Polityka

równościowa w

Unii Europejskiej

Katarzyna Borkowska

Sylwia Jakulewicz

Polityka równościowa

wyrazem

poparcia kwestii równości płci

Przyczyny intensyfikacji polityki

równościowej w Unii Europejskiej:

1.

Włączenie Karty Praw Podstawowych do
ram prawnych Unii

2.

Nacisk prezydencji hiszpańskiej na
kwestię równości płci

3.

Koncepcja i wpływ Gender mainstreaming

4.

Debaty publiczne w obrębie zagadnień
polityki równościowej

Podstawy prawne

Wprawdzie europejska polityka równościowa bazuje

na narzędziu stworzonym w ramach ONZ i
instrumentach pożyczonych niejako od innych
polityk, realizowana jest poprzez właściwe
przepisy europejskiego

prawa pierwotnego

i

wtórnego



Prawo pierwotne: Traktaty Rzymskie:

art.141 TWE włącza prawo podstawowe jakim jest

„zasada jednakowego wynagrodzenia dla
mężczyzn i kobiet za jednakową pracę”

art.13 TWE zakazuje wszelkiej dyskryminacji ze

względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne,
religię lub przekonania, niepełnosprawność, wiek
lub orientację seksualną



Prawo wtórne-to głównie tzw. dyrektywy równościowe,
dotyczące równouprawnienia w dostępie do kształcenia,
pracy, świadczeń, równego wynagrodzenia, poprawy zdrowia
i bezpieczeństwa pracownic w ciąży, ale także takich kwestii,
jak odpowiedzialność pracodawców w przypadku
nieprzestrzegania polityki równościowej w firmach

Instrumenty polityki
równościowej



Komunikacja



Partnerstwo



Otwarta metoda koordynacji państw
członkowskich jako jej element



Dialog społeczny



Solidarność między państwami członkowskimi



Fundusze europejskie, w szczególności Europejski
Fundusz Społeczny



Gender mainstreaming

Gender mainstreaming



Dokument końcowy

Konferencji Pekińskiej

z 4-6 IX

1995r



wskazuje na 12 kluczowych obszarów walki z
dyskryminacją kobiet



Określa działania, które w ciągu najbliższych lat
winny podjąć rządy, instytucje międzynarodowe,
organizacje pozarządowe, sektor prywatny

Cele strategiczne
pekińskiej platformy
działania

1)

Kobiety a ubóstwo



zapewnić kobietom równe prawa i dostęp do zasobów
ekonomicznych



umożliwić dostęp do oszczędności oraz mechanizmów
i instytucji kredytowych

2)

Edukacja kobiet



Zlikwidować analfabetyzm



Zapewnić równy dostęp do oświaty

3)

Kobiety i zdrowie



zapewnić kobietom w ciągu całego ich życia większy
dostęp do właściwej, przystępnej finansowo i wysokiej
jakości ochrony zdrowia

4)

Przemoc wobec kobiet



zmniejszyć częstotliwość naruszania praw człowieka
w sytuacjach konfliktowych, zapewnić ochronę, pomoc
i szkolenie dla kobiet - uchodźców i innych kobiet
przesiedlonych

5)

Kobiety i gospodarka



ułatwić kobietom równy dostęp do zasobów, zatrudnienia,
rynków i handlu, eliminować segregację i wszelkie formy
dyskryminacji w zatrudnieniu

6)

Kobiety u władzy i biorące udział w procesach decyzyjnych



zwiększyć zdolność kobiet do uczestnictwa
w podejmowaniu decyzji i rządzeniu

7)

Mechanizmy instytucjonalne na rzecz podnoszenia statusu

kobiet



włączyć perspektywę kulturowej tożsamości płci (gender

perspective) do ustawodawstwa, polityk publicznych,

programów i projektów.

8)

Prawa kobiet jako prawa człowieka



Promować i ochraniać prawa kobiet jako prawa człowieka

poprzez pełne wprowadzenie w życie wszystkich

międzynarodowych instrumentów ochrony praw człowieka,

zwłaszcza Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form
dyskryminacji kobiet

.

9)

Kobiety i media



zwiększyć udział kobiet w procesach decyzyjnych w mediach i

dostęp kobiet do mediów oraz nowych technologii

komunikacyjnych.

10)

Kobiety i środowisko



wzmocnić lub ustanowić mechanizmy na szczeblu
narodowym, regionalnym i międzynarodowym dla oceny
wpływu polityk rozwojowych i środowiskowych na kobiety.

11)

Dziewczęta



promować udział kobiet w życiu społecznym,
ekonomicznym i politycznym oraz świadmość młodych
kobiet w tym zakresie

12)

Kobiety a konflikt zbrojny



popierać formy rozwiązywania konfliktów bez użycia
przemocy oraz zmniejszyć częstotliwość naruszania praw
człowieka w sytuacjach konfliktowych

Warunki efektywnej polityki
równości w danym państwie wg
Joni Lovenduski

1)

Kultura polityczna otwarta na kwestie równości

2)

Skuteczne działanie reprezentacji kobiet,
zorganizowanych na różnych szczeblach systemu

3)

Rozwój polityk, w ramach których kwestie równościowe
pojawiają się często i w różnych aspektach

European Union Gender Equality
Index

(Indeks równości płci)

To zbiór wskaźników, dzięki którym można ustalić stan

realizacji polityki równościowej w danym systemie – jej
silnych i słabych stron, a także w procesie ewaluacji tej
polityki formułować wnioski w zakresie jej usprawnienia.

SPRAWOZDANIE KOMISJI EUROPEJSKIEJ

"RÓWNOŚĆ KOBIET I MĘŻCZYZN - ROK
2010"



– kobiety stanowią ponad 2/3 spośród 63 milionów

osób nieaktywnych zawodowo w wieku od 25 do 64 lat

w krajach UE



– na skutek obecnego kryzysu gospodarczego wielu

obywateli UE – zarówno kobiet, jak i mężczyzn –

straciło pracę, jednak ryzyko, że nie znajdą nowego

zatrudnienia jest wyższe wśród kobiet



– utrzymuje się niekorzystna różnica w

wynagrodzeniach między kobietami a mężczyznami:

średnio 17,6 % w 2007 r.



– wśród kobiet jest wyższy wskaźnik zagrożenia

ubóstwem niż wśród mężczyzn (17% do 15%, a wśród

osób starszych nawet więcej: 22% do 17%)



– wśród kobiet jest wyższy wskaźnik zagrożenia

ubóstwem niż wśród mężczyzn (17% do 15%, a wśród

osób starszych nawet więcej: 22% do 17%)



– w niepełnym wymiarze czasu pracy pracowało w

2008 r. 31,1 % kobiet w porównaniu z 7,9% mężczyzn

(kobiety są obarczone opieką nad dziećmi i innymi

osobami wymagającymi opieki)



– mimo większej liczby absolwentów szkół wyższych

wśród kobiet, nadal przeważają one w tradycyjnie

„kobiecych” i często gorzej wynagradzanych sektorach

(usługi zdrowotne i usługi w zakresie opieki, edukacja

itp.), zajmując mniej odpowiedzialnych stanowisk we

wszystkich sferach społecznych.

Sytuacja w Polsce