Nowotwory u kobiet
ciężarnych

Prof. dr hab. med. Jacek Suzin
Dr n. med. Jakub Welfel

I Klinika Ginekologii i Onkologii
Ginekologicznej UM w Łodzi

Nowotwory u kobiet
ciężarnych



Wzrastająca częstość występowania
nowotworów w populacji



Świadome opóźnianie prokreacji

Efekt – wzrost częstości

występowania nowotworów u kobiet
ciężarnych

Nowotwory u kobiet
ciężarnych



Brak aktualnych, obszernych opracowań



Kontrowersyjne poglądy dotyczące
- wpływu ciąży na postęp choroby i rokowanie
- wpływu choroby nowotworowej na płód
- wpływu leczenia na matkę i płód
- czasu rozpoczęcia leczenia
- konieczności przedwczesnego zakończenia

ciąży

Nowotwory u kobiet
ciężarnych

Czynniki modyfikujące przebieg

choroby nowotworowej w ciąży



Zwiększone ukrwienie i drenaż

limfatyczny narządów



Czynniki hormonalne



Immunomodulacja



Maskowanie objawów przez

współistniejącą ciążę

Częstość występowania
nowotworów złośliwych w
ciąży

Szyjka macicy

2.3/1000 ciąż

Sutek

0.33 /1000 ciąż

Czerniak złośliwy

0.14 /1000 ciąż

Jajnik

0.10 /1000 ciąż

Tarczyca

?

Białaczka

0.01 /1000 ciąż

Chłoniak

0.01 /1000 ciąż

Jelito grube

0.02 /1000 ciąż

Nowotwory u kobiet
ciężarnych



Nowotwory narządu płciowego



Nowotwory pozostałych
narządów/układów

Nowotwory sromu



Najczęściej przed/inwazyjne

nowotwory nabłonkowe, czerniak,

mięsaki, gruczolakoraki



Częstość 1/20000 ciąż



Diagnostyka



Leczenie
- stopień zaawansowania klinicznego
- wola pacjentki

Nowotwory sromu-leczenie



Ca in situ-leczenie odroczone do okresu

poporodowego



Nowotwory inwazyjne
- I i II trymestr – leczenie operacyjne wg.

ogólnych standardów postępowania
- III trymestr – odroczenie leczenia lub

szerokie wycięcie zmiany z odroczeniem

ostatecznego zabiegu do okresu

poporodowego

Nowotwory pochwy



opisano 10 przypadków pierwotnego

raka pochwy w ciąży



Rokowanie niekorzystne



Leczenie
-górna część pochwy – jak w raku szyjki

macicy
-dolna część – jak w raku sromu



Należy rozważyć zakończenie ciąży



radioterapia

Rak szyjki macicy



Brak zgodności co do wpływu ciąży
na karcinogenezę w obrębie szyjki
macicy, sposób leczenia i rokowanie



Częstość występowania
- 1-13/10000 ciąż w ośrodkach I
poziomu referencyjnego
- 1/1000-2500 ciąż ośrodki
onkologiczne

Rak szyjki macicy



1% kobiet w chwili rozpoznania Ca colli
uteri jest w ciąży



‘maski objawów’ – utrudnienie rozpoznania



Diagnostyka cytologiczna- Bethesda
system



Kolposkopia



Biopsja celowana



‘Cone biopsy’ v. ‘coin biopsy’

Rak szyjki macicy -
leczenie

Wybór postępowania

terapeutycznego zależy od
dwóch zasadniczych czynników

- stopnia zaawansowania

klinicznego

- czasu trwania ciąży

Rak szyjki macicy-leczenie



CIN III/Ca O – powtórna diagnostyka po
porodzie – leczenie odroczone



Ca I /a1/-mikroinwazja- biopsja stożkowa

decyzja lecznicza uzależniona od czasu trwania
ciąży



Rak inwazyjny – operacja Wertheima i/lub
radioterapia (=terminacja ciąży lub podczas
cięcia cesarskiego)

decyzja lecznicza uzależniona od czasu trwania
ciąży

Rak szyjki macicy-
radioterapia



Równie skuteczna we wczesnej ciąży



Postępowanie z wyboru w wyższych
stopniach zaawansowania



W I i II trymestrze poronienie
samoistne następuje średnio między
35-45(70) dniem po teleterapii



Ib/IIa – radioterapia? Leczenie
chirurgiczne?

Rak szyjki macicy -
rokowanie

Allen,Nisker (96 przypadków) –przeżycia 5

letnie

Ia1 – 92,3%

Ib – 68,2%

II – 54,5%

III – 37,5%

Ogólny współczynnik przeżycia –

65,5%

Rak szyjki macicy -
leczenie

!!!!

Znaczący rozwój intensywnej
opieki nad noworodkiem sprzyja
wcześniejszemu podjęciu decyzji o
rozwiązaniu ciężarnej, zwiększając
tym samym szanse jej
wyleczenia !!!!

Rak trzonu macicy



Od 1900 roku opisano około10

udokumentowanych przypadków



Zwykle wysoko zróżnicowany, mało

inwazyjny



Diagnoza - zwykle w badaniu materiału

po elektywnym zakończeniu ciąży



Przeciwnicy teorii występowania

adenocarcinoma endometrii w ciąży

uważają,że w/wprzypadki są błędnie

zinterpretowanym zjawiskiem Arias-Stella

Rak trzonu macicy



Opisywane są też leiomyosarcoma
i carcinosarcoma uteri



Leczenie – uzależnione od
rozpoznania- najczęściej
obowiązują schematy jak poza
ciążą

Rak jajowodu



Bardzo rzadko – brak danych
epidemiologicznych



Brak specyficznych objawów-
rozpoznanie przypadkowe



Leczenie – jak poza ciążą



Rokowanie-skrajnie niekorzystne

Guz jajnika w ciąży

Wstęp



Guz jajnika w ciąży



trudności diagnostyczne



powikłania:uwięznięcie,skręt,pęknięcie,
infekcja,zezłośliwienie,martwica,krwoto
k do guza



przeszkoda porodowa

Guz jajnika w ciąży

Guz jajnika w ciąży



Cystadenoma serosum ovarii – 25%



Cystadenoma mucinosum - 12%



Teratoma maturum ovarii – 36%



Cystadenoma endometriogenes – 35%



Torbiel ciałka żółtego – 5-7%



Nowotwory złośliwe – około 3%

Guz jajnika w ciąży -
postępowanie



Poniżej 10 cm,jednostronne, bez
ascites-obserwacja do 16-18 tyg- w
przypadku przetrwania lub wzrostu-
leczenie chirurgiczne



Powyżej 5 cm,obustronne i/lub
ascites,i/lub podejrzany obraz USG,
przetrwanie do 18 tyg. i/lub wzrost
– interwencja chirurgiczna

Nowotwory złośliwe
przydatków w ciąży

Rak jajnika – 27%
Dysgerminoma – 5%
Nie zróżnicowane - 3%
Sarcoma – 1,5%
Sarcoma stromale
Tu metastaticus – 3%

Nowotwory złośliwe jajnika



Postępowanie uzależnione od stopnia
zaawansowania klinicznego, czasu
trwania ciąży, typu histopatologicznego
guza dysgerminoma – wczesna CHT-
decyzja w I/II trymestrze uzależniona od
woli pacjentki



Adnexectomia/omentectomia/appendect
omia lub operacja radykalna



Indywidualizacja postępowania

Nowotwory złośliwe jajnika



Guz jajnika w ciąży =
prawdopodobieństwo wystąpienia
nowotworu złośliwego



Brak lub opóźnienie decyzji o
laparotomii jest postępowaniem
błędnym



Nie wolno odraczać decyzji o laparotomii
wobec szeregu prawdopodobnych
powikłań

Nowotwory innych
narządów i układów
występujące w ciąży



Choroba Hodgkina 1/6000 porodów



Chłoniak złośliwy nieziarniczy

non

Hodgkin



Białaczka



Czerniak



Rak sutka



Rak tarczycy



Nowotwory kości

Nowotwory innych
narządów i układów
występujące w ciąży

Leczenie zawsze we współpracy ze
specjalistami w dziedzinie
odpowiedniej dla typu nowotworu

Nowotwory innych
narządów i układów
występujące w ciąży



Ciążowa choroba trofoblastyczna



Przerzuty nowotworu do płodu i łożyska

(Czerniak,rak sutka, białaczka/chłoniak)

Rzadko – trofoblast jest barierą dla

allogenicznych kk. neo
- płód nie akceptuje obcych komórek