Badanie Fizykalne

Badanie Fizykalne

Wykład 1.

Wykład 1.

Rys Historyczny – od najdawniejszych

Rys Historyczny – od najdawniejszych

czasów przy badaniu chorych

czasów przy badaniu chorych

posługiwano się prawie wyłącznie

posługiwano się prawie wyłącznie

oglądaniem i obmacywaniem.

oglądaniem i obmacywaniem.

Do czasu odkrycia opukiwania i

Do czasu odkrycia opukiwania i

osłuchiwania lekarze traktowali

osłuchiwania lekarze traktowali

pojedynczy objaw jako rozpoznanie

pojedynczy objaw jako rozpoznanie

choroby np..” Krwioplucie ”.

choroby np..” Krwioplucie ”.

Hipokrates : 460-377r.p.n.e.

Hipokrates : 460-377r.p.n.e.

Doszedł do mistrzostwa w zakresie

Doszedł do mistrzostwa w zakresie

oglądania i obmacywania. Do dzisiaj

oglądania i obmacywania. Do dzisiaj

zmianę wyrazu twarzy w przebiegu

zmianę wyrazu twarzy w przebiegu

zapalenia otrzewnej nazywamy-

zapalenia otrzewnej nazywamy-

obliczem Hipokratesa.

obliczem Hipokratesa.

Hipokrates znał tarcie opłucnowe –

Hipokrates znał tarcie opłucnowe –

porównywał je do skrzypienia skóry,

porównywał je do skrzypienia skóry,

szmer pluskania i objawy osłuchowe

szmer pluskania i objawy osłuchowe

obrzęku płuc.

obrzęku płuc.

Wywiad

Wywiad

W czasach Hipokratesa zbieranie wywiadu

W czasach Hipokratesa zbieranie wywiadu

nie było częścią składową badania

nie było częścią składową badania

lekarskiego. Na podstawie wnikliwej

lekarskiego. Na podstawie wnikliwej

obserwacji lekarze musieli wiedzieć co

obserwacji lekarze musieli wiedzieć co

choremu dolega.

choremu dolega.

Z zachowanych źródeł dowiadujemy się, że

Z zachowanych źródeł dowiadujemy się, że

planowe zbieranie wywiadów rozpoczęło się

planowe zbieranie wywiadów rozpoczęło się

dopiero w czasach Cesarstwa Rzymskiego

dopiero w czasach Cesarstwa Rzymskiego

(31r.p.n.e.-476 r.n.e.). W Europie

(31r.p.n.e.-476 r.n.e.). W Europie

Zachodniej stały się one częścią składową

Zachodniej stały się one częścią składową

badania lekarskiego w późnym

badania lekarskiego w późnym

średniowieczu.

średniowieczu.

Przełom XVIII i XIX wieku

Przełom XVIII i XIX wieku

W Europie dochodzi do dużego rozwoju medycyny

W Europie dochodzi do dużego rozwoju medycyny

związanej z odkryciem nowych metod badania –

związanej z odkryciem nowych metod badania –

perkusji i auskultacji. (opukiwania i osłuchiwania).

perkusji i auskultacji. (opukiwania i osłuchiwania).

Metoda osłuchiwania została przyjęta przez lekarzy z

Metoda osłuchiwania została przyjęta przez lekarzy z

entuzjazmem, a stetoskop stał się nieodłącznym

entuzjazmem, a stetoskop stał się nieodłącznym

towarzyszem pracy.

towarzyszem pracy.

Dalszy postęp, widoczny w pracach następnych

Dalszy postęp, widoczny w pracach następnych

kilkudziesięciu lat, dotyczył głównie fizycznego

kilkudziesięciu lat, dotyczył głównie fizycznego

wytłumaczenia objawów stwierdzanych opukiwaniem

wytłumaczenia objawów stwierdzanych opukiwaniem

i osłuchiwaniem.

i osłuchiwaniem.

Wprowadzenie do klinik badania radiologicznego i

Wprowadzenie do klinik badania radiologicznego i

innych badań dodatkowych zmniejszyło znacznie

innych badań dodatkowych zmniejszyło znacznie

diagnostyki fizycznej.

diagnostyki fizycznej.

.

.

Podsumowanie

Podsumowanie

W podsumowaniu tej części wykładu

W podsumowaniu tej części wykładu

trzeba stwierdzić, że mimo

trzeba stwierdzić, że mimo

dokładności i innych zalet badań

dokładności i innych zalet badań

dodatkowych, które współcześnie są

dodatkowych, które współcześnie są

bardzo rozwinięte i w miarę

bardzo rozwinięte i w miarę

precyzyjne - mają swoje miejsce w

precyzyjne - mają swoje miejsce w

ustaleniu diagnozy - nie mogą

ustaleniu diagnozy - nie mogą

zastąpić fizycznego badania

zastąpić fizycznego badania

klinicznego i dokładnie oraz

klinicznego i dokładnie oraz

poprawnie zebranego wywiadu.

poprawnie zebranego wywiadu.

Od historii do

Od historii do

nowoczesności.

nowoczesności.

Kilka ostatnich dziesięcioleci doprowadziło do

Kilka ostatnich dziesięcioleci doprowadziło do

kolosalnego postępu w medycynie, postały

kolosalnego postępu w medycynie, postały

nowe aparaty : USG, tomograf

nowe aparaty : USG, tomograf

komputerowy, rezonans magnetyczny,

komputerowy, rezonans magnetyczny,

mammograf ii. Oraz nowe technika badań

mammograf ii. Oraz nowe technika badań

analitycznych.

analitycznych.

To wszystko spowodowało przejście w

To wszystko spowodowało przejście w

medycynie aktualnie wyraźnej transformacji.

medycynie aktualnie wyraźnej transformacji.

Zmiana jest tak istotna, że wielu specjalistów

Zmiana jest tak istotna, że wielu specjalistów

mówi o powstaniu nowego paradygmaty

mówi o powstaniu nowego paradygmaty

medycyny.

medycyny.

Nowe trendy w

Nowe trendy w

praktykowaniu medycyny

praktykowaniu medycyny

Są to standardy czy wytyczne, które

Są to standardy czy wytyczne, które

współczesny lekarz na co dzień

współczesny lekarz na co dzień

wykorzystuje jako narzędzie pomagające

wykorzystuje jako narzędzie pomagające

mu w podejmowaniu decyzji klinicznych.

mu w podejmowaniu decyzji klinicznych.

Poza tym potrafi on samodzielnie wyszukać

Poza tym potrafi on samodzielnie wyszukać

w medycznych bazach danych doniesienia

w medycznych bazach danych doniesienia

naukowe dotyczące interesującego go

naukowe dotyczące interesującego go

tematu oraz ocenić ich wiarygodność i

tematu oraz ocenić ich wiarygodność i

użyteczność zgodnie z zasadami EBM.

użyteczność zgodnie z zasadami EBM.

Co to jest EBM ? – Evidence

Co to jest EBM ? – Evidence

Besed Medicine

Besed Medicine

Medycyna Oparta na Dowodach

Medycyna Oparta na Dowodach

Naukowych

Naukowych

EBM

EBM

To sposób praktykowania medycyny,

To sposób praktykowania medycyny,

pozwalający na integrację wniosków

pozwalający na integrację wniosków

płynących z aktualnych i

płynących z aktualnych i

wiarygodnych doniesień naukowych z

wiarygodnych doniesień naukowych z

doświadczeniem klinicznym oraz

doświadczeniem klinicznym oraz

preferencjami pacjentów

preferencjami pacjentów

Potrzeba EBM pojawiła się wraz ze

Potrzeba EBM pojawiła się wraz ze

wzrostem ilości badań w medycynie,

wzrostem ilości badań w medycynie,

których wyniki można było traktować

których wyniki można było traktować

jako dowody naukowe.

jako dowody naukowe.

Unia Europejska

Unia Europejska

Wszystkie kraje wysoko rozwinięte

Wszystkie kraje wysoko rozwinięte

ujednoliciły wytyczne odnośnie

ujednoliciły wytyczne odnośnie

metodyki badań w medycynie.

metodyki badań w medycynie.

Zasady ich planowania oraz

Zasady ich planowania oraz

prowadzenia zostały uregulowane

prowadzenia zostały uregulowane

prawnie w dokumentach Unii

prawnie w dokumentach Unii

Europejskiej.

Europejskiej.

Za najbardziej poprawne i wiarygodne

Za najbardziej poprawne i wiarygodne

uważane są randomizowane badania

uważane są randomizowane badania

kliniczne z podwójnie lub potrójnie

kliniczne z podwójnie lub potrójnie

ślepą próbą.

ślepą próbą.

Dlaczego EBM jest ważne ?

Dlaczego EBM jest ważne ?

I. Aktualnie dostępne są wyniki ponad

I. Aktualnie dostępne są wyniki ponad

1 miliona randomizowanych badań

1 miliona randomizowanych badań

klinicznych, a co tydzień

klinicznych, a co tydzień

publikowanych jest około 7300

publikowanych jest około 7300

nowych doniesień naukowych, przy

nowych doniesień naukowych, przy

czym liczba ta stale rośnie.

czym liczba ta stale rośnie.

Dlaczego EBM jest ważne ?

Dlaczego EBM jest ważne ?

II. Artykuł 4 ustawy o zawodzie lekarza

II. Artykuł 4 ustawy o zawodzie lekarza

mówi, że lekarz ma obowiązek

mówi, że lekarz ma obowiązek

wykonywać swój zawód, zgodnie ze

wykonywać swój zawód, zgodnie ze

wskazaniami aktualnej wiedzy

wskazaniami aktualnej wiedzy

medycznej, dostępnymi mu

medycznej, dostępnymi mu

metodami i środkami zapobiegania,

metodami i środkami zapobiegania,

rozpoznawania i leczenia chorób,

rozpoznawania i leczenia chorób,

zgodnie z zasadami etyki zawodowej

zgodnie z zasadami etyki zawodowej

oraz należytą starannością.

oraz należytą starannością.

Postęp medycyny

Postęp medycyny

powoduje, że lekarz, który pragnie

powoduje, że lekarz, który pragnie

leczyć zgodnie z najlepszą wiedzą i

leczyć zgodnie z najlepszą wiedzą i

swoim sumieniem, musi coraz więcej

swoim sumieniem, musi coraz więcej

czasu poświęcać na aktualizację

czasu poświęcać na aktualizację

swojej wiedzy.

swojej wiedzy.

Wytyczne i standardy –

Wytyczne i standardy –

pośredni sposób korzystania

pośredni sposób korzystania

z EBM

z EBM

Wytyczne i standardy opisują

Wytyczne i standardy opisują

optymalny proces diagnostyczny i

optymalny proces diagnostyczny i

leczniczy w oparciu o najnowsze

leczniczy w oparciu o najnowsze

doniesienia naukowe. W formie

doniesienia naukowe. W formie

wytycznych opracowane są zwykle dla

wytycznych opracowane są zwykle dla

całego kraju. Zawierają rekomendacje

całego kraju. Zawierają rekomendacje

bazujące na wiarygodnych wynikach i

bazujące na wiarygodnych wynikach i

aktualnych badaniach a także są

aktualnych badaniach a także są

wynikiem konsensusu najlepszych w

wynikiem konsensusu najlepszych w

kraju specjalistów.

kraju specjalistów.

EBM nie ignoruje nauki

EBM nie ignoruje nauki

badania fizykalnego

badania fizykalnego

Starannie zebrany wywiad i

Starannie zebrany wywiad i

poprawnie przeprowadzone badanie

poprawnie przeprowadzone badanie

fizykalne dostarczają najwięcej i

fizykalne dostarczają najwięcej i

często najlepszych podstaw dalszej

często najlepszych podstaw dalszej

diagnozy i ukierunkowują decyzje w

diagnozy i ukierunkowują decyzje w

odniesieniu do terapii.

odniesieniu do terapii.

Prawidłowa diagnoza

Prawidłowa diagnoza

EBM zwraca szczególną uwagę na

EBM zwraca szczególną uwagę na

nauczanie sposobów prowadzenia

nauczanie sposobów prowadzenia

rozmowy z pacjentem i metod badania

rozmowy z pacjentem i metod badania

klinicznego.

klinicznego.

Postawienie diagnozy, najważniejszy

Postawienie diagnozy, najważniejszy

etap procesu diagnostycznego, jest

etap procesu diagnostycznego, jest

zarówno sztuka jak i umiejętnością.

zarówno sztuka jak i umiejętnością.

Młody lekarz po pół roku pracy może

Młody lekarz po pół roku pracy może

prawidłowo przeprowadzić badanie

prawidłowo przeprowadzić badanie

fizykalne, ale na zdoła nauczyć się

fizykalne, ale na zdoła nauczyć się

trudnej sztuki zbierania wywiadów.

trudnej sztuki zbierania wywiadów.

Bariery ekonomiczne

Bariery ekonomiczne

Nie wolno zapominać, że żadnego kraju nie

Nie wolno zapominać, że żadnego kraju nie

stać na stosowanie wszędzie i każdym

stać na stosowanie wszędzie i każdym

przypadku najbardziej wyszukanych

przypadku najbardziej wyszukanych

technologii w diagnostyce i terapii.

technologii w diagnostyce i terapii.

Uwarunkowania ekonomiczne często

Uwarunkowania ekonomiczne często

współzawodniczą z dowodami naukowymi

współzawodniczą z dowodami naukowymi

w podejmowaniu rozwiązań klinicznych i

w podejmowaniu rozwiązań klinicznych i

niejednokrotnie mają decydujący wpływ.

niejednokrotnie mają decydujący wpływ.

Zadanie EBM polega na określeniu

Zadanie EBM polega na określeniu

najlepszego z możliwych sposobie

najlepszego z możliwych sposobie

postępowania.

postępowania.

Akredytacja – system

Akredytacja – system

zewnętrznego

zewnętrznego

monitorowania jakości

monitorowania jakości

Akredytacja to system dobrowolnej,

Akredytacja to system dobrowolnej,

zewnętrznej i bezpośredniej oceny

zewnętrznej i bezpośredniej oceny

mający na celu wskazanie placówek

mający na celu wskazanie placówek

zapewniających dobry poziom

zapewniających dobry poziom

świadczonych usług.

świadczonych usług.

Akredytacja - ocena

Akredytacja - ocena

Zostaje dokonana na podstawie zestawu

Zostaje dokonana na podstawie zestawu

standardów, które tworzą 15 grup

standardów, które tworzą 15 grup

tematycznych obejmujących:

tematycznych obejmujących:

1.

1.

Funkcjonowanie Szpitala i zarządzanie

Funkcjonowanie Szpitala i zarządzanie

nim

nim

2.

2.

Opieka nad pacjentem

Opieka nad pacjentem

3.

3.

Niektóre szczególne funkcje szpitala

Niektóre szczególne funkcje szpitala

Akredytacja – Metody oceny

Akredytacja – Metody oceny



Audyt

Audyt



Ankieta

Ankieta

Audyt

Audyt

Polega na systematycznym

Polega na systematycznym

sprawdzaniu stopnia realizacji

sprawdzaniu stopnia realizacji

poszczególnych, ustalonych

poszczególnych, ustalonych

wcześniej i spisanych kryteriów.

wcześniej i spisanych kryteriów.

Ocena sposobu postępowania z

Ocena sposobu postępowania z

chorym w w oparciu o informacje

chorym w w oparciu o informacje

zawarte w dokumentacji pacjenta.

zawarte w dokumentacji pacjenta.

Ankieta

Ankieta

Oprócz perspektywy oceny

Oprócz perspektywy oceny

profesjonalnej, tj. oceny opieki

profesjonalnej, tj. oceny opieki

zdrowotnej z punktu widzenia

zdrowotnej z punktu widzenia

poprawności medycznej oraz

poprawności medycznej oraz

menadżerskiej, niezwykle istotna jest

menadżerskiej, niezwykle istotna jest

ocena z perspektywy najważniejszego

ocena z perspektywy najważniejszego

klienta systemu, jakim jest pacjent.

klienta systemu, jakim jest pacjent.

Badanie opinii i poziomu satysfakcji

Badanie opinii i poziomu satysfakcji

pacjenta jest zatem dopełnieniem

pacjenta jest zatem dopełnieniem

innych sposobów ocen.

innych sposobów ocen.

Ocena jakości opieki z p-tu

Ocena jakości opieki z p-tu

widzenia pacjenta

widzenia pacjenta

Dostępność

Dostępność

Informacja i komunikacja

Informacja i komunikacja

Wsparcie psychiczne i emocjonalne

Wsparcie psychiczne i emocjonalne

Koordynacja i kontynuacja opieki

Koordynacja i kontynuacja opieki

Warunki pobytu

Warunki pobytu

Wyniki badań

Wyniki badań

Prowadzonych zarówno w krajach

Prowadzonych zarówno w krajach

zachodnich, jak i w Polsce –

zachodnich, jak i w Polsce –

wykazują, iż główną determinantą

wykazują, iż główną determinantą

zadowolenia pacjentów z usług

zadowolenia pacjentów z usług

medycznych jest relacja z

medycznych jest relacja z

personelem medycznym.

personelem medycznym.

Historia EBM

Historia EBM

Termin Evidence Based Medicine (EBM), czyli

Termin Evidence Based Medicine (EBM), czyli

Medycyna Oparta na Dowodach

Medycyna Oparta na Dowodach

Naukowych (proponowany polski

Naukowych (proponowany polski

odpowiednik dla EBM „Praktyka Oparte na

odpowiednik dla EBM „Praktyka Oparte na

Wiarygodnych i Aktualnych Publikacjach),

Wiarygodnych i Aktualnych Publikacjach),

został po raz pierwszy użyty na wydziale

został po raz pierwszy użyty na wydziale

medycznym McMaster University w

medycznym McMaster University w

Kanadzie w latach osiemdziesiątych, dla

Kanadzie w latach osiemdziesiątych, dla

określenia strategii zdobywania wiedzy

określenia strategii zdobywania wiedzy

medycznej, nastawionej na samodzielne

medycznej, nastawionej na samodzielne

rozwiązywanie konkretnych problemów

rozwiązywanie konkretnych problemów

klinicznych.

klinicznych.

Stary paradygmat, czyli

Stary paradygmat, czyli

tradycyjne nauczanie i

tradycyjne nauczanie i

praktykowanie medycyny

praktykowanie medycyny



Opiera się na kilku założeniach:

Opiera się na kilku założeniach:



1. Obserwacje pochodzące z praktyki

1. Obserwacje pochodzące z praktyki

klinicznej stanowią wiarygodne i

klinicznej stanowią wiarygodne i

często wystarczające źródło wiedzy

często wystarczające źródło wiedzy

medycznej na temat postępowania

medycznej na temat postępowania

diagnostycznego i terapeutycznego

diagnostycznego i terapeutycznego

oraz rokowania.

oraz rokowania.

Stary paradygmat cd.

Stary paradygmat cd.



2. Poznanie procesów fizjologicznych i

2. Poznanie procesów fizjologicznych i

patologicznych prowadzi bezpośrednio do

patologicznych prowadzi bezpośrednio do

wiarygodnych konkluzji klinicznych.

wiarygodnych konkluzji klinicznych.



3. Połączenie tradycyjnego wykształcenia ze

3. Połączenie tradycyjnego wykształcenia ze

zdrowym rozsądkiem pozwala na ocenę

zdrowym rozsądkiem pozwala na ocenę

nowych metod diagnostyki i leczenia.

nowych metod diagnostyki i leczenia.



4.” Pochodzi z dobrej szkoły.”

4.” Pochodzi z dobrej szkoły.”



5. Połączenie doświadczenia klinicznego i

5. Połączenie doświadczenia klinicznego i

teoretycznej znajomości zagadnienia powinno

teoretycznej znajomości zagadnienia powinno

umożliwić ekspertom w danej dziedzinie

umożliwić ekspertom w danej dziedzinie

wypowiadanie się na temat najlepszego

wypowiadanie się na temat najlepszego

postępowania w określonych sytuacjach

postępowania w określonych sytuacjach

klinicznych.

klinicznych.

Założenia nowego

Założenia nowego

paradygmatu, w porównaniu

paradygmatu, w porównaniu

z modelem tradycyjnym

z modelem tradycyjnym



Są inne.

Są inne.



1. Nie negując wartości doświadczenia

1. Nie negując wartości doświadczenia

klinicznego, oparcie praktykowania medycyny

klinicznego, oparcie praktykowania medycyny

wyłącznie na tej podstawie, może prowadzić do

wyłącznie na tej podstawie, może prowadzić do

wprowadzenia i długotrwałego używania

wprowadzenia i długotrwałego używania

nieskutecznej interwencji lub do oporu przed

nieskutecznej interwencji lub do oporu przed

wprowadzeniem skutecznych interwencji i idei,

wprowadzeniem skutecznych interwencji i idei,

zwłaszcza jeśli subiektywne pierwsze z nimi

zwłaszcza jeśli subiektywne pierwsze z nimi

doświadczenia były nienajlepsze.

doświadczenia były nienajlepsze.

cd

cd



2. Wnioskowanie kliniczne oparte na

2. Wnioskowanie kliniczne oparte na

dedukcji z nauk podstawowych może

dedukcji z nauk podstawowych może

być mylące.

być mylące.



3. proces oceny publikacji medycznych

3. proces oceny publikacji medycznych

wymaga określonych umiejętności i

wymaga określonych umiejętności i

wiedzy, których tradycyjne

wiedzy, których tradycyjne

wykształcenie medyczne nie zapewnia.

wykształcenie medyczne nie zapewnia.



4. Nie negując roli ekspertów, oczekuje

4. Nie negując roli ekspertów, oczekuje

się od nich nie tylko autorytatywnych

się od nich nie tylko autorytatywnych

zaleceń, ale również podania przesłanek

zaleceń, ale również podania przesłanek

i procesu wiadącego do sformułowania

i procesu wiadącego do sformułowania

tych zaleceń.

tych zaleceń.

EBM dla polskich lekarzy

EBM dla polskich lekarzy



W Polsce działa Centrum Monitorowania

W Polsce działa Centrum Monitorowania

Jakości w Ochronie Zdrowia (CMJ), które

Jakości w Ochronie Zdrowia (CMJ), które

ma zapewnić świadczenie usług

ma zapewnić świadczenie usług

medycznych wysokiej jakości, zgodnie

medycznych wysokiej jakości, zgodnie

ze standardami nowoczesnej

ze standardami nowoczesnej

medycyny.

medycyny.



W celu zapewnienia lekarzom dostępu

W celu zapewnienia lekarzom dostępu

do aktualnych osiągnięć wiedzy

do aktualnych osiągnięć wiedzy

medycznej CMJ powołało Zespół

medycznej CMJ powołało Zespół

Wytycznych-Standardów (ZWS).

Wytycznych-Standardów (ZWS).

Praca ZWS.

Praca ZWS.



Ma na celu opracowanie tzw.

Ma na celu opracowanie tzw.

Wytycznych bądź standardów

Wytycznych bądź standardów

postępowania medycznego, które

postępowania medycznego, które

stanowią podstawę sprawnego

stanowią podstawę sprawnego

funkcjonowania systemu ochrony

funkcjonowania systemu ochrony

zdrowia w wielu krajach.

zdrowia w wielu krajach.



Wytyczne te powstają na podstawie

Wytyczne te powstają na podstawie

dostępnej literatury dotyczącej badań

dostępnej literatury dotyczącej badań

naukowych, w oparciu o krytyczną

naukowych, w oparciu o krytyczną

ocenę ich wiarygodności.

ocenę ich wiarygodności.

Ogólnopolskie propagowanie

Ogólnopolskie propagowanie

idei

idei



Szkoleń w dziedzinie Medycyny

Szkoleń w dziedzinie Medycyny

Opartej na Dowodach Naukowych jest

Opartej na Dowodach Naukowych jest

jednym z zadań Centrum

jednym z zadań Centrum

Monitorowania Jakości w Ochronie

Monitorowania Jakości w Ochronie

Zdrowia.

Zdrowia.



CMJ współpracuje z wieloma

CMJ współpracuje z wieloma

organizacjami międzynarodowymi,

organizacjami międzynarodowymi,

zajmuje się również promocją nowych

zajmuje się również promocją nowych

trendów w medycynie.

trendów w medycynie.

Czy lekarz może wiedzieć

Czy lekarz może wiedzieć

wszystko?

wszystko?



Czy lekarz może odpowiedzieć pacjentowi lub

Czy lekarz może odpowiedzieć pacjentowi lub

jego rodzinie na każde pytanie dot. Najlepszych

jego rodzinie na każde pytanie dot. Najlepszych

i najnowocześniejszych metod diagnostyki i

i najnowocześniejszych metod diagnostyki i

leczenia w interesujących ich przypadkach?

leczenia w interesujących ich przypadkach?



Obowiązkiem lekarza jest udzielenie na te

Obowiązkiem lekarza jest udzielenie na te

pytania jak najlepszej odpowiedzi.

pytania jak najlepszej odpowiedzi.



Ratunkiem wydaje się być w takich

Ratunkiem wydaje się być w takich

przypadkach EBM, które stanowi pomost

przypadkach EBM, które stanowi pomost

pomiędzy wynikami badań naukowych, a

pomiędzy wynikami badań naukowych, a

medycyną praktyczną.

medycyną praktyczną.

EBM zbiór kryteriów

EBM zbiór kryteriów



Które pomagają racjonalnie ocenić

Które pomagają racjonalnie ocenić

wiarygodność publikacji dotyczących metod

wiarygodność publikacji dotyczących metod

terapeutycznych, diagnostycznych i

terapeutycznych, diagnostycznych i

prognostycznych oraz ryzyka pojawienia się

prognostycznych oraz ryzyka pojawienia się

niepożądanych efektów leków, interwencji czy

niepożądanych efektów leków, interwencji czy

testów.

testów.



Z punktu widzenia lekarza, który usiłuje jak

Z punktu widzenia lekarza, który usiłuje jak

najlepiej opiekować się pacjentami i rozumie

najlepiej opiekować się pacjentami i rozumie

potrzebę uaktualniania swojej wiedzy,

potrzebę uaktualniania swojej wiedzy,

umiejętne wyszukiwanie informacji

umiejętne wyszukiwanie informacji

medycznych oraz ich selekcja pod względem

medycznych oraz ich selekcja pod względem

wiarygodności jest koniecznością.

wiarygodności jest koniecznością.