ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM

INTELEKTUALNYM I METODY JEGO

POMIARU

ALEKSANDRA BANASZAK

MAGDALENA BIAŁEK

ZAKRES PREZENTOWANEGO ZAGADNIENIA

I WSTĘP – CEL PREZENTACJI

II POJĘCIE I GENEZA KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO

PRZEDSIĘBIORSTWA

III KOMPONENTY KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO

IV ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM INTELEKTUALNYM –

CHARAKTERYSTYKA PODSTAWOWYCH MODELI I ZASADY

POMIARU

V ETAPY PROCESU POMIAROWEGO NA PODSTAWIE OMÓWIONYCH

MODELI KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO

VI KAPITAŁ INTELEKTUALNY JAKO NOWOCZESNA FORMA

ORGANIZACJI PRZEDSIĘBIORSWA

WSTĘP

Obecnie gospodarka w dużej mierze oparta jest na wiedzy.

Bazuje na wytwarzaniu, dystrybucji oraz wykorzystywaniu

wiedzy, która jest podstawowym zasobem przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorstwo chcąc odnieść sukces rynkowy powinno

być:



elastyczne i szczupłe – tzn. zdolne do szybkich inwestycji i

dezinwestycji, mało zintegrowane, o małych kosztach

stałych, zarządzane przez projekty i struktury

macierzowe,



kooperatywne – czyli poszukujące współdziałania a nie

konkurencji,



inteligentne - mające rozbudowane zasoby intelektualne

a nie materialne, inwestujące w pracowników oraz

badania i rozwój, dysponujące wywiadem ekonomicznym

i sprawnie działającym kontrolingiem.

Systematyczne dążenie przedsiębiorstwa do wdrażania w/w rad

niesie ze sobą w perspektywie czasu wiele korzyści, m. in.:



- usprawnienie systemu przekazywania wiedzy wewnątrz

firmy



- zwiększenie szybkości wymiany informacji



- zwiększenie użyteczności wiedzy dostępnej w

przedsiębiorstwie



- zwiększenie świadomości i zrozumienia celów firmy

WSTĘP c.d

Umiejętność gospodarowania „aktywami niematerialnymi” staje

się

dziś, w obliczu zmienności otoczenia i rozwoju społeczeństwa,

warunkiem koniecznym dla każdej organizacji, chcącej

przetwarzać i konkurować na rynku. Rosnące znaczenie zasobów

niematerialnych dla funkcjonowania współczesnych organizacji

stworzyło zapotrzebowanie na odpowiednie metody i narzędzia

umożliwiające menedżerom efektywniejsze zarządzanie tym

nietypowym rodzajem zasobów.

Przedsiębiorstwo powinno posiadać zasoby intelektualne trudne

do skopiowania oraz dające możliwości zdobycia przewagi

konkurencyjnej. Wartość rynkowa zależna jest od jego kapitału

intelektualnego, który powinien być umiejętnie wykorzystany.

Cel prezentacji

Celem niniejszej prezentacji jest nakreślenie możliwego

procesu zarządzania kapitałem intelektualnym poprzez

pojęcie i genezę, komponenty kapitału intelektualnego

przedsiębiorstwa, modele klasyfikacji IC, a także metod

wspomagających jego wykorzystanie i rozwój.

Pojęcie i geneza kapitału intelektualnego

przedsiębiorstwa

Geneza

Lata 80 - stworzona przez Karla-Erika Sveibyego tzw. Grupa

Konrada. Opublikowany w 1989 r. Raport Konrada

podważył zasadność stosowania dotychczasowych

wskaźników finansowych do przedstawiania kondycji

firmy i jej pozycji konkurencyjnej. Autorzy raportu

zalecili uwzględnianie niefinansowych wskaźników i

informacji charakteryzujących niematerialne aktywa

przedsiębiorstwa, a tworzących tzw. know-how

Lata 90 - WM-Data jako pierwsza organizacja na świecie

opublikowała w 1989 r. dodatek do raportu rocznego

poświęcony kapitałowi intelektualnemu. Natomiast

Skandia AFS w 1991 r., jako pierwsza formalnie

wprowadziła do struktury organizacyjnej stanowisko

dyrektora ds. kapitału intelektualnego, określając

jednocześnie misję dla kapitału intelektualnego.

Pojęcie i geneza kapitału intelektualnego

przedsiębiorstwa

Pojecie

Kapitał intelektualny, czyli IC (Intellectual Capital) to

zagadnienie wciąż nie do końca określone. Literatura

przedmiotu nie wypracowała jednej, przyjętej ogólnie

definicji kapitału intelektualnego. Świadczy o tym choćby

różnorodność terminów, którymi nazywa się te same

wartości: zasoby intelektualne, wartości niematerialne,

aktywa niewymierne etc (rysunek 1)

Pojęcie i geneza kapitału intelektualnego

przedsiębiorstwa – c.d.

Jak przedstawiono powyżej w celu określenia Kapitału

Intelektualnego zamiennie używa się również określeń: „aktywa

niematerialne”, „zasoby niematerialne”, „ aktywa intelektualne”,

„

aktywa wiedzy”.

Najogólniej jednak istotę kapitału intelektualnego przedstawia

definicja stworzona na podstawie badań przeprowadzonych w

latach ’90. w firmie ubezpieczeniowej Skandia nad sposobami

mierzenia i wykorzystywania w praktyce aktywów

niematerialnych:

KAPITAŁ INTELEKTUALNY

(intellectual capital)

KAPITAŁ LUDZKI

(human capital)

KAPITAŁ STRUKTURALNY

(structural capital)

Pojęcie i geneza kapitału intelektualnego

przedsiębiorstwa – c.d.

Kapitał intelektualny określany jest również jako aktywa

niematerialne nie uwzględnione w tradycyjnych sprawozdaniach

finansowych.

T.A. Stewart podał niezwykle obrazową definicję kapitału

intelektualnego: – suma wszystkiego, co każdy w przedsiębiorstwie

wie, a co decyduje o przewadze konkurencyjne.

L. Edvinsson, M. Malone określili kapitał intelektualny jako różnicę

pomiędzy wartością rynkową, a wartością księgową organizacji,

czyli sumę ukrytych aktywów nie ujętych w bilansie firmy.

Stwierdzili, że Kapitał intelektualny jest kapitałem niefinansowym

odzwierciedlającym ukrytą lukę pomiędzy wartością rynkową i

księgową

Pojęcie i geneza kapitału intelektualnego

przedsiębiorstwa – c.d.

Według J. G. Roos, N. C. Roos, N. C. Dragonetti, L. Edvisson

Kapitał intelektualny to suma kapitału strukturalnego i

kapitału ludzkiego, aktywów „myślących” i „niemyślących”

Leif Edvinsson wsławiony pionierskimi pracami nad

Raportowaniem kapitału intelektualnego w Skandii, dużej szwedzkiej

firmie działającej w sektorze usług finansowych, pierwszy na

świecie dyrektor ds. kapitału intelektualnego, wprowadził

następującą definicję:

„

Kapitał intelektualny oznacza posiadaną wiedzę, doświadczenie,

technologię organizacyjną, stosunki z klientami i umiejętności

zawodowe, które dają Skandii przewagę konkurencyjną na rynku. , w

innej pracy dodaje jeszcze: Jest to wiedza, która może być

zamieniona na wartość.

KOMPONENTY KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO

Dokonując szczegółowej analizy wszystkich

przytoczonych definicji kapitału intelektualnego, zauważyć

należy, iż najczęściej uwzględnianymi komponentami kapitału

intelektualnego są:

1. Kapitał ludzki

2. Kapitał strukturalny

- wewnętrzny

- zewnętrzny

KOMPONENTY KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO

Kapitał ludzki

– w kontekście aktywności gospodarczej

kapitał ludzki można przedstawić jako kombinację kilku

czynników:



cechy wnoszone przez pracownika np.: inteligencja,

zaangażowanie, rzetelność,



zdolność pracownika do uczenia się np.: chłonność

umysłu,zdolność analitycznego myślenia , kreatywność,



motywacja pracownika do dzielenia się informacją i

wiedzą np.: umiejętność pracy w zespole, dążenie do

realizacji celów.

KOMPONENTY

KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO

Kapitał ludzki jest zatem nieodłącznie związany z

człowiekiem, jego doświadczeniem, wiedzą i

możliwościami działania w przedsiębiorstwie.

Kapitał ten nie może zostać zawłaszczony, a jedynie

„wydzierżawiony”. Oznacza to, iż wraz z odejściem

pracownika z firmy może pojawić się zjawisko określane

jako „amnezja pamięci organizacyjnej”, co oznacza, iż

wraz z utratą pracownika dane przedsiębiorstwo traci

bezpowrotnie umiejętności i doświadczenie związane z

opanowaniem określonych mechanizmów.

Firmy

uwzględniające nowoczesne metody zarządzania,

inwestujące w kapitał ludzki osiągają większą sprawność

techniczno-organizacyjną tych systemów, a co za tym

idzie w perspektywie czasu lepsze wyniki swojej

działalności.

KOMPONENTY KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO

Kapitał strukturalny

– zdefiniować należy jako

ukierunkowany produkt działań pracowników, składający się

z efektów czynności intelektualnych, które są formalnie

zarejestrowane i stanowią własność przedsiębiorstwa. Kapitał

strukturalny może być także przedmiotem obrotu. Wyróżnić

możemy dwie składowe k.strukturalnego:

. strukturalny wewnętrzny –

definiujemy go jako technologie,

metody i procesy umożliwiające

przedsiębiorstwu sprawne

funkcjonowanie, a zatem jest to

struktura wewnętrzna tworzona

przez pracowników wdrażających

sposoby, na których opiera się

działalność firmy, przy

wykorzystaniu aktywów

materialnych

k. strukturalny zewnętrzny

–

(in. relacyjny) jest to potencjał

przedsiębiorstwa związany z

niematerialnymi aktywami rynkowymi

(np.: marki handlowe, lojalność klientów,

strategie marketingowe, kontrakty i

umowy). Aktywa rynkowe pełnią istotna

rolę, dają bowiem przedsiębiorstwu

możliwość przewagi konkurencyjnej w

walce o miejsce na rynku oraz

przyczyniają się do większej

rozpoznawalności marki i profilu

działalności firmy

Dokonując analizy komponentów kapitału intelektualnego można

wyróżnić kilka jego podstawowych cech:



oparty jest na wiedzy



jest połączeniem aktywów niematerialnych



wypełnia lukę pomiędzy postrzeganiem rynkowym i

rzeczywistością rachunkową (księgową)



obejmuje wszystkie niewymierne elementy kształtujące różnice

pomiędzy całkowitą wartością przedsiębiorstwa a jego wartością

finansową,



nie pasuje do tradycyjnego modelu rachunkowości – próbuje on

raczej wycenić działania takie jak np.: kompetencje pracowników,

lojalność klientów



właściwe wykorzystanie kapitału intelektualnego stwarza

przedsiębiorstwu podstawy dla uzyskania przewagi konkurencyjnej

na rynku



na k. intelektualny składają się komponenty o różnym stopniu

agregacji



zarządzanie tym kapitałem uzależnione jest od specyfiki

działalności przedsiębiorstwa, wielkości branży, obrazu i jakości

jego wymiaru intelektualnego.

ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM INTELEKTUALNYM

Aby posiadane przez przedsiębiorstwo zasoby kapitału

intelektualnego przynosiły oczekiwane efekty muszą być

odpowiednio zarządzane. Literatura wyodrębnia kilka sposobów

efektywnego zarządzania przedstawionych w formie modeli .

Wśród nich wyróżnić możemy: Raport Konrada, Monitor Aktywów

Niematerialnych, Zrównoważone Karty Punktowe, Nawigator, czy

Platforma Wartości.

Na proces zarządzania kapitałem intelektualnym składa się

również jego pomiar, którego zasady ujmują w/w modele. Należy

jednak pamiętać, iż istnieją również specyficzne systemy

pomiaru, w postaci mierników finansowych np.: Wskaźnik

Tobina, Ekonomiczna Wartość Dodana, Karta Łańcucha Wartości.

Syntetyczne zestawienie takich modeli pozwala zobrazować

wieloaspektowość i różnorodność obszarów działalności

przedsiębiorstw, koncentrując uwagę na możliwościach tworzenia

wartości dodanej na bazie niepowtarzalności firmy opartej na jej

niematerialnym potencjale.

ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM INTELEKTUALNYM –

CHARAKTERYSTYKA PODSTAWOWYCH MODELI I

ZASADY POMIARU

MODEL I – RAPORT KONRADA

1. Zasady funkcjonowania:

określa nieprawidłowości sprawozdawczości

dokonuje podziału na tradycyjny kapitał finansowy oraz

kapitał

know-how

kapitał

know-how

został przemianowany czasem na kapitał

intelektualny, a następnie podzielony na:

-kapitał intelektualny przypisany jednostce (tzw.

kapitał indywidualny), oraz

-kapitał intelektualny przypisany organizacji tzw. Kapitał

strukturalny

wyodrębnia szereg wskaźników umożliwiających zmierzenie,

analizę ocenę i porównanie kapitału indywidualnego np.:

poziom wykształcenia, doświadczenie zawodowe, posiadane

kompetencje

Kategorie kapitału wg. Raportu Konrada:

CAŁKOWITY KAPITAŁ = TRADYCYJNY KAPITAŁ FINANSOWY +

KAPITAŁ INTELEKTUALNY

K. INTELEKTUALNY = K.INDYWIDUALNY + K.STRUKTURALNY

K. STRUKTURALNY = PERSONEL + ZDOLNOŚĆ DO ROZW.

PROBLEMÓW + RELACJE Z KLIENTAMI

Cechy:



prosta budowa modelu



przejrzyste zasady



wzmocnienie pozycji kapitału intelektualnego

przypisanego jednostce



mało rozbudowane instrumenty do kreowania kapitału

ludzkiego i strukturalnego



model ten nie ujmuje wieloaspektowości kategorii.

ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM INTELEKTUALNYM – CHARAKTERYSTYKA

PODSTAWOWYCH MODELI I ZASADY POMIARU c.d

MODEL II – MONITOR AKTYWÓW NIEMATRIALNYCH (IAM) –

K.E.Sveiby

1. Zasady funkcjonowania

spójna koncepcja umożliwiająca efektywny pomiar zasobów

niematerialnych przedsiębiorstwa za pomocą innych

wskaźników niż tradycyjne wskaźniki finansowo-ekonom.

w IAM zakłada się przewagę zasobów niematerialnych nad

wszelkimi zasobami materialnymi

model zakłada, że na rynkową wartość przedsiębiorstwa

składa się wartość księgowa netto, czyli różnica pomiędzy

wartością księgową wszystkich aktywów materialnych a

sumą zobowiązań oraz wartość aktywów niematerialnych

aktywa niematerialne składają się ze struktury zewnętrznej,

wewnętrznej oraz indywidualnych kompetencji

wyodrębnione wskaźniki pomiaru: wskaźniki wzrostu i

odnowy, wskaźniki sprawności oraz wskaźniki stabilności

2.Cechy



tworzy instrumenty do pomiaru wartości niematerialnych



uwzględnia zagadnienia z zakresu rachunkowości



daje możliwość wyboru optymalnego zestawu wskaźników



dokonuje podziału wskaźników na: wzrost i odnowy oraz

sprawności i stabilności



pozwala na uchwycenie tendencji rozwoju oraz kondycji

intelektualnej przedsiębiorstwa



dostrzega potrzebę systematycznego monitorowania aktywów



większość proponowanych wskaźników znajduje odniesienie

do rozbudowanych struktur dużych przedsiębiorstw np.

wskaźnik udziału personelu pomocniczego w ogólnej liczbie

pracowników, udział ekspertów, wielkość inwestycji w system

przetwarzania informacji



niektóre proponowane wskaźniki są mało czytelne np.

wskaźnik rotacji kompetencji

ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM INTELEKTUALNYM – CHARAKTERYSTYKA

PODSTAWOWYCH MODELI I ZASADY POMIARU c.d

MODEL III – ZRÓWNOWAŻONE KARTY PUNKTOWE – R.Kaplan,

D.Norton

1. Zasady funkcjonowania:

koncepcja ściśle związana ze strategią zarządzania i ogólną wizją

rozwoju przedsiębiorstwa (w przeciwieństwie do dwóch

poprzednich koncepcji)]

Model ten proponuje wskaźniki w obszarach takich jak: klient,

wnętrze przedsiębiorstwa, innowacje i uczenie się, finanse

Model optuje przy ośmioetapowej procedurze wdrażania

koncepcji BSC:

a. przygotowanie

b. pierwsza runda rozmów

c. pierwsza runda warsztatów

d. druga runda rozmów

e. druga runda warsztatów

f. trzecia runda warsztatów

g. implementacja

h. okresowe przeglądy

2. Cechy:



propozycja jakościowych wskaźników



akcentuje obszar klientów



struktura wewnętrzna traktowana jako obszar

poszukiwania źródeł przewagi konkurencyjnej



koncepcja modelu ma bezpośredni związek ze strategią

firmy i jej wizją rozwoju



ściśle określone cele warunkiem koniecznym wdrożenia

modelu



silne wyodrębnienie obszaru procesów: uczenia się i

innowacji

ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM INTELEKTUALNYM – CHARAKTERYSTYKA

PODSTAWOWYCH MODELI I ZASADY POMIARU c.d

MODEL IV – NAWIGATOR – model wdrożony w Skandii

1. Zasady funkcjonowania:

kompleksowe narzędzie służące do zarządzania kapitałem

intelektualnym

wykorzystuje rozwiązania ujęte w Raporcie Konrada oraz

Zrównoważonych Kartach Punktowych

umożliwia równoległą realizację dwóch funkcji – pomiaru

kapitału intelektualnego za pomocą rozbudowanego zestawu

wskaźników oraz zarządzanie poszczególnymi elementami

kapitału intelektualnego tzw. nawigacja

dokonuje podziału kapitału intelektualnego na kapitał ludzki i

strukturalny

składa się z pięciu obszarów koncentrujących się na:

finansach, klientach procesach, zatrudnionych, odnowie i

rozwoju

Poniższy schemat przedstawia w metaforyczny sposób strukturę

organizacji. Widzimy tutaj wszystkie składniki kapitału

intelektualnego oraz obszar „finanse”. Metaforyczny, gdyż ma

przywodzić na myśl dom. Dachem tego domu są właśnie finanse,

które reprezentowane są przez bilans i wskaźniki finansowe.

Ściany domu zbudowane są z elementów kapitału strukturalnego

-klientów i procesów – mierzonych odpowiednimi wskaźnikami,

podobnie jak fundamenty reprezentujące podstawę do przyszłego

rozwoju – szkolenia pracowników, projekty nowych produktów.

No i wreszcie wnętrze „domu” czyli kapitał ludzki wprawiających

całą organizację w ruch.

Rysunek 2.Nawigator Skandii : L. Edvinsson, M.S. Malone, Kapitał intelektualny, WN PWN,

Warszawa 2001, str. 56.

NAWIGATOR – model wdrożony w Skandii – c.d.

2. Cechy:



wielowymiarowa propozycja rozwiązań w zakresie

pomiaru oraz zarządzania poszczególnymi składnikami

kapitału intelektualnego



rozbudowany system wskaźników



czytelna agregacja składników kapitału intelektualnego



powiązanie obszaru finansowego z obszarami kreującym

aktywa niematerialne (tworzenie systemu współzależności)



obszar odnowy i rozwoju łączy wszystkie elementy kapitału

intelektualnego

ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM INTELEKTUALNYM – CHARAKTERYSTYKA

PODSTAWOWYCH MODELI I ZASADY POMIARU c.d

MODEL V – PLATFORMA WARTOŚCI – L.Edvinsson, H.Onge,

Ch.Armstrong, G.Petrash

1. Zasady funkcjonowania

łączy elementy zarządzania kapitałem intelektualnym z

komponentami zarządzania wiedzą – wskazuje na ścisłe

powiązania pomiędzy kreowaniem wartości w organizacji o

aktywa niematerialne

bazuje na założeniu, że firma jest w stanie tworzyć swoja

wartość finansową w oparciu o będący w jej dyspozycji kapitał

intelektualny

tworząc system wartości w organizacji w oparciu o kapitał

intelektualny należy zarządzać jego składnikami tj. kapitałem

ludzkim, kapitałem klientów i kapitałem organizacyjnym

Model ten obrazuje, że powyższych elementów nie można

traktować jako oddzielnych źródeł kapitału intelektualnego. Są

one bowiem od siebie zależne i dopiero w ich części wspólnej leży

platforma wartości firmy – źródło wartości finansowej. Wartość

kapitału intelektualnego polega na interakcjach pomiędzy tymi

czynnikami i to pod warunkiem równowagi pomiędzy każdym z

nich. Zaniedbanie któregoś z elementów prowadzi do

uniemożliwienia osiągnięcia korzyści z kapitału intelektualnego.

Natomiast zrównoważona współpraca zapewnia efekt synergii

przy generowaniu wartości dla przedsiębiorstwa.

Rysunek 3. Platforma wartości. L. Edvinsson, M.S. Malone, Kapitał intelektualny, WN

PWN, Warszawa 2001, str. 106

2. Cechy:



prosty podział składników



nieskomplikowane zasady



podstawą budowy modelu jest zarządzanie wiedzą



wskaźniki dla kapitału organizacyjnego odpowiadają

realiom w dużych przedsiębiorstwach

ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM INTELEKTUALNYM – CHARAKTERYSTYKA

PODSTAWOWYCH MODELI I ZASADY POMIARU c.d

MIERNIKI FINANSOWE JAKO SPECYFICZNY RODZAJ SYSTEMU

POMIAROWEGO KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO

Wskaźnik Tobina

- Tobin wprowadził pojęcie „wskaźnika q” jako

miary określającej, czy inwestycje kapitałowe wzrosną czy

zmaleją. Wskaźnik q jest stosunkiem między wartością

rynkową zasobu do kosztu jego zastąpienia. Tobin wskazał, że

jeśli zasób kapitałowy (q) jest mniejsze niż 1 - to znaczy, że

wartość tego wkładu jest mniejsza od kosztu jego wymiany -

wówczas należy zaprzestać inwestycji w podobne zasoby

kapitałowe. Jeśli z drugiej strony zasób kapitałowy jest większy

od 1, jest to sygnał dla dalszych inwestycji w podobne zasoby

kapitałowe.

MIERNIKI FINANSOWE JAKO SPECYFICZNY RODZAJ SYSTEMU

POMIAROWEGO KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO –c.d

2. Ekonomiczna Wartość Dodana

– to kolejna metoda

pomiaru wartości firmy tzw. EVA (Economical Value

Added), bazująca na zasadzie osiągnięcia przez firmę

stopy zwrotu z całego zainwestowanego kapitału o

wartości przewyższającej jego koszt wskutek pełnego

wykorzystania zasobów intelektualnych.

3. Karta Łańcucha Wartości

- proponuje rozwiązania, których

podstawę stanowi proces innowacji, na który składają się

trzy obszary:

- odkrywanie i uczenie się – wykorzystywanie

nabytych umiejętności

- wdrożenie – wykorzystywanie w praktyce

własności intelektualnej

- komercjalizacja – rozumiana jako wyniki

wdrożenia zasobów intelektualnych firmy np.: dalsze

perspektywy wzrostu

ETAPY PROCESU POMIAROWEGO NA PODSTAWIE OMÓWIONYCH

MODELI KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO

Analizując przedstawione modele pomiaru wartości

intelektualnej przedsiębiorstwa, można wyodrębnić trzy etapy,

które składają się na proces pomiaru:

Identyfikacja elementów kapitału intelektualnego

–

prawidłowe wyodrębnienie istotnych z punktu widzenia

przewagi konkurencyjnej elementów zasobów intelektualnych

decyduje bowiem o powodzeniu kolejnych etapów procesu

zarządzania.

Pomiar kapitału intelektualnego

– zasoby intelektualne są

trudne do zmierzenia – istotniejsza jest bowiem jakość

aktywów a nie ich ilość. Ta faza pomiaru powinna się

rozpoczynać od doboru najbardziej optymalnych dla danego

przedsiębiorstwa spektrum wskaźników, które powinny

uwzględniać m.in.: specyfikę danego przedsiębiorstwa, jego

wielkość czy charakterystykę wymiaru już posiadanego

kapitału intelektualnego. Elementem końcowym tego etapu

jest stworzenie analizy wyników pomiaru w postaci tzw. Karty.

ETAPY PROCESU POMIAROWEGO NA PODSTAWIE OMÓWIONYCH

MODELI KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO –c.d.

3. Wykorzystanie i rozwój kapitału intelektualnego

– etap ten

polega na wdrażaniu zebranej wiedzy i wykorzystywaniu jej

w kształtowaniu mechanizmów przewagi konkurencyjnej

oraz ku ewolucji danego przedsiębiorstwa w kierunku

organizacji „uczącej się”.

KAPITAŁ INTELEKTUALNY JAKO NOWOCZESNA FORMA

ORGANIZACJI PRZEDSIĘBIORSWA

Zmiana otoczenia zewnętrznego przedsiębiorstw

wymusza daleko idące zmiany w sposobach ich organizacji.

Jedną z takich metod jest zmiana orientacji systemu organizacji

przedsiębiorstw i ich ukierunkowanie na tzw. Organizację

„

uczącą się”, przedsiębiorstwo inteligentne, organizację

wirtualną bądź fraktalną.

Znaczenie kapitału intelektualnego

w tym wymiarze ma swoje uzasadnienie z uwagi na

nasilające się współcześnie tendencje w poszukiwaniu tzw.

organizacji przyszłości, czyli takiej, która swą działalność

będzie opierała na aktywach niematerialnych.

KAPITAŁ INTELEKTUALNY JAKO NOWOCZESNA FORMA

ORGANIZACJI PRZEDSIĘBIORSWA – c.d.

Organizacja „ucząca się”

– założenia:

a. podstawową wartością ustawiczne kształcenie się

b. proces uczenia się obejmuje wszystkich członków

organizacji

c. organizacja taka powinna stwarzać stałe warunki do

rozwoju pracowników

d. wdrożenie systemu motywacji dla pracowników w celu

podejmowania dalszego kształcenia się

e. wdrożony proces uczenia się winien być ciągły i

świadomy.

Przedsiębiorstwo inteligentne

– wyższa forma organizacji

”

uczącej się”. Koncentruje swe działania na wdrażaniu

przyswojonej umiejętności organizacyjnego uczenia się.

Przedsiębiorstwo to prowadzi stałe badanie otoczenia

konkurencyjnego, selekcjonuje informacje i doświadczenia,

unika porażek – użyteczna wiedzę przetwarza w celu jej

wdrożenia, przy równoczesnym wdrożeniu założeń

organizacji ”uczącej się”.

KAPITAŁ INTELEKTUALNY JAKO NOWOCZESNA FORMA

ORGANIZACJI PRZEDSIĘBIORSWA – c.d.

3. Organizacja wirtualna

– organizacja taka nie posiada osobowości

prawnej, wspólnego majątku i personelu zatrudnionego przez

jeden podmiot a jej funkcjonowanie zależne jest od czasu trwania

danego przedsięwzięcia. Efektem zainicjowanego przez

koordynatora przedsięwzięcia jest stworzenie sieci uczestników.

Integrator projektu winien posiadać metakoncepcje tzn. dostęp

do strategicznych informacji, źródeł zaopatrzenia surowcowo-

materiałowego, technologii, badań i rozwoju, pozycji rynkowej,

wykwalifikowanego personelu. Zaletą organizacji wirtualnej jest

stosunkowo szybkie wytworzenie dla klienta dobra lub usługi,

elastyczność oraz możliwość szybkiego reagowania na popyt

fluktuacyjny. Słabą stroną funkcjonowania takiej organizacji jest

zaś prawdopodobieństwo włączenia w sieć niekompetentnych

firm.

KAPITAŁ INTELEKTUALNY JAKO NOWOCZESNA FORMA

ORGANIZACJI PRZEDSIĘBIORSWA – c.d.

4. Organizacja fraktalna

– podstawą działania są tzw. fraktale,

czyli obiekty za pomocą których opisywane są pewne naukowe

zjawiska. Dzięki nim możliwe jest automatyczne dostosowanie

się przedsiębiorstwa do zachodzących w otoczeniu zmian.

Organizacja fraktalna funkcjonuje na dwóch poziomach:

strategicznym (faza projektowania, wdrażania i wyboru

procedur) oraz na poziomie operacyjnym (formułowanie zadań

i warunków współpracy między fraktalami). Istotną cechą tej

organizacji jest zdolność do samo zarządzania.

Podsumowanie

Efektywność intelektualna jest wielowątkowym procesem,

który może przyjmować różne kierunki rozwoju. Ocena

realizacji zarządzania intelektualnymi zasobami

przedsiębiorstwa byłaby niemożliwa bez określenia

kondycji przedsiębiorstwa w tym zakresie. Propozycja

sposobów obserwowania wybranego odcinka

rzeczywistości nie gwarantuje jeszcze jego pełnej

użyteczności. Niezbędna jest tu stała współpraca

badaczy, twórców podstaw teoretycznych,

wyznaczających nowe trendy, z praktykami, którzy są w

stanie zaopiniować jakość aplikacyjną modeli.

Bibliografia

L. Edvinsson, M.S. Malone, Kapitał intelektualny, WN PWN, Warszawa

2001

M. Strojny: Metody i narzędzia pomiaru kapitału intelektualnego w

organizacji. W: Pomiar i rozwój kapitału ludzkiego przedsiębiorstwa.

Red. D. Dobija. Warszawa: Polska Fundacja Promocji Kadr – Zarząd,

2003

Jarugowa A., Fijałkowska J., Rachunkowość i zarządzanie kapitałem

intelektualnym, Wydawnictwo oddk, Gdańsk 2002

Grudnicki J., Rola kapitału ludzkiego w rozwoju gospodarki globalnej,

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2003

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Zarzadzanie kapitalem intelektualnym organizacji (23-04), WSE notatki, 5 sem
54 Prusak Zarzadzanie kapitalem intelektualnym
Zarządzanie kapitałem intelektualnym
dr Zarządzanie kapitałem intelektualnym w małym przedsiębiorstwie
KAPITAŁ INTELEKTUALNY RAPORT, WZR UG ZARZĄDZANIE - ZMP I STOPIEŃ, V SEMESTR (zimowy) 2014-2015, ZARZ
Zarzadzanie kapitalem intelektualnym organizacji (23-04), WSE notatki, 5 sem
dr Zarządzanie kapitałem intelektualnym w małym przedsiębiorstwie
Zarządzanie wiedzą i kreowanie kapitału intelektualnego współczesnego przedsiębiorstwa, KONCEPCJE ZA
kapitał intelektualny
Kapitał intelektualny w organizacji(1)
ściąga z pytań ZKF, Nauka, Zarządzanie Kapitałami Firmy
Zarządzanie kapitałem obrotowym przedsiębiorstwa, RACHUNKOWOŚĆ
ZARZĄDZANIE KAPITAŁAM I RYNKI FINANSOWE ĆW T11
Zarządzanie Kapitałem Ludzkim
ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM I RYNKI FINANSOWE WYK T4
ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM I RYNKI FINANSOWE WYK T13

więcej podobnych podstron

zarzadzanie kapitałem intelektualnym

Document Outline