Etos człowieka biznesu

Definicja etosu

Etos (gr. ethos – styl, sposób bycia) - ogół
wartości, norm i wzorów postępowania
przyjętych przez daną grupę ludzi.

Etos to styl życia, postawa danej grupy
społecznej wyróżnionej z uwagi na całokształt
wyznawanych i realizowanych w praktyce
wartości, szczególnie moralnych i
obyczajowych. Jest nim ponadto zespół
wartości danego środowiska określający formy
wymaganych zachowań i kryteria
przynależności.

Cechy wyróżniające członków danej grupy są
jednocześnie postrzegane przez tę właśnie
grupę jako cechy cenne i godne kultywowania.

Układ cech moralnych (cnót osobistych), jako
znaczący element etosu ludzi biznesu, jest
zbiorem norm i reguł moralnych, których
postać (konfiguracja) wiąże się ściśle z kulturą
danej społeczności, w tym zwłaszcza z
przekonaniami regulującymi zachowania
gospodarcze.

Wzorzec moralny człowieka biznesu to
kulturowo dozwolony i zalecany sposób
jednostkowego działania w sferze
gospodarowania.

Etyka zawodowa – przestrzegany
przez przedstawicieli danego zawodu
zbiór norm lub dyrektyw stanowiących
zespół motywów, zachowań i działań
wykonywanych w trakcie odgrywania
ról zawodowych.

W odniesieniu do ludzi biznesu
właściwsze jest używanie pojęcia etosu
profesjonalnego.

1. Profitowa orientacja biznesu

(M. Friedman)

Teoria ta przyjmuje, że jedynym celem (wartością) do
którego dąży biznes jest osiąganie zysku.

Rola biznesu jest ograniczona do spełniania postulatu
działania w możliwie najbardziej opłacalny sposób, tj.
do pomnażania zysku.

Wymagania etyczne firmy sprowadzają się do
powinności maksymalizowania tej wartości oraz
przestrzegania regulacji prawnych ustanawianych
przez państwo.

Zakres całkowitej odpowiedzialności firmy wyznacza
koncepcja odpowiedzialności restrykcyjnej,
pojmowana jako pociąganie do odpowiedzialności za
czyny niezgodne z obowiązującymi na wolnym rynku
zasadami gry (tj. za brak zyskowności lub naruszenie
prawa).

Zasada bezwzględnej rozłączności obszaru biznesu i
moralności.

Wzorzec moralny człowieka biznesu

•

Pomnaża zysk właścicieli, akcjonariuszy i własne

dochody, działając w myśl zasady, iż „dozwolone jest to,

co nie jest (prawnie) zabronione”,

•

Jest sprawny i skuteczny (minimalizuje koszty, w tym

zwłaszcza koszty ludzkiej pracy),

•

Bezwzględny w dążeniu do celu,

•

Pozbawiony skrupułów maksymalnie wykorzystuje

umiejętności i wiedzę współpracowników,

•

Wymaga posłuszeństwa i dyscypliny,

•

W kontaktach z innymi (konkurenci, kontrahenci,

pracownicy), a także wobec środowiska naturalnego

jego postępowaniem kieruje reguła: „minimalnym

kosztem szkodzić maksymalnie w granicach prawa”.

2. Społeczna orientacja biznesu

Uznanie przez środowisko biznesu, że
działania gospodarcze pełnią rolę
kulturotwórczą i tym samym wpływają na
kształt świata społecznego, a gospodarowanie
jest również dziedziną działań obyczajowych,
w tym i moralnych.

Społeczna odpowiedzialność biznesu jest
odpowiedzialnością jednostek,
przedsiębiorstwa i środowiska biznesu jako
całości w rozumieniu możności i gotowości do
ponoszenia konsekwencji i wzięcia na siebie
dobrych i złych skutków własnego
postępowania.

Charakterystyczny sposób organizacji i
zarządzania firmą oparty na układzie norm i
reguł, zwany kulturą zespołów.

Wzorzec moralny człowieka biznesu

•

Profesjonalizm kadr zarządzających – świadomość
pełnienia społecznie cennych i wymagających wysokich
kwalifikacji usług, co wiąże się z nakazem ciągłego
zdobywania i doskonalenia tych kwalifikacji,
wykorzystywanie ich w praktycznym działaniu,
respektowanie ponadto określonych reguł, jak rzetelność,
uczciwość, lojalność, sprawiedliwość i bezstronność;

•

Umiejętność skutecznego zarządzania firmą, tj. takie
sprecyzowanie podziału zadań, aby wiedza
współpracowników, ich kompetencje zawodowe i
indywidualna inicjatywa zostały harmonijnie uzgodnione
z zasadą ponoszenia przez nich jednostkowej
odpowiedzialności.

Wzorzec moralny człowieka biznesu

(c.d.)

•

Sztuka współdziałania z zespołem, łatwość
nawiązywania kontaktów,

•

Budowanie w pracy atmosfery opartej na zaufaniu,
dostrzeganie i uwzględnianie potrzeb i trudności
pracowników, w ocenie ich pracy kierować się tylko
przesłankami merytorycznymi;

•

Umiejętność podejmowania decyzji – umiejętność
właściwego oszacowania ryzyka, nieuleganie pokusom
korupcji;

•

Przestrzeganie zasad uczciwej konkurencji;

•

Budowanie właściwych relacji firmy z szerszym
otoczeniem społecznym.

5 reguł „pozytywnej konkurencji”

1. Zasada niezależnej inicjatywy – występowanie na
rynku tylko we własnym imieniu, pod własnym znakiem
firmowym,

2. Zasada działań konstruktywnych – promująca
działania twórcze, ograniczająca czynności zmierzające
do rozbicia konkurencji,

3. Zasada formalnej równości – zakaz korzystania z
posiadanych przywilejów i przewag (np. monopolista),

4. Zasada poszanowania reguł – działanie na rynku
według obowiązujących praw, przepisów i zwyczajów,

5. Zasada szacunku do podmiotów zewnętrznych –
zakaz konkurowania w nieuczciwy sposób (np.
fałszerstwem, łapownictwem), bądź nieuczciwego
pozyskiwania dobrej opinii (np. fałszywa reklama,
nieprawdziwe ekspertyzy).