Farmakologia układu

nerwowego

•zadaniem układu

nerwowego jest
nadzorowanie czynności
narządów wewnętrznych
żywego organizmu oraz
umożliwianie mu
kontaktów ze światem
zewnętrznym

Układ nerwowy dzieli się na:

1.część ośrodkową

tzw. OUN (mózg i
rdzeń kręgowy)

2.część obwodową

- układ nerwów i
zakończeń
nerwowych

Obwodowy układ nerwowy:

I. Somatyczny

- zależy od

woli, kontroluje funkcje ciała
jak ruch, oddychanie postawa

- przekaźnik - acetylocholina

II.

Autonomiczny

(wegetatywny)

unerwia

serce, naczynia krwionośne,
narządy wewnętrzne, gruczoły,
mięśnie gładkie

- przekaźniki: acetylocholina i

noradrenalina

•autonomiczny układ

nerwowy zajmuje się
sterowaniem pracą
narządów wewnętrznych

•składa się on z części

współczulnej i
przywspółczulnej

•działanie układu

współczulnego na
narządy obwodowe jest
przeciwstawne do
działania układu
przywspółczulnego

współczulny

przywspół-

czulny

1. serce

- rytm
- siła skurczu

przyspieszenie
nasilenie

zwolnienie
osłabienie

2. naczynia

skurcz

rozkurcz

3. oskrzela

rozszerzenie

zwężenie

4.perystaltyka zwolnienie

przyspieszenie

5. pęcherz

moczowy

rozkurcz

skurcz

6. gruczoły:

łzowe

ślinowe

potowe

wydzielanie

wydzielanie/

rozwodnienie
wydzielanie

--------

wydzielanie/

zagęszczenie

--------

7. oko -źrenica rozszerzenie

zwężenie

Neuron – podstawowa

struktura

Komórka zdolna do pobudzenia = komórka,
która posiada spolaryzowaną błonę komórkową

BŁONA KOMÓRKOWA JEST
SPOLARYZOWANA DZIĘKI PRACY POMPY
SODOWO-POTASOWEJ

Potencjał czynnościowy –
zmiana polaryzacji błony
(depolaryzacja) zgodna z
prawem „wszystko albo nic”
(zmiana potencjału jest stała,
dalsze zwiększanie natężenia
bodźca nie powoduje wzrostu
tej wartości)

•nerwy są

połączonym
i
wypustkami
komórek
nerwowych

•stykają się one ze sobą

oraz narządami
docelowymi za pomocą
struktur przekaźnikowych
(synaps) przy udziale
substancji chemicznych
(neuroprzekaźników)

•neuroprzekaźniki

(neurotransmitery,
neuromediatory)
zamieniają sygnał
elektryczny na sygnał
chemiczny

•mogą pobudzać lub

hamować synapsy

S

zlaki neurochemiczne:

I. szlaki katecholaminowe

- dopamina (DA)
- noradrenalina (NA)

II. szlaki cholinergiczne

1)

aminy

- acetylocholina (ACh)

+ adrenalina, serotonina, histamina

2) peptydy

III. szlaki peptydowe opioidowe

- endorfiny
- enkefaliny

IV. szlaki peptydowe

nieopioidowe – substancja P
- somatostatyna

3) aminokwasy

V. szlaki GABA-ergiczne
VI. szlaki glutaminergiczne
VII. szlaki glicynowe
VIII. i inne 

Dopamina

•odgrywa rolę w mechanizmach

poznawczych, czynnościach
ruchowych i neuroendokrynnych

•jej stężenie jest znacznie

obniżone w chorobie Parkinsona,
a podwyższone np. w schizofrenii

Noradrenalina

•odgrywa rolę w powstawaniu i

utrzymywaniu nastroju: obniżenie
aktywności NA związane jest z
depresją, a wzrost prowadzi do
zespołów maniakalnych

•zmniejszenie liczby ACh - choroba

Alzheimera

•choroby układu nerwowego

występują równie często jak
schorzenia innych układów i
narządów

•z uwagi na szczególną,

wyróżnioną rolę tego układu
mogą mieć wyjątkowo
dramatyczny przebieg, zwłaszcza
przy ostrych schorzeniach
mózgowia

I. Leki psychotropowe
II. Leki stosowane w
leczeniu padaczki
III. Leki stosowane w
leczeniu parkinsonizmu

Leki układu nerowego

IV. Środki znieczulające
miejscowo i ogólnie
V. Narkotyczne i
nienarkotyczne leki
p/bólowe

VI. Leki działające na układ
autonomiczny

LEKI WPŁYWAJĄCE NA

UKŁAD AUTONOMICZNY

•PARASYMPATYKOMIMETYKI =

PARASYMPATYKOTONIKI =
CHOLINOMIMETYKI = CHOLINERGIKI

(pobudzają układ przywspółczulny)

•PARASYMPATYKOLITYKI =

CHOLINOLITYKI

(hamują układ

przywspółczulny)

•SYMPATYKOMIMETYKI =

SYMPATYKOTONIKI =
ADRENOMIMETYKI =
ADRENERGIKI

(pobudzają układ

współczulny)

•SYMPATYKOLITYKI =

ADRENOLITYKI

(hamują układ

współczulny)