Dr Wojciech Krajewski

Oddział Int. Opieki
Medycznej
PSK nr. 1 im. N.
Barlickiego AM w Łodzi

[e-mail]

Postępowanie
przedszpitalne i wczesne
szpitalne w stanach
zagrożenia życia

Kurs dla pielęgniarek

Postępowanie w stanach
zagrożenia życia



Miej wiedzę



Umiej z niej
skorzystać



Zwróć się o pomoc



Staraj się działać
wg uznanych metod



Stres mobilizuje



Dokumentuj swe
postępowanie

Oceń stan świadomości

Przytomny

Nieprzytomny

Badanie

fizykalne

Obserwacja
Leczenie

Ocenić

oddychanie

Udrożnić

drogi
oddechowe

Nie oddycha

Oddycha

Wykonać

dwa wdechy

Ocenić
krążenie

Ułożyć w

pozycji

bezpiecznej

Badanie

fizykalne
leczenie

Wyczuwalne
tętno

Brak tętna na

dużych
tętnicach

Wentylacja tlenem

Dostęp do żyły

Monitorowanie czynności życiowych

Wywiad

Badanie fizykalne

EKG

Rozważ przyczyny-

Hipotonia / wstrząs

Obrzęk pluc

Zawał m. Sercowego

Zaburzenia rytmu

Reanimacja

Skale oceny stanu
chorego



Skala Glasgow - stan reaktywności



Skala urazu ( Trauma Score)



Skala ciężkości uszkodzeń
pacjentów OIOM - APACHE II (

The

acute physiology and chronic health evaluation score )



Punktowy system oceny ciężkości
wstrząsu septycznego ( Septic
severity score SSS)

Skala Glasgow



Otwieranie oczu



spontaniczne
4pkt.



na polecenie 3



na ból 2



bez reakcji 1



Odpowiedż
motoryczna



spontaniczna - 6 pkt.



w odpowiedzi na ból :



lokalizuje - 5 .



zgięcie - 4



zgięcie nadmierne - 3



reakcja wyprostna - 2



bez reakcji - 1

Skala Glasgow cd.



Odpowiedź słowna :



Rozmawia - 5 pkt.



Mowa poplątana - 4



Niewłaściwe słowa - 3



Niezrozumiałe dźwięki - 2



Brak odpowiedzi -1



Suma od 3 do 15 pkt.

Skala APACHE II



Ciepłota ciała



Średnie ciś.
tętnicze



Czynność serca



Częstość oddechów



Utlenowanie krwi
przy określonym
Fi0

2



pH krwi tętniczej



Stężenie sodu i
potasu



we krwi



Stężenie kreatyniny



Hematokryt



Liczba białych krwinek



Ocena w skali GCS
aktualne GCS



wiek, przewlekłe
choroby

Skala urazu TS



Liczba oddechów



10-24 / min. 4 pkt



24-36 3



36 i pow. 2



1-9 1



bezdech 0



Ruchy klatki
piersiowej



prawidłowe 1



Ciśnienie
tętnicze
skurczowe



90 mm. I pow. 4



70-89 3



50-69 2



0-49 1



brak tętna 0

Skala urazu TS cd.



Powrót krążenia
włośniczkowego



Prawidłowy - ( do 2 sek ) - 2
pkt.



Opóźniony ( pow. 2 sek) - 1



Brak -
0

Zaburzenia przytomności
wg. Prof.Prusińskiego



Piorunujące- uraz głowy, rażenie
prądem,zatrucia, NZK,krwotok
śródczaszkowy



Przemijające - omdlenie,zespół
zatoki szyjnej,zaburzenia czynności
serca, napad
padaczkowy,wstrząśnienie mózgu



Długotrwałe

Omdlenie zwykłe 1



U mężczyzn



Hipotensja



znużenie



emocja



upał



ból



Prodromy
głębokie
westchnienia,czka
wka,bladość
skóry,
pocenie,ślinotok
wymioty

Omdlenie zwykłe , objawy



Całkowita lub częściowa utrata
świadomości



obniżenie RR



zwolnienie tętna



płytki oddech



drgawki



trwa krótko.

Hipoglikemia



Lekki napad - uczucie głodu,
drżenie , poty,łzawienie , ślinotok,
drętwienie warg, parestezje,
parcie na mocz, lęk,
niepokój,upośledzenie
koncentracji.Krótkotrwałe
zab.świadomości.

Zespół zatoki szyjnej



Nadmierna wrażliwość receptorów
zatoki szyjnej - obrót głowy,odgięcie
, ucisk



u mężczyzn 50-70 rok



występowanie rodzinne



zwolnienie czynności serca ,
hipotensja



postać mózgowa

Krótkotrwała utrata
świadomości poch.
sercowego



Przyczyny - zaburzenia
przewodnictwa ,migotanie
komór,napadowe
częstoskurcze,wady serca
( zwężenie ujścia tętnicy
głównej), nadciśnienie płucne,guzy
serca,niewydolność m. sercowego.

Nadciśnienie



Udar mózgu ( krwotok
podpajęczynowkowy) - ból głowy,
zaburzenia świadomości ,
zaburzenia neurologiczne
( niedowłady , zaburzenia mowy ,
zaburzenia czucia )

Padaczka



Utrata świadomości z
drgawkami, często poprzedzona
objawami zwiastującymi

Zab. wegetatywne



Bladość , zlewne poty, hipotensja,
zaburzenia świadomości ,
bradykardia,( lub znaczne
przyśpieszenie tętna ) . Często
poprzedzone nudnościami ,
wymiotami, dusznością, raczej u
ludzi młodych

Choroba wieńcowa



Zawał m.sercowego :ból za
mostkiem bladość,zlewne
poty,zaburzenia rytmu serca
(tachycardia ), hipotensja.

Wstrząs

Zespół ciężkich zaburzeń
czynności organizmu
wywołanych ostrym
niedotlenieniem tkankowym,
najczęściej w następstwie
ostrych zaburzeń w układzie
krążenia

Klasyfikacja wstrząsu

1.Wstrząs kardiogenny

Ostry zawał m. sercowego

Zespół małego rzutu

Zaburzenia rytmu

Kardiomiopatia

2.Wstrząs obturacyjny

Tamponada serca

Masywny zator t. Płucnej

Ostre nadciśnienie płucne

3.Wstrząs oligowolemiczny

Krwotok

Utrata płynów ustrojowych

4.Wstrząs dystrybucyjny

Septyczny

Anafilaktyczny

Neurogenny

Wstrząs



Krwotoczny - zmniejszenie
objętości krwi krążącej



Kardiogenny -upośledzenie pracy
serca jako pompy



Anafilaktyczny - zaburzenia w
napięciu ściany n. krwionośnych ,
zmiany wielonarządowe.

Wstrząs krwotoczny Kardiogenny Urazowy Septyczny

Objawy

Bladość ,omdlenie Uraz w wywiadzie Temp . 

Skora zimna, wilgotna Kliniczne cechy urazu Skóra gorąca

Tachykardia Zaburzenia rytmu Tachykardia lub zimna

Oliguria Oliguria Tachykardia

Zapaść Zapaść Zaburzenia

świadomości

Badania laboratoryjne

Hematokryt Enzymy RTG < CT Bakteriologia

Hemoglobina EKG USG

Leczenie

Kontrola krwawienia Leki Zabieg Drenaż ropnia

Płyny osoczozastępcze Streptokinaza Płyny Leki

Wstrząs



Septyczny - następstwo uszkodzenia
śródbłonka naczyniowego z ucieczką
płynów do przestrzeni
pozanaczyniowej.Uszkodzenie serca .



Neuropochodny - efekt uszkodzenia
OUN , zaleganie krwi w układzie
tętniczym. Zmiany w krążeniu
płucnym.

Wstrząs hipowolemiczny-
objawy kliniczne



Ubytek obj. krwi krążącej do 10% - brak
istotnych objawów



10-20% utraty krwi

wstrząs niezbyt

ciężki - bladość powłok,skóra zimna, uczucie
pragnienia , czasem przyśpieszenie tętna ,
zmniejszenie ilości wydalanego moczu.



20-40% średnio ciężki - tachykardia ok..
120/min. RR 80-100 /40-60. Żyły słabo
wypełnione , przepływ włośniczkowy 1,5-2 ,
0 sek. Mocz 4-6 ml./10 min., zawroty głowy.

Wstrząs krwotoczny - ( hipowolemiczny )

Zasady postępowania.

1. Opanuj krwotok jeżeli jest to doraźnie

możliwe ( opatrunek uciskowy , ucisk ręką

miejsca krwawienia ).

2. Podejmij decyzję o natychmiastowym

transporcie gdy doraźnie nie można

opanować krwawienia.

3. Prowadż postępowanie zmierzające do

utrzymania odpowiedniego metabolizmu

tkankowego:

a/ uzupełniaj objętość krwi krążącej -

płyny osoczozastępcze , krystaloidy i

koloidy

b/ tlenoterapia

Leczenie wstrząsu
krwotocznego

1. Określenie m. krwawienia i postępowanie

zapobiegające dalszej utracie

2. Przywrócenie objętości śródnaczyniowej oraz

zdolności przenoszenia tlenu przez krew

(resuscytacja objętościowa)

3. Utrzymanie wydolności serca jako pompy

(resuscytacja inotropowa)

4. Zapewnienie prawidłowej wymiany gazowej

w płucach

5. Przeciwdziałanie metabolicznym

konsekwencjom hipoperfuzji tkankowej

Ogólne zasady przetaczania płynów w

zależności od wielkości utraty krwi

500-750 ml. – podłączyć kroplówkę

750-1000 ml. - przetoczyć HAES , żelatynę (10ml/kg.m.c.)

oraz oraz roztwór Ringera (20 ml. /kg. m.c.)

1000-1500 ml. – przetoczyć wyjściowo HAES albo żelatynę.

Przetoczyć krew ( preparaty krwiopochodne)

1500-2000 ml. Przywrócić jak najszybciej objętość krwi.

Stosunek krwi do płunów jak 1:1

ponad 2000 ml. Można przetoczyć krew jednoimienną bez

krzyżowania , najlepiej świeżą . Stosunek krwi do płynów

jak 1:1. Przetoczyć 5% albuminy w miejsce części płynów.

Utrzymać hematokryt pow. 25%

Wstrząs krwotoczny - ( hipowolemiczny )

Zasady postępowania cd.

Utrata objętości krwi krążącej

Brak objawów do 10 %

Ortostatyczna hipotensja - 15 –20%

Hipotensja - 25-30%

Uszkodzenia narządowe pow. 35%

Stan zagrożenia życia pow. 40%

Deficyt objętości = % utraty x normalna

objętość krwi krążącej ( 60 – 70 ml. kg/cc)

Koloidy 1 x deficyt

Krystaloidy 3 x deficyt

Koloidy / krystaloidów = 30-40 / 70-60

Wstrząs anafilaktyczny 2



Zaburzenia
świadomości



- pobudzenie



- utrata
świadomości

Przyczyny wstrząsu
anafilaktycznego -
czynniki wywołujące

Białko
obcogatunkowe

,pokarmy,

proste związki
chemiczne,

testy

diagnostyczne

, wysiłek

fizyczny,użądlenia owadów

Wstrząs anafilaktyczny

1



Zapowiedź



zaczerwienienie
skóry



pokrzywka



obrzęk śluzówek



wzrost temeratury
ciała



złe samopoczucie



drapanie w gardle



Objawy zasadnicze



hipotensja



zaburzenia
wentylacji



zaburzenia
świadomości



zaburzenia
krzepnięcia krwi



niewydolność nerek