1

POBIERANIE I TRANSPORT

KRWI – KOMPLIKACJE W

CZASIE POBIERANIA

2

POBIERANIE KRWI

NAKŁUCIA W OBRĘBIE ŻYŁ I TĘTNIC

REAKCJE ZE STRONY DAWCY

MARIO MUON

SIERPIEŃ/WRZESIEŃ 2009

3

Nakłucia w obrębie żył kontra nakłucia w obrębie
tętnic

Rozpoznanie

Wkłucie do żyły

Wkłucie do tętnicy

Pobranie trwa 5-10 minut

• Rzadki przypadek

• W związku z wysokim ciśnieniem

krwi w tętnicy, napełnienie pojemnika

przebiega błyskawicznie (tylko 3-4

min)

• Można zaobserwować pulsowanie

krwi w obrębie drenu czerpalnego

Typowy dyskomfort związany z

nakłuciem lub brak dyskomfortu

• Możliwy silny ból związany z:

- naruszeniem nerwu w pobliżu

tętnicy (tętnice są silniej unerwione

ze względu na konieczność kurczenia)

- głębokością wkłucia (tętnice są

położone głębiej)

•Tętnice najbardziej narażone na

pomyłkowe wkłucie: promieniowa,

ramienna i łokciowaa

Ciemnoczerwony kolor

Jasnoczerwony kolor

4

Nakłucia w obrębie żył kontra nakłucia w obrębie
tętnic

Postępowanie w przypadku nakłucia tętnicy

Krok

Procedura

Uzasadnienie

1

Usunąć opaskę uciskową

Zmniejszenie nacisku

na tętnicę

2

Usunąć igłę

3

Osoba pobierająca krew musi

uciskać silnie miejsce

pomyłkowego nakłucia co

najmniej przez 10 min z

jednoczesnym uniesieniem

ramienia.

Dawca nie może sam uciskać

tego miejsca, ponieważ nie

jest w stanie zrobić tego z

wymaganą siłą.

Zamieszenie ciśnienia w

tętnicy umożliwi

powstanie skrzepu

5

Nakłucia w obrębie żył kontra nakłucia w obrębie
tętnic

Postępowanie w przypadku nakłucia tętnicy

Krok

Procedura

Uzasadnienie

4

Sprawdzić miejsce wkłucia po

10 minutach, aby upewnić się,

czy krwawienie ustało. Jeśli

miejsce wkłucia ciągle krwawi,

nadal stosować ucisk.

Zapewnienie wstrzymania

krwawienia

5

Zastosować opatrunek

uciskowy zgodny z SOP

centrum krwiodawstwa.

6

Poinformować dawcę, żeby nie

obciążał tego ramienia, z

którego miał pobieraną krew.

7

Zgodnie z SOP centrum

krwiodawstwa sporządzić

protokół dokumentujący

wystąpienie powikłania

6

Reakcje ze strony dawcy

Dawca powinien być obserwowany podczas
całego zabiegu pobrania krwi.

Centrum krwiodawstwa musi dysponować
procedurami na wypadek wystąpienia
powikłań oraz zapewnić intensywną opiekę
medyczną w razie potrzeby. Musi również
dysponować sprzętem niezbędnym do
resuscytacji.

7

Reakcje ze strony dawcy

Powikłania po donacji

Należy poddawać ocenie, badać,
monitorować i dokumentować powikłania
jakie wystąpią po oddaniu krwi.

8

Reakcje ze strony dawcy

U większości dawców nie występują żadne
skutki uboczne wynikające z oddania krwi.
U około 1% do 2% dawców może wystąpić
fizjologiczna reakcja związana z czynnikiem
emocjonalnym, jakim jest stres.

• Osoba pobierająca krew musi zapewnić
dawcy spokojną atmosferę i poczucie
bezpieczeństwa.

9

Reakcje ze strony dawcy

• Poczucie bezpieczeństwa podczas donacji
może zamienić początkowe negatywne
odczucia u dawcy na pozytywne.

• Można wyróżnić trzy kategorie powikłań
związanych z donacją:

- niewielkiego stopnia
- średniego stopnia
- poważne

10

Reakcje ze strony dawcy

Powikłania niewielkiego stopnia (o łagodnym

przebiegu)

Objawy

Sposób postępowania

Zwiększona nerwowość, której

wyrazem jest:

 nadmierny śmiech

 nadmierna gadatliwość

 nieustanne poruszanie rękami i

nogami.

• Rozmawiać z dawcą

• Odwrócić uwagę od czynności

związanych z donacją.

Hiperwentylacja (zwiększona

wentylacja płuc) objawiająca się:

 przyspieszonym oddechem

 mrowieniem

 drętwieniem palców

 zbyt głębokim oddechem

 ziewaniem.

Przerwać nasilony rytm

oddechowy:

 podać do nadmuchania

papierową torebkę

 kazać zakaszleć z uniesioną

brodą

 polecić wciągnąć mięśnie

brzucha i wstrzymać na moment

oddech.

11

Reakcje ze strony dawcy

Powikłania niewielkiego stopnia (o łagodnym

przebiegu)

Objawy

Sposób postępowania

Wpatrywanie się w jeden punkt
Spadek ciśnienia krwi
Bladość, pocenie się o niewielkim

stopniu nasilenia, lekkie zawroty

głowy

• Obniżyć głowę i podnieść nogi

dawcy

• Zastosować zimny okład

• Poprosić dawcę, aby poruszał

stopami lub ugiął nogi w

kolanach.

Rwący nitkowaty puls
Nudności i wymioty

• Zapewnić odpowiednią pomoc:

- podać naczynie

- po wymiotach podać obojętny

płyn do picia.

12

Reakcje ze strony dawcy

Powikłania średniego stopnia

Objawy

Sposób postępowania

Przedłużające się wymioty i / lub

nudności

Zapewnić odpowiednią opiekę i

pomoc

Nadmierny strach - dawca zwraca

się z żądaniem przerwania

pobierania

• Spróbować dodać dawcy otuchy i

podkreślić bezpieczeństwo

•

Jeśli się nie uda - zakończyć

pobieranie

• Udokumentować przebieg

zdarzenia.

13

Reakcje ze strony dawcy

Powikłania stanowiące zagrożenie dla zdrowia

(poważne)

Objawy

Sposób postępowania

Utrata przytomności

Zapewnić odpowiednią pomoc,

jeśli trzeba umożliwić dopływ

tlenu przez udrożnienie dróg

oddechowych - 1 etap
resuscytacji

Drgawki i inne objawy, które nie

poddają się leczeniu

• Natychmiast zakończyć

pobieranie

•

Uważać aby nie skaleczyć

dawcy(ruchy mimowolne)

• Zwracać się do dawcy po

imieniu

• Zapewnić dostęp powietrza

• Jeśli potrzeba, wezwać pomoc

specjalistyczną

• Udokumentować przebieg

zdarzenia.

14

Pytania
?