Kontrola społeczna

Jako element ładu

społecznego w grupach i

organizacjach

Kiedy kontrola jest

konieczna?

• Kiedy nie wytworzył się spontaniczny

konformizm ani poczucie obowiązku
decydująca staje się konieczność
systemu społecznych sankcji zwaną
też kontrolą społeczną

• Jest to korekta (przymusowa) nie w

pełni udanej socjalizacji

Słabe ogniwa socjalizacji

• Anomia (dezorganizacja chaos) np.

Rozdźwięk pomiędzy wartościami a

normami mającymi służyć ich realizacji

• Antynomie normatywne (sprzeczne reguły)
• Konflikt ról
• Różnorodność agend socjalizacyjnych

(dom, szkoła, kościół)

• Środowiska kontrkulturowe – większa ich

ilość i dostępność

• Osobowość – defekty psychiczne

Warunki nałożenia sankcji

• Akt przestępczy musi być widoczny,

wykryty

• Czynowi musi być przypisany sprawca
• Nie każdy czyn sprzeczny z normą wywołuje

reakcję społeczną (margines tolerancji

społecznej) – zależy to m.in. Od statusu

sprawcy, rodzaju czynu, okoliczności

łagodzących

• Atmosfera permisywności – przyzwolenia

społecznego na działania dewiacyjne czy

przestępcze

Granice kontroli społecznej

• Problem przypisania winy
• Problem wielkości marginesu

tolerancji społecznej

• Podatności na oddziaływania

naprawcze (sankcje)

Rodzaje sankcji

• Sankcje formalne – kara grzywny,

pozbawienia wolności, odebranie
autonomii

• Sankcje rozproszone – nieformalne,

stosowanie spontanicznie przez
członków grup - Odrzucenie przez
pewną grupę społeczną, drwina

Skutki sankcji

• Obniżenie samooceny
• Destrukcja dotychczasowej

tożsamości

• stygmatyzacja