WPŁYW LECZENIA

WPŁYW LECZENIA

OPERACYJNEGO CHORYCH Z

OPERACYJNEGO CHORYCH Z

PRZEWLEKŁYM ZAPALENIEM

PRZEWLEKŁYM ZAPALENIEM

ZATOK PRZYNOSOWYCH

ZATOK PRZYNOSOWYCH

NA STAN DOLNYCH DRÓG

NA STAN DOLNYCH DRÓG

ODDECHOWYCH

ODDECHOWYCH

Paweł Stręk

Paweł Stręk

Klinika ORL CM UJ

Klinika ORL CM UJ

WPŁYW LECZENIA

WPŁYW LECZENIA

OPERACYJNEGO CHORYCH Z

OPERACYJNEGO CHORYCH Z

PRZEWLEKŁYM ZAPALENIEM

PRZEWLEKŁYM ZAPALENIEM

ZATOK PRZYNOSOWYCH

ZATOK PRZYNOSOWYCH

NA STAN DOLNYCH DRÓG

NA STAN DOLNYCH DRÓG

ODDECHOWYCH

ODDECHOWYCH

Paweł Stręk

Paweł Stręk

Klinika ORL CM UJ

Klinika ORL CM UJ

II stulecie n.e.

II stulecie n.e.

GALEN

GALEN

II stulecie n.e.

II stulecie n.e.

GALEN

GALEN

U 34% chorych z PZZ występuje astma

U 34% chorych z PZZ występuje astma

U 8-60% chorych z PN występuje nadreaktywność

U 8-60% chorych z PN występuje nadreaktywność

oskrzeli

oskrzeli

U 20-72% chorych z PN występuje astma

U 20-72% chorych z PN występuje astma

U 30-70% chorych z astmą występuje PZZ

U 30-70% chorych z astmą występuje PZZ

U ponad 80% chorych z AIA występuje PZZ

U ponad 80% chorych z AIA występuje PZZ

U 34% chorych z PZZ występuje astma

U 34% chorych z PZZ występuje astma

U 8-60% chorych z PN występuje nadreaktywność

U 8-60% chorych z PN występuje nadreaktywność

oskrzeli

oskrzeli

U 20-72% chorych z PN występuje astma

U 20-72% chorych z PN występuje astma

U 30-70% chorych z astmą występuje PZZ

U 30-70% chorych z astmą występuje PZZ

U ponad 80% chorych z AIA występuje PZZ

U ponad 80% chorych z AIA występuje PZZ

PZZ

PZZ

–

–

przewlekłe zapalenie zatok

przewlekłe zapalenie zatok

PN

PN

–

–

polip nosa

polip nosa

AIA

AIA

–

–

triada aspirynowa

triada aspirynowa

PZZ

PZZ

–

–

przewlekłe zapalenie zatok

przewlekłe zapalenie zatok

PN

PN

–

–

polip nosa

polip nosa

AIA

AIA

–

–

triada aspirynowa

triada aspirynowa

Mechanizmy oddziaływania nieżytów nosa

Mechanizmy oddziaływania nieżytów nosa

i zatok przynosowych na dolne drogi

i zatok przynosowych na dolne drogi

oddechowe

oddechowe

Mechanizmy oddziaływania nieżytów nosa

Mechanizmy oddziaływania nieżytów nosa

i zatok przynosowych na dolne drogi

i zatok przynosowych na dolne drogi

oddechowe

oddechowe

1.

1.

Utrata funkcji nosa i zatok przynosowych

Utrata funkcji nosa i zatok przynosowych

2.

2.

Odruch nosowo-oskrzelowy

Odruch nosowo-oskrzelowy

3.

3.

Odruch gardłowo-oskrzelowy

Odruch gardłowo-oskrzelowy

4.

4.

Szerzenie się procesu zapalnego drogami

Szerzenie się procesu zapalnego drogami

oddechowymi

oddechowymi

5.

5.

Szerzenie się procesu zapalnego drogami

Szerzenie się procesu zapalnego drogami

krwionośnymi

krwionośnymi

1.

1.

Utrata funkcji nosa i zatok przynosowych

Utrata funkcji nosa i zatok przynosowych

2.

2.

Odruch nosowo-oskrzelowy

Odruch nosowo-oskrzelowy

3.

3.

Odruch gardłowo-oskrzelowy

Odruch gardłowo-oskrzelowy

4.

4.

Szerzenie się procesu zapalnego drogami

Szerzenie się procesu zapalnego drogami

oddechowymi

oddechowymi

5.

5.

Szerzenie się procesu zapalnego drogami

Szerzenie się procesu zapalnego drogami

krwionośnymi

krwionośnymi

Drogi rozprzestrzeniania się tlenku azotu produkowanego przez zatoki oboczne

nosa (Lundberg, Thorax, 1999).

Drogi rozprzestrzeniania się tlenku azotu produkowanego przez zatoki oboczne

nosa (Lundberg, Thorax, 1999).

Tlenek azotu

Tlenek azotu

Tlenek azotu

Tlenek azotu

●

Główne źródło:

Główne źródło:

zatoki oboczne nosa

zatoki oboczne nosa

●

Stężenie zależne od:

Stężenie zależne od:

przepływu powietrza, przepływu krwi w

przepływu powietrza, przepływu krwi w

zakresie naczyń błony śluzowej.

zakresie naczyń błony śluzowej.

●

Spadek produkcji w:

Spadek produkcji w:

ostrym i przewlekłym zapaleniu zatok

ostrym i przewlekłym zapaleniu zatok

przynosowych, zesp. Kartagenera, dyskinezie rzęsek, cystic

przynosowych, zesp. Kartagenera, dyskinezie rzęsek, cystic

fibrosis.

fibrosis.

●

Wzrost NO:

Wzrost NO:

alergiczny nieżyt nosa u dorosłych (Martin i wsp.

alergiczny nieżyt nosa u dorosłych (Martin i wsp.

1996, Sato i wsp. 1998)

1996, Sato i wsp. 1998)

●

Bez zmian:

Bez zmian:

alergiczny nieżyt nosa u dzieci (Lundberg i wsp.

alergiczny nieżyt nosa u dzieci (Lundberg i wsp.

1994)

1994)

●

Rola:

Rola:

Lokalnie

Lokalnie

:

:

regulacja odpowiedzi immunologicznej nabłonka,

regulacja odpowiedzi immunologicznej nabłonka,

adhezja leukocytów, niszczenie mikroorganizmów, stymulacja

adhezja leukocytów, niszczenie mikroorganizmów, stymulacja

ruchliwości rzęsek.

ruchliwości rzęsek.

„

„

Obwodowo

Obwodowo

”:

”:

regulacja funkcji płuc – obniżenie płucnego oporu

regulacja funkcji płuc – obniżenie płucnego oporu

naczyniowego, wzrost ciśnienia parcjalnego tlenu.

naczyniowego, wzrost ciśnienia parcjalnego tlenu.

●

Główne źródło:

Główne źródło:

zatoki oboczne nosa

zatoki oboczne nosa

●

Stężenie zależne od:

Stężenie zależne od:

przepływu powietrza, przepływu krwi w

przepływu powietrza, przepływu krwi w

zakresie naczyń błony śluzowej.

zakresie naczyń błony śluzowej.

●

Spadek produkcji w:

Spadek produkcji w:

ostrym i przewlekłym zapaleniu zatok

ostrym i przewlekłym zapaleniu zatok

przynosowych, zesp. Kartagenera, dyskinezie rzęsek, cystic

przynosowych, zesp. Kartagenera, dyskinezie rzęsek, cystic

fibrosis.

fibrosis.

●

Wzrost NO:

Wzrost NO:

alergiczny nieżyt nosa u dorosłych (Martin i wsp.

alergiczny nieżyt nosa u dorosłych (Martin i wsp.

1996, Sato i wsp. 1998)

1996, Sato i wsp. 1998)

●

Bez zmian:

Bez zmian:

alergiczny nieżyt nosa u dzieci (Lundberg i wsp.

alergiczny nieżyt nosa u dzieci (Lundberg i wsp.

1994)

1994)

●

Rola:

Rola:

Lokalnie

Lokalnie

:

:

regulacja odpowiedzi immunologicznej nabłonka,

regulacja odpowiedzi immunologicznej nabłonka,

adhezja leukocytów, niszczenie mikroorganizmów, stymulacja

adhezja leukocytów, niszczenie mikroorganizmów, stymulacja

ruchliwości rzęsek.

ruchliwości rzęsek.

„

„

Obwodowo

Obwodowo

”:

”:

regulacja funkcji płuc – obniżenie płucnego oporu

regulacja funkcji płuc – obniżenie płucnego oporu

naczyniowego, wzrost ciśnienia parcjalnego tlenu.

naczyniowego, wzrost ciśnienia parcjalnego tlenu.

Mechanizmy oddziaływania nieżytów nosa

Mechanizmy oddziaływania nieżytów nosa

i zatok przynosowych na dolne drogi

i zatok przynosowych na dolne drogi

oddechowe

oddechowe

Mechanizmy oddziaływania nieżytów nosa

Mechanizmy oddziaływania nieżytów nosa

i zatok przynosowych na dolne drogi

i zatok przynosowych na dolne drogi

oddechowe

oddechowe

1.

1.

Utrata funkcji nosa i zatok przynosowych

Utrata funkcji nosa i zatok przynosowych

2.

2.

Odruch nosowo-oskrzelowy

Odruch nosowo-oskrzelowy

3.

3.

Odruch gardłowo-oskrzelowy

Odruch gardłowo-oskrzelowy

4.

4.

Szerzenie się procesu zapalnego drogami

Szerzenie się procesu zapalnego drogami

oddechowymi

oddechowymi

5.

5.

Szerzenie się procesu zapalnego drogami

Szerzenie się procesu zapalnego drogami

krwionośnymi

krwionośnymi

1.

1.

Utrata funkcji nosa i zatok przynosowych

Utrata funkcji nosa i zatok przynosowych

2.

2.

Odruch nosowo-oskrzelowy

Odruch nosowo-oskrzelowy

3.

3.

Odruch gardłowo-oskrzelowy

Odruch gardłowo-oskrzelowy

4.

4.

Szerzenie się procesu zapalnego drogami

Szerzenie się procesu zapalnego drogami

oddechowymi

oddechowymi

5.

5.

Szerzenie się procesu zapalnego drogami

Szerzenie się procesu zapalnego drogami

krwionośnymi

krwionośnymi

Zapalenie zatok

Zapalenie zatok

Aktywacja śródblłonka

VCAMI, P-selektyna, E-selektyna,

Transcellularny metabolizm LTs

Aktywacja śródblłonka

VCAMI, P-selektyna, E-selektyna,

Transcellularny metabolizm LTs

Spasmogeny

LTC4, D4, E4

Histamina

Substancja P

Spasmogeny

LTC4, D4, E4

Histamina

Substancja P

Remodeling

dróg oddechowych

(LTs)

Remodeling

dróg oddechowych

(LTs)

Obkurczenie oskrzeli

Obkurczenie oskrzeli

Wzrost sekrecji śluzu

Wzrost sekrecji śluzu

Cytokiny

Il-1, IL3, IL4, IL5, IL8

TNF alpha, PDGF, VEGF, IlGFI

TNFalpha, beta, substancja P

VCAMI, E-selektyna, P selektyna

Stem cell factors:

GM-CSF, IL6, IL8, CSF

Cytokiny

Il-1, IL3, IL4, IL5, IL8

TNF alpha, PDGF, VEGF, IlGFI

TNFalpha, beta, substancja P

VCAMI, E-selektyna, P selektyna

Stem cell factors:

GM-CSF, IL6, IL8, CSF

Aktywacja szpikopochodnych

komórek zapalenia

Aktywacja szpikopochodnych

komórek zapalenia

Wzrost liczby krążących komórek zapalenia

(mastocytty, eozynofile, limfocyty)

Wzrost liczby krążących komórek zapalenia

(mastocytty, eozynofile, limfocyty)

Aktywacja krążących komórek

odpowiedzialnych za

szerzenie się odczynu zapalnego

(eozynofile, leukocyty, mastocyty)

Aktywacja krążących komórek

odpowiedzialnych za

szerzenie się odczynu zapalnego

(eozynofile, leukocyty, mastocyty

)

Zapalenie dróg oddechowych

(dolne piętro)

Zapalenie dróg oddechowych

(dolne piętro)

Metody oceny wpływu operacji zatok

Metody oceny wpływu operacji zatok

przynosowych na stan dolnych dróg

przynosowych na stan dolnych dróg

oddechowych

oddechowych

Metody oceny wpływu operacji zatok

Metody oceny wpływu operacji zatok

przynosowych na stan dolnych dróg

przynosowych na stan dolnych dróg

oddechowych

oddechowych

1.

1.

Subiektywna ocena chorych

Subiektywna ocena chorych

2.

2.

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

3.

3.

Liczba ataków astmy

Liczba ataków astmy

4.

4.

Ilość stosowanych leków

Ilość stosowanych leków

5.

5.

Ilość porad ambulatoryjnych

Ilość porad ambulatoryjnych

6.

6.

Liczba hospitalizacji

Liczba hospitalizacji

7.

7.

Badanie spirometryczne

Badanie spirometryczne

1.

1.

Subiektywna ocena chorych

Subiektywna ocena chorych

2.

2.

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

3.

3.

Liczba ataków astmy

Liczba ataków astmy

4.

4.

Ilość stosowanych leków

Ilość stosowanych leków

5.

5.

Ilość porad ambulatoryjnych

Ilość porad ambulatoryjnych

6.

6.

Liczba hospitalizacji

Liczba hospitalizacji

7.

7.

Badanie spirometryczne

Badanie spirometryczne

FEV

FEV

1

1

–

–

natężona objętość wydechowa

natężona objętość wydechowa

pierwszosekundowa

pierwszosekundowa

FVC –

FVC –

natężona pojemność życiowa

natężona pojemność życiowa

PEF –

PEF –

szczytowy przepływ oddechowy

szczytowy przepływ oddechowy

MEF

MEF

25%

25%

–

–

maksymalny

maksymalny

przepływ wydechowy na

przepływ wydechowy na

początku natężonego wydechu

początku natężonego wydechu

MEF

MEF

50%

50%

–

–

maksymalny

maksymalny

przepływ wydechowy w

przepływ wydechowy w

środku natężonego wydechu

środku natężonego wydechu

MEF

MEF

75%

75%

–

–

maksymalny

maksymalny

przepływ wydechowy pod

przepływ wydechowy pod

koniec natężonego wydechu

koniec natężonego wydechu

FEV

FEV

1

1

–

–

natężona objętość wydechowa

natężona objętość wydechowa

pierwszosekundowa

pierwszosekundowa

FVC –

FVC –

natężona pojemność życiowa

natężona pojemność życiowa

PEF –

PEF –

szczytowy przepływ oddechowy

szczytowy przepływ oddechowy

MEF

MEF

25%

25%

–

–

maksymalny

maksymalny

przepływ wydechowy na

przepływ wydechowy na

początku natężonego wydechu

początku natężonego wydechu

MEF

MEF

50%

50%

–

–

maksymalny

maksymalny

przepływ wydechowy w

przepływ wydechowy w

środku natężonego wydechu

środku natężonego wydechu

MEF

MEF

75%

75%

–

–

maksymalny

maksymalny

przepływ wydechowy pod

przepływ wydechowy pod

koniec natężonego wydechu

koniec natężonego wydechu

Metody oceny wpływu operacji zatok

Metody oceny wpływu operacji zatok

przynosowych na stan dolnych dróg

przynosowych na stan dolnych dróg

oddechowych.

oddechowych.

Badanie spirometryczne.

Badanie spirometryczne.

Metody oceny wpływu operacji zatok

Metody oceny wpływu operacji zatok

przynosowych na stan dolnych dróg

przynosowych na stan dolnych dróg

oddechowych.

oddechowych.

Badanie spirometryczne.

Badanie spirometryczne.

Pogorszenie

Pogorszenie

Pogorszenie

Pogorszenie

Van der Veet – 1920

Van der Veet – 1920

Francis – 1920 –

Francis – 1920 –

13 chorych; operacje zatok

13 chorych; operacje zatok

przynosowych

przynosowych

Samter i Lederer – 1958 –

Samter i Lederer – 1958 –

17 chorych; po polipektomii

17 chorych; po polipektomii

Samter i Beers – 1967 –

Samter i Beers – 1967 –

182 chorych, u 18 chorych

182 chorych, u 18 chorych

pierwszy

pierwszy

atak astmy w okresie 9 miesięcy

atak astmy w okresie 9 miesięcy

po

po

operacji)

operacji)

Moloney – 1977 –

Moloney – 1977 –

polipektomie + operacje zatok

polipektomie + operacje zatok

przynosowych

przynosowych

Van der Veet – 1920

Van der Veet – 1920

Francis – 1920 –

Francis – 1920 –

13 chorych; operacje zatok

13 chorych; operacje zatok

przynosowych

przynosowych

Samter i Lederer – 1958 –

Samter i Lederer – 1958 –

17 chorych; po polipektomii

17 chorych; po polipektomii

Samter i Beers – 1967 –

Samter i Beers – 1967 –

182 chorych, u 18 chorych

182 chorych, u 18 chorych

pierwszy

pierwszy

atak astmy w okresie 9 miesięcy

atak astmy w okresie 9 miesięcy

po

po

operacji)

operacji)

Moloney – 1977 –

Moloney – 1977 –

polipektomie + operacje zatok

polipektomie + operacje zatok

przynosowych

przynosowych

Lamblin C.:

Lamblin C.:

„

„

Long-term Follow-up of Pulmonary Function

Long-term Follow-up of Pulmonary Function

in Patients with Nasal Polyposis”

in Patients with Nasal Polyposis”

Am J Respir Crit Care Med; 2000

Am J Respir Crit Care Med; 2000

Lamblin C.:

Lamblin C.:

„

„

Long-term Follow-up of Pulmonary Function

Long-term Follow-up of Pulmonary Function

in Patients with Nasal Polyposis”

in Patients with Nasal Polyposis”

Am J Respir Crit Care Med; 2000

Am J Respir Crit Care Med; 2000

46 chorych z polipami; u 28 chorych –

46 chorych z polipami; u 28 chorych –

etmoidektomia

etmoidektomia

Po 4 latach

Po 4 latach

↓

↓

FEV

FEV

1

1

,

,

↓

↓

FVC,

FVC,

↓

↓

FEF

FEF

25-75%

25-75%

Uwalnianie mediatorów w wyniku etmoidektomii

Uwalnianie mediatorów w wyniku etmoidektomii

46 chorych z polipami; u 28 chorych –

46 chorych z polipami; u 28 chorych –

etmoidektomia

etmoidektomia

Po 4 latach

Po 4 latach

↓

↓

FEV

FEV

1

1

,

,

↓

↓

FVC,

FVC,

↓

↓

FEF

FEF

25-75%

25-75%

Uwalnianie mediatorów w wyniku etmoidektomii

Uwalnianie mediatorów w wyniku etmoidektomii

Autor

Liczba

Rodzaj

patologii

Typ operacji

Ocena

Schenck;

1974

18

AIA

Polipektomia

Objawy kliniczne:

7 b.z., ↓5, ↑6

Moloney;

1977

445

AIA

Polipektomia

Brown; 1979

101

AIA

Polipektomia

Objawy kliniczne:

56% b.z., ↓30%, ↑14%

Drake-Lee

58

Polipektomia

Objawy kliniczne:

60% b.z., ↓37%, ↑3%

Lawson; 1991

36

AIA (18)

Etmoidektomi

a wew. nos.

Leki, objawy kliniczne:

66% b.z., ↓33%, ↑1%

Goldstein;

1999

13

PZZ+astm

a

FESS

Spirometria: FVC, FEF

1

FEF

25-

75%

Brak wpływu

Brak wpływu

Brak wpływu

Brak wpływu

AIA – triada aspirynowa PZZ – przewlekłe zapalenie zatok

AIA – triada aspirynowa PZZ – przewlekłe zapalenie zatok

AIA – triada aspirynowa PZZ – przewlekłe zapalenie zatok

AIA – triada aspirynowa PZZ – przewlekłe zapalenie zatok

Autor

Autor

Liczba

Liczba

Rodzaj

Rodzaj

patologi

patologi

i

i

Typ

Typ

operacj

operacj

i

i

Ocena

Ocena

English; 1986

English; 1986

205

205

AIA PN

AIA PN

P + C-L

P + C-L

↑

↑

S

S

98%,

98%,

↓

↓

L

L

Juntunen;

Juntunen;

1984

1984

15

15

(dzieci

(dzieci

)

)

PZZ

PZZ

C-L

C-L

↑

↑

S

S

80%,

80%,

↓

↓

objawy kliniczne

objawy kliniczne

100%

100%

McFadden;

McFadden;

1990

1990

16

16

PN

PN

C-L

C-L

↑

↑

S,

S,

↓

↓

L ,

L ,

↓

↓

objawy kliniczne

objawy kliniczne

68%

68%

Werth

Werth

22

22

C-L

C-L

↓

↓

L ,

L ,

↓

↓

H,

H,

↓

↓

objawy kliniczne

objawy kliniczne

100%

100%

Poprawa

Poprawa

Polipektomia (P); op. Caldwell-Luc (C-L)

Polipektomia (P); op. Caldwell-Luc (C-L)

Poprawa

Poprawa

Polipektomia (P); op. Caldwell-Luc (C-L)

Polipektomia (P); op. Caldwell-Luc (C-L)

AIA – triada aspirynowa

AIA – triada aspirynowa

PN – polipy nosowe

PN – polipy nosowe

PZZ – przewlekłe zapalenie

PZZ – przewlekłe zapalenie

zatok

zatok

AIA – triada aspirynowa

AIA – triada aspirynowa

PN – polipy nosowe

PN – polipy nosowe

PZZ – przewlekłe zapalenie

PZZ – przewlekłe zapalenie

zatok

zatok

S – badanie spirometryczne

S – badanie spirometryczne

L – leki

L – leki

H – hospitalizacja

H – hospitalizacja

S – badanie spirometryczne

S – badanie spirometryczne

L – leki

L – leki

H – hospitalizacja

H – hospitalizacja

Autor

Autor

Liczba

Liczba

Rodzaj

Rodzaj

patologii

patologii

Ocena

Ocena

Friedman; 1982

Friedman; 1982

30

30

PN (80%)

PN (80%)

PZZ

PZZ

(20%)

(20%)

↓

↓

L 93%

L 93%

Slavin; 1982

Slavin; 1982

29

29

PZZ

PZZ

↑

↑

L 60%,

L 60%,

↓

↓

objawy kliniczne

objawy kliniczne

66%

66%

Mings; 1988

Mings; 1988

31

31

PN

PN

↓

↓

L 88%,

L 88%,

↑

↑

S,

S,

↓

↓

objawy

objawy

kliniczne 62%

kliniczne 62%

Stammberger; 1991

Stammberger; 1991

54

54

PN

PN

↑

↑

S,

S,

↓

↓

objawy kliniczne 83%

objawy kliniczne 83%

Wigand-Hosemann;

Wigand-Hosemann;

1991

1991

51

51

(13

(13

AIA)

AIA)

PN

PN

↓

↓

objawy kliniczne 79%

objawy kliniczne 79%

↓

↓

objawy kliniczne 70%

objawy kliniczne 70%

Jankowski; 1992

Jankowski; 1992

30

30

PN

PN

↓

↓

L,

L,

↑

↑

S,

S,

↓

↓

objawy kliniczne

objawy kliniczne

91%,

91%,

↓

↓

liczne ataki astmy

liczne ataki astmy

Poprawa

Poprawa

wewnątrznosowe etmoidektomie

wewnątrznosowe etmoidektomie

Poprawa

Poprawa

wewnątrznosowe etmoidektomie

wewnątrznosowe etmoidektomie

AIA – triada aspirynowa

AIA – triada aspirynowa

PN – polipy nosowe

PN – polipy nosowe

PZZ – przewlekłe zapalenie

PZZ – przewlekłe zapalenie

zatok

zatok

AIA – triada aspirynowa

AIA – triada aspirynowa

PN – polipy nosowe

PN – polipy nosowe

PZZ – przewlekłe zapalenie

PZZ – przewlekłe zapalenie

zatok

zatok

S – badanie spirometryczne

S – badanie spirometryczne

L – leki

L – leki

H – hospitalizacja

H – hospitalizacja

S – badanie spirometryczne

S – badanie spirometryczne

L – leki

L – leki

H – hospitalizacja

H – hospitalizacja

Autor

Autor

Liczba

Liczba

Rodzaj

Rodzaj

patolog

patolog

ii

ii

Ocena

Ocena

Nisioka; 1994

Nisioka; 1994

20

20

PZZ

PZZ

↓

↓

L 54%,

L 54%,

↓

↓

H 75%,

H 75%,

↓

↓

objawy

objawy

kliniczne 80%,

kliniczne 80%,

↓

↓

por. amb. 81%

por. amb. 81%

Manning; 1994

Manning; 1994

14

14

(dzieci

(dzieci

)

)

PZZ

PZZ

↓

↓

L 78%,

L 78%,

↓

↓

H 86%,

H 86%,

↓

↓

objawy

objawy

kliniczne 78%

kliniczne 78%

Senior, Kennedy;

Senior, Kennedy;

1996

1996

42

42

PN

PN

↓

↓

L 79%,

L 79%,

↓

↓

objawy kliniczne 86%

objawy kliniczne 86%

Dunlop; 1999

Dunlop; 1999

50

50

PN (34)

PN (34)

PZZ

PZZ

(16)

(16)

↓

↓

L 40%,

L 40%,

↓

↓

H 38%,

H 38%,

↓

↓

objawy kliniczne

objawy kliniczne

40%

40%

Garrel; 2003

Garrel; 2003

132

132

PN

PN

↓

↓

L,

L,

↓

↓

objawy kliniczne 24%

objawy kliniczne 24%

Poprawa

Poprawa

wewnątrznosowe etmoidektomie

wewnątrznosowe etmoidektomie

Poprawa

Poprawa

wewnątrznosowe etmoidektomie

wewnątrznosowe etmoidektomie

AIA – triada aspirynowa

AIA – triada aspirynowa

PN – polipy nosowe

PN – polipy nosowe

PZZ – przewlekłe zapalenie

PZZ – przewlekłe zapalenie

zatok

zatok

AIA – triada aspirynowa

AIA – triada aspirynowa

PN – polipy nosowe

PN – polipy nosowe

PZZ – przewlekłe zapalenie

PZZ – przewlekłe zapalenie

zatok

zatok

S – badanie spirometryczne

S – badanie spirometryczne

L – leki

L – leki

H – hospitalizacja

H – hospitalizacja

S – badanie spirometryczne

S – badanie spirometryczne

L – leki

L – leki

H – hospitalizacja

H – hospitalizacja

Potencjalne czynniki decydujące o wpływie

Potencjalne czynniki decydujące o wpływie

operacji zatok na stan dolnych dróg

operacji zatok na stan dolnych dróg

oddechowych

oddechowych

Potencjalne czynniki decydujące o wpływie

Potencjalne czynniki decydujące o wpływie

operacji zatok na stan dolnych dróg

operacji zatok na stan dolnych dróg

oddechowych

oddechowych

1.

1.

Rodzaj patologii w nosie i zatokach przynosowych

Rodzaj patologii w nosie i zatokach przynosowych

2.

2.

Zaawansowanie choroby w nosie i zatokach

Zaawansowanie choroby w nosie i zatokach

przynosowych

przynosowych

3.

3.

Czas trwania choroby w nosie i zatokach

Czas trwania choroby w nosie i zatokach

przynosowych

przynosowych

4.

4.

Zaawansowanie choroby dolnych dróg

Zaawansowanie choroby dolnych dróg

oddechowych

oddechowych

5.

5.

Czas trwania choroby dolnych dróg oddechowych

Czas trwania choroby dolnych dróg oddechowych

6.

6.

Wybór techniki operacyjnej

Wybór techniki operacyjnej

7.

7.

Skuteczne i systematyczne leczenie

Skuteczne i systematyczne leczenie

farmakologiczne w okresie pooperacyjnym

farmakologiczne w okresie pooperacyjnym

1.

1.

Rodzaj patologii w nosie i zatokach przynosowych

Rodzaj patologii w nosie i zatokach przynosowych

2.

2.

Zaawansowanie choroby w nosie i zatokach

Zaawansowanie choroby w nosie i zatokach

przynosowych

przynosowych

3.

3.

Czas trwania choroby w nosie i zatokach

Czas trwania choroby w nosie i zatokach

przynosowych

przynosowych

4.

4.

Zaawansowanie choroby dolnych dróg

Zaawansowanie choroby dolnych dróg

oddechowych

oddechowych

5.

5.

Czas trwania choroby dolnych dróg oddechowych

Czas trwania choroby dolnych dróg oddechowych

6.

6.

Wybór techniki operacyjnej

Wybór techniki operacyjnej

7.

7.

Skuteczne i systematyczne leczenie

Skuteczne i systematyczne leczenie

farmakologiczne w okresie pooperacyjnym

farmakologiczne w okresie pooperacyjnym

Dziękuj

Dziękuj

ę

ę

Dziękuj

Dziękuj

ę

ę