PSYCHOLOGIA

PSYCHOLOGIA

SPOŁECZNA JAKO NAUKA

SPOŁECZNA JAKO NAUKA

Opracowanie: dr S.

Opracowanie: dr S.

Cisek

Cisek

Psychologia Społeczna -

definicja

• Psychologia społeczna to naukowe

badanie tego, jak ludzie wpływają na
przekonania, uczucia i zachowania innych
ludzi (Kenrick, Neuberg, Cialdini, 2002)

• Psychologia społeczna to naukowe

badanie tego, jaki wpływ na „myśli,
uczucia i zachowania jednostek ma
rzeczywista lub wyobrażona obecność
innych” (Allport,1985)

Cele badań psychologicznych

Badania psychologiczne służą
czterem głównym celom:
•Opis (deskrypcja)
•Wyjaśnienie (eksplanacja)
•Przewidywanie (predykcja)
•Kontrola

Perspektywa społeczno-

kulturowa

• Przekonania i postawy jednostki kształtują

się pod wpływem takich czynników, jak

narodowość, klasa społeczna, aktualna

sytuacja historyczna – podkreśla się

kluczową rolę dużych grup społecznych (np.

etnicznych)

• Dużą wagę przywiązuje się do norm

społecznych, czyli reguł określających jakie

zachowania są akceptowalne i pożądane

• Centralne miejsce zajmuje kultura –

przekonania, wierzenia, zwyczaje i język,

wspólne dla grupy ludzi żyjących w

określonym miejscu i czasie

W krajach
muzułmańskich
normy społeczne
nakazują, by
dziewczynki od
momentu pierwszej
menstruacji
zakrywały ciało od
stóp do głów.

Perspektywa ewolucyjna

• U źródeł społecznych zachowań człowieka

leżą cechy fizyczne i psychiczne, które
sprzyjały przetrwaniu i rozprzestrzenianiu
genów naszych przodków

• Kluczowe w tym podejściu jest zatem

pojęcie doboru naturalnego

Biologiczny wzorzec
piękna wskazuje, jakie
cechy powinna posiadać
jednostka, by być uznana
za atrakcyjną fizycznie.
Preferowanie tych cech
(np. odpowiednia
proporcja obwodu talii
i bioder, czysta skóra,
proporcjonalna twarz)
przez partnera
seksualnego zwiększało w
przeszłości ewolucyjnej
jego szanse na spłodzenie
i odchowanie potomstwa,
a tym samym
rozprzestrzenienie

własnych genów

Kraj

Liczba

zabójstw

Procent w stosunku

do danych

amerykańskich

(w przeliczeniu na

liczbę mieszkańców)

Stany

Zjednoczon

e

10 567

100

Szwajcaria

91

32.4

Japonia

87

1.6

Szwecja

13

3.6

Australia

10

1.6

Zabójstwa popełnione przy

użyciu broni palnej w 1990 roku

(Sugarmann i Rand, 1994, za: Kenrick i in., 2002)

Teoria społecznego uczenia się

• Zachowania społeczne wynikają z

doświadczeń jednostki dotyczących kar i
nagród

• Istotnym źródłem społecznego uczenia

się jest także obserwacja ważnych innych
(modelowanie)

Według teorii
społecznego uczenia się
naśladujemy te
zachowania społeczne,
za które jesteśmy
nagradzani, a także
uczymy się obserwując
działania ważnych osób
z naszego otoczenia
(np. rodziców).

Perspektywa fenomenologiczna

• Zachowania społeczne są wynikiem

subiektywnej interpretacji wydarzeń
zachodzących w środowisku

Perspektywa społeczno-

poznawcza

• Koncentruje się na procesach zachodzących

podczas interpretacji i zapamiętywania
różnych zachowań społecznych

Metody badań

psychologicznych

•Metody opisowe – procedury służące do

mierzenia i opisywania zachowań, myśli
i odczuć ludzi bez ingerowania w nie

 Studium przypadku
 Badania archiwalne
 Obserwacja naturalna
 Sondaże, badania

kwestionariuszowe

 Testy psychologiczne

Metody badań

psychologicznych

•Metody eksperymentalne –

procedury służące do odkrywania

procesów przyczynowo-skutkowych

poprzez systematyczne manipulowanie

określonymi aspektami sytuacji

 Eksperymenty laboratoryjne
 Eksperymenty naturalne