Dr nauk medycznych Justyna

Matulewicz-Gilewicz

Staw kolanowy

Staw kolanowy



Staw kolanowy jest największym stawem

ustroju ludzkiego,łączy kość piszczelową z

kością udową najdłuższymi ramionami

dźwigni.Prawidłowa czynność tego stawu

decyduje o statystyce i dynamice kończyn

dolnych i całego narządu ruchu.



Tworzą dwa kłykcie udowe, dwa piszczelowe

oraz rzepka



Posiada powierzchnie stawowe pokryte

chrząstką stawową,torebkę stawową oraz jamę

stawową z wypełnionym płynem stawowym

Staw kolanowy

Staw kolanowy



Struktury anatomiczne stawu kolanowego

-struktury kostne,
-powierzchnie stawowe,
-łąkotki ,
-więzadła,
-mięśnie,
-staw rzepkowo -udowy między kością

udową a rzepką i torebka stawowa

Staw kolanowy

Staw kolanowy

struktury kostne

struktury kostne



Główka stawowa-wypukłe kłykcie
kości udowej



Panewka stawowa-wklęsłe
powierzchnie kłykci kości
piszczelowej



Rzepka-spłaszczona kość włączona
w aparat wyprostny kolana

Staw kolanowy-łąkotki

Staw kolanowy-łąkotki



Twory chrzęstno włóknisteo sierpowatym

kształcie;w przekroju czołowym postać klina

podstawa zwrócona do torebki

stawowej,wierzchołek do wnętrza stawu.



Prawidłowy staw posiada dwie łąkotki:

boczną i przyśrodkową.



Funkcje łąkotek –poprawienie zwartości

stawu,przenoszenie obciążeń i osłanianie

chrzęstnych powierzchni

stawowych,ograniczenie maksymalnego

zgięcia i wyprostu, rola w odr.ner.

Staw kolanowy- więzadła

Staw kolanowy- więzadła



Więzadła pełniące główną

rolę:poboczne i krzyżowe

poboczne piszczelowe,
poboczne strzałkowe
krzyżowe przednie
krzyżowe tylne



Pozostałe : skośne(podkolanowe i

tylne) i przyśrodkowe(torebkowe)

Staw kolanowy- rola

Staw kolanowy- rola

więzadeł

więzadeł



MCL-ograniczenie nadmiernej koślawości

oraz rotacji zewnętrznej piszczeli,



LCL-ograniczenie szpotawości kolana,



ACL-ograniczenie przedniego

przemieszczenia piszczeli względem kości

udowej,ograniczenie nadmiernego zgięcia i

wyprostu oraz forsownego koślawienia i

szpotawienia w wyproście i zgięciu



PCL-zabezpiecza tylne przemieszczenie

piszczeli,ogranicza maksymalny wyprost i

zgięcie

Mięśnie działające na staw

Mięśnie działające na staw

kolanowy

kolanowy



Najsilniejszy prostownik –mięsień
czworogłowy uda-partner PCL w
stabilizowaniu kolana w płaszczyźnie
strzałkowej,decyduje o wyproście
kolana



Pozostałe stabilizatory czynne-
krawiecki,smukły,półścięgnisty,półbłoni
asty,podkolanowy,dwugłowy uda i
brzuchaty łydki.

Staw łokciowy

Staw łokciowy



Staw złożony z trzech stawów



Kości tworzące staw: ramienna

,łokciowa i promieniowa



Części składowe stawu-s.

ramienno-łokciowy,s.ramienno-

promieniowy,s.promieniowo-

łokciowy bliższy



Torebka stawowa wspólna

Staw łokciowy-mechanika

Staw łokciowy-mechanika

Staw ramienno- łokciowy i ramienno -promieniowy



Zakres ruchu –zgięcie 135-155 stopni;wyprost –0

stopni u kobiet może być przeprost



Zgięcie stawu –mięsień dwugłowy ramienia i

mięsień ramienny



Wyprost –mięsień trójgłowy ramienia i mięsień

łokciowy

Staw promieniowo –łokciowy bliższy - ruchy

rotacyjne :nawracania (90 st.)[m. nawrotny obły i

czworoboczny]i odwracania(90 st.)[m. odwracacz

i m. dwugłowy ramienia]

Staw skokowy

Staw skokowy

budowa i zakres ruchów

budowa i zakres ruchów



Staw skokowo –goleniowy tzw. staw

skokowy górny

Staw skokowy dolny ze stawem

skokowo-piętowym



Zgięcie grzbietowe oraz

podeszwowe stopy,ruch unoszenia

przyśrodkowego-odwracanie i ruch

unoszenia bocznego -nawracanie

Staw skokowy

Staw skokowy



Główka-górna część kości skokowej tzw.bloczek



Panewka-dolna część kości piszczelowej oraz

powierzchnie stawowe obu kostek przyśrodkowej

i bocznej



Kostka przyśrodkowa-stożkowaty wyrostek końca

dalszego kości piszczelowej;kostka boczna-

wyrostek stożkowaty końca dalszego kości

strzałkowej



Układ więzadłowy(grupa przyśrodkowa-więzadło

trójgraniaste i grupa boczna-trzy więzadła

rozpoczynające się na kostce bocznej)



Torebka stawowa

Serce sportowca

Serce sportowca



Def. Zmiany w układzie krążenia o
charakterze adaptacyjnym pod
wpływem treningów u sportowców
wyczynowych.



Wyróżnia się:
czynnościowe
morfologiczne
metaboliczne

Serce sportowca – zmiany

Serce sportowca – zmiany

czynnościowe w

czynnościowe w

spoczynku

spoczynku



Wolniejszy rytm serca



Zmiana objętości wyrzutowej (najczęściej
jest większa)



Mniejsza pojemność minutowa (1-3 litrów
na minutę)



Większa układowa tętniczo-żylna różnica
zawartości tlenu we krwii



Niższe ciśnienie tętnicze skurczowe i
rozkurczowe

Serce sportowca – zmiany

Serce sportowca – zmiany

czynnościowe wysiłek

czynnościowe wysiłek

submaksymalny

submaksymalny



Mniejszy przyrost czynności akcji
serca



Większy wzrost objętości wyrzutowej
(przyrost nawet o 50%-100%)



Niezmieniona objętość minutowa



Większa układowa tętniczo-żylna
różnica zawartości tlenu we krwii



Wyższe wartości ciśnienia tętniczego

Serce sportowca – zmiany

Serce sportowca – zmiany

czynnościowe wysiłek

czynnościowe wysiłek

maksymalny

maksymalny



Niezmieniona maksymalna częstość akcji serca



Wzrost objętości wyrzutowej (50-60 ml. u

nietrenujących vs 150-160 ml. u sportowców)



Wzrost objętości minutowej (20-23 l/min u

nietrenujących vs 30-40 l/min u sportowców



Wzrost układowej tętniczo-żylnej zawartości

tlenu we krwi 130-140 ml/l vs 170-175 ml/l krwi.



Wyższe wartości RR skurcz i rozkurcz



Wyższe wartości ciśnienia w tętnicy płucnej i

naczyniach włosowatych

Serce sportowca – zmiany

Serce sportowca – zmiany

morfologiczne

morfologiczne



Wzrost grubości mięśnia sercowego (wzrost

średnicy i długości włókien mięśniowych)



Zmiana wielkości jam serca



Wzrost wewnętrznej średnicy naczyń

wieńcowych



Bogatsze unaczynienie włosowate mięśnia

sercowego



Wzrost kurczliwości i podatności mięśnia

sercowego



Wzrost podatności ścian i obniżenie oporów w

naczyniach wieńcowych

Serce sportowca – zmiany

Serce sportowca – zmiany

metaboliczne

metaboliczne



Wzrost udziału mleczanu w
pokrywaniu wydatku
energetycznego serca podczas
wysiłku



Mniejsze zużycie tlenu
przypadające na jeden skurcz
mięśnia sercowego

Serce sportowca – zmiany w

Serce sportowca – zmiany w

badaniu internistycznym

badaniu internistycznym



Spoczynkowy zapis EKG

- bradykardia zatokowa 50%-85%

- niemiarowość zatokowa 13%-77%

- blok przedsionkowo-komorowy I (6%-

33%) i II stopnia (1%-2,5%)

- zaburzenie przewodzenia

śródkomorowego (głównie niezupełny

blok prawej odnogi pęczka Hissa) 13%-

50%

- cechy przyrostu lewej komory 14%-85%

- cechy przyrostu prawej komory 3%-69%

Serce sportowca – zmiany w

Serce sportowca – zmiany w

badaniu internistycznym

badaniu internistycznym



Spoczynkowy zapis EKG (cd)
- zmiany okresu repolaryzacji
komów – uniesienie odcinka ST w
odprowadzeniach przedsercowych
prawokomorowych
- wysoki asymetryczny załamek T
- obecność fali U
- przedłużenie czasu QT

Serce sportowca – zmiany w

Serce sportowca – zmiany w

badaniu internistycznym

badaniu internistycznym



Zapis EKG metodą Holtera

- niska średnia dobowa, minimalna i

maksymalna częstość rytmu serca

- niemiarowość zatokowa znacznego stopnia

- zaburzenia przewodnictwa przedsionkowo

– komorowego, jako blok przedsionkowo –

komorowy pierwszego stopnia 2% - 33% i

drugiego stopnia 2% - 40%

- częste występowanie łagodnych postaci

zaburzeń rytmu ESV 55%-100%, EV 30%-

70%

Serce sportowca – zmiany w

Serce sportowca – zmiany w

badaniu internistycznym

badaniu internistycznym



Zapis EKG metodą Holtera (cd)

- obecność bloku typu Mobitz II, a zwłaszcza

III stopień budzi podejrzenia organicznej

choroby serca

- występowanie tachyartytmi nadkomorowej

dowodzi istnienia nieprawidłowości w układzie

krążenia, a najczęściej wypadania płatka

zastawki mitralnej lub zespołu WPW

- jeżeli pobudzenia komorowe u sportowców w

spoczynku występują licznie, a ustępują w

wysiłku, świadczy to o czynnościowym

pochodzeniu tych zaburzeń

Serce sportowca – zmiany w

Serce sportowca – zmiany w

badaniu internistycznym

badaniu internistycznym



Badanie Echo u sportowców
wyczynowych
- wzrost grubości ścian mięśnia
sercowego
- zmiana wielkości jam serca
- wzrost częstości występowania fal
zwrotnych nad zastawką dwudzielną,
trójdzielną i pniem płucnym
- wysoki stosunek fali E do A

Serce sportowca – zmiany w

Serce sportowca – zmiany w

badaniu internistycznym

badaniu internistycznym



Badanie echo u sportowców wyczynowych cd.

- uważa się za znaczną grubość ściany tylnej i

przegrody międzykomorowej, gdy przekracza

16 mm.

- uważa się, że EDD, czyli wymiar

końcoworozkurczowy lewej komory większe

niż 58 mm za rozpoznanie kardiomiopatii

roztrzeniowej.

- uważa się przerost mięśnia sercowego

koncentryczny u uprawiających dyscypliny

siłowe, a ekscentryczny u trenujących

dyscypliny wytrzymałościowe

Serce sportowca – zmiany w

Serce sportowca – zmiany w

badaniu internistycznym

badaniu internistycznym



Badanie Echo u sportowców wyczynowych cd
- największe wymiary jam serca stwierdza się u
uprawiających dyscypliny kombinowane, tj.
siłowo – wytrzymałościowe np. wioślarstwo
- wielkość prawej komory serca powiększa się
u sportowców wyczynowych, a mięsień prawej
komory staje się grubszy
- wyczynowe uprawianie sportu sprzyja
powiększeniu się wymiarów lewego
przedsionka

Serce sportowca – zmiany w

Serce sportowca – zmiany w

badaniu internistycznym

badaniu internistycznym

- wysoka częstość występowania fal

zwrotnych nad zastawką dwudzielną,
trójdzielna i płucną traktuje się jako
zjawisko typowe dla serca sportowego
(występują dwa razy częściej niż w
ogólnej populacji)

- stwierdza się prawidłową frakcje

wyrzutową i kurczliwość globalną i
odcinkową lewej komory

Trening sportowy a układ

Trening sportowy a układ

krążenia

krążenia

Dr nauk med.Justyna

Matulewicz-Gilewicz