Lek. K. Podsiadło
Wywiad
Diagnostyka prenatalna:
Badanie USG (11-13 tc, 20-22 tc)
Biopsja trofoblastu
Amniopunkcja diagnostyczna
Kordocenteza
Testy biochemiczne
Testy przesiewowe
Test podwójny:
10-14 tc
PAPPA-A + β-hCG
Celem wykrycia aberracji chromosomowych,
głównie z. Downa i z. Edwardsa
Test potrójny:
15-21 tc
AFP + β-hCG + wolny estriol
Aberracje chromosomowe oraz wady ukł.
Nerwowego, p.pok., powłok brzusznych ( wzrost
AFP)
Testy interpretujemy w powiązaniu z
wiekiem pacjentki oraz NT.
Od 8 tc, optymalnie od 11tc – mniejszy
odsetek powikłań
Oznaczenie kariotypu zarodka metodą
badań molekularnych
Preferowana w diagnostyce chorób
jednogenowych
Powikłania (3%):
Poronienie/obumarcie ciąży
Plamienia
Krwawienia
Ból brzucha
infekcje
14-19 tc
1/10 objętości płynu w danym tygodniu
ciąży
Oznaczenie kariotypu metodą hodowli
komórkowej (10-14 dni)
Oznaczane również poziom AFP oraz
acetylocholinesterazy – diag. wad OUN,
p.pok., powłok brzusznych (weryfikacja
badaniem USG)
Powikłania (1 %) jak w biopsji
trofoblastu + PROM
18-20 tc
Pobranie krwi z żyły pępowinowej
Pobieramy ok. 1 ml
Powikłania (3 %):
Krwawienie do płynu
owodniowego/galarety Whartona –
tamponada pępowiny
Bradykardia płodu – podra znienie
ściany tętnicy pępowinowej
Czas oczekiwania 7-14 dni
Wskazania do diagnostyki prenatalnej:
Wiek pacjentki > 35 r.ż.
Wcześniejsze urodzenie dziecka z aberracją
chromosomową
Wcześniejsze urodzenie dziecka z wadą
układu nerwowego
Wystąpienie „markeru
ultrasonograficznego”
Aspekt psychologiczny
Musi być wszechstronna,odpowiedzialna i
różnorodna.
Nawet podczas fizjologicznego przebiegu ciąży
i porodu należy obserwować zmiany
zachodzące w organizmie kobiety oraz rozwój i
funkcje elementów jaja płodowego ponieważ w
krótkim czasie (ok 280 dni)dynamika zmian
jest na tyle duża i ważna dla prawidłowego
przebiegu ciąży że należy prawidłowo
zaplanować wizyty kontrolne.
badania przed planowana ciążą
badania w ciąży
połóg
kontrola po porodzie
WYWIAD
OCENA ZDROWIA
BADANIE POłOŻNICZE
BADANIA LABORATORYJNE
BADANIA USG
w pierwszych 4 miesiącach co 4
tygodnie
w następnych 3 miesiącach co 3
tygodnie
w następnych 2 miesiącach co 2
tygodnie
w ostatnim miesiącu co tydzień
Pierwsza porada i badania ciężarnej
powinny być wykonane możliwie
wcześnie, tzn. krótko po zatrzymaniu
miesiączki
BADANIA DODATKOWE
1. Cytologia.
2. Morfologia krwi, glc na czczo
3. Badanie ogólne moczu
4. Grupa krwi i antygeny układy Rh.
5. Badanie w kierunku kiły, WZW .B,
różyczki.
PRZESZŁOŚĆ POŁOŻNICZA
-liczba ciąż i sposób ich zakończenia
-jeżeli poronienia to ustalić ich przyczynę, podobnie w
przypadku porodów przedwczesnych, obumarć płodów
-przyczyny niepowodzeń położniczych
a)nawracające zakażenia
b)choroby tarczycy
c)choroby układowe
d)przyczyny immunologiczne
e)zaburzenia genetyczne
f)nieprawidłowa budowa macicy
g)niewydolność cieśniowa szyjkowa
h)niewydolność ciałka żółtego
i)przebyte operacje i zabiegi na narządzie
rodnym
DANE DOTYCZACE PRZEBYTYCH LUB
AKTUALNYCH CHORÓB
-cukrzyca
-choroby serca i układu krążenia
-nadciśnienie
-choroby nerek
-gruźlica płuc
-przebyte operacje
-choroby przenoszone drogą
płciową
PRZEBIEG OBECNEJ CIĄŻY
-objawy
ciąży(domyślne,prawdopodobne,pewne)
-data ostatniej miesiączki(lub data
zapłodnienia?)
Ustalenie terminu porodu
wg
Naegelego:
Termin porodu =
= data ostatniej miesiączki - 3
miesiące + 7 dni + rok
Obliczenie terminu porodu
od dnia
poczęcia:
Termin porodu =
data poczęcia –3 miesiące - 7 dni +
rok
Wywiad ogólny:
Dane osobiste
Wykształcenie, praca zawodowa
Choroby przewlekłe
Operacje
Uczulenia na leki
Nałogi
Wywiad rodzinny
odżywianie
Wywiad ginekologiczny i położniczy:
Cykle krwawień miesiączkowych
PM
OM
Antykoncepcja
Ew. problemy z zajściem w ciążę
Dotychczasowe ciąże (przebieg, porody,
poronienia, ciąże pozamaciczne)
Obecna ciąża (dolegliwości,
plamienia/krwawienia, zwierzęta)
OGLĄDANIE CAŁEGO CIAŁA
OCENA SKÓRY
TYP BUDOWY I OWŁOSIENIA
OCENA WYDOLNOSCI
POSZCZEGÓLNYCH
UKŁADÓW(ODDECHOWY,POKAR
MOWY,KRĄŻENIA)
POMIAR WAGI,RR,TEMPERATURY
CIAŁA
Prawidłowo
do 20. tc
masa ciała
powinna zwiększyć się o około
5kg.
Prawidłowy przyrost masy ciała
w
ostatnich tygodniach
ciąży wynosi
400
g / tydzień
Całkowity przyrost
masy ciała podczas
ciąży wynosi
11 - 12 kg
BADANIE ZEWNĘTRZNE
BADANIE WE WZIERNIKACH
BADANIE PRZEZ POCHWĘ
OCENA DOSTĘPNYCH CZĘŚCI
KOSTNYCH MIEDNICY
OCENA GRUCZOŁÓW SUTKOWYCH
BADANIE PALAPCYJNE BRZUCHA
koniec 16. tc: 1-2 palce nad spojeniem łonowym
koniec 20. tc: 2-3 palce poniżej pępka
koniec 24. tc: na wysokości pępka
koniec 28. tc: 2-3 palce powyżej pępka
koniec 32. tc: połowa odległości między
pępkiem a wyr.mieczyk.
koniec 36. tc: przylega do łuków żebrowych
koniec 40. tc: 1-2 palce poniżej łuków żebrowych
Pięć chwytów Leopolda:
pierwszy
: wysokość dna macicy i jaka
cześć płodu jest w dnie
drugi
: po której stronie grzbiet, po której
cześci drobne
trzeci
: czy badamy część przodującą, co
jest częścią przodującą (próba
balotowania)
czwarty
: to samo co dla 3 chwytu i
stosunek części przodującej do wchodu.
piąty
: czy główka wystaje ponad poziom
spojenia łonowego, czy występuje
niewspółmierność
1. Wymiar międzykolcowy
25 - 26 cm
2. Wymiar międzygrzebieniowy
28 - 29 cm
3. Wymiar międzykrętarzowy 31 - 32 cm
4. Sprzężna zewnętrzna
20 cm
Jeśli różnica między wymiarami wynosi
3cm
to
miednica ma najprawdopodobniej prawidłową
budowę.
Jeśli różnica wynosi
1 - 1,5 cm
lub wymiary są równe
(międzygrzebieniowy i międzykolcowy) to należy
przyjąc płaskie zwężenie miednicy = miednica
zwężona w wymiarze prostym wchodu.
Jeśli sprzężna zewnętrzna wynosi
18 cm i mniej
to
sprzężna prawdziwa na pewno skrócona
1. Ocena szyjki macicy:
- badanie we wziernikach !
- długość szyjki
- konsystencja części pochwowej
- ustawienie części pochwowej
- ujście szyjki macicy
2. Badanie palpacyjne miednicy
w prawidłowo zbudowanej miednicy palec
środkowy nie powiniem dojść do promontorium.
ANALIZA MOCZU
BADANIA KRWI
-morfologia
-WR,HBs
-grupa krwi i czynnik Rh
-TORCH
-glukoza i testy przesiewowe w kierunku
GDM
-diagnostyka prenatalna
BADANIA CYTOLOGICZNE
KONSULTACJE SPECJALISTCZNE(GDY
WSKAZANE)
BADANIA PRZESIEWOWE:
11-13 tc
20-22 tc
30-32 tc
DIAGNOSTYKA WAD
-układ nerwowy
-jama brzuszna i powłoki
-układ sercowo-naczyniowy
-wady wieloukładowe
PRACA DOMOWA I ZAWODOWA
TRYB ŻYCIA
ŻYCIE PŁCIOWE
ZABIEGI HIGENICZNE
PRZYGOTOWANIE BRODAWEK
SUTKOWYCH DO KARNIENIA
UBIÓR
GIMNASTYKA(SZKOLA RODZENIA)
ŻYWIENIE
WPŁYW LEKÓW NA CIĄŻE(GRUPY
A;B;C;D;E;F)
WSPÓŁPRACA Z LEKARZAMI INNYCH
SPECJALNOŚCI
ŻYWIENIE
-zapotrzebowanie
energetyczne(300kcal w I poł. i
500kczl w II poł. ciąży)
-odpowiednia dieta
(białko,tłuszcze,węglowodany,wit
aminy)
-wapń,fosfor,żelazo,pierwiastki
śladowe
WSPÓŁPRACA Z LEKARZAMI
INNYCH SPECJALNOŚCI
-stomatolog
-lekarz rodzinny(internista)
-bakteriolog
-konsultacje
specjalistyczne(wybrane
przypadki)
Wywiad ginekologiczny i położniczy
Ciężarna czy rodząca? (czynność
porodowa – skurcze min. od 30 min., co
10 min., przez 25-30 sek., powoduje
zmiany szyjki)
Badanie położnicze:
We wziernikach: PROM,
krwawienie/plamienie, infekcja
Przez pochwę: ocena szyjki, błon
płodowych, części przodującej
ASP
I okres rozwierania się części pochwowej:
Od rozpoczęcia czynności porodowej do
całkowitego rozwarcia (10 cm)
Pierwiastki – 12-18 godzin
Wieloródki – 6-12 godzin
II okres wydalania:
Od pełnego rozwarcia do urodzenia się dziecka
Pierwiastki – 2 godziny
Wieloródki – 0,5 godziny
III okres popłodowy (łożyskowy):
Od urodzenia się dziecka do urodzenia się popłodu
10-30 min
IV okres poporodowy:
Pierwsze 2 godziny po porodzie
Okres ścisłego nadzoru
Badanie zewnętrzne – chwyty Leopolda
Badanie wewnętrzne:
Oglądanie krocza, sromu i przedsionka
Ocena podatności krocza, szerokość łuku
łonowego
Ocena długości i szerokości pochwy
Ocena części pochwowej szyjki macicy:
długość, ustawienie względem osi kanału
rodnego, konsystencja/podatność,
rozwarcie
Pęcherz płodowy
Część przodująca
I chwyt
Leopolda
Zbadanie dna
macicy i ustalenie
jaka część płodu
w nim się
znajduje
II chwyt
Leopolda
Określenie jakie
części płodu
znajdują się po
obu stronach
brzucha
III chwyt
Leopolda
Ocena części
przodującej, gdy
jest jeszcze
ruchoma nad
wchodem (próba
balotowania)
IV chwyt
Leopolda
Ocena części
przodującej, gdy
jest nieruchoma w
stosunku do
płaszczyzny
wchodu
Kontrola postępu
części przodującej
w kanale rodnym
V chwyt Leopolda
Stosujemy gdy
część przodująca
jest przyparta, ale
nieustalona nad
wchodem
Celem stwierdzenia
czy nie ma
niestosunku
porodowego
Co przoduje?
Gdzie znajduje się część przodująca?
Główka ustalona/nieustalona
Jak przoduje?
Ustawienie – stosunek poszczególnych części
płodu do poszczególnych części macicy:
I lewe – gdy grzbiet płodu znajduje się po lewej
stronie matki
II prawe – gdy grzbiet płodu znajduje się po prawej
stronie matki
Ułożenie – stosunek poszczególnych części ciała
płodu względem siebie:
Dowolne/przymusowe
Przygięciowe – potylicowe
Odgięciowe – wierzchołkowe i ciemieniowe
Wysokość główki:
Wchód – gdy punkt prowadzący znajduje
się na wysokości linii międzykolcowej lub
dochodzi do tej linii
Próżnia – punkt prowadzący znajduje się 1-
2 cm poniżej linii międzykolcowej
Cieśń – całe zagłębienie krzyżowo-biodrowe
zajęte jest przez główkę
Wychód – gdy w czasie parcia w szparze
sromowej ukazuje się mały odcinek potylicy