CZĘŚĆ II

CZĘŚĆ II

ORGANIZACJA JAKO

ORGANIZACJA JAKO

PRZEDMIOT ZARZĄDZANIA

PRZEDMIOT ZARZĄDZANIA

CZĘŚĆ II

CZĘŚĆ II

ORGANIZACJA JAKO

ORGANIZACJA JAKO

PRZEDMIOT ZARZĄDZANIA

PRZEDMIOT ZARZĄDZANIA

1. POJĘCIE I MODEL

1. POJĘCIE I MODEL

ORGANIZACJI

ORGANIZACJI

1. POJĘCIE I MODEL

1. POJĘCIE I MODEL

ORGANIZACJI

ORGANIZACJI

ORGANIZACJA

ORGANIZACJA

(definicja)

(definicja)

Znaczenie rzeczowe

Znaczenie rzeczowe

Organizacja to całość złożona z ludzi współdziałających przy

Organizacja to całość złożona z ludzi współdziałających przy

realizacji jakiegoś celu

realizacji jakiegoś celu

Znaczenie atrybutowe

Znaczenie atrybutowe

Organizacja to struktura rzeczy złożonych i procesów (np.

Organizacja to struktura rzeczy złożonych i procesów (np.

przedsiębiorstwa, produkcji)

przedsiębiorstwa, produkcji)

Znaczenie czynnościowe

Znaczenie czynnościowe

Organizacja (organizowanie) to tworzenie i zmienianie struktur

Organizacja (organizowanie) to tworzenie i zmienianie struktur

rzeczy i procesów (np. przedsiębiorstwa, produkcji)

rzeczy i procesów (np. przedsiębiorstwa, produkcji)

TRÓJELEMENTOWY MODEL ORGANIZACJI

TRÓJELEMENTOWY MODEL ORGANIZACJI

cele

cele

ludzie

ludzie

technika

technika

1)

2)

3)

4) struktura

5) otoczenie

CZTEROELEMENTOWY MODEL ORGANIZACJI

CZTEROELEMENTOWY MODEL ORGANIZACJI

(H.J. Leavitt)

(H.J. Leavitt)

Ludzie

Zadania

Technologi

a

Struktura

otoczenie

otoczenie

PIĘCIOELEMENTOWY MODEL ORGANIZACJI

PIĘCIOELEMENTOWY MODEL ORGANIZACJI

(L.Krzyżanowski)

(L.Krzyżanowski)

OT

OT

SP

MT

STR

G

K

G

G – cele,

SP

SP – system (podsystem) społeczny,

MT

MT – system (podsystem)

materialno-techniczny,

STR

STR – struktura, K- człon kierowniczy,

OT

OT – otoczenie

SIEDMIOELEMENTOWY MODEL ORGANIZACJI

SIEDMIOELEMENTOWY MODEL ORGANIZACJI

(Model McKinseya – „7S”)

(Model McKinseya – „7S”)

strategia

struktury

style

systemy

pracownic

y

kwalifikacj

e

wartości

wartości

otoczenie

otoczenie

SYNERGIA – efekt organizacyjny

SYNERGIA – efekt organizacyjny

Synergia to efekt współdziałania, polegający na tym, że podmioty

współdziałające osiągają więcej niż wynosi suma efektów podmiotów
działających osobno.

Synergia nazywana jest efektem organizacyjnym.

 przykład liczbowy

2 + 2 = 4

– łączny efekt podmiotów działających osobno

2 + 2 > 4

– efekt podmiotów współdziałających

TYPOLOGIA ORGANIZACJI

TYPOLOGIA ORGANIZACJI

Klasyfikacja

Klasyfikacja

- podział zbioru na podzbiory, przy zachowaniu rozłączności

i zupełności podziału.

Typologia

Typologia

- przeprowadzenie podziału zbioru na podzbiory nie

spełniające wymogów stawianych klasyfikowaniu.

TYPY ORGANIZACJI (1)

TYPY ORGANIZACJI (1)

 ze względu na wielkość:

–

małe

–

średnie

–

duże

 ze względu na etap rozwoju:

–

w etapie projektowania

–

w etapie tworzenia

–

nowe

–

ustabilizowane

–

w etapie schyłkowym

 ze względu na nastawienie do zysku:

–

nastawione na zysk

–

nie nastawione na zysk

 ze względu na jawność:

–

jawne

–

tajne

 ze względu na legalność:

–

legalne

–

nielegalne

TYPY ORGANIZACJI (2)

TYPY ORGANIZACJI (2)

 ze względu na osobowość prawną:

–

posiadające osobowość prawną

–

nie posiadające osobowości prawnej

 ze względu na przedmiot działania:

–

administracyjne

–

gospodarcze

–

społeczne

–

polityczne

–

naukowe

–

edukacyjne

–

militarne i paramilitarne

–

kulturalne

 ze względu na charakter członkostwa:

–

otwarte

–

zamknięte

–

przymusowe

–

dobrowolne

 ze względu na kwalifikacje członków:

–

profesjonalne

–

amatorskie

TYPY ORGANIZACJI GOSPODARCZYCH (1)

TYPY ORGANIZACJI GOSPODARCZYCH (1)

 ze względu na przedmiot działalności:

–

produkcyjne

–

usługowe

 ze względu na sektor gospodarki (własność):

–

sektora publicznego

–

sektora prywatnego

 ze względu na sekcję gospodarki (PKD):

–

rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo

–

rybołówstwo i rybactwo

–

przetwórstwo przemysłowe

–

wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i
gorącą wodę

–

budownictwo

–

handel hurtowy i detaliczny, naprawy

–

hotele i restauracje

–

transport, gospodarka magazynowa i łączność

–

pośrednictwo finansowe

–

obsługa nieruchomości, wynajem, nauka i usługi związane z
prowadzeniem działalności gospodarczej

–

administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia
społeczne

–

edukacja

–

ochrona zdrowia i opieka społeczna

–

pozostała działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna

TYPY ORGANIZACJI GOSPODARCZYCH (2)

TYPY ORGANIZACJI GOSPODARCZYCH (2)

 ze względu na formę prawną:

–

indywidualni przedsiębiorcy

–

spółki handlowe:

a) spółki osobowe:

–

spółka jawna

–

spółka partnerska

–

spółka komandytowa

–

spółka komandytowo-akcyjna

b) spółki kapitałowe:

–

spółka z o.o.

–

spółka akcyjna

–

przedsiębiorstwa państwowe

–

spółdzielnie

–

fundacje

–

stowarzyszenia

 ze względu na stosunek do rynku kapitałowego:

–

publiczne

–

nie publiczne

TYPY ORGANIZACJI GOSPODARCZYCH (3)

TYPY ORGANIZACJI GOSPODARCZYCH (3)

 ze względu na zależności kapitałowe:

–

niezależne

–

dominujące

–

zależne

–

powiązane

 ze względu na terytorium działania:

–

lokalne

–

krajowe

–

międzynarodowe

–

wielonarodowe

–

transnarodowe

PYTANIA I PROBLEMY DO OPRACOWANIA

PYTANIA I PROBLEMY DO OPRACOWANIA

1) Wyjaśnij różnicę pomiędzy organizacją w sensie rzeczowym,

atrybutowym i czynnościowym

2) Omów wybrane modele organizacji.

3) Wyjaśnij na czym polega efekt synergiczny i podaj co najmniej trzy

przykłady tego efektu.

4) Na czym polega klasyfikacja, a na czym typologia organizacji.

2. ANALOGIE ORGANIZACJI

2. ANALOGIE ORGANIZACJI

2. ANALOGIE ORGANIZACJI

2. ANALOGIE ORGANIZACJI

ISTOTA I PRZYKŁADY ANALOGII ORGANIZACJI

ISTOTA I PRZYKŁADY ANALOGII ORGANIZACJI

Analogia (metafora) organizacji

Analogia (metafora) organizacji

- przenoszenie twierdzeń

dotyczących jakiegoś obiektu na organizację na podstawie
zachodzących pomiędzy nim a organizacją podobieństw, w celu
wyjaśnienia pewnych aspektów budowy i funkcjonowania
organizacji.

G.Morgan – odkrywca metafor organizacji

 przykłady metafor organizacji:

–

organizacja  maszyna

–

organizacja



organizm

–

organizacja



gra

ORGANIZACJA

ORGANIZACJA





MASZYNA

MASZYNA

(założenia)

(założenia)

1) twór sztuczny

2) ma cel - czemuś służy

3) składa się z części (ludzie trybiki)

4) części są wzajemnie dopasowane

5) istnieje hierarchia części (ich wzajemna zależność)

6) istnieje centralna część (centrum)

7) struktura jest stała (statyka)

8) części działają harmonijnie

9) obowiązują stałe procedury, schematy postępowania

10)warunki techniczne i fizjologiczne określają poziom wydajności

ORGANIZACJA

ORGANIZACJA





MASZYNA

MASZYNA

(zalety i mankamenty modelu)

(zalety i mankamenty modelu)

Zalety

Zalety

 ład, harmonia

 jasne zasady budowy i funkcjonowania

 niezawodność

 optymalizacja wyników

 łatwość zrozumienia

 łatwość zarządzania

Wady

Wady

 brak miejsca na swobodę, inicjatywę, improwizację - schematyzm

 brak miejsca dla działań nieformalnych

 brak miejsca na rozwój

 brak miejsca na konflikt

 brak miejsca na relacje z otoczeniem

ORGANIZACJA

ORGANIZACJA





ORGANIZM

ORGANIZM

(założenia)

(założenia)

1) twór naturalny

2) żyje (rodzi się, rozwija, choruje, umiera)

3) składa się z układów

4) cel nadrzędny - przetrwać i rozwijać się

5) w stanie równowagi wewnętrznej (homeostaza)

6) centrum zarządzające - mózg organizacji

7) konflikt stanem chorobowym

8) struktura jest dynamiczna

9) zmiany są przewidywalne (determinizm)

10)pozostaje w relacji z otoczeniem

11)ma zdolność przystosowawczą (adaptacja)

ORGANIZACJA

ORGANIZACJA





ORGANIZM

ORGANIZM

(zalety i mankamenty modelu)

(zalety i mankamenty modelu)

Zalety

Zalety

 wyjaśnia dynamikę rozwoju

 zwraca uwagę na relacje z otoczeniem

 adaptacja

 homeostaza

 sterowanie i regulacja

 zwraca uwagę na patologie

Wady

Wady

 nadmierne akcentowanie determinizmu

 postrzeganie świata organizacji jako świata harmonii

 akcentowanie celów egzystencjalnych

 podkreślanie negatywnej roli konfliktów

ORGANIZACJA

ORGANIZACJA





GRA

GRA

(założenia)

(założenia)

1) członkowie organizacji - gracze

2) cele graczy różne

3) gracze rywalizują

4) reguły gry względnie określone

5) stawka w grze (władza, pieniądze, przywileje itp.)

6) gracze realizują swe polityki i strategie

7) gracze zawiązują koalicje

8) konflikt interesów motorem rozwoju organizacji

9) stan organizacji - ryzyko, niepewność

10)gracze popełniają błędy, uczą się

11)kompromis - sposób na zachowanie równowagi

ORGANIZACJA

ORGANIZACJA





GRA

GRA

(zalety i mankamenty modelu)

(zalety i mankamenty modelu)

Zalety

Zalety

 zwraca uwagę na rolę konfliktu w procesie zmian

 uwzględnia ryzyko, niepewność

Wady

Wady

 przesadne akcentowanie pozytywnej roli konfliktu

 bezwzględność (makiawelizm)

 trudność zrozumienia

 trudność zarządzania

ROLA METAFOR ORGANIZACYJNYCH

ROLA METAFOR ORGANIZACYJNYCH

Pozytywna

Pozytywna

 pomagają opisać organizację

 pomagają zrozumieć organizację

 pomagają działać w organizacji

Negatywna

Negatywna

 prowadzą do nadmiernych uproszczeń

 prowadzą do błędnych wniosków i błędnych posunięć

 prowadzą do sporów merytorycznych

PYTANIA I PROBLEMY DO OPRACOWANIA

PYTANIA I PROBLEMY DO OPRACOWANIA

1) Które kierunki w nauce zarządzania operowały analogiami

organizacji, jakimi?

2) Czy analogie organizacji są przydatne w teorii i praktyce? Uzasadnij

odpowiedź.

3) Podaj przykłady trzech metafor organizacji różnych od

prezentowanych na wykładzie. Opisz jeden z nich.

3. CELE ORGANIZACYJNE

3. CELE ORGANIZACYJNE

3. CELE ORGANIZACYJNE

3. CELE ORGANIZACYJNE

DEFINICJA CELU

DEFINICJA CELU

Celem jest pożądany stan rzeczy.

Organizacje to całości realizujące cele przekraczające możliwości
jednego człowieka.

RODZAJE CELÓW ORGANIZACJI

RODZAJE CELÓW ORGANIZACJI

Cele

Cele

organizacji

organizacji

Cele

Cele

egzystencjalne

egzystencjalne

Cele

Cele

zarządcze

zarządcze

Cele

Cele

statutowe

statutowe

CELE STATUTOWE

CELE STATUTOWE

1) określają założyciele organizacji

2) tożsame z przedmiotem działania organizacji

3) zawarte w dokumencie założycielskim organizacji (statucie)

4) sformułowane ogólnie, nie mają horyzontu czasowego ani wymiaru

CELE ZARZĄDCZE

CELE ZARZĄDCZE

1) określają zarządzający organizacją

2) uzależnione od sytuacji i etapu rozwoju organizacji

3) zawarte w planach i programach działania organizacji

4) sformułowane szczegółowo, mają określony horyzont czasowy i

wymiar

CELE EGZYSTENCJALNE

CELE EGZYSTENCJALNE

1) związane z bytem organizacji

2) nigdzie nie sformalizowane

TYPOLOGIA CELÓW ORGANIZACYJNYCH

TYPOLOGIA CELÓW ORGANIZACYJNYCH

1) ze względu na szczebel zarządzania:



cele całej organizacji



cele jednostek organizacyjnych



cele pionów organizacyjnych



cele komórek organizacyjnych



cele stanowisk organizacyjnych

2) ze względu na realność:



cele realne (osiągalne)



cele nierealne (nieosiągalne)

3) ze względu na stopień trudności:



cele łatwe



cele trudne

4) ze względu na wymierność:



cele wymierne (mierzalne) - ilościowe



cele niewymierne - jakościowe

5) ze względu na powtarzalność:



cele powtarzalne (realizowane stale)



cele niepowtarzalne (realizowane doraźnie)



cele okresowe (realizowane co jakiś czas)

6) ze względu na ważność:



cele główne



cele drugorzędne



cele trzeciorzędne



itd.

FUNKCJE CELÓW ORGANIZACYJNYCH

FUNKCJE CELÓW ORGANIZACYJNYCH

1) funkcja planistyczna - cele służą planowaniu

2) funkcja organizacyjna - cele ukierunkowują poczynania ludzi

3) funkcja motywacyjna - cele umożliwiają motywowanie i

konstruowanie efektywnych systemów motywowania

4) funkcja kontrolna - cele umożliwiają ocenę i rozliczanie ludzi

PYTANIA I PROBLEMY DO OPRACOWANIA

PYTANIA I PROBLEMY DO OPRACOWANIA

1) Omów rodzaje celów w organizacji i podaj po trzy przykłady?

2) Jakie funkcje pełnią cele organizacyjne?

4. ZACHOWANIA NIEFORMALNE

4. ZACHOWANIA NIEFORMALNE

4. ZACHOWANIA NIEFORMALNE

4. ZACHOWANIA NIEFORMALNE

SFERY ORGANIZACJI

SFERY ORGANIZACJI

Sfery

Sfery

organizacji

organizacji

Sfera nieformalna

Sfera nieformalna

Sfera

Sfera

formalna

formalna

•struktura nieformalna

•zachowania nieformalne

•struktura formalna

•zachowania formalne

PRZYKŁAD STRUKTURY FORMALNEJ

PRZYKŁAD STRUKTURY FORMALNEJ

KN

KN

K2

K2

W

4

W

6

W

5

K3

K3

W

7

W

9

W

8

K1

K1

W

1

W

3

W

2

KN – kierownik naczelny
K

1

, K

2

, K

3

– kierownicy niższego szczebla

W

1

... W

9

– personel wykonawczy

PRZYKŁAD STRUKTURY NIEFORMALNEJ

PRZYKŁAD STRUKTURY NIEFORMALNEJ

KOMÓRKI ORGANIZACYJNEJ (SOCJOGRAM)

KOMÓRKI ORGANIZACYJNEJ (SOCJOGRAM)

4

4

1

1

2

2

3

3

5

5

6

6

8

8

7

7

9

9

– kobieta

– mężczyzna

– wybór

dwustronn
y

– wybór

jednostron
ny

– odrzucenie

dwustronn
e

– odrzucenie

jednostron
ne

TYPOLOGIA GRUP NIEFORMALNYCH

TYPOLOGIA GRUP NIEFORMALNYCH

 ze względu na cel:

–

ofensywne (atak) i defensywne (obrona)

–

postępowe (nowatorskie) i konserwatywne

 ze względu na skład:

–

pionowe

–

poziome

–

mieszane

 ze względu na stosunek do organizacji:

–

symbiotyczne (wspierające organizację)

–

pasożytnicze (żerujące na organizacji i jej członkach):

–

kliki

–

gangi

GRUPA FORMALNA A GRUPA NIEFORMALNA

GRUPA FORMALNA A GRUPA NIEFORMALNA

realizacja jakiejś funkcji
organizacji

towarzyskie, koleżeńskie itp.

służbowa

społeczna

oficjalne, formalne

nieoficjalne

Grupa formalna

Grupa formalna

Cecha

Cecha

Grupa nieformalna

Grupa nieformalna

cele

cele

hierarchia

hierarchia

kanały

kanały

informacyjn

informacyjn

e

e

przynależno

przynależno

ść

ść

sformalizowana (umowa o
pracę, kontrakt)

niesformalizowana

podporząd-

podporząd-

kowanie

kowanie

członków

członków

dyscyplina służbowa

konformizm grupowy

normy

normy

zachowań

zachowań

pisane (regulaminy,
instrukcje)

niepisane kodeksy
postępowania

sankcje

sankcje

służbowe

koleżeńskie, towarzyskie

RODZAJE ZACHOWAŃ ORGANIZACYJNYCH

RODZAJE ZACHOWAŃ ORGANIZACYJNYCH

Zachowania

Zachowania

organizacyjne

organizacyjne

Zachowania

Zachowania

nieformalne

nieformalne

Zachowania

Zachowania

formalne

formalne

RODZAJE ZACHOWAŃ NIEFORMALNYCH

RODZAJE ZACHOWAŃ NIEFORMALNYCH

Zachowania

Zachowania

nieformalne

nieformalne

Ze względu

Ze względu

na podmiot

na podmiot

Ze względu

Ze względu

na cele organizacji

na cele organizacji

Ze względu na

Ze względu na

charakter

charakter

• sprzeczne z przepisami

• nie ujęte w przepisach

• grupowe

• indywidualne

• negatywne

• pozytywne

GŁÓWNE ŹRÓDŁA ZACHOWAŃ NIEFORMALNYCH

GŁÓWNE ŹRÓDŁA ZACHOWAŃ NIEFORMALNYCH

1) potrzeby ludzi

2) niezgodność celów organizacji i jej członków

3) techniczny brak możliwości sformalizowania wszystkich zachowań

ludzi

4) konflikt ról społecznych i organizacyjnych

KONFLIKT RÓL SPOŁECZNYCH I ORGANIZACYJNYCH

KONFLIKT RÓL SPOŁECZNYCH I ORGANIZACYJNYCH

Partia
polityczna

Rodzina

Koledzy

Zakład

pracy

Pracownik

Pracownik

pozycja

rola

ZACHOWANIA NIEFORMALNE INDYWIDUALNE (1)

ZACHOWANIA NIEFORMALNE INDYWIDUALNE (1)

0

PF00

Max

oś
wkładów

PF00

- poziom formalnych oczekiwań organizacji

0

- zero wkładów

Max - maksimum wkładów

ZACHOWANIA NIEFORMALNE INDYWIDUALNE (2)

ZACHOWANIA NIEFORMALNE INDYWIDUALNE (2)

0

PF00=

ZF

Max

ZF

- zachowania formalne

ZNNK - zachowania nieformalne nie karane
ZNK

- zachowania nieformalne karane

GTO

- granica tolerancji organizacji

P

K

- początek kar

P

K

GTO

ZNK

ZNN

K

obszar

tolerancji

względnej

obszar

tolerancji

bezwzględne

j

oś
wkładów

tendencja do minimalizacji wkładów

ZACHOWANIA NIEFORMALNE INDYWIDUALNE (3)

ZACHOWANIA NIEFORMALNE INDYWIDUALNE (3)

0

Max

P

N

- początek nagród

ZNNN - zachowania nieformalne nie nagradzane
ZNN

- zachowania nieformalne nagradzane

P

N

PF00=

ZF

ZNN

N

ZNN

bez nagród

nagrody

oś
wkładów

tendencja do maksymalizacji wkładów

PYTANIA I PROBLEMY DO OPRACOWANIA

PYTANIA I PROBLEMY DO OPRACOWANIA

1) Omów formalną i nieformalną sferę istnienia i funkcjonowania

organizacji.

2) Czym różnią się struktury formalne od struktur nieformalnych?

3) Wyjaśnij istotę, rodzaje i źródła zachowań nieformalnych.

4) Przedstaw mechanizmy zachowań nieformalnych indywidualnych.

5) Jakie działania powinien podejmować menedżer wobec zachowań

nieformalnych w firmie?

5. KULTURA ORGANIZACYJNA

5. KULTURA ORGANIZACYJNA

5. KULTURA ORGANIZACYJNA

5. KULTURA ORGANIZACYJNA

POJĘCIE KULTURY

POJĘCIE KULTURY

Kultura to ogół wytworów materialnych i niematerialnych

Kultura to ogół wytworów materialnych i niematerialnych

człowieka.

człowieka.

 poziomy analizy kultury:



kultura jednostki



kultura grupy



kultura organizacji



kultura narodowa



kultura masowa

 organizacja stanowi amalgamat kulturowy - częściowe zmieszanie i

wzajemne przenikanie różnych kultur w firmie:



kultura robotnicza, kultura urzędnicza, kultura menedżerska



kultura kobieca, kultura męska



kultura młodych, kultura starszych itd.

MODEL KULTURY ORGANIZACYJNEJ

MODEL KULTURY ORGANIZACYJNEJ

(E. Schein)

(E. Schein)

ARTEFAKTY

ARTEFAKTY

(widoczne i uświadamiane,

ale wymagające interpretacji)

NORMY i WARTOŚCI

NORMY i WARTOŚCI

(częściowo widoczne,

częściowo uświadamiane)

ZAŁOŻENIA PODSTAWOWE

ZAŁOŻENIA PODSTAWOWE

(niewidoczne, nieuświadamiane)

ARTEFAKTY FIZYCZNE

ARTEFAKTY FIZYCZNE



produkty

produkty



architektura budynków

architektura budynków



architektura i wyposażenie wnętrz

architektura i wyposażenie wnętrz



maszyny i urządzenia

maszyny i urządzenia



druki firmowe

druki firmowe



foldery

foldery



uniformy

uniformy



gazeta zakładowa

gazeta zakładowa



gadżety reklamowe

gadżety reklamowe

ARTEFAKTY SYMBOLICZNE

ARTEFAKTY SYMBOLICZNE



znaki

znaki



symbole

symbole



język

język



maksymy

maksymy



anegdoty

anegdoty



legendy

legendy

ARTEFAKTY BEHAWIORALNE

ARTEFAKTY BEHAWIORALNE



tradycje

tradycje



zwyczaje

zwyczaje



obyczaje

obyczaje



ceremonie

ceremonie



rytuały

rytuały



obrzędy

obrzędy

NORMY KULTUROWE

NORMY KULTUROWE

Normy to obowiązujące w organizacji nakazy i zakazy dotyczące

Normy to obowiązujące w organizacji nakazy i zakazy dotyczące

zachowań. Złamanie normy naraża sprawcę na różne sankcje

zachowań. Złamanie normy naraża sprawcę na różne sankcje

(nieprzyjemności).

(nieprzyjemności).

Rodzaje norm:

Rodzaje norm:

a) ze względu na kierunek:

 nakaz - wymóg określonego zachowania się

 zakaz - wymóg powstrzymania się od określonego zachowania

b) ze względu na sposób upowszechnienia:

 normy pisane

 normy nie pisane

c) ze względu na charakter sankcji:

 normy prawne

 normy obyczajowe

WZORY KULTUROWE

WZORY KULTUROWE

Wzór kulturowy to zespół cech i zachowań ocenianych przez

Wzór kulturowy to zespół cech i zachowań ocenianych przez

daną społeczność pozytywnie, wartych naśladowania.

daną społeczność pozytywnie, wartych naśladowania.

Etos – charakterystyczny dla danej grupy zespół reguł

Etos – charakterystyczny dla danej grupy zespół reguł

obyczajowo-moralnych, całościowy wzór stylu życia.

obyczajowo-moralnych, całościowy wzór stylu życia.

WARTOŚCI KULTUROWE

WARTOŚCI KULTUROWE

Wartością kulturową jest wszystko to, co jest pożądane przez

Wartością kulturową jest wszystko to, co jest pożądane przez

ludzi, do czego zdobycia ludzie dążą.

ludzi, do czego zdobycia ludzie dążą.

 system wartości – układ wartości charakterystycznych dla jednostki

lub grupy

 hierarchia wartości – układ wartości ze względu na stopień

pożądania

 rodzaje wartości:



wartości indywidualne, wartości grupowe



wartości akceptowane, wartości deklarowane, wartości
przestrzegane

ZAŁOŻENIA PODSTAWOWE

ZAŁOŻENIA PODSTAWOWE

(dominujące poglądy, przekonania, w tym światopoglądowe

(dominujące poglądy, przekonania, w tym światopoglądowe

członków organizacji)

członków organizacji)

 założenia dotyczące otoczenia organizacji

 założenia dotyczące natury człowieka

 założenia dotyczące klientów

 założenia dotyczące konkurencji itd.

TYPY KULTUR ORGANIZACYJNYCH (1)

TYPY KULTUR ORGANIZACYJNYCH (1)

 ze względu na wyrazistość:



kultura silna



kultura słaba

 ze względu na stosunek do tradycji, postępu, zmian:



kultura konserwatywna (zachowawcza)



kultura postępowa (nowatorska)

 ze względu na stosunek do otoczenia:



kultura introwertyczna (zamknięta)



kultura ekstrawertyczna (otwarta)

 ze względu na typ działalności:



kultura urzędnicza



kultura przemysłowa

TYPY KULTUR ORGANIZACYJNYCH (2)

TYPY KULTUR ORGANIZACYJNYCH (2)

 ze względu na dominujące cechy:



kultura męska (agresywna, z tendencją do dominacji, rywalizacji)



kultura kobieca (łagodna, uległa, z tendencją do współpracy)

 ze względu na skład członków:



kultura elitarna



kultura egalitarna

 ze względu na orientację na wartości:



kultura pracy



kultura pieniądza



kultura władzy



kultura zhumanizowana

TYPY KULTUR ORGANIZACYJNYCH (3)

TYPY KULTUR ORGANIZACYJNYCH (3)

 ze względu na preferowany sposób działania ludzi (praca, decyzje,

odpowiedzialność):



kultura indywidualistyczna (jednostka, rywalizacja)



kultura kolektywistyczna (zespół, współpraca)

 ze względu na stosowane metody oddziaływania na ludzi:



kultura strachu (kary, zagrożenie, niepewność)



kultura spokoju (nagrody, pewność)

 ze względu na oceny ludzi:



kultura pozytywna (akceptowana)



kultura negatywna (nie akceptowana)

FUNKCJE KULTURY ORGANIZACYJNEJ

FUNKCJE KULTURY ORGANIZACYJNEJ

Funkcje wewnętrzne – wpływ kultury na funkcjonowanie organizacji

Funkcje wewnętrzne – wpływ kultury na funkcjonowanie organizacji



funkcja integrująca

funkcja integrująca



funkcja informacyjna

funkcja informacyjna



funkcja wychowawcza

funkcja wychowawcza



funkcja produkcyjna

funkcja produkcyjna

Funkcje zewnętrzne – wpływ kultury na relacje organizacji z otoczeniem

Funkcje zewnętrzne – wpływ kultury na relacje organizacji z otoczeniem



funkcja identyfikująca

funkcja identyfikująca



funkcja marketingowa

funkcja marketingowa



funkcja społeczna

funkcja społeczna

PYTANIA I PROBLEMY DO OPRACOWANIA

PYTANIA I PROBLEMY DO OPRACOWANIA

1) Scharakteryzuj model kultury organizacyjnej E.Scheina.

2) Omów kulturę organizacyjną wybranej organizacji.

3) Jakie znaczenie ma kultura dla organizacji?

6. TECHNIKA

6. TECHNIKA

6. TECHNIKA

6. TECHNIKA

TECHNIKA

TECHNIKA

Technika stanowi całokształt środków i czynności wchodzących

Technika stanowi całokształt środków i czynności wchodzących

w skład działania ludzi.

w skład działania ludzi.

ŚRODKI DZIAŁANIA

ŚRODKI DZIAŁANIA

Środki działania obejmują:

 przedmioty pracy

 środki pracy

GENERACJE TECHNIKI

GENERACJE TECHNIKI

(ze względu na środki działania)

(ze względu na środki działania)

1) technika ręczna

2) technika maszynowa

3) technika automatyczna

4) technika zrobotyzowana

5) technika informatyczna

METODY DZIAŁANIA

METODY DZIAŁANIA

Metodą działania jest świadomie i konsekwentnie

Metodą działania jest świadomie i konsekwentnie

(systematycznie) stosowany sposób postępowania dla

(systematycznie) stosowany sposób postępowania dla

osiągnięcia określonego celu.

osiągnięcia określonego celu.

Metodami działania są:

 zasady

 reguły

 sposoby

 schematy

 procedury

 algorytmy

UNIWERSALNA METODA - CYKL DZIAŁANIA ZORGANIZOWANEGO

UNIWERSALNA METODA - CYKL DZIAŁANIA ZORGANIZOWANEGO

(H. Le Chatelier)

(H. Le Chatelier)

Oceń realizację celu

Sformułuj cel

Zaplanuj realizację

celu

Zrealizuj cel

Przygotuj realizację

celu

tp początek

tp początek

działania

działania

tk koniec

tk koniec

działania

działania

UNIWERSALNE ZASADY DZIAŁANIA (1)

UNIWERSALNE ZASADY DZIAŁANIA (1)

 Etap formułowania celu:



zasada dostępności celu



zasada koniecznej ogólności i szczegółowości celu



zasada zrozumiałości celu



zasada wyodrębnienia celu głównego i celów ubocznych

 Etap planowania realizacji celu:



zasada rozpoznania stosowanych w praktyce sposobów realizacji
danego celu



zasada określania warunków, środków i wykonawców celu



zasada określania czynności cząstkowych i etapowych realizacji
celów



zasada budowy harmonogramu realizacji celu

 Etap przygotowania realizacji celu:



zasada pozyskania formalnego i faktycznego środków



zasada pozyskania formalnego i faktycznego ludzi



zasada stworzenia struktury organizacyjnej do realizacji celu

UNIWERSALNE ZASADY DZIAŁANIA (2)

UNIWERSALNE ZASADY DZIAŁANIA (2)

 Etap realizacji celu:



zasada postępowania zgodnie z planem



zasada stałego dostosowywania planu do przebiegu realizacji
celu



zasada bieżącej oceny postępów realizacji celu



zasada podtrzymywania gotowości ludzi i środków

 Etap oceny realizacji celu:



zasada porównania wyniku końcowego z zamierzonym



zasada poszukiwania przyczyny niesprawności

POJĘCIE DZIAŁANIA I SPRAWNOŚCI DZIAŁANIA

POJĘCIE DZIAŁANIA I SPRAWNOŚCI DZIAŁANIA

Działanie to celowe zachowanie się człowieka (ludzi).

Działanie to celowe zachowanie się człowieka (ludzi).

Działanie jest sprawne, jeżeli odznacza się szeregiem cech pozytywnie

Działanie jest sprawne, jeżeli odznacza się szeregiem cech pozytywnie

ocenianych, tj. walorów sprawnościowych.

ocenianych, tj. walorów sprawnościowych.

 Sprawność w sensie syntetycznym

 Sprawność w sensie uniwersalnym

GŁÓWNE WALORY SPRAWNEGO DZIAŁANIA

GŁÓWNE WALORY SPRAWNEGO DZIAŁANIA

 skuteczność – miara stopnia realizacji celu



działania skuteczne



działania częściowo skuteczne



działania nieskuteczne



działania przeciwskuteczne



działania nadskuteczne

 korzystność – różnica pomiędzy wynikiem (

W

) z działania a kosztami

na jego realizację (

K

)

W – K > 0 korzystne
W – K = 0 obojętne
W – K < 0 niekorzystne

 ekonomiczność – stosunek pomiędzy wynikiem (W) z działania a

kosztami na jego realizację (K)

ekonomiczne

obojętne

nieekonomiczne

1

K

W



1

K

W



1

K

W



INNE WALORY SPRAWNEGO DZIAŁANIA

INNE WALORY SPRAWNEGO DZIAŁANIA



prostota

prostota



energiczność

energiczność



czystość

czystość



udatność

udatność



dokładność

dokładność



niezawodność

niezawodność

GŁÓWNE WYTYCZNE SPRAWNEGO DZIAŁANIA

GŁÓWNE WYTYCZNE SPRAWNEGO DZIAŁANIA



Specjalizacja

Specjalizacja



Uniwersalizacja

Uniwersalizacja



Aktywizacja

Aktywizacja



Ograniczanie działania:

Ograniczanie działania:



potencjalizacja

potencjalizacja



machinalizacja

machinalizacja



instrumentalizacja

instrumentalizacja



inwigilacja czysta

inwigilacja czysta



Kunktacja

Kunktacja



Antycypacja

Antycypacja

PYTANIA I PROBLEMY DO OPRACOWANIA

PYTANIA I PROBLEMY DO OPRACOWANIA

1) Wyjaśnij pojęcie techniki i metody.

2) Scharakteryzuj generacje techniki i omów ich wpływ na działanie

ludzi oraz struktury organizacyjne.

3) Przedstaw przykład działania racjonalnego posługując się modelem

cyklu działania zorganizowanego H. Le Chatelier’a.

4) Wymień i objaśnij główne walory sprawnego działania.

5) Wymień i objaśnij główne wytyczne sprawnego działania.

7. STRUKTURA ORGANIZACYJNA

7. STRUKTURA ORGANIZACYJNA

7. STRUKTURA ORGANIZACYJNA

7. STRUKTURA ORGANIZACYJNA

DEFINICJA STRUKTURY ORGANIZACYJNEJ

DEFINICJA STRUKTURY ORGANIZACYJNEJ

Struktura (w sensie ogólnym) to układ elementów w jakiejś

Struktura (w sensie ogólnym) to układ elementów w jakiejś

całości. Obejmuje ona elementy tej całości i powiązania

całości. Obejmuje ona elementy tej całości i powiązania

pomiędzy nimi.

pomiędzy nimi.

Struktura organizacyjna obejmuje elementy składowe

Struktura organizacyjna obejmuje elementy składowe

organizacji i powiązania pomiędzy nimi.

organizacji i powiązania pomiędzy nimi.

ELEMENTY SKŁADOWE ORGANIZACJI

ELEMENTY SKŁADOWE ORGANIZACJI

 stanowisko organizacyjne:



kierownicze, sztabowe, wykonawcze



jednoosobowe a wieloosobowe

 komórka organizacyjna

 jednostka organizacyjna

WIĘZI ORGANIZACYJNE

WIĘZI ORGANIZACYJNE

Więzi organizacyjne to relacje (powiązania, zależności)

Więzi organizacyjne to relacje (powiązania, zależności)

pomiędzy elementami organizacji (stanowiskami, komórkami

pomiędzy elementami organizacji (stanowiskami, komórkami

i jednostkami organizacyjnymi).

i jednostkami organizacyjnymi).

Typowe więzi w organizacji

Typowe więzi w organizacji

1) więzi hierarchiczne

2) więzi funkcjonalne

3) więzi sztabowe

4) więzi kooperacyjne (technologiczne)

5) więzi informacyjne

WYMIARY STRUKTURY ORGANIZACYJNEJ

WYMIARY STRUKTURY ORGANIZACYJNEJ

1) Konfiguracja

2) Specjalizacja

3) Centralizacja

4) Standaryzacja

5) Formalizacja

KONFIGURACJA

KONFIGURACJA

Konfiguracja to stopień rozbudowy struktury organizacyjnej w

Konfiguracja to stopień rozbudowy struktury organizacyjnej w

pionie i poziomie.

pionie i poziomie.

KONFIGURACJA PIONOWA STRUKTURY ORGANIZACYJNEJ

KONFIGURACJA PIONOWA STRUKTURY ORGANIZACYJNEJ

(Spiętrzenie kierownictwa)

(Spiętrzenie kierownictwa)

KIEROWNIK ODDZIAŁU

OBRABIAREK

NUMERYCZNYCH

DYREKTOR NACZELNY

Z-ca DYREKTORA ds.

PRODUKCJI

KIEROWNIK ZAKŁADU „A”

KIEROWNIK WYDZIAŁU

MECHANICZNEGO

SZEF PRODUKCJI

MISTRZ

BRYGADZISTA

Szczeble
zarządzania

KONFIGURACJA POZIOMA STRUKTURY ORGANIZACYJNEJ

KONFIGURACJA POZIOMA STRUKTURY ORGANIZACYJNEJ

(spłaszczenie struktury organizacyjnej)

(spłaszczenie struktury organizacyjnej)

Z-ca Dyrektora

ds. Produkcji

Z-ca Dyrektora

ds. Technicznych

Z-ca Dyrektora

ds. Handlowych

Z-ca Dyrektora

ds. Finansowych

Z-ca Dyrektora

ds. Personalnych

DYREKTOR NACZELNY

ROZPIĘTOŚĆ I ZASIĘG KIEROWANIA

ROZPIĘTOŚĆ I ZASIĘG KIEROWANIA



Rozpiętość kierowania

Rozpiętość kierowania

– liczba podwładnych bezpośrednio

podległych kierownikowi



Zasięg kierowania

Zasięg kierowania

– liczba podwładnych podległych kierownikowi

bezpośrednio i pośrednio

KN

K

22

K

23

K

21

K

31

K

32

K

11

K

12

3

36

K

1

2
9

K

2

3

12

K

3

2

12

5
5

2
2

4
4

2
2

3
3

5
5

5
5

DEPARTAMENTACJA A DYWIZJONALIZACJA

DEPARTAMENTACJA A DYWIZJONALIZACJA

DEPARTAMENTACJA = proces grupowania stanowisk i komórek

DEPARTAMENTACJA = proces grupowania stanowisk i komórek

organizacyjnych w większe całości według kryterium funkcji

organizacyjnych w większe całości według kryterium funkcji

DYWIZJONALIZACJA = proces grupowania stanowisk i komórek

DYWIZJONALIZACJA = proces grupowania stanowisk i komórek

organizacyjnych w większe całości według innych kryteriów

organizacyjnych w większe całości według innych kryteriów

Typowe kryteria dywizjonalizacji:

Typowe kryteria dywizjonalizacji:

 wyrób

 rynek geograficzny

 etap procesu

 rodzaj klientów

DEPARTAMENTACJA

DEPARTAMENTACJA

Z-ca Dyrektora

ds. Produkcji

Z-ca Dyrektora

ds. Technicznych

Z-ca Dyrektora

ds. Handlowych

Z-ca Dyrektora

ds. Finansowych

Z-ca Dyrektora

ds. Personalnych

DYREKTOR NACZELNY

STRUKTURA ORGANIZACYJNA PRZEDSIĘBIORSTWA

STRUKTURA ORGANIZACYJNA PRZEDSIĘBIORSTWA

(dywizjonalizacja według wyrobu)

(dywizjonalizacja według wyrobu)

Z-ca Dyrektora ds.

Produkcji Pieczywa

Z-ca Dyrektora ds.

Produkcji Wędlin

Z-ca Dyrektora ds.

Produkcji Sałatek

DYREKTOR NACZELNY

STRUKTURA ORGANIZACYJNA PRZEDSIĘBIORSTWA

STRUKTURA ORGANIZACYJNA PRZEDSIĘBIORSTWA

(dywizjonalizacja według rynku geograficznego)

(dywizjonalizacja według rynku geograficznego)

Z-ca Dyrektora

na Polskę Centralną

Z-ca Dyrektora

na Polskę Płn.

i Zachodnią

Z-ca Dyrektora

na Polskę Płd.

i Wschodnią

DYREKTOR NACZELNY

STRUKTURA ORGANIZACYJNA PRZEDSIĘBIORSTWA

STRUKTURA ORGANIZACYJNA PRZEDSIĘBIORSTWA

(dywizjonalizacja według etapu procesu technologicznego)

(dywizjonalizacja według etapu procesu technologicznego)

Z-ca Dyrektora

ds. Produkcji

Roślinnej

Z-ca Dyrektora

ds. Produkcji

Zwierzęcej

Z-ca Dyrektora

ds. Produkcji

Mięsa i Wędlin

DYREKTOR NACZELNY

STRUKTURA ORGANIZACYJNA PRZEDSIĘBIORSTWA

STRUKTURA ORGANIZACYJNA PRZEDSIĘBIORSTWA

(dywizjonalizacja według rodzaju klientów)

(dywizjonalizacja według rodzaju klientów)

Z-ca Dyrektora

ds. Klientów

Indywidualnych

Z-ca Dyrektora

ds. Klientów

Instytucjonalnych

Z-ca Dyrektora

ds. Klientów

Zagranicznych

DYREKTOR NACZELNY

SPECJALIZACJA

SPECJALIZACJA

Specjalizacja to stopień złożoności i zakres różnorodności zadań

Specjalizacja to stopień złożoności i zakres różnorodności zadań

realizowanych przez poszczególne elementy składowe

realizowanych przez poszczególne elementy składowe

organizacji (stanowiska, komórki itd.).

organizacji (stanowiska, komórki itd.).

CENTRALIZACJA

CENTRALIZACJA

Centralizacja to stopień skupienia władzy na najwyższym

Centralizacja to stopień skupienia władzy na najwyższym

szczeblu.

szczeblu.

STANDARYZACJA

STANDARYZACJA

Standaryzacja to stopień typowości działań, procedur,

Standaryzacja to stopień typowości działań, procedur,

rozwiązań organizacyjnych.

rozwiązań organizacyjnych.

FORMALIZACJA

FORMALIZACJA

Formalizacja to stopień ujęcia struktury organizacyjnej w ramy

Formalizacja to stopień ujęcia struktury organizacyjnej w ramy

przepisów.

przepisów.

DETERMINANTY STRUKTURY ORGANIZACYJNEJ

DETERMINANTY STRUKTURY ORGANIZACYJNEJ

a)

a)

determinanty wewnętrzne:

determinanty wewnętrzne:

 przedmiot działania

 etap rozwoju organizacji

 technika i technologia

 liczba i kwalifikacje ludzi

 działania nieformalne

b)

b)

determinanty zewnętrzne:

determinanty zewnętrzne:

 koniunktura gospodarcza

 pozycja na rynku (siła konkurencji)

 odległość od źródeł zaopatrzenia

 odległość od rynku docelowego

 zakres kooperacji biernej i czynnej

 przepisy prawa

PYTANIA I PROBLEMY DO OPRACOWANIA

PYTANIA I PROBLEMY DO OPRACOWANIA

1) Omów elementy składowe organizacji.

2) Wyjaśnij pojęcie więzi organizacyjnych i podaj ich przykłady.

3) Czy się różni konfiguracja pionowa od poziomej konfiguracji

struktury organizacyjnej?

4) Podaj miary centralizacji, specjalizacji, standaryzacji i formalizacji.

5) Scharakteryzuj determinanty wewnętrzne dowolnej struktury

organizacyjnej.

6) Scharakteryzuj determinanty zewnętrzne dowolnej struktury

organizacyjnej.

8. OTOCZENIE ORGANIZACJI

8. OTOCZENIE ORGANIZACJI

8. OTOCZENIE ORGANIZACJI

8. OTOCZENIE ORGANIZACJI

ORGANIZACJA A OTOCZENIE

ORGANIZACJA A OTOCZENIE

Otoczenie to wszystko, co nie należy do organizacji, a pozostaje z nią w

jakichś relacjach.

OTOCZENIE

OTOCZENIE

ORGANIZACJA

ORGANIZACJA

STRUKTURA OTOCZENIA ORGANIZACJI

STRUKTURA OTOCZENIA ORGANIZACJI



otoczenie „bliższe” (mikrootoczenie) – inne organizacje



otoczenie „dalsze” (makrootoczenie) – uwarunkowania natury
ogólnej

OTOCZENIE

‘’

DALSZE’’

OTOCZENIE „BLIŻSZE”

ORGANIZACJA

ORGANIZACJA

 oddziaływania

wzajemne
(relacje)

ELEMENTY OTOCZENIA BLIŻSZEGO

ELEMENTY OTOCZENIA BLIŻSZEGO

 dostawcy

 odbiorcy

 konkurenci

 partnerzy

 społeczność lokalna

 inne: urzędy publiczne, aparat kontroli, aparat skarbowy, sądowy

itp.)

INTERESARIUSZE

INTERESARIUSZE

Interesariusze (stakeholders)

Interesariusze (stakeholders)

- osoby i grupy z organizacji i jej

otoczenia zainteresowane bezpośrednio i pośrednio działalnością
organizacji

a) interesariusze wewnętrzni:



właściciele



pracownicy

b) interesariusze zewnętrzni:



dostawcy



odbiorcy



konkurenci



partnerzy



inni

ELEMENTY OTOCZENIA DALSZEGO

ELEMENTY OTOCZENIA DALSZEGO

 uwarunkowania ekonomiczne

 uwarunkowania demograficzne

 uwarunkowania prawne

 uwarunkowania polityczne

 uwarunkowania techniczne

 uwarunkowania kulturowe

 uwarunkowania środowiskowe

RODZAJE OTOCZENIA ORGANIZACJI

RODZAJE OTOCZENIA ORGANIZACJI

 otoczenie proste a otoczenie złożone

 otoczenie stabilne (statyczne) a otoczenie burzliwe (dynamiczne)

 otoczenie zmienne w sposób przewidywalny a otoczenie zmienne w

sposób nieprzewidywalny

 otoczenie przyjazne (więcej szans) a otoczenie wrogie (więcej

zagrożeń)

MEGATRENDY

MEGATRENDY

Megatrendy – trendy ogólnoświatowe

Megatrendy – trendy ogólnoświatowe

 Megatrendy gospodarcze

 Megatrendy polityczne

 Megatrendy społeczne

 Megatrendy w nauce i technice

 Megatrendy w ekosystemie

MEGATRENDY POLITYCZNE

MEGATRENDY POLITYCZNE

 upadek systemu dwubiegunowego (kapitalizm – komunizm)

 globalizacja a regionalizacja

 podział polityczny świata

 liczne lokalne konflikty

 zagrożenie terroryzmem międzynarodowym

MEGATRENDY GOSPODARCZE

MEGATRENDY GOSPODARCZE

 globalizacja a regionalizacja

 podział gospodarczy świata

 rozwój wielkich korporacji międzynarodowych

 dynamiczny rozwój sfery usług

 niskie tempo rozwoju przemysłu

 nadprodukcja w rolnictwie krajów rozwiniętych

MEGATRENDY SPOŁECZNE

MEGATRENDY SPOŁECZNE

 umiędzynarodowienie kultury, nauki, sztuki

 przenikanie kultur

 wzrost poziomu życia, wykształcenia, poprawa stanu zdrowia,

wydłużenie życia

 szybki wzrost ludności w krajach ubogich (bomba demograficzna)

 ujemny przyrost naturalny w krajach rozwiniętych

 migracje i rozwój turystyki międzynarodowej

 dłuższy czas wolny

 załamanie systemu wartości (nihilizm)

 rozwój patologii społecznych

MEGATRENDY W NAUCE I TECHNICE

MEGATRENDY W NAUCE I TECHNICE

 rozwój informatyzacji

 rozwój telekomunikacji

 rozwój biotechnologii (genetyka)

 nowe materiały, nowe źródła energii, nowe technologie

MEGATRENDY W EKOSYSTEMIE

MEGATRENDY W EKOSYSTEMIE

 wzrost zanieczyszczenia (bomba ekologiczna)

 wymieranie gatunków zwierząt i roślin

 wyczerpywanie się złóż i zasobów przyrody (surowce, woda)

 inne zagrożenia: dziura ozonowa, ocieplenie klimatu

GLOBALIZACJA

GLOBALIZACJA

Globalizacja to żywiołowy proces polegający na

Globalizacja to żywiołowy proces polegający na

umiędzynarodawianiu się stosunków politycznych,

umiędzynarodawianiu się stosunków politycznych,

gospodarczych i społecznych.

gospodarczych i społecznych.

Przejawy globalizacji gospodarczej:

Przejawy globalizacji gospodarczej:

 umiędzynarodowienie rynków

 umiędzynarodowienie firm (rozwój korporacji międzynarodowych i

ponadnarodowych)

 umiędzynarodowienie czynników produkcji (kapitał, technologia, siła

robocza, zasoby naturalne)

 umiędzynarodowienie metod organizacji i zarządzania

 rozwój instytucji gospodarki światowej

 rozwój globalnych produktów (napoje, kosmetyki, szybkie dania itp.)

 rozwój międzynarodowej integracji gospodarczej

KORZYŚCI Z GLOBALIZACJI

KORZYŚCI Z GLOBALIZACJI

 dla korporacji międzynarodowych:



nieograniczone możliwości ekspansji

 dla bogatych państw:



przyspieszenie wzrostu gospodarczego



nowe rynki zbytu



nowe miejsca taniej produkcji

 dla biednych państw:



przyspieszenie rozwoju gospodarczego (zmniejszenie dystansu
do krajów rozwiniętych)



możliwość korzystania z najnowszych rozwiązań
technologicznych i organizacyjnych



podniesienie stopy życiowej ludności

ZAGROŻENIA WYNIKAJĄCE Z GLOBALIZACJI

ZAGROŻENIA WYNIKAJĄCE Z GLOBALIZACJI

 dla bogatych państw:



osłabienie władzy państwowej na rzecz kapitałowych centrów
decyzyjnych



odpływ miejsc pracy do krajów słabo rozwiniętych



groźba bezrobocia



obniżenie wpływów budżetowych z podatków

 dla biednych państw:



uzależnienie od grup kapitałowych i korporacji (nowy
kolonializm)



rabunkowa eksploatacja zasobów naturalnych



zanieczyszczenie środowiska



groźba bezrobocia

CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE GLOBALIZACJI W GOSPODARCE

CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE GLOBALIZACJI W GOSPODARCE

 znoszenie ograniczeń przestrzennych, narodowych, kulturowych,

prawnych dla działalności gospodarczej w skali światowej

 zanik barier politycznych

 rozwój telekomunikacji

 rozwój informatyzacji (internet)

 rozwój mediów transportu

 rozwój bezpośrednich inwestycji zagranicznych

 wzrost potęgi korporacji międzynarodowych – koncentracja kapitału

 liberalizacja:



handlu



przepływów kapitałowych



transferu technologii



transferu siły roboczej

CZYNNIKI UTRUDNIAJĄCE GLOBALIZACJĘ W GOSPODARCE

CZYNNIKI UTRUDNIAJĄCE GLOBALIZACJĘ W GOSPODARCE

 bariery kulturowe

 protekcjonizm państwowy

 izolacjonizm państwowy

 restrykcyjna polityka imigracyjna

 działania przeciwników (antyglobalistów):



związki zawodowe (zagrożenie miejsc pracy, bezrobocie)



organizacje ekologiczne (rabunkowa eksploatacja zasobów
naturalnych, zanieczyszczenie środowiska)



organizacje obrony praw człowieka (globalizacja = nowy
kolonializm)



organizacje ochrony konsumentów (walka z monopolami)



drobni rolnicy i farmerzy (utrata dochodów, subwencji
państwowych)



izolacjoniści (ortodoksyjni komuniści, fundamentaliści religijni) –
chęć zmiany lub utrzymania stosunków społecznych



religijna prawica (globalizacja niszczy rodzinę, kulturę, laicyzuje
społeczeństwo)

PYTANIA I PROBLEMY DO OPRACOWANIA

PYTANIA I PROBLEMY DO OPRACOWANIA

1) Omów strukturę otoczenia organizacji.

2) Scharakteryzuj otoczenie wybranej organizacji.

3) Przedstaw przykłady relacji zachodzących pomiędzy organizacją a jej

otoczeniem.

4) Przedstaw ważniejsze współczesne megatrendy.

5) Wyjaśnij istotę i omów przejawy procesu globalizacji.

6) Jakie są przyczyny i skutki globalizacji?

7) Co sprzyja, a co utrudnia globalizację w gospodarce?