Technika

„STEP BACK”

czyli wstecznego stopniowania

• Jest metodą opracowania kanału należącą

do

grupy metod wierzchołkowo-

grupy metod wierzchołkowo-

koronowych

koronowych

(wraz z metodą tradycyjną)

• W tej grupie metod opracowywanie

kanału rozpoczyna się od okolicy otworu
fizjologicznego, stosuje się kolejno
narzędzia od najmniejszej do coraz
większej średnicy

• Według autorów metody do opracowywania

kanału stosuje się głównie pilniki ręczne,

maszynowe stosowane są tylko do

opracowania przykoronowej prostej części

kanału,

• Obecnie narzędzia maszynowe stosuje się

także do opracowania przywierzchołkowej

części kanału metodą step back

Wskazania do zastosowania metody

step back:

• Kanały proste
• Kanały zakrzywione

(jeżeli dysponujemy giętkimi narzędziami)

• Szczególnie w kłach, siekaczach dolnych,

przedtrzonowcach, a także w kanałach bliższych
trzonowców dolnych oraz policzkowych zębów
trzonowych górnych

Postępowanie:

• Opracowanie kanału rozpoczyna się od jego

przywierzchołkowej części – to istota

metody,

• Tylko kilkoma pierwszymi narzędziami o

najmniejszych rozmiarach i większej

giętkości opracowuje się kanał na jego pełnej

długości roboczej,

• kolejne, grubsze narzędzia wprowadza się na

mniejszą głębokość

• Podstawowymi narzędziami stosowanymi w

metodzie step back są

pilniki

pilniki (którymi wykonuje

się ruchy góra-dół)

• Dozwolone jest także użycie

poszerzaczy

poszerzaczy jako

pierwszych narzędzi, jeżeli kanał jest prosty, ale
niedrożny (ruchy obrotowe, jakie można nimi
wykonywać ułatwiają pokonanie niedrożności)

• W przypadku kanałów zakrzywionych wskazane

są

pilniki z nietnącymi wierzchołkami

pilniki z nietnącymi wierzchołkami –

zmniejszają ryzyko wprowadzenia narzędzia w
niepożądane miejsca zębiny, zapobiegają
powstawaniu błędów w postępowaniu,

Fazy metody STEP BACK

I FAZA

• dokonanie pomiaru całkowitej długości roboczej kanału

narzędziem o najmniejszym rozmiarze – klinuje się ono

lekko w przywierzchołkowej zębinie

• Cel fazy –

opracowanie okolicy otworu wierzchołkowego

(z tego powodu wszystkie narzędzia stosowane podczas

tej fazy należy wykalibrowac na taką samą długośc i

opracowac nimi całą roboczą długośc kanału

• Pierwszy najcieńszy pilnik K należy dobrac do średnicy

kanału tak, by mógł być wprowadzony bez zbytniego

ucisku; wykonuje się nim ruchy piłowania wokół całego

obwodu kanału (zgodnie z techniką okreżną) do

momentu, aż możliwe będzie wprowadzenie do kanału

na całą długośc roboczą bez trudu kolejnego o rozmiar

większego pilnika,

• Okolicę otworu wierzchołkowego należy poszerzyc do

rozmiaru

30

• Jeżeli kanal jest wąski i zaczynamy opracowywanie od

nr

15

, to należy zastosowac kolejno numery:

20,25 i 30

(ostatnie z zastosowanych na tym etapie narzędzi

określane jest mianem

narzędzia głównego lub

zasadniczego)

• W kanałach szerokich, których opracowywanie

zaczynamy od rozmiaru

30

, opracowywanie otworu

wierzcholkowego także należy poszerzyc co najmniej o

trzy rozmiary, tzn. do numeru

45

• Opracowywanie tymi czterema pilnikami o wzrastającej

grubości, ale takiej samej długości powoduje

wytworzenie w okolicy otworu fizjologicznego

wymaganego

stopnia

II FAZA

• To opracowanie 1/3 przywierzchołkowej części kanału

• Kanały zakrzywione należy opracowac techniką

stopniowania wstecznego na obszarze całej krzywizny

• Stosuje się narzędzia skrócone w stosunku do

długości roboczej – każde kolejno zastosowane

narzędzie o 1 rozmiar grubsze, skraca się o 1 mm

(niektórzy autorzy – Walton i Torabinejad zalecają skracanie

narzędzia o 0,5mm)

• Przed każdą zmianą pilnika należy przepłukac kanał i

dokonac rekapitulacji pilnikiem głównym- jest to niezbędne

w celu usunięcia gromadzących się wiórów zębinowych i

tym samym zapewnienia drożności roboczej długości

kanału,

• Pilniki skraca się do opracowania planowanej długości

kanału

• Wsteczne stopniowanie może być wykonywane nawet do

narzędzia nr

80

III FAZA

• Opracowanie dokomorowej części kanału

– jest to prosta

częśc kanału, nawet w przypadku kanałów zakrzywionych,

dlatego można na tym etapie używac narzędzi zarówno

ręcznych, jak i maszynowych (np. narzędzia typu Gates-

Gilden G-G lub Largo-Pesso L-P)

• W zębach wielokorzeniowych, gdzie kanały nie są zbyt

szerokie rozpoczyna się zazwyczaj od

narzędzia w rozmiarze

1-3 (o średnicy odpowiednio 0,5 0,7 0,9 mm

), w zębach

jednokorzeniowych z szerokimi kanałami stosuje się

rozmiary

4-6 ( srednica 1,1 1,3 1,5 mm)

• Pierwszym narzędziem o najmniejszym spośród dobranych

rozmiarów poszerza się kanał do miejsca, gdzie zakończono

opracowanie narzędziami ręcznymi,

• Kolejne rozmiary G-G wprowadza się na coraz krótszą

głębokośc

Narzędzie typu
Gates-Gilden

Narzędzie typu
Pesso-Largo

• Przy opracowaniu ręcznym dokomorowej części kanału

należy stosowac duże rozmiary narzędzi, tzn.

powyżej

60 ISO

• Polecane są do tego

pilniki Hedstroema

pilniki Hedstroema skutecznie

usuwające zębinę

• Szczyt ostatniego użytego narzędzia musi znajdowac

się w odległości

2-6 mm

od pierwotnej ustalonej

długości roboczej

Zabieg opracowania kanału powinien być

zakończony gruntownym wygładzeniem

powstałych na ścianach stopni za pomocą pilnika

głównego.

Zalety

1) Metoda step back w porównaniu do techniki tradycyjnej

powoduje utratę mniejszej ilości zębiny w okolicy

okołowierzchołkowej, co zmniejsza także

niebezpieczeństwo odłamania wierzkołkowych części ścian

kanału

2) Dane z piśmiennictwa mówią, że metoda zapewnia

dokładne opracowanie okolicy okołowierzchołkowej kanału

3) Umozliwia wytworzenie przed otworem fizjologicznym

pożądanego stopnia w zębinie i stwarza dobre warunki do

wypełnienia kanału metodą kondensacji bocznej gutaperki

4) Jest metodą z wyboru w przypadku kanałów z wąskimi i

delikatnymi wierzchołkami (kły i siekacze żuchwy) oraz w

kanałach średnio zakrzywionych

5) Umozliwia bardziej stozkowate opracowanie kanału (o

większym stopniu zbieżności ścian

Wady

• W porównaniu do metod koronowo-wierzchołkowych

istnieje większe ryzyko przepchnięcia zawartości

kanału poza otwór fizjologiczny i spowodowania

jatrogennego zapalenia tkanek okołowierzchołkowych

(szczególnie w kanałach z szerokimi otworami

wierzchołkowymi)

• Stosując metodę step back należy pamiętac o tym, że

kanał korzeniowy w wielu zębach jest znacznie szerszy w

kierunku policzkowo-językowym niż mezjalno-dystalnym,

z tego powodu zastosowane poszerzenie o dwa do trzech

rozmiarów narzędzi może być niewystarczajace do

osiągnięcia ścian w najszerszej części kanału, co w

efekcie doprowadza do pozostawienia tkanki w okolicy

wierzchołkowej, szczególnie po stronie językowej ścian

kanału korzeniowego

Bibliografia

• Endodoncja wieku rozwojowego i dojrzałego

Maria Barańska-Gachowska

• Endodoncja

Bolesława Arabska-Przedpełska

• Endodoncja kliniczna

Leif Tronstad