BCG,

Pasteura, obecnie przykładem są: BCG,

szczepionka Sabina

szczepionka Sabina

,

,

MMR

MMR

. Ryzyko stanowi możliwość

. Ryzyko stanowi możliwość

przejścia atenuowanych szczepów w formę w pełni

przejścia atenuowanych szczepów w formę w pełni

wirulentną.

wirulentną.



zabite - wywołują odporność krótkotrwałą, zwykle

zabite - wywołują odporność krótkotrwałą, zwykle

poprzez

poprzez

odpowiedź humoralną

odpowiedź humoralną

. Przykłady: Szczepionka

. Przykłady: Szczepionka

na

na

krztusiec

krztusiec

(Per z Di-Per-Te)

(Per z Di-Per-Te)



anatoksyny - toksyny pozbawione zjadliwości, lecz o

anatoksyny - toksyny pozbawione zjadliwości, lecz o

zachowanych właściwościach antygenowych. Przykład:

zachowanych właściwościach antygenowych. Przykład:

szczepionka przeciw

szczepionka przeciw

błonicy

błonicy

i

i

tężcowi

tężcowi

z Di-Per-Te.

z Di-Per-Te.

►

Szczepionki nowej generacji:

Szczepionki nowej generacji:



żywe atenuowane patogeny zmodyfikowane genetycznie

żywe atenuowane patogeny zmodyfikowane genetycznie

(najczęściej delecja)

(najczęściej delecja)



podjednostkowe - antygen danego patogenu na większym nośniku.

podjednostkowe - antygen danego patogenu na większym nośniku.

Przykład: antygen

Przykład: antygen

Haemophilus influenzae

Haemophilus influenzae

na cząsteczce

na cząsteczce

difosforybozylofosforanu (PRPP)

difosforybozylofosforanu (PRPP)



z czystego DNA "wbijana" w komórki szczepionego - słaba

z czystego DNA "wbijana" w komórki szczepionego - słaba

odpowiedź limfocytów TC

odpowiedź limfocytów TC



w roślinach zakażonych genetycznie modyfikowanymi bakteriami

w roślinach zakażonych genetycznie modyfikowanymi bakteriami

produkującymi antygen patogenu - brak kontroli dawki antygenu,

produkującymi antygen patogenu - brak kontroli dawki antygenu,

niestabilność bakterii (możliwe mutacje).

niestabilność bakterii (możliwe mutacje).

►

Szczepionki poliwalentne:

Szczepionki poliwalentne:

Aktualnie coraz częściej stosuje się szczepionki, które

Aktualnie coraz częściej stosuje się szczepionki, które

uodparniają przed kilkoma chorobami - są to tzw. szczepionki

uodparniają przed kilkoma chorobami - są to tzw. szczepionki

skojarzone (poliwalentne). Przykładem takiej szczepionki jest

skojarzone (poliwalentne). Przykładem takiej szczepionki jest

Di-Per-Te przeciw błonicy, tężca i krztuśca. Ponadto takie

Di-Per-Te przeciw błonicy, tężca i krztuśca. Ponadto takie

szczepionki dają wyższą odporność niż antygeny podane

szczepionki dają wyższą odporność niż antygeny podane

osobno.

osobno.

Wykorzystywanie

Wykorzystywanie

szczepionek

szczepionek

W lecznictwie szczepionki stosuje się w celach:

W lecznictwie szczepionki stosuje się w celach:

►

profilaktycznych (zapobieganie chorobom,

profilaktycznych (zapobieganie chorobom,

np. odra,

np. odra, gruźlica

)

)

►

leczniczych (zwalczanie chorób, np.

leczniczych (zwalczanie chorób, np.

pryszczyca).

pryszczyca).

Szczepionki dzielimy na:

Szczepionki dzielimy na:



szczepionki swoiste

szczepionki swoiste

- zapobiegające

- zapobiegające

konkretnym jednostkom chorobowym

konkretnym jednostkom chorobowym

(bruceloza, wścieklizna, ospa)

(bruceloza, wścieklizna, ospa)



szczepionki nieswoiste

szczepionki nieswoiste

- zwiększające

- zwiększające

poziom ogólnej odporności (np. preparat

poziom ogólnej odporności (np. preparat

Panodina lub Wetastymina).

Panodina lub Wetastymina).

Na czym polega działanie

Na czym polega działanie

szczepionek?

szczepionek?

►

Szczepienie polega na podaniu zabitych lub

Szczepienie polega na podaniu zabitych lub

żyjących, pozbawionych zjadliwości

żyjących, pozbawionych zjadliwości

mikroorganizmów, celem wywołania swoistej

mikroorganizmów, celem wywołania swoistej

odpowiedzi immunologicznej. Po zetknięciu się

odpowiedzi immunologicznej. Po zetknięciu się

komórek układu odpornościowego z

komórek układu odpornościowego z

antygenami bakterii lub wirusów zawartych w

antygenami bakterii lub wirusów zawartych w

szczepionce, układ odpornościowy uczy się je

szczepionce, układ odpornościowy uczy się je

rozpoznawać, eliminuje je oraz "zapamiętuje"

rozpoznawać, eliminuje je oraz "zapamiętuje"

na przyszłość. Wytworzona w ten sposób

na przyszłość. Wytworzona w ten sposób

odporność może w niektórych przypadkach być

odporność może w niektórych przypadkach być

długotrwała, nawet przez całe życie, i można ją

długotrwała, nawet przez całe życie, i można ją

łatwo odnowić poprzez powtórne szczepienie.

łatwo odnowić poprzez powtórne szczepienie.

Drogi podania szczepionek

Drogi podania szczepionek

►

Większość szczepionek podawana jest w postaci

Większość szczepionek podawana jest w postaci

zastrzyku

zastrzyku

, lecz są także takie, które aplikuje się

, lecz są także takie, które aplikuje się

doustnie

doustnie

(przeciw poliomyelitis). Można szczepić

(przeciw poliomyelitis). Można szczepić

drogą wziewną

drogą wziewną

- rozpylając szczepionkę do nosa

- rozpylając szczepionkę do nosa

(przeciw grypie). Przeciwko ospie prawdziwej

(przeciw grypie). Przeciwko ospie prawdziwej

szczepiono (do 1980 roku, aktualnie nie są

szczepiono (do 1980 roku, aktualnie nie są

prowadzone powszechne szczepienia) przy pomocy

prowadzone powszechne szczepienia) przy pomocy

skaryfikatora

skaryfikatora

, czyli przyrządu do zadraśnięcia

, czyli przyrządu do zadraśnięcia

naskórka (skaryfikacji) lub cienkiej igły, którą

naskórka (skaryfikacji) lub cienkiej igły, którą

uciskano wielokrotnie powierzchnię skóry.

uciskano wielokrotnie powierzchnię skóry.

Przeciwwskazania do

Przeciwwskazania do

szczepień

szczepień

►

zaburzenia odporności (przy szczepionkach

zaburzenia odporności (przy szczepionkach

atenuowanych)

atenuowanych)

►

ostre choroby zakaźne

ostre choroby zakaźne

►

ostre choroby z temp. > 38°C

ostre choroby z temp. > 38°C

►

okres zaostrzenia choroby przewlekłej

okres zaostrzenia choroby przewlekłej

►

alergie na składniki szczepionki

alergie na składniki szczepionki

►

ciąża (dotyczy głównie pierwszego trymestru,

ciąża (dotyczy głównie pierwszego trymestru,

przede wszystkim szczepionki atenuowane, głównie

przede wszystkim szczepionki atenuowane, głównie

przeciw różyczce).

przeciw różyczce).

Program obowiązkowych szczepień

Program obowiązkowych szczepień

ochronnych

ochronnych

W Polsce szczepień obowiązkowych dokonuje się do

W Polsce szczepień obowiązkowych dokonuje się do

18. roku życia i u osób szczególnie narażonych

18. roku życia i u osób szczególnie narażonych

(studentów nauk medycznych, pracowników służby

(studentów nauk medycznych, pracowników służby

zdrowia i weterynaryjnej, przed niektórymi zabiegami

zdrowia i weterynaryjnej, przed niektórymi zabiegami

medycznymi, przed wyjazdem do niektórych krajów

medycznymi, przed wyjazdem do niektórych krajów

tropikalnych, etc.). Osoba poddawana szczepieniu

tropikalnych, etc.). Osoba poddawana szczepieniu

powinna być zdrowa.

powinna być zdrowa.

Główny Inspektorat Sanitarny

Główny Inspektorat Sanitarny

ma obowiązek

ma obowiązek

wprowadzania tzw. Programu Szczepień Ochronnych

wprowadzania tzw. Programu Szczepień Ochronnych

(

(

Program obowiązkowych szczepień ochronnych

Program obowiązkowych szczepień ochronnych

) na

) na

każdy rok. Lista ta zawiera spis szczepień

każdy rok. Lista ta zawiera spis szczepień

obowiązkowych i zalecanych.

obowiązkowych i zalecanych.

Program szczepień ochronnych

Program szczepień ochronnych

na rok 2008

na rok 2008

►

Program Szczepień Ochronnych (PSO) składa się z

Program Szczepień Ochronnych (PSO) składa się z

następujących części:

następujących części:



I.* Szczepienia obowiązkowe –

I.* Szczepienia obowiązkowe –

kalendarz szczepień

kalendarz szczepień

A. Szczepienia obowiązkowe dzieci i młodzieży według

A. Szczepienia obowiązkowe dzieci i młodzieży według

wieku

wieku

B. Szczepienia obowiązkowe osób narażonych w

B. Szczepienia obowiązkowe osób narażonych w

sposób szczególny na zakażenie

sposób szczególny na zakażenie



II.* Szczepienia zalecane – nie finansowane ze

II.* Szczepienia zalecane – nie finansowane ze

środków znajdujących się w budżecie Ministra Zdrowia

środków znajdujących się w budżecie Ministra Zdrowia



III. Informacje uzupełniające

III. Informacje uzupełniające

I.A. SZCZEPIENIA OBOWIĄZKOWE DZIECI I

I.A. SZCZEPIENIA OBOWIĄZKOWE DZIECI I

MŁODZIEŻY WEDŁUG WIEKU

MŁODZIEŻY WEDŁUG WIEKU

.

.

►

Wiek

Wiek

o

w ciągu 24 godzin

w ciągu 24 godzin

po urodzeniu

po urodzeniu

►

Szczepienie przeciw

Szczepienie przeciw

o

WZW typu B –

WZW typu B –

domięśniowo

domięśniowo

(pierwsza dawka)

(pierwsza dawka)

o

GRUŹLICY -

GRUŹLICY -

śródskórnie

śródskórnie

szczepionką BCG

szczepionką BCG

o

2 miesiąc życia

2 miesiąc życia

( 6-8 tydzień)

( 6-8 tydzień)

o

WZW typu B

WZW typu B

–

–

domięśniowo

domięśniowo

(druga

(druga

dawka)

dawka)

o

BŁONICY, TĘŻCOWI,

BŁONICY, TĘŻCOWI,

KRZTUŚCOWI

KRZTUŚCOWI

(pierwsza

(pierwsza

dawka)

dawka)

- podskórnie lub

- podskórnie lub

domięśniowo

domięśniowo

szczepionką DTP

szczepionką DTP

o

3-4 miesiąc życia

3-4 miesiąc życia

(po 6-8 tygodniach od

(po 6-8 tygodniach od

poprzedniego szczepienia)

poprzedniego szczepienia)

o

BŁONICY, TĘŻCOWI,

BŁONICY, TĘŻCOWI,

KRZTUŚCOWI

KRZTUŚCOWI

(druga dawka)

(druga dawka)

- podskórnie lub domięśniowo

- podskórnie lub domięśniowo

szczepionką DTP

szczepionką DTP

o

POLIOMYELITIS

POLIOMYELITIS

- podskórnie lub domięśniowo

- podskórnie lub domięśniowo

szczepionką inaktywowaną

szczepionką inaktywowaną

IPV poliwalentną (1,2,3 typ

IPV poliwalentną (1,2,3 typ

wirusa) (

wirusa) (

pierwsza dawka)

pierwsza dawka)

o

zakażeniom HAEMOPHILUS

zakażeniom HAEMOPHILUS

INFLUENZAE typu b

INFLUENZAE typu b

- domięśniowo lub podskórnie

- domięśniowo lub podskórnie

(druga dawka)

(druga dawka)

o

5-6 miesiąc życia

5-6 miesiąc życia

(po 6-8 tygodniach od

(po 6-8 tygodniach od

poprzedniego szczepienia)

poprzedniego szczepienia)

o

7 miesiąc życia

7 miesiąc życia

o

BŁONICY, TĘŻCOWI,

BŁONICY, TĘŻCOWI,

KRZTUŚCOWI

KRZTUŚCOWI

(trzecia

(trzecia

dawka)

dawka)

- podskórnie lub domięśniowo

- podskórnie lub domięśniowo

szczepionką DTP

szczepionką DTP

o

POLIOMYELITIS -

POLIOMYELITIS -

podskórnie lub domięśniowo

podskórnie lub domięśniowo

szczepionką inaktywowaną

szczepionką inaktywowaną

IPV poliwalentną (1,2,3 typ

IPV poliwalentną (1,2,3 typ

wirusa) (

wirusa) (

druga dawka)

druga dawka)

o

zakażeniom

zakażeniom

HAEMOPHILUS INFLUENZAE

HAEMOPHILUS INFLUENZAE

typu b

typu b

- domięśniowo lub podskórnie

- domięśniowo lub podskórnie

(trzecia dawka)

(trzecia dawka)

o

WZW typu B –

WZW typu B –

domięśniowo

domięśniowo

(trzecia dawka)

(trzecia dawka)

o

13-14 miesiąc

13-14 miesiąc

życia

życia

o

16-18 miesiąc

16-18 miesiąc

życia

życia

o

ODRZE, ŚWINCE,

ODRZE, ŚWINCE,

RÓŻYCZCE

RÓŻYCZCE

- podskórnie żywą szczepionką

- podskórnie żywą szczepionką

skojarzoną (pierwsza dawka)

skojarzoną (pierwsza dawka)

o

BŁONICY, TĘŻCOWI,

BŁONICY, TĘŻCOWI,

KRZTUŚCOWI (czwarta dawka)

KRZTUŚCOWI (czwarta dawka)

- podskórnie lub domięśniowo

- podskórnie lub domięśniowo

szczepionką DTP

szczepionką DTP

o

POLIOMYELITIS

POLIOMYELITIS

- podskórnie lub domięśniowo

- podskórnie lub domięśniowo

szczepionką inaktywowaną IPV

szczepionką inaktywowaną IPV

poliwalentną (1,2,3 typ wirusa)

poliwalentną (1,2,3 typ wirusa)

(trzecia dawka).

(trzecia dawka).

o

zakażeniom HAEMOPHILUS

zakażeniom HAEMOPHILUS

INFLUENZAE typu b

INFLUENZAE typu b

- domięśniowo lub podskórnie

- domięśniowo lub podskórnie

o

6 rok życia

6 rok życia

o

10 rok życia

10 rok życia

o

BŁONICY, TĘŻCOWI,

BŁONICY, TĘŻCOWI,

KRZTUŚCOWI

KRZTUŚCOWI

- domięśniowo

- domięśniowo

szczepionką

szczepionką

DTaP

DTaP

zawierająca

zawierająca

bezkomórkowy

bezkomórkowy

komponent krztuśca

komponent krztuśca

o

POLIOMYELITIS -

POLIOMYELITIS -

doustnie

doustnie

szczepionką

szczepionką

atenuowaną

atenuowaną

poliwalentną

poliwalentną

OPV

OPV

(1,2,3

(1,2,3

typ wirusa)

typ wirusa)

o

ODRZE, ŚWINCE,

ODRZE, ŚWINCE,

RÓŻYCZCE

RÓŻYCZCE

- podskórnie żywą

- podskórnie żywą

szczepionką skojarzoną

szczepionką skojarzoną

o

11 rok życia

11 rok życia

o

12 rok życia

12 rok życia

o

14 rok życia

14 rok życia

o

19 rok życia lub ostatni rok

19 rok życia lub ostatni rok

nauki w szkole

nauki w szkole

o

ODRZE, ŚWINCE,

ODRZE, ŚWINCE,

RÓŻYCZCE

RÓŻYCZCE

- podskórnie żywą

- podskórnie żywą

szczepionką skojarzoną

szczepionką skojarzoną

o

ODRZE, ŚWINCE,

ODRZE, ŚWINCE,

RÓŻYCZCE

RÓŻYCZCE

- podskórnie żywą

- podskórnie żywą

szczepionką skojarzoną

szczepionką skojarzoną

o

WZW typu B-

WZW typu B-

domięśniowo,

domięśniowo,

3-krotnie w cyklu 0; 1; 6

3-krotnie w cyklu 0; 1; 6

miesięcy

miesięcy

o

BŁONICY, TĘŻCOWI-

BŁONICY, TĘŻCOWI-

podskórnie lub domięśniowo

podskórnie lub domięśniowo

szczepionką Td

szczepionką Td

o

BŁONICY, TĘŻCOW-

BŁONICY, TĘŻCOW-

podskórnie lub domięśniowo

podskórnie lub domięśniowo

szczepionką Td

szczepionką Td

I. B. SZCZEPIENIA OBOWIĄZKOWE OSÓB NARAŻONYCH W

I. B. SZCZEPIENIA OBOWIĄZKOWE OSÓB NARAŻONYCH W

SPOSÓB SZCZEGÓLNY NA ZAKAŻENIE

SPOSÓB SZCZEGÓLNY NA ZAKAŻENIE



Szczepienie

Szczepienie

przeciw

przeciw



WZW typu B

WZW typu B

- domięśniowo

- domięśniowo



Osoby podlegające

Osoby podlegające

szczepieniu

szczepieniu

- osoby wykonujące zawody medyczne

- osoby wykonujące zawody medyczne

narażone na zakażenie,

narażone na zakażenie,

- uczniowie średnich i policealnych szkół

- uczniowie średnich i policealnych szkół

medycznych, studenci akademii

medycznych, studenci akademii

medycznych i innych uczelni wyższych

medycznych i innych uczelni wyższych

kształcących na kierunkach

kształcących na kierunkach

medycznych, w ciągu pierwszego roku

medycznych, w ciągu pierwszego roku

szkolnego akademickiego,

szkolnego akademickiego,

- osoby z bliskiego otoczenia chorych na

- osoby z bliskiego otoczenia chorych na

WZW typu B i nosicieli HBV

WZW typu B i nosicieli HBV

(domownicy oraz osoby przebywające w

(domownicy oraz osoby przebywające w

zakładach opiekuńczych,

zakładach opiekuńczych,

wychowawczych i zakładach

wychowawczych i zakładach

zamkniętych),

zamkniętych),



ZAKAŻENIOM

ZAKAŻENIOM

HAEMOPHILUS

HAEMOPHILUS

INFLUENZAE typu b

INFLUENZAE typu b

- domięśniowo lub podskórnie

- domięśniowo lub podskórnie



BŁONICY

BŁONICY

- podskórnie szczepionką

- podskórnie szczepionką

monowalentną (d, D),

monowalentną (d, D),

lub

lub

skojarzoną ze

skojarzoną ze

szczepionką

szczepionką

przeciwtężcowi (Td, DT)

przeciwtężcowi (Td, DT)

- dzieciom do ukończenia 2

- dzieciom do ukończenia 2

roku życia nie zaszczepionym

roku życia nie zaszczepionym

w schemacie

w schemacie

podstawowym od 2 miesiąca

podstawowym od 2 miesiąca

życia - dawkowanie wg

życia - dawkowanie wg

wskazań producenta

wskazań producenta

szczepionki

szczepionki

.

.

- ze wskazań

- ze wskazań

indywidualnych,

indywidualnych,

- osoby ze styczności z

- osoby ze styczności z

chorymi na błonicę,

chorymi na błonicę,

- w zależności od sytuacji

- w zależności od sytuacji

epidemiologicznej

epidemiologicznej



DUROWI BRZUSZNEMU

DUROWI BRZUSZNEMU

- podskórnie szczepionką

- podskórnie szczepionką

monowalentną (Ty), lub

monowalentną (Ty), lub

skojarzoną ze szczepionką

skojarzoną ze szczepionką

przeciwtężcowi (TyT)

przeciwtężcowi (TyT)



WŚCIEKLIŹNIE

WŚCIEKLIŹNIE

- domięśniowo lub

- domięśniowo lub

podskórnie

podskórnie



TĘŻCOWI

TĘŻCOWI

- podskórnie

- podskórnie

- ze wskazań indywidualnych,

- ze wskazań indywidualnych,

- w zależności od sytuacji

- w zależności od sytuacji

epidemiologicznej.

epidemiologicznej.

- ze wskazań indywidualnych,

- ze wskazań indywidualnych,

osoby podejrzane o zakażenie

osoby podejrzane o zakażenie

wirusem

wirusem

wścieklizny.

wścieklizny.

ze wskazań indywidualnych,

ze wskazań indywidualnych,

osoby narażone na

osoby narażone na

zakażenie tężcem,

zakażenie tężcem,

- w zależności od sytuacji

- w zależności od sytuacji

epidemiologicznej.

epidemiologicznej.

II. SZCZEPIENIA ZALECANE

II. SZCZEPIENIA ZALECANE

NIEFINANSOWANE ZE ŚRODKÓW ZNAJDUJĄCYCH SIĘ W BUDŻECIE

NIEFINANSOWANE ZE ŚRODKÓW ZNAJDUJĄCYCH SIĘ W BUDŻECIE

MINISTRA ZDROWIA

MINISTRA ZDROWIA

►

Szczepienie przeciw

Szczepienie przeciw



WZW typu B

WZW typu B

- domięśniowo;

- domięśniowo;

dawkowanie i cykl szczepień wg

dawkowanie i cykl szczepień wg

wskazań producenta szczepionki

wskazań producenta szczepionki

►

Szczególnie zalecane

Szczególnie zalecane

osobą

osobą

- osobom, które ze względu na tryb

- osobom, które ze względu na tryb

życia lub wykonywane zajęcia są

życia lub wykonywane zajęcia są

narażone na zakażenia

narażone na zakażenia

związane z uszkodzeniem ciągłości

związane z uszkodzeniem ciągłości

tkanek lub poprzez kontakt

tkanek lub poprzez kontakt

seksualny,

seksualny,

- przewlekle chorym o wysokim

- przewlekle chorym o wysokim

ryzyku zakażenia nieszczepionym w

ryzyku zakażenia nieszczepionym w

ramach szczepień obowiązkowych,

ramach szczepień obowiązkowych,

- chorym przygotowywanym do

- chorym przygotowywanym do

zabiegów operacyjnych,

zabiegów operacyjnych,

- dzieciom i młodzieży, nie objętym

- dzieciom i młodzieży, nie objętym

dotąd szczepieniami

dotąd szczepieniami

obowiązkowymi,

obowiązkowymi,

- osobom dorosłym, zwłaszcza w

- osobom dorosłym, zwłaszcza w

wieku starszym.

wieku starszym.



WZW typu A

WZW typu A

- domięśniowo;

- domięśniowo;

dawkowanie i cykl

dawkowanie i cykl

szczepień wg

szczepień wg

wskazań producenta

wskazań producenta

szczepionki

szczepionki

-

-

osobom wyjeżdżającym

osobom wyjeżdżającym

do krajów o wysokiej i

do krajów o wysokiej i

pośredniej endemiczności

pośredniej endemiczności

zachorowań na

zachorowań na

WZW typu A,

WZW typu A,

- osobom zatrudnionym

- osobom zatrudnionym

przy produkcji i dystrybucji

przy produkcji i dystrybucji

żywności, usuwaniu

żywności, usuwaniu

odpadów

odpadów

komunalnych i płynnych

komunalnych i płynnych

nieczystości oraz przy

nieczystości oraz przy

konserwacji urządzeń

konserwacji urządzeń

służących temu celowi,

służących temu celowi,

- dzieciom w wieku

- dzieciom w wieku

przedszkolnym, szkolnym i

przedszkolnym, szkolnym i

młodzieży, które nie

młodzieży, które nie

chorowały na WZW typu A

chorowały na WZW typu A



ODRZE, ŚWINCE,

ODRZE, ŚWINCE,

RÓŻYCZCE

RÓŻYCZCE

- podskórnie; dawkowanie

- podskórnie; dawkowanie

wg wskazań producent

wg wskazań producent

- osobom nie szczepionym

- osobom nie szczepionym

przeciw odrze, śwince i

przeciw odrze, śwince i

różyczce w ramach szczepień

różyczce w ramach szczepień

obowiązkowych należy podać

obowiązkowych należy podać

dwie dawki szczepionki w

dwie dawki szczepionki w

odstępie co najmniej 4 tygodni.

odstępie co najmniej 4 tygodni.

U osób

U osób

wcześniej szczepionych przeciw

wcześniej szczepionych przeciw

odrze lub różyczce

odrze lub różyczce

szczepionkami

szczepionkami

monowalentnymi należy

monowalentnymi należy

traktować jako szczepienie

traktować jako szczepienie

przypominające,

przypominające,

- młodym kobietom, zwłaszcza

- młodym kobietom, zwłaszcza

pracującym w środowiskach

pracującym w środowiskach

dziecięcych (przedszkola,

dziecięcych (przedszkola,

szkoły,

szkoły,

szpitale, przychodnie), dla

szpitale, przychodnie), dla

zapobiegania różyczce

zapobiegania różyczce

wrodzonej szczególnie

wrodzonej szczególnie

nieszczepionym w 13

nieszczepionym w 13

roku życia lub, jeżeli od

roku życia lub, jeżeli od

szczepienia podstawowego w

szczepienia podstawowego w

13 roku życia minęło więcej niż

13 roku życia minęło więcej niż

10 lat.

10 lat.



GRYPIE

GRYPIE

- dawkowanie i cykl szczepień

- dawkowanie i cykl szczepień

wg

wg

wskazań producenta

wskazań producenta

szczepionki

szczepionki



KLESZCZOWEMU ZAPALENIU

KLESZCZOWEMU ZAPALENIU

MÓZGU

MÓZGU

- dawkowanie i cykl szczepień wg

- dawkowanie i cykl szczepień wg

wskazań producenta szczepionki

wskazań producenta szczepionki

ze wskazań klinicznych i

ze wskazań klinicznych i

indywidualnych:

indywidualnych:

- przewlekle chorym (astma,

- przewlekle chorym (astma,

cukrzyca, niewydolność układu

cukrzyca, niewydolność układu

krążenia, oddychania, nerek),

krążenia, oddychania, nerek),

- w stanach obniżonej odporności,

- w stanach obniżonej odporności,

- osobom w wieku powyżej 55 lat,

- osobom w wieku powyżej 55 lat,

ze wskazań

ze wskazań

epidemiologicznych:

epidemiologicznych:

- pracownikom ochrony zdrowia,

- pracownikom ochrony zdrowia,

szkół, handlu, transportu, oraz

szkół, handlu, transportu, oraz

innym osobom narażonym na

innym osobom narażonym na

kontakty z dużą liczbą ludzi

kontakty z dużą liczbą ludzi

-

-

przebywającym na terenach o

przebywającym na terenach o

nasilonym występowaniu tej

nasilonym występowaniu tej

choroby: w szczególności osobom

choroby: w szczególności osobom

zatrudnionym przy eksploatacji

zatrudnionym przy eksploatacji

lasu, stacjonującemu wojsku,

lasu, stacjonującemu wojsku,

funkcjonariuszom straży pożarnej

funkcjonariuszom straży pożarnej

i granicznej, rolnikom, młodzieży

i granicznej, rolnikom, młodzieży

odbywającej praktyki oraz

odbywającej praktyki oraz

turystom i uczestnikom obozów i

turystom i uczestnikom obozów i

kolonii.

kolonii.

Historia szczepień

Historia szczepień

►

1796

1796

ospa

ospa

►

1882

1882

wścieklizna

wścieklizna

►

1890

1890

tężec

tężec

,

,

błonica

błonica

►

1892

1892

cholera

cholera

►

1897

1897

dżuma

dżuma

►

1926

1926

krztusiec

krztusiec

►

1927

1927

gruźlica

gruźlica

►

1932

1932

żółta febra

żółta febra

►

1945

1945

grypa

grypa

►

1952

1952

polio

polio

►

1964

1964

odra

odra

►

1967

1967

świnka

świnka

►

1970

1970

różyczka

różyczka

►

1974

1974

ospa wietrzna

ospa wietrzna

►

1978

1978

zapalenie opon mózgowych

zapalenie opon mózgowych

►

1981

1981

wirusowe zapalenie wątroby typu B

wirusowe zapalenie wątroby typu B

-

-

HBV

HBV

►

1985 bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

1985 bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

►

1992 wirusowe zapalenie wątroby typu A - HAV

1992 wirusowe zapalenie wątroby typu A - HAV

►

1998 borelioza (później wycofana z powodu objawów ubocznych)

1998 borelioza (później wycofana z powodu objawów ubocznych)

►

2004 wirus brodawczaka ludzkiego

2004 wirus brodawczaka ludzkiego

Odporność poszczepienna

Odporność poszczepienna

►

Odporność poszczepienna

Odporność poszczepienna

jest odpornością czynną,

jest odpornością czynną,

tzn. po immunizacji

tzn. po immunizacji

antygenem w organizmie

antygenem w organizmie

biorcy powstają

biorcy powstają

przeciwciała; inaczej, niż w

przeciwciała; inaczej, niż w

przypadku podania

przypadku podania

gotowych przeciwciał w

gotowych przeciwciał w

postaci surowicy (odporność

postaci surowicy (odporność

bierna).

bierna).



Odporność poszczepienna

Odporność poszczepienna

utrzymuje się od kilku

utrzymuje się od kilku

tygodni do kilku lat, w

tygodni do kilku lat, w

zależności od:

zależności od:

►

rodzaju szczepionki

rodzaju szczepionki

(atenuowana, żywa, zabita),

(atenuowana, żywa, zabita),

►

ilości przebytych szczepień

ilości przebytych szczepień

(rewakcynacja),

(rewakcynacja),

►

stanu ogólnego biorcy w

stanu ogólnego biorcy w

chwili szczepienia

chwili szczepienia

(zarobaczenie, infekcje,

(zarobaczenie, infekcje,

kondycja), itp.

kondycja), itp.