Argumenty bioetyki 2012

wykład 12

MORALNY STATUS

WCZESNEGO LUDZKIEGO

ZARODKA

koncepcje ontycznego

statusu wczesnego

ludzkiego zarodka

• (1) Koncepcja identyczności: Wczesny ludzki

zarodek jest już właściwym bytem ludzkim, a nie

tylko poprzednikiem właściwego bytu ludzkiego,

ponieważ wczesny ludzki zarodek jest już ludzkim

organizmem, a nawet wczesny ludzki organizm

jest już właściwym bytem ludzkim.

• (2) Koncepcja nieidentyczności: Wczesny ludzki

zarodek nie jest jeszcze właściwym bytem

ludzkim, lecz tylko poprzednikiem właściwego

bytu ludzkiego, ponieważ wczesny ludzki zarodek

nie jest jeszcze ludzkim organizmem lub/i

wczesny ludzki organizm nie jest jeszcze

właściwym bytem ludzkim

wersje koncepcji

nieidentyczności

Wczesny ludzki zarodek nie jest jeszcze właściwym

bytem ludzkim, lecz tylko poprzednikiem

właściwego bytu ludzkiego, ponieważ

• (a) wczesny ludzki zarodek nie jest jeszcze ludzkim

organizmem, chociaż wczesny ludzki organizm jest

już właściwym bytem ludzkim

• (b) wczesny ludzki zarodek jest już ludzkim

organizmem, ale wczesny ludzki organizm nie jest

jeszcze właściwym bytem ludzkim

• (c) wczesny ludzki zarodek nie jest jeszcze ludzkim

organizmem, a nawet wczesny ludzki organizm nie

jest jeszcze właściwym bytem ludzkim

trzy koncepcje moralnego

statusu ludzkiego zarodka

• embriologiczny personalizm - ludzki

zarodek od samego poczęcia posiada

najwyższy status moralny

• embriologiczny impersonalizm w wersji

skrajnej - wczesny ludzki zarodek posiada

tylko niski status moralny, nie różniący się

od statusu grupy komórek

• embriologiczny impersonalizm w wersji

umiarkowanej - wczesny ludzki zarodek

posiada pośredni status moralny, ani tak

wysoki jak status dojrzałej osoby, ani tak

niski jak status grupy komórek

embriologiczny

personalizm

Wczesny ludzki zarodek jest już

właściwym bytem ludzkim, a tym
samym posiada najwyższy moralny
status osoby, które nadaje mu

• A. jego biologiczne człowieczeństwo
• B. jego potencjalna zdolność

rozwinięcia wyższych funkcji
psychicznych

ad B. „podwójny“

embriologiczny personalizm

Wczesny ludzki zarodek posiada najwyższy

moralny status, czyli status osoby w sensie

normatywnym, który nadaje mu jego

potencjalna osobowość w sensie opisowym. A

to dlatego, że

• - Wczesny ludzki zarodek jest już właściwym

bytem ludzkim, tak iż posiada właściwą

potencjalną osobowość (zasada identyczności).

• - Właściwa potencjalna osobowość jakiegoś

jestestwa nadaje mu najwyższy status moralny

(mocna zasada potencjalności).

embriologiczny

impersonalizm

Wczesny ludzki zarodek nie ma jeszcze najwyższego

moralnego statusu osoby, ponieważ

• - nie jest jeszcze właściwym bytem ludzkim, a

tym samym nie posiada właściwej potencjalnej

zdolności rozwinięcia wyższych funkcji

psychicznych (wbrew zasadzie identyczności).

• - jest już wprawdzie właściwym bytem ludzkim i

posiada właściwą potencjalną zdolność

rozwinięcia wyższych funkcji psychicznych, ale ta

czysto potencjalna zdolność nie nadaje mu

jeszcze pełnego statusu osoby (wbrew zasadzie

potencjalności).

pośredni status moralny –

kwestia wysokości

Wczesny ludzki zarodek posiada pośredni

status moralny, który w toku jego
rozwoju

• (1) utrzymuje się na takiej samej

wysokości

• (2) wzrasta (w sposób ciągły lub

schodkowy) od poziomu zerowego

• (3) wzrasta od pewnego określonnego

poziomu, wyższego niż poziom zerowy

pośredni status moralny –

kwestia zawartości

• (1) Wczesny ludzki zarodek nie ma swojego dobra,

któremu coś mogłoby szkodzić. Tak więc nic, co

moglibyśmy zrobić z wczesnym ludzkim zarodkiem,

nie jest złe dla niego samego. Niemniej zniszczenie

ludzkiego zarodka, ze względu na przysługującą mu

wartość wewnętrzną, może być złe po prostu lub też

złe dla świata.

• (2) Wczesny ludzki zarodek ma swoje interesy, ale

są one za słabe, aby stanowić podstawę dla

jakichkolwiek praw.

• (3) Wczesny ludzki zarodek ma swoje słabe interesy,

które stanowią podstawę dla praw, ale te prawa

wczesnego ludzkiego zarodka są również dość słabe

ARGUMENT SAMOISTNYCH

PORONIEŃ (SP)

• I. jako argument za dopuszczalnością niszczenia

zarodków i płodów: skoro w naturalnej prokreacji

samoistne poronienia (genetycznie uszkodzonych)

zarodków i płodów są tak pospolite, to również

umyślne niszczenie (genetycznie uszkodzonych)

zarodków i płodów należy uznać za moralnie

dopuszczalne

• II. jako argument przeciwko uznawaniu osobowego

statusu zarodków i płodów: Skoro jest biologicznym

faktem, że tak znaczna część naturalnie poczętych

zarodków zostaje poroniona, to ci, którzy przyznają

ludzkim zarodkom i płodom status osoby, musieliby

się poczuwać wobec zarodków i płodów do takich

obowiązków, do których faktycznie (i słusznie) się

nie poczuwają

I. SP jako argument za

dopuszczalnością niszczenia zarodków

'If Nature resorts to abortion to maintain

genetic stability by discarding as many
as 3 in every 4 conceptions, it will be
difficult for anti-abortionists to oppose
abortion on moral and ethical grounds'
(Roberts C J, Lowe C R. “Where have all
the conceptions gone?” Lancet 1975:
1:498-499. ). (Murphy 1985, s. 80)

krytyka - Murphy 1985

• Thus, to think that because there is a high,

even an extremely high incidence of

spontaneous abortion of genetically abnormal

conceptuses it follows that deliberate

abortions are thereby morally unproblematic

is (a) to ignore the material difference

between willed and unwilled abortions, (b) to

misunderstand events in nature as

necessarily constituting moral Natural Laws,

and (c) to suppose mistakenly that the

identification of the 'natural' with the 'moral'

could be unambiguous. (Murphy 1985, s. 81)

II. SP jako argument przeciw uznawaniu

osobowego statusu zarodków

• once embryonic and fetal life is defined as

innocent and possessed of rights by virtue of its

conception, it seems that spontaneous abortion is

a very serious matter for strong anti-abortionists.

That some products of conception are radically

defective does not seem to change the nature of

our obligation to such life. It appears to follow for

the strong anti-abortionist that our moral

obligations to prenatal life are even vaster than we

had previously imagined, and that anti-abortion

politics should no longer confine themselves to

induced abortion, since many, maybe the majority,

of abortions are spontaneous. (Murphy 1985, s. 83)

argument SP II – różnice ze

względu na formę logiczną

• argumentum ad hominem: Gdyby było prawdą, że p,

trzeba by również uznać, że q. Tymczasem

powszechnie przyjmuje się, że nie q. Tak zatem ci,

którzy twierdzą, że p – a równocześnie podzielają

powszechnie panujące sądy - są niekonsekwentni.

• reductio ad absurdum 1: Gdyby było prawdą, że p,

trzeba by również uznać, że q. Tymczasem

powszechnie przyjmuje się, że nie q. A ponieważ

powszechna zgoda jest miarodajnym kryterium

prawdy, mamy podstawę uznać, że nie q. Tak zatem

nie jest prawdą, że p.

• reductio ad absurdum 2: Gdyby było prawdą, że p,

trzeba by również uznać, że q. Tymczasem mamy

pewną podstawę – różną od powszechnej zgody -

sądzić, że nie q. Tak zatem nie jest prawdą, że p.

argument SP II – różnice ze

względu na treść konkluzji

Skoro trzy czwarte wczesnych ludzkich zarodków

ulega poronieniu, w takim razie ci, którzy uważają

wczesny ludzki zarodek za ludzką osobę, powinni

• A. powstrzymać się od stosunków płciowych,

które mają lub mogą doprowadzić do poczęcia

ludzkiego zarodka

• B. poczuwać się do żałoby po utracie każdego

wczesnego zarodka

• C. podjąć energiczne kroki w celu zapobieżenia

naturalnej utracie zarodków, nawet za cenę

osłabienia walki z innymi formami społecznego

zła

argument SP II - wersja A

• it is well known that for each embryo that is

born alive from normal sexual reproduction,
at least three are created who will die
before birth. Thus, three embryos are
sacrificed for each that is born. It would
seem that a defender of the “embryo is a
person” view should reject the practice of
sexual reproduction as well because of the
great loss of innocent human life that it
involves. (Brock 2006, s. 38)

argument SP II - wersja B

• To save children, we would have to consider requiring

women to strain their menstrual blood every month

that they either had intercourse or were artificially

inseminated to try to "rescue" the children that would

otherwise be lost. Those that could not be saved

could nonetheless be named and mourned, and

added to the list of "deceased" brothers and sisters. If

you are either amused or horrified at this scenario, it

can only be because you know both rationally and

intuitively that embryos are not children, even

though some embryos will become children. The fact

that embryos possess the information that may be

translated into a child at some future date does not

make the embryo a child, any more than a fertilized

chicken egg is a chicken. (Annas 1989, s. 22)

argument SP II - wersja C

• The embryo has the same moral status as an

adult human (the Claim). Medical studies
show that more than 60% of all people are
killed by spontaneous abortion (a biological
fact). Therefore, spontaneous abortion is one
of the most serious problems facing
humanity, and we must do our utmost to
investigate ways of preventing this death—
even if this is to the detriment of other
pressing issues (the Conclusion). (Ord 2008,
s. 15)

argument SP II C -

rekonstrukcja

• (P-1) Ponad 60% wczesnych ludzkich zarodków

umiera w wyniku samoistnych poronień.

• (K-1) Gdybyśmy zatem przyjęli, że wczesne ludzkie

zarodki są osobami, wówczas w wyniku

samoistnych poronień umierałoby znacznie więcej

osób niż wskutek takich chorób jak rak lub też AIDS.

• (P-2) Tymczasem na walkę z przyczyną śmierci

większej liczby osób powinniśmy przeznaczać

więcej środków niż na walkę z przyczyną mniejszej

ilości osób.

• (K-2) Tak więc na walkę z samoistnym poronieniem

powinniśmy przeznaczać więcej środków niż na

walkę z takimi chorobami jak rak lub też AIDS.

ad P-1 krytyka

• It is worth noting first, as the standard

embryology texts point out, that many of

these unsuccessful pregnancies are really

due to incomplete fertilizations. So, in

many cases, what is lost is not actually a

human embryo. To be a complete human

organism (a human being), the entity

must have the epigenetic primordia for a

functioning brain and nervous system. . .

(George and Gomez-Lobo 2005, 208).