Mózgowe Porażenie
Mózgowe Porażenie
Dziecięce
Dziecięce
Rehabilitacja
Rehabilitacja
Rozwój czynności ruchowych u
Rozwój czynności ruchowych u
dziecka
dziecka
w pierwszych dwóch latach życia
w pierwszych dwóch latach życia
Rehabilitacja dziecka z
Rehabilitacja dziecka z
postacią spastyczną MPD
postacią spastyczną MPD
Usprawnianie należy rozpocząć od
Usprawnianie należy rozpocząć od
układania dziecka kilkakrotnie w ciągu
układania dziecka kilkakrotnie w ciągu
dnia w pozycji poziomej, na przemian
dnia w pozycji poziomej, na przemian
na plecach, na brzuszku i na bokach,
na plecach, na brzuszku i na bokach,
poza tym zaleca się stosowanie ruchów
poza tym zaleca się stosowanie ruchów
biernych w wolnym rytmie
biernych w wolnym rytmie
W przerwach między ćwiczeniami
W przerwach między ćwiczeniami
należy zapewnić dziecku prawidłowe
należy zapewnić dziecku prawidłowe
ułożenie kończyn stosując
ułożenie kończyn stosując
podwieszenia, szyny, woreczki z
podwieszenia, szyny, woreczki z
piaskiem itd.
piaskiem itd.
W miarę poprawy należy włączyć
W miarę poprawy należy włączyć
ćwiczenia wspomagane i czynne,
ćwiczenia wspomagane i czynne,
przechodząc jednocześnie z pozycji
przechodząc jednocześnie z pozycji
leżącej do siedzącej i ucząc dziecko
leżącej do siedzącej i ucząc dziecko
utrzymywania równowagi i kontroli
utrzymywania równowagi i kontroli
ruchów głową. Równolegle można
ruchów głową. Równolegle można
wprowadzać elementy zabawowe i
wprowadzać elementy zabawowe i
samoobsługi, stosownie do
samoobsługi, stosownie do
możliwości ruchowych dziecka
możliwości ruchowych dziecka
Końcowym etapem rozwoju czynności
Końcowym etapem rozwoju czynności
lokomocyjnych jest opanowanie przez
lokomocyjnych jest opanowanie przez
dziecko samodzielnego stania i
dziecko samodzielnego stania i
chodzenia. Nauka chodu może być
chodzenia. Nauka chodu może być
bardzo trudna dlatego często stosuje
bardzo trudna dlatego często stosuje
się pomoce w postaci stojaków,
się pomoce w postaci stojaków,
balkoników a nawet specjalnego
balkoników a nawet specjalnego
zaopatrzenia ortopedycznego
zaopatrzenia ortopedycznego
Rehabilitacja dziecka z
Rehabilitacja dziecka z
postacią atetotyczną
postacią atetotyczną
MPD
MPD
Głównym celem w rehabilitacji tych dzieci
Głównym celem w rehabilitacji tych dzieci
jest opanowanie ruchów nie
jest opanowanie ruchów nie
kontrolowanych i zmniejszenie sztywności
kontrolowanych i zmniejszenie sztywności
mięśni. Ćwiczenia rozluźniające należy
mięśni. Ćwiczenia rozluźniające należy
łączyć początkowo z z ruchami biernymi ,
łączyć początkowo z z ruchami biernymi ,
następnie w miarę poprawy z czynnymi,
następnie w miarę poprawy z czynnymi,
obejmując ich zasięgiem najpierw części
obejmując ich zasięgiem najpierw części
kończyn mniej dotknięte ruchami
kończyn mniej dotknięte ruchami
atetotycznymi, później części bardziej
atetotycznymi, później części bardziej
zaatakowane chorobą
zaatakowane chorobą
Po opanowaniu ruchów prostych
Po opanowaniu ruchów prostych
przechodzi się do czynności bardziej
przechodzi się do czynności bardziej
złożonych np. ruchy artykulacyjne,
złożonych np. ruchy artykulacyjne,
połykowe, zapobieganie
połykowe, zapobieganie
zachłystywaniu się, ruchy
zachłystywaniu się, ruchy
manipulacyjne. Skuteczność ćwiczeń
manipulacyjne. Skuteczność ćwiczeń
można zwiększyć stosując zabiegi
można zwiększyć stosując zabiegi
cieplne i łagodny masaż. Duży nacisk
cieplne i łagodny masaż. Duży nacisk
należy położyć również na naukę
należy położyć również na naukę
czynności życia codziennego,
czynności życia codziennego,
wykorzystując do tego celu różnego
wykorzystując do tego celu różnego
rodzaju urządzenia pomocnicze
rodzaju urządzenia pomocnicze
Rehabilitacja dziecka z
Rehabilitacja dziecka z
postacią ataktyczną MPD
postacią ataktyczną MPD
Usprawnianie w rym rodzaju MPD opiera się
Usprawnianie w rym rodzaju MPD opiera się
głównie na ćwiczeniach koordynacyjnych w
głównie na ćwiczeniach koordynacyjnych w
zakresie ruchów od jedno- i dwustawowych
zakresie ruchów od jedno- i dwustawowych
do wielostawowych oraz na ćwiczeniach
do wielostawowych oraz na ćwiczeniach
naprzemiennych – symetrycznych i
naprzemiennych – symetrycznych i
asymetrycznych. Ćwiczenia koordynacyjne
asymetrycznych. Ćwiczenia koordynacyjne
należy wspomagać muzyką gdyż korzystnie
należy wspomagać muzyką gdyż korzystnie
wpływa na płynność i dokładność ruchów
wpływa na płynność i dokładność ruchów
zwłaszcza w przypadkach z atetozą i ataksją
zwłaszcza w przypadkach z atetozą i ataksją
Ważną rolę w usprawnianiu odgrywają
Ważną rolę w usprawnianiu odgrywają
również zabiegi fizykalne np. ciepłe
również zabiegi fizykalne np. ciepłe
kąpiele, masaż, okłady parafinowe,
kąpiele, masaż, okłady parafinowe,
ćwiczenia w basenie, elektrostymulacja
ćwiczenia w basenie, elektrostymulacja
antagonistów w stosunku do mięsni
antagonistów w stosunku do mięsni
spastycznych, masaż wibracyjny oraz
spastycznych, masaż wibracyjny oraz
gry ruchowe, jazda na rowerze, a w
gry ruchowe, jazda na rowerze, a w
miarę poprawy – terapia zajęciowa
miarę poprawy – terapia zajęciowa
U starszych dzieci ważne jest aby
U starszych dzieci ważne jest aby
zwrócić uwagę na wygląd
zwrócić uwagę na wygląd
zewnętrzny, zapobiegać wadom
zewnętrzny, zapobiegać wadom
postawy i zniekształceniom, uczyć
postawy i zniekształceniom, uczyć
nawyków higienicznych.
nawyków higienicznych.
Równolegle z usprawnianiem
Równolegle z usprawnianiem
ruchowym należy poświęcić dużo
ruchowym należy poświęcić dużo
uwagi nauce mowy i rozwojowi
uwagi nauce mowy i rozwojowi
umysłowemu dziecka w ścisłej
umysłowemu dziecka w ścisłej
współpracy z logopedą i pedagogiem
współpracy z logopedą i pedagogiem
Postawy dziecka z wczesnym
Postawy dziecka z wczesnym
porażeniem
porażeniem
mózgowym
mózgowym
Kształtowanie
Kształtowanie
osobowości dziecka z
osobowości dziecka z
MPD
MPD
Bardzo duże znaczenie w kształtowaniu
Bardzo duże znaczenie w kształtowaniu
osobowości dziecka z MPD odgrywają
osobowości dziecka z MPD odgrywają
stosunki emocjonalne między tymże
stosunki emocjonalne między tymże
dzieckiem a zespołem terapeutyczno –
dzieckiem a zespołem terapeutyczno –
wychowawczym i rodzicami. Powstawanie
wychowawczym i rodzicami. Powstawanie
emocjonalnej więzi między dzieckiem a
emocjonalnej więzi między dzieckiem a
środowiskiem opiekuńczym znacznie
środowiskiem opiekuńczym znacznie
ułatwia wytworzenie nawyków,
ułatwia wytworzenie nawyków,
przyzwyczajeń i form zachowania
przyzwyczajeń i form zachowania
perspektywicznie korzystnych dla dziecka i
perspektywicznie korzystnych dla dziecka i
użytecznych społecznie.
użytecznych społecznie.
W szpitalu czy ośrodku rehabilitacyjnym
W szpitalu czy ośrodku rehabilitacyjnym
zespół rehabilitacyjny powinien składać
zespół rehabilitacyjny powinien składać
się z lekarza, pedagoga i fizjoterapeuty
się z lekarza, pedagoga i fizjoterapeuty
stanowiących odpowiednik rodziny i
stanowiących odpowiednik rodziny i
wypełniać wszystkie zadania leczniczo
wypełniać wszystkie zadania leczniczo
– wychowawcze pod kątem żywotnych
– wychowawcze pod kątem żywotnych
potrzeb dzieci i ich aktualnych
potrzeb dzieci i ich aktualnych
możliwości.
możliwości.
Wszelkie pomieszczenia, w których
Wszelkie pomieszczenia, w których
dziecko leczy się, uczy, bawi i
dziecko leczy się, uczy, bawi i
wychowuje powinny być łatwo
wychowuje powinny być łatwo
dostępne, niezależnie od stopnia i
dostępne, niezależnie od stopnia i
rodzaju dysfunkcji ruchowej dziecka i
rodzaju dysfunkcji ruchowej dziecka i
zapewniać mu możliwość wykonania
zapewniać mu możliwość wykonania
wszelkich zaplanowanych czynności.
wszelkich zaplanowanych czynności.
Wskazane jest aby nawet miejsca
Wskazane jest aby nawet miejsca
zabawy wyposażone były w taki
zabawy wyposażone były w taki
sposób aby dziecko usprawniając się
sposób aby dziecko usprawniając się
ruchowo, poznawało równocześnie
ruchowo, poznawało równocześnie
czynności życia codziennego.
czynności życia codziennego.
Specjalne metody
Specjalne metody
terapeutyczne
terapeutyczne
w MPD
w MPD
Schematyczne przedstawienie rejonu
Schematyczne przedstawienie rejonu
oddziaływania metod
oddziaływania metod
neurofizjologicznych
neurofizjologicznych
Metoda Glenna Domana
Metoda Glenna Domana
U podstaw tej metody leży założenie, że
U podstaw tej metody leży założenie, że
podczas rozwoju zdrowego dziecka
podczas rozwoju zdrowego dziecka
pojawia się 6 najważniejszych
pojawia się 6 najważniejszych
obszarów służących do pełnego
obszarów służących do pełnego
funkcjonowania istoty ludzkiej. Są nimi
funkcjonowania istoty ludzkiej. Są nimi
wzrok, słuch, dotyk, ruch, mowa oraz
wzrok, słuch, dotyk, ruch, mowa oraz
sprawność rąk.
sprawność rąk.
Celem rehabilitacji tą metodą jest
Celem rehabilitacji tą metodą jest
doprowadzenie do tego, aby u dziecka
doprowadzenie do tego, aby u dziecka
z MPD nieuszkodzona część mózgu
z MPD nieuszkodzona część mózgu
przejęła funkcje jego uszkodzonej
przejęła funkcje jego uszkodzonej
części.
części.
(obok „pętla cybernetyczna” wg.
(obok „pętla cybernetyczna” wg.
Domana)
Domana)
Sposób oceny poszczególnych funkcji
Sposób oceny poszczególnych funkcji
motorycznych i sensorycznych wg.
motorycznych i sensorycznych wg.
Domana
Domana
Metoda Domana wyróżnia cztery bloki
Metoda Domana wyróżnia cztery bloki
rozwojowe, w ramach których prowadzi się
rozwojowe, w ramach których prowadzi się
usprawnianie:
usprawnianie:
Blok rozwoju fizjologicznego, w zakresie
Blok rozwoju fizjologicznego, w zakresie
którego zaleca się bogatą w substancje
którego zaleca się bogatą w substancje
odżywcze, z dużą ilością witamin, dietę
odżywcze, z dużą ilością witamin, dietę
Blok rozwoju intelektualnego zmierzający
Blok rozwoju intelektualnego zmierzający
do ciągłego doskonalenia intelektualnego
do ciągłego doskonalenia intelektualnego
Blok rozwoju społecznego przygotowujący
Blok rozwoju społecznego przygotowujący
do życia w społeczeństwie poprzez
do życia w społeczeństwie poprzez
zapoznanie z normami współżycia
zapoznanie z normami współżycia
społecznego i troskę o rozwój emocjonalny
społecznego i troskę o rozwój emocjonalny
Blok rozwoju fizycznego zakładający
Blok rozwoju fizycznego zakładający
osiąganie doskonałości fizycznej za pomocą
osiąganie doskonałości fizycznej za pomocą
pełzania, raczkowania, poprawnego
pełzania, raczkowania, poprawnego
chodzenia, ćwiczeń gimnastycznych
chodzenia, ćwiczeń gimnastycznych
Wzorzec pełzania wg. Domana
Wzorzec pełzania wg. Domana
Przybory i przyrządy wspomagające
Przybory i przyrządy wspomagające
opanowanie funkcji lokomocyjnych
opanowanie funkcji lokomocyjnych
w metodzie Domana
w metodzie Domana
Metoda SI (sensory
Metoda SI (sensory
integration)
integration)
Metoda ta polega na integracji czynności
Metoda ta polega na integracji czynności
zmysłów z właściwą reakcją ruchową. Jest
zmysłów z właściwą reakcją ruchową. Jest
to możliwe dzięki procesom dokonującym
to możliwe dzięki procesom dokonującym
się w mózgu człowieka, polegającym na
się w mózgu człowieka, polegającym na
odbieraniu, rozpoznawaniu,
odbieraniu, rozpoznawaniu,
przetwarzaniu, odpowiednim
przetwarzaniu, odpowiednim
interpretowaniu już posiadanych
interpretowaniu już posiadanych
informacji pochodzących ze zmysłów a
informacji pochodzących ze zmysłów a
następnie odpowiadaniu właściwą
następnie odpowiadaniu właściwą
reakcją ruchową.
reakcją ruchową.
Rehabilitacja, w zależności od potrzeb,
Rehabilitacja, w zależności od potrzeb,
obejmuje stymulację poszczególnych zmysłów
obejmuje stymulację poszczególnych zmysłów
np. motoryki dużej i małej, percepcji,
np. motoryki dużej i małej, percepcji,
koordynacji wzrokowo-ruchowej itp. Głównymi
koordynacji wzrokowo-ruchowej itp. Głównymi
jej kierunkami są procesy hamowania,
jej kierunkami są procesy hamowania,
eliminowania lub ograniczania drogą
eliminowania lub ograniczania drogą
stymulacji negatywnych bodźców
stymulacji negatywnych bodźców
występujących przy nadwrażliwości zmysłów
występujących przy nadwrażliwości zmysłów
np. nadpobudliwości ruchowej, trudnościach w
np. nadpobudliwości ruchowej, trudnościach w
koncentracji uwagi, oraz dostarczaniu bardzo
koncentracji uwagi, oraz dostarczaniu bardzo
silnych, różnorodnych bodźców przy
silnych, różnorodnych bodźców przy
niedostatecznej wrażliwości układu zmysłów
niedostatecznej wrażliwości układu zmysłów
np. zaburzeniach ruchowych, percepcji i
np. zaburzeniach ruchowych, percepcji i
koordynacji.
koordynacji.
Metoda Bobathów
Metoda Bobathów
Charakterystyczne dla tej
Charakterystyczne dla tej
metody jest stosowanie
metody jest stosowanie
dużej ilości odruchów,
dużej ilości odruchów,
specyficznej formy
specyficznej formy
ułatwiania ruchów oraz
ułatwiania ruchów oraz
prawidłowego następstwa
prawidłowego następstwa
rozwojowego prowadzonych
rozwojowego prowadzonych
ćwiczeń. Usprawnianie ma
ćwiczeń. Usprawnianie ma
na celu rozwijanie odruchów
na celu rozwijanie odruchów
fizjologicznych na danym
fizjologicznych na danym
etapie rozwoju a
etapie rozwoju a
hamowanie odruchów
hamowanie odruchów
patologicznie przetrwałych
patologicznie przetrwałych
Hamowanie patologicznych odruchów i
Hamowanie patologicznych odruchów i
prawidłowy rozkład napięcia mięśniowego
prawidłowy rozkład napięcia mięśniowego
osiąga się przez odpowiednie ułożenie
osiąga się przez odpowiednie ułożenie
dziecka w przestrzeni i odpowiednie
dziecka w przestrzeni i odpowiednie
ułożenie punktów kluczowych, czyli głowy,
ułożenie punktów kluczowych, czyli głowy,
szyi, obręczy barkowej i biodrowej.
szyi, obręczy barkowej i biodrowej.
Ułatwianie oparte jest na poruszaniu
Ułatwianie oparte jest na poruszaniu
okolicami ciała dziecka, co wywołuje ruchy
okolicami ciała dziecka, co wywołuje ruchy
kończyn i umożliwia przejście dziecka z
kończyn i umożliwia przejście dziecka z
jednej pozycji do drugiej. Wpływa to na
jednej pozycji do drugiej. Wpływa to na
wykształcenie prawidłowych odruchów
wykształcenie prawidłowych odruchów
postawy i uczy samodzielnego ich
postawy i uczy samodzielnego ich
osiągania, kontrolowania i
osiągania, kontrolowania i
wykorzystywania.
wykorzystywania.
Zmieniając strefy sterowania uzyskuje
Zmieniając strefy sterowania uzyskuje
się czynne ruchy w coraz innych
się czynne ruchy w coraz innych
częściach ciała, zależnie od
częściach ciała, zależnie od
potrzeby. Ćwiczeniom powinno
potrzeby. Ćwiczeniom powinno
towarzyszyć słowne określanie
towarzyszyć słowne określanie
wykonywanych czynności, będące
wykonywanych czynności, będące
poglądową nauką mowy.
poglądową nauką mowy.
Usprawnianie powinien prowadzić
Usprawnianie powinien prowadzić
terapeuta razem z rodzicami dziecka
terapeuta razem z rodzicami dziecka
już przed 6 miesiącem jego życia.
już przed 6 miesiącem jego życia.
Graficzne przedstawienie
Graficzne przedstawienie
mechanizmu odruchu postawy wg.
mechanizmu odruchu postawy wg.
Bobath
Bobath
Wybrane ważniejsze umiejętności i
Wybrane ważniejsze umiejętności i
należny czas ich opanowania wg.
należny czas ich opanowania wg.
Bobath
Bobath
Metoda Vojty
Metoda Vojty
Terapia Vojty oparta jest na fazach
Terapia Vojty oparta jest na fazach
rozwoju lokomocji i torowaniu drogi
rozwoju lokomocji i torowaniu drogi
neurologicznej. Za pomocą stosowania
neurologicznej. Za pomocą stosowania
całościowych zachowań lub wzorów
całościowych zachowań lub wzorów
wykonywania ruchów przeciw oporowi
wykonywania ruchów przeciw oporowi
w centralnej osi ciała (głowa, tułów,
w centralnej osi ciała (głowa, tułów,
biodra i barki) uzyskuje się u dzieci
biodra i barki) uzyskuje się u dzieci
spastycznych powrót koordynacji
spastycznych powrót koordynacji
mięśni i tzw. „ciszę motoryczną”.
mięśni i tzw. „ciszę motoryczną”.
Podstawowymi odruchami
Podstawowymi odruchami
wykorzystywanymi w terapii metodą Vojty
wykorzystywanymi w terapii metodą Vojty
jest odruch pełzania naprzemiennego i
jest odruch pełzania naprzemiennego i
odruch obrotu wokół własnego ciała .
odruch obrotu wokół własnego ciała .
Wyzwalanie odruchu pełzania i obrotu
Wyzwalanie odruchu pełzania i obrotu
według prawidłowego wzorca uzyskuje się
według prawidłowego wzorca uzyskuje się
za pomocą:
za pomocą:
Pozycji ułożeniowej czyli pozycji
Pozycji ułożeniowej czyli pozycji
wyjściowej, która wprowadza w stan
wyjściowej, która wprowadza w stan
aktywacji i niestabilnego ułożenia
aktywacji i niestabilnego ułożenia
Punktów stymulacji, które mają
Punktów stymulacji, które mają
charakter proprioceptywny .
charakter proprioceptywny .
Znajdują się na mięśniach i
Znajdują się na mięśniach i
okolicach okołokostnych. Stosuje się
okolicach okołokostnych. Stosuje się
tu zasadę sumacji przestrzennej
tu zasadę sumacji przestrzennej
punktów.
punktów.
Oporowaniu pozycji wyjściowej, czyli
Oporowaniu pozycji wyjściowej, czyli
stawianiu oporu przeciw
stawianiu oporu przeciw
prowokowanemu ruchowi dziecka.
prowokowanemu ruchowi dziecka.
Występuje tu sumacja czasowa
Występuje tu sumacja czasowa
stymulacji, która trwa od 1 do 5
stymulacji, która trwa od 1 do 5
minut.
minut.
O skuteczności połączenia tych
O skuteczności połączenia tych
trzech elementów terapii decyduje
trzech elementów terapii decyduje
rozwój funkcjonalny mózgu
rozwój funkcjonalny mózgu
dziecka, jego stan psychiczny i
dziecka, jego stan psychiczny i
motywacja do ruchu.
motywacja do ruchu.
Pozycje wyjściowe do pełzania i
Pozycje wyjściowe do pełzania i
poszczególnych faz przetaczania
poszczególnych faz przetaczania
wg.Vojty
wg.Vojty
Metoda Peto
Metoda Peto
Metodą tą usprawniane są dzieci w wieku
Metodą tą usprawniane są dzieci w wieku
przedszkolnym i szkolnym. Przyjmowane
przedszkolnym i szkolnym. Przyjmowane
są na okres 2-3 lat do specjalistycznych
są na okres 2-3 lat do specjalistycznych
ośrodków wyposażonych w meble o
ośrodków wyposażonych w meble o
budowie szczebelkowej prowokujących
budowie szczebelkowej prowokujących
dzieci do chwytu i ułatwiających
dzieci do chwytu i ułatwiających
samodzielność w utrzymywaniu pozycji.
samodzielność w utrzymywaniu pozycji.
Ilość sprzętów jest ograniczona aby
Ilość sprzętów jest ograniczona aby
ułatwić dzieciom koncentrację na
ułatwić dzieciom koncentrację na
wybranych celach.
wybranych celach.
Metoda Peto
Metoda Peto
Celem pobytu dziecka w ośrodku jest
Celem pobytu dziecka w ośrodku jest
takie usamodzielnienie dziecka w
takie usamodzielnienie dziecka w
podstawowych czynnościach, aby po
podstawowych czynnościach, aby po
zakończeniu usprawniania mogło iść do
zakończeniu usprawniania mogło iść do
normalnej szkoły. Zajęcia obejmują
normalnej szkoły. Zajęcia obejmują
ćwiczenia ruchowe, naukę mowy,
ćwiczenia ruchowe, naukę mowy,
zajęcia szkolne i samoobsługę. Metoda
zajęcia szkolne i samoobsługę. Metoda
ta rozwija wolę i umiejętność
ta rozwija wolę i umiejętność
samokontroli. Dzieci znają
samokontroli. Dzieci znają
indywidualne cele, które są jednakowe
indywidualne cele, które są jednakowe
dla całej grupy i bardzo silnie dążą do
dla całej grupy i bardzo silnie dążą do
ich osiągnięcia.
ich osiągnięcia.
W metodzie Peto ważny jest stały
W metodzie Peto ważny jest stały
rozkład dnia, w ciągu którego dużo
rozkład dnia, w ciągu którego dużo
czasu przeznacza się na jedzenie,
czasu przeznacza się na jedzenie,
mycie i toaletę. Ćwiczenia ruchowe
mycie i toaletę. Ćwiczenia ruchowe
nazywane są rytmiczną stabilizacją.
nazywane są rytmiczną stabilizacją.
Dzieci wykonując każdy ruch mówią
Dzieci wykonując każdy ruch mówią
chórem, opisują słowami jego
chórem, opisują słowami jego
wykonanie i liczą powoli do pięciu
wykonanie i liczą powoli do pięciu
utrzymując daną pozycję. W trakcie
utrzymując daną pozycję. W trakcie
wszystkich ćwiczeń wprowadzany jest
wszystkich ćwiczeń wprowadzany jest
chwyt i podpór a w końcu chodzenie
chwyt i podpór a w końcu chodzenie
za krzesłem, wstawanie przy ławach i
za krzesłem, wstawanie przy ławach i
krzesłach, samoobsługa i pisanie.
krzesłach, samoobsługa i pisanie.
Sprzęt stosowany w metodzie Peto
Sprzęt stosowany w metodzie Peto
Metoda Faya
Metoda Faya
Metoda ta hipotetycznie zakłada, że
Metoda ta hipotetycznie zakłada, że
rozwój
rozwój
ruchowy dziecka przebiega etapami:
ruchowy dziecka przebiega etapami:
Najniższym stopniem tego rozwoju
Najniższym stopniem tego rozwoju
jest pełzanie homologiczne (jak u
jest pełzanie homologiczne (jak u
żaby). Podczas tego etapu kończyny
żaby). Podczas tego etapu kończyny
dziecka poruszają się jednocześnie.
dziecka poruszają się jednocześnie.
Drugi etap stanowi
Drugi etap stanowi
homolateralne pełzanie (jak u
homolateralne pełzanie (jak u
salamandry). Wtedy kończyna
salamandry). Wtedy kończyna
górna i dolna poruszają się
górna i dolna poruszają się
jednocześnie po tej samej
jednocześnie po tej samej
stronie ciała
stronie ciała
Ostatnim etapem rozwoju
Ostatnim etapem rozwoju
ruchowego jest pełzanie
ruchowego jest pełzanie
heterolateralne tj. naprzemienne
heterolateralne tj. naprzemienne
Ćwiczenia w tej metodzie są
Ćwiczenia w tej metodzie są
trudne i wymagają wielokrotnego
trudne i wymagają wielokrotnego
powtarzania w ciągu dnia.
powtarzania w ciągu dnia.
Metoda Weroniki
Metoda Weroniki
Sherborne
Sherborne
Celem metody jest wspomaganie
Celem metody jest wspomaganie
prawidłowego rozwoju dziecka i
prawidłowego rozwoju dziecka i
korekcja jego zaburzeń. Stąd ważne
korekcja jego zaburzeń. Stąd ważne
miejsce w metodzie zajmuje
miejsce w metodzie zajmuje
wielozmysłowa stymulacja
wielozmysłowa stymulacja
psychomotoryczna i społeczna,
psychomotoryczna i społeczna,
oparta o ruch, jako czynnik
oparta o ruch, jako czynnik
wspomagania.
wspomagania.
Cechą charakterystyczną metody jest
Cechą charakterystyczną metody jest
rozwijanie przez ruch : świadomości
rozwijanie przez ruch : świadomości
własnego ciała i usprawniania
własnego ciała i usprawniania
ruchowego, świadomości przestrzeni i
ruchowego, świadomości przestrzeni i
działania w niej oraz dzielenia jej z
działania w niej oraz dzielenia jej z
innymi ludźmi oraz nawiązywania
innymi ludźmi oraz nawiązywania
kontaktu z nimi.
kontaktu z nimi.
Zajęcia odbywają się indywidualnie lub
Zajęcia odbywają się indywidualnie lub
grupowo i trwają ok. 30 min.
grupowo i trwają ok. 30 min.
Partnerami dziecka często są rodzice,
Partnerami dziecka często są rodzice,
co wpływa na rozwój umiejętności
co wpływa na rozwój umiejętności
odczuwania bliskości fizycznej i
odczuwania bliskości fizycznej i
emocjonalnej.
emocjonalnej.
W metodzie Weroniki Sherborne wyróżnia
W metodzie Weroniki Sherborne wyróżnia
się cztery grupy ćwiczeń :
się cztery grupy ćwiczeń :
Ćwiczenia prowadzące do poznania
Ćwiczenia prowadzące do poznania
własnego ciała
własnego ciała
Ćwiczenia pozwalające zdobyć pewność
Ćwiczenia pozwalające zdobyć pewność
siebie
siebie
Ćwiczenia ułatwiające nawiązanie
Ćwiczenia ułatwiające nawiązanie
kontaktu i współpracy z partnerami
kontaktu i współpracy z partnerami
grupy
grupy
Ćwiczenia twórcze
Ćwiczenia twórcze
Kwestionariusz
Kwestionariusz
obserwacji
obserwacji
wykorzystywany
wykorzystywany
przez Sherborne
przez Sherborne
Przykładowe ćwiczenia stosowane
Przykładowe ćwiczenia stosowane
w metodzie Sherborne
w metodzie Sherborne
Metoda Margaret
Metoda Margaret
Rood
Rood
Cechą charakterystyczną tej metody jest
Cechą charakterystyczną tej metody jest
szerokie wykorzystanie stymulacji
szerokie wykorzystanie stymulacji
obwodowej dla ułatwienia odpowiedzi ze
obwodowej dla ułatwienia odpowiedzi ze
strony organizmu. Ma to na celu wykonanie
strony organizmu. Ma to na celu wykonanie
–
–
czasem powtórne – sekwencji
czasem powtórne – sekwencji
rozwojowej przebiegającej następujących
rozwojowej przebiegającej następujących
etapach:
etapach:
Mobilności (unerwienia naprzemiennego)
Mobilności (unerwienia naprzemiennego)
- stadium zawierające wzorce: zgięciowy,
- stadium zawierające wzorce: zgięciowy,
przejścia do leżenia przodem i wyprostny
przejścia do leżenia przodem i wyprostny
Stabilności (współskurczu
Stabilności (współskurczu
antagonistycznych grup mięśniowych)
antagonistycznych grup mięśniowych)
Mobilności nałożonej na stabilność –
Mobilności nałożonej na stabilność –
utrzymywanie równowagi ciała podczas
utrzymywanie równowagi ciała podczas
przemieszczania w przestrzeni
przemieszczania w przestrzeni
Sprawności, wprawy – umożliwia
Sprawności, wprawy – umożliwia
wykonywanie ruchów rotacyjnych
wykonywanie ruchów rotacyjnych
Celem terapii jest odtworzenie
Celem terapii jest odtworzenie
zaburzonej
zaburzonej
sekwencji rozwojowej i poprzez
sekwencji rozwojowej i poprzez
właściwe
właściwe
stymulowanie aktywizacja układu
stymulowanie aktywizacja układu
nerwowego.
nerwowego.
Sposoby zwiększania aktywności OUN :
Sposoby zwiększania aktywności OUN :
Kilkusekundowe pocieranie lodem
Kilkusekundowe pocieranie lodem
Wibracje
Wibracje
„
„
Szczotkowania”
Szczotkowania”
Szybkie rozciąganie mięśni
Szybkie rozciąganie mięśni
Docisk powierzchni stawowych
Docisk powierzchni stawowych
Dotyk tułowia w linii środkowej oraz
Dotyk tułowia w linii środkowej oraz
ust dla aktywizacji mięśni kończyn
ust dla aktywizacji mięśni kończyn
górnych
górnych
Szybki masaż w okolicy pępka dla
Szybki masaż w okolicy pępka dla
uaktywnienia mięśni kończyn dolnych
uaktywnienia mięśni kończyn dolnych
Sposoby wyhamowywania nadmiernej
Sposoby wyhamowywania nadmiernej
odpowiedzi ruchowej:
odpowiedzi ruchowej:
Zastosowanie ciepła
Zastosowanie ciepła
Powolne kołysanie, poruszanie ciała
Powolne kołysanie, poruszanie ciała
pacjenta
pacjenta
Rytmiczne głaskanie
Rytmiczne głaskanie
Powolne rozciąganie mięśni
Powolne rozciąganie mięśni
Stymulacja okołookostnowa
Stymulacja okołookostnowa
Hipoterapia
Hipoterapia
Hipoterapia stanowi proces
Hipoterapia stanowi proces
usprawniania
usprawniania
psychoruchowego dzieci, młodzieży i
psychoruchowego dzieci, młodzieży i
dorosłych z różnymi schorzeniami i
dorosłych z różnymi schorzeniami i
zaburzeniami rozwojowymi
zaburzeniami rozwojowymi
Zajęcia z hipoterapii dzielą się na
Zajęcia z hipoterapii dzielą się na
etap wstępny, którego celem jest
etap wstępny, którego celem jest
oswojenie dziecka z koniem oraz
oswojenie dziecka z koniem oraz
zajęcia usprawniające na koniu. W
zajęcia usprawniające na koniu. W
programie hipoterapii wykorzystuje
programie hipoterapii wykorzystuje
się stęp konia, jego spokojny marsz
się stęp konia, jego spokojny marsz
albo kłus, w przypadku gdy dziecko
albo kłus, w przypadku gdy dziecko
umie pewnie utrzymać się na koniu,
umie pewnie utrzymać się na koniu,
nie tracąc równowagi w czasie jazdy
nie tracąc równowagi w czasie jazdy
i zmiany kierunku.
i zmiany kierunku.
Podczas jazdy konnej następują
Podczas jazdy konnej następują
naprzemienne wychylenia i prostowania
naprzemienne wychylenia i prostowania
miednicy, ruchy ciała w przód i w tył
miednicy, ruchy ciała w przód i w tył
oraz lekki ruch rotacyjny całego
oraz lekki ruch rotacyjny całego
kręgosłupa. Elementem terapii są także
kręgosłupa. Elementem terapii są także
dodatkowe wymachy nóg w trakcie
dodatkowe wymachy nóg w trakcie
jazdy. Zajęcia z hipoterapii stabilizują
jazdy. Zajęcia z hipoterapii stabilizują
napięcie mięśniowe. Zasadniczą jej
napięcie mięśniowe. Zasadniczą jej
zaletą jest to, że dzieci wykonują w
zaletą jest to, że dzieci wykonują w
trakcie takie ćwiczenia, które w innych
trakcie takie ćwiczenia, które w innych
warunkach sprawiają im duże trudności.
warunkach sprawiają im duże trudności.
Hipoterapia stanowi atrakcyjną formę
Hipoterapia stanowi atrakcyjną formę
usprawniania dzieci i znacząco
usprawniania dzieci i znacząco
wpływa na ich sferę psychiczną.
wpływa na ich sferę psychiczną.
Zajęcia w takiej formie motywują
Zajęcia w takiej formie motywują
dziecko do współpracy w
dziecko do współpracy w
usprawnianiu. W związku z tym, że
usprawnianiu. W związku z tym, że
zwykle odbywają się w warunkach
zwykle odbywają się w warunkach
naturalnych, udostępniają dziecku
naturalnych, udostępniają dziecku
kontakt z przyrodą.
kontakt z przyrodą.
Metoda skafandra
Metoda skafandra
kosmicznego
kosmicznego
(
(
kombinezon Adeli
kombinezon Adeli
)
)
Kombinezon Adeli składa się z kamizelki,
Kombinezon Adeli składa się z kamizelki,
spodenek, nakolanników i specjalnie w
spodenek, nakolanników i specjalnie w
tym celu przystosowanych butów z
tym celu przystosowanych butów z
haczykami. Elastyczne cięgna, którymi
haczykami. Elastyczne cięgna, którymi
połączone są elementy kombinezonu
połączone są elementy kombinezonu
mają
mają
za zadanie ułatwić prawidłowe poruszanie
za zadanie ułatwić prawidłowe poruszanie
się ciała w przestrzeni.
się ciała w przestrzeni.
Kombinezon Adeli zapewnia dodatkowe pionowe
Kombinezon Adeli zapewnia dodatkowe pionowe
obciążenie od 15kg do 40kg, które w efekcie powoduje
obciążenie od 15kg do 40kg, które w efekcie powoduje
zwiększenie dynamicznej, proprioceptywnej korekcji
zwiększenie dynamicznej, proprioceptywnej korekcji
przedsionkowej. Wynikiem zastosowania Kombinezonu
przedsionkowej. Wynikiem zastosowania Kombinezonu
jest poprawa impulsów dochodzących ze stawów,
jest poprawa impulsów dochodzących ze stawów,
mięśni i ścięgien do centralnego układu nerwowego.
mięśni i ścięgien do centralnego układu nerwowego.
Osłabienie nieprawidłowych patologicznych reakcji i
Osłabienie nieprawidłowych patologicznych reakcji i
stopniowa normalizacja osiągana poprzez zwiększenie
stopniowa normalizacja osiągana poprzez zwiększenie
proprioceptywności powoduje powstawanie, w
proprioceptywności powoduje powstawanie, w
stosunkowo krótkim czasie, nowych prawidłowo
stosunkowo krótkim czasie, nowych prawidłowo
funkcjonujących połączeń i prawidłowych odruchów.
funkcjonujących połączeń i prawidłowych odruchów.
Kombinezon Adeli stanowi korekcyjną, zewnętrzną
Kombinezon Adeli stanowi korekcyjną, zewnętrzną
ortezę, która utrzymuje ciało pacjenta w poprawnych
ortezę, która utrzymuje ciało pacjenta w poprawnych
anatomicznie pozycjach. Efektem stosowania
anatomicznie pozycjach. Efektem stosowania
metodyki Adeli jest pewna normalizacja czynności
metodyki Adeli jest pewna normalizacja czynności
lokomocyjnych oraz ruchowych tułowia i kończyn
lokomocyjnych oraz ruchowych tułowia i kończyn
dolnych pacjenta.
dolnych pacjenta.
Kombinezon Adeli
Kombinezon Adeli
Wózki dla dzieci z MPD
Wózki dla dzieci z MPD
Stoliki do pionizacji
Stoliki do pionizacji
Stoliki rehabilitacyjne
Stoliki rehabilitacyjne
(systemowe)
(systemowe)
Fizykoterapia
Fizykoterapia
w MPD
w MPD
Zabiegi fizykoterapeutyczne
Zabiegi fizykoterapeutyczne
stosowane w MPD
stosowane w MPD
Elektrostymulacja metodą Hufshmidta
Elektrostymulacja metodą Hufshmidta
Ultradźwięki metoda impulsową
Ultradźwięki metoda impulsową
Hofmanna
Hofmanna
Krioterapia
Krioterapia
Galwanizacja
Galwanizacja
Magnetoterapia
Magnetoterapia
Okłady parafinowe
Okłady parafinowe
Ciepłe kąpiele
Ciepłe kąpiele
W rehabilitacji dzieci z MPD
W rehabilitacji dzieci z MPD
zastosowanie ma również
zastosowanie ma również
masaż
masaż
m.in. masaż Shantala
m.in. masaż Shantala
Podstawowym celem zabiegów
Podstawowym celem zabiegów
fizykoterapeutycznych u dzieci z
fizykoterapeutycznych u dzieci z
mózgowym porażeniem dziecięcym
mózgowym porażeniem dziecięcym
jest rozluźnienie nadmiernie
jest rozluźnienie nadmiernie
napiętych mięśni i przygotowanie ich
napiętych mięśni i przygotowanie ich
do ćwiczeń. Istotne znaczenie mają
do ćwiczeń. Istotne znaczenie mają
również bodźce dostarczane podczas
również bodźce dostarczane podczas
zabiegów działające stymulująco
zabiegów działające stymulująco
bądź hamująco na układ nerwowy
bądź hamująco na układ nerwowy
NALEŻY PAMIĘTAĆ!
NALEŻY PAMIĘTAĆ!
Leczenie dziecka z MPD, aby
Leczenie dziecka z MPD, aby
przyniosło efekty musi być
przyniosło efekty musi być
wdrożone jak najwcześniej
wdrożone jak najwcześniej
i obejmować :
i obejmować :
Rehabilitację
Rehabilitację
Leczenie farmakologiczne
Leczenie farmakologiczne
Leczenie operacyjne
Leczenie operacyjne
Dziękuję za uwagę.
Dziękuję za uwagę.