Urazy serca i dużych
naczyń

Podstawowe znaczenie ma standard postępowania
polegający na: zapewnieniu drożności dróg
oddechowych (

a

irway), wentylacji dróg

oddechowych (

b

reathing) i przywróceniu krążenia

(

c

irculation) –

zasada ABC.

Duża grupa pacjentów z urazami klatki piersiowej
ma rozległe krwiaki ok. szyi i śródpiersia, co może
istotnie uciskać drogi oddechowe – konieczna
intubacja (niekiedy wystarcza tracheostomia).
Istotne utrudnienie wentylacji sugeruje odmę
opłucnową – wstępne rozpoznanie bad. fizykalnym,
bez potwierdzania rtg.

Stłuczenie serca jest najczęściej
wynikiem nagłej akceleracji i
deceleracji w obrębie jamy
ograniczonej mostkiem i
kręgosłupem.

Uszkodzenie typu „koła
kierownicy”

a.urazy tępe

(stłuczenie)

b.urazy penetrujące

Urazy serca i dużych naczyń

1. osierdzie

2. m. sercowy

3. tętnice wieńcowe

4. przegroda m-k, m-p

5. zastawki

6. duże naczynia (aorta, t. płucna)

Urazy penetrujące mogą
uszkodzić:

Stłuczenie serca wskutek tępego
urazu może pogorszyć podatność i
kurczliwość mięśnia sercowego
powodując spadek rzutu i w efekcie

niewydolność serca

.

Stłuczenie mięśnia sercowego należy do
najczęściej nierozpoznanych przyczyn śmierci po
urazie klatki piersiowej.

Powikłaniem jest

zawał mięśnia

sercowego

i martwica mięśnia

serca.
Dochodzi do tego wskutek
uszkodzenia tętnic wieńcowych.

W urazach wielonarządowych
występująca hypowolemia i
hypoksemia powodują
upośledzenie przepływu
wieńcowego, co prowadzi do

niewydolności prawokomorowej.

U 20% chorych po stłuczeniu
serca dochodzi do wystąpienia

zaburzeń rytmu i/lub zaburzeń
przewodnictwa.

Urazowe uszkodzenie zastawek serca
może doprowadzić do ostrego
przeciążenia serca, następnie
niewydolności układu krążenia i śmierci.
Uraz tego typu rzadko rozpoznaje się
wstępnie z powodu dominacji innych
objawów urazu wielonarządowego –

należy pomyśleć o badaniu USG serca.

Stłuczenie serca wskutek tępego urazu
prowadzi do:

a. niewydolności serca - zespołu małego

rzutu (ZMR)

b. zaburzeń rytmu (VT)
c. zaburzeń przewodnictwa

Uszkodzenia zastawek serca:

mogą być śmiertelne
łatwo je przeoczyć
rozpoznanie za pomocą

echokardiografii

Diagnostyka:

1. Badanie fizykalne

2. EKG

3. RTG klatki piersiowej

4. TK

5. MRI

6. angiografia

Pęknięcie wolnej ściany serca



rzadkie powikłanie, nie leczone chirurgicznie najczęściej prowadzi
do zgonu



najczęściej wystepuje między 4 -10 dniem po zawale lub po urazie
serca



wyróżniamy 2 formy:

1 - postać tamponady - przy prawidłowym stanie

osierdzia

2 - wytworzenie tętniaka rzekomego serca - w

przypadku zrostów w worku osierdziowym (po
torakotomii, zapaleniu osierdzia)



Leczenie:



operacja w krążeniu pozaustrojowym celem zamknięcia
ubytku z zastosowaniem łaty dakronowej lub z worka
osierdziowego

 

                                                          

                 

TABLE 43-1 Nonpenetrating cardiac trauma

Tamponada serca

Objawy:



spadek RR, wzrost tętna (tętno o małej objętości, tętno
dziwaczne)



przepełnienie żył szyjnych (wzrost OCŻ)



EKG - rozkojarzenie elektro-mechaniczne, niski woltaż
załamków



RTG - symetryczne, kuliste powiększenie serca

Diagnostyka:



echokardiografia



EKG



RTG



nakłucie worka osierdziowego (perikardiocenteza) -

również jako zabieg odbarczający

Leczenie:



nakłucie worka osierdziowego i odbarczenie serca



operacyjne - usunięcie przyczyny

Nakłucie worka osierdziowego:

1. Pacjent znajduje się w pozycji półsiedzącej pod kątem mniej
więcej ok.30° do poziomu (w pozycji tej płyn przemieszcza się
przed przednią ścianę serca co ułatwia jego odprowadzenie.
2. Umycie skóry, wstrzyknięcie środka znieczulającego w
okolicę wyrostka mieczykowatego
3. Nakłuwa się skórę 1-2 cm poniżej lewego połączenia
mieczykowato-chrząstkowego igłą o dużej średnicy i dł. min.
15 cm
4. Początkowo kieruje się igłę pod kątem 45 stopni, a
następnie kieruje się na szczyt lewej łopatki
5. W miarę przesuwania aspiruje się igłą aż do uzyskania krwi
w strzykawce – obserwacja czy nie ma zaburzeń rytmu w EKG
6. Zmiany w EKG mogą sugerować, że igła jest zbyt głęboko i
należy ją wycofać.
7. Jeśli nakłucie worka wykaże obecność krwi chorego trzeba
zaopatrzeć chirurgicznie.

Nakłucie worka osierdziowego –

powikłania:

1.

uszkodzenie naczynia wieńcowego

2. zaburzenia rytmu

3. spadek ciśnienia

4. odma opłucnowa

5. uszkodzenie wątroby

Resustytacja hypotensyjna

ma na

celu

poprawienie krążenia u

pacjenta w stanie hypowolemii do
krytycznego punktu perfuzji
narządów.
Jeżeli przed podjęciem resustytacji
nie rozpozna się urazu serca lub
dużych naczyń może dojść do
śmiertelnego krwotoku wskutek
wzrostu ciśnienia tętniczego.

Triada Becka

(w tamponadzie

serca):

- podwyższenie OCŻ
- spadek RR
- głuche tony serca

Rozerwanie aorty lub tętnic płucnych

w

ok. 90% przypadków prowadzi do
natychmiastowej śmierci.

Jest najczęściej następstwem urazu
tępego lub deceleracji, co zdarza się
typowo w wypadkach drogowych lub
upadku z dużej wysokości.

Aorta jest trwale umocowana w 3
punktach: przy zastawce aortalnej, w
miejscu więzadła tętniczego i w
rozworze przepony.

Najczęstszym miejscem rozerwania
aorty jest punkt połączenia z więzadłem
tętniczym, gdzie aorta jest związana z
tętnicą płucną.

Postępowanie z pęknięciem pourazowym
aorty takie w tętniaku
rozwarstwiającym.

Transport pacjenta z urazem
klatki piersiowej do
specjalistycznego ośrodka
wymaga szczególnej ostrożności i
zabezpieczenia go środkami
p/bólowymi.