Zaburzenia funkcjonowania przewodu pokarmowego

background image

Żywienie u chorych z

zaburzeniami

funkcjonowania przewodu

pokarmowego

(zaparcia, gazy, stomia)

background image

Zaparcia stolca

• Zaparcia występują, gdy stolec

jest oddawany rzadziej niż 3 razy
w tygodniu, gdy zmienia się jego
konsystencja – jest zbity, lub gdy
oddawany jest z trudnością.

background image

Rytm wypróżnień

Regularność wypróżnień zależy

od:

– Cech osobniczych,
– Temperamentu,
– Nastroju,
– Napięcia układu autonomicznego,
– Sposobu żywienia,
– Aktywności fizycznej.

background image

Rytm wypróżnień

• W warunkach zdrowia

– Oddawanie stolca co najmniej 3 razy

w tygodniu i nie więcej, niż 3
wypróżnienia dziennie;

– Dobowa masa stolca – nie więcej niż

200 g.

• ¾ ludzi – 5-7 razy w tygodniu;

¼ - wypróżnienia 1-3 razy
dziennie.

background image

Pasaż treści pokarmowej

przez jelita

• Najczęściej 2-3 dni;

Z jelita cienkiego do kątnicy – 1,5 l
płynnej treści

Po okresie tranzytu redukcja do ok. 100
ml

• Czasem nawet do 6 dni – zmniejszenie

zawartości wody, stolec jest twardy, zbity.

background image

Główne przyczyny

zaparć

Guzki krwawnicze (hemoroidy) i

szczeliny odbytu – ból przyczynia się do

odruchowego skurczu zwieracza odbytu;

Choroby ogólnoustrojowe (choroba

Parkinsona, stwardnienie rozsiane) –

zaburzenia regulacji nerwowo-

mięśniowej sprzyjające zaparciom;

Cukrzyca – neuropatia cukrzycowa

(biegunki

i zaparcia);

Choroby narządów sąsiednich (jajnika,

macicy) – ucisk na jelito;

background image

Rodzaje zaparć

Zaparcia atoniczne – ze

znacznie osłabioną
perystaltyką;

Zaparcia spastyczne – ze

skłonnościami do skurczów
jelit.

background image

Ogólne zalecenia

dietetyczne

w zaparciach

Zwiększenie spożycia produktów

bogatobłonnikowych;

Zwiększenie spożycia świeżych warzyw,

owoców oraz soków;

Spożywanie świeżo fermentowanych

produktów mlecznych (maślanka, kefiry,

jogurty);
Kwas mlekowy hamuje procesy gnilne i

sprzyja rozwojowi flory bakteryjnej,

wytwarzającej m.in. witaminy z grupy B i

witaminę K

background image

Unikanie produktów „zapierających”,
które są wolno trawione (szparagi,
groch, fasola, grzyby, orzechy);

Ograniczenie spożycia tłuszczów;

Unikanie potraw pieczonych, smażonych
oraz grillowanych;

Ograniczenie spożycia słodyczy
(zwłaszcza czekolady, cukierków, ciastek
w czekoladzie);

Ogólne zalecenia

dietetyczne

w zaparciach

background image

Ograniczenie spożycia cukru

(białego, brunatnego,
owocowego, gronowego,
słodowego);

Ograniczenie spożycia jaj;
Unikanie spożywania alkoholu;
Unikanie spożywania napojów

gazowanych.

Ogólne zalecenia

dietetyczne

w zaparciach

background image

Zalecenia żywieniowe

dla osób

z zaparciami

atonicznymi

Spożywanie dużych ilości produktów

bogatych w błonnik: pieczywo razowe,
kasze gruboziarniste, warzywa (marchew,
ziemniaki, pomidory, buraki, szpinak,
sałata, kwaszona kapusta);
zalecana ilość błonnika – ok. 50 g/dzień

Unikanie spożywania potraw mącznych

(kluski), białego pieczywa, ciastek, kasz
drobnoziarnistych, białego ryżu;

background image

Zalecenia żywieniowe

dla osób

z zaparciami

atonicznymi

Podawanie 6-12 łyżek stołowych otrąb

dziennie, rozpoczynając od 3 łyżek
i stopniowo zwiększając ich ilość
(do momentu 1 wypróżnienia
dziennie);

Owoce należy spożywać ze skórką

(jabłka, brzoskwinie) oraz z pestkami
(truskawki, maliny, porzeczki, czarne
jagody);

background image

Zalecenia żywieniowe

dla osób

z zaparciami

atonicznymi

Włączenie do diety owoców suszonych

(śliwki, figi, daktyle);

Spożywanie większych ilości płynów w czasie

posiłków i między posiłkami (zsiadłe mleko,

naturalne wody przeczyszczające, kompoty,

czarna kawa, mocna herbata)
nawet do 3 l dziennie

Stosowanie produktów i przypraw

poprawiających walory smakowe posiłków

(rodzynki, kminek, majeranek, jogurt

owocowy).

background image

Niekonwencjonalne sposoby

zapobiegania zaparciom

atonicznym

Wypijanie rano 1 szklanki wody z

miodem o temperaturze pokojowej
miód nasila procesy fermentacyjne

w jelicie;

Wypijanie ok. 30 min. przed

śniadaniem 1 szklanki soku

owocowego

lub warzywnego, wody mineralnej,

zsiadłego mleka;

background image

Niekonwencjonalne sposoby

zapobiegania zaparciom

atonicznym

Spożywanie po każdym posiłku 2-4

suszonych śliwek moczonych przez noc w

przegotowanej wodzie, wraz wodą (ok. 1

szklanki), w której się moczyły;

Spożywanie codziennie rano, na czczo,

3 jabłek;

Spożywanie codziennie, na czczo lub 30

min. przed posiłkiem 0,5 kg winogron wraz

ze skórką;

Wypijanie 2 razy dziennie ½ szklanki soku

z kwaszonej kapusty.

background image

Zalecenia żywieniowe

dla osób

z zaparciami

spastycznymi

Ograniczenie spożywania zbyt dużych ilości

błonnika, zwłaszcza w postaci surowej;
spożywanie błonnika zawartego w warzywach

gotowanych lub przecieranych (puree

z ziemniaków, marchew, pomidory) oraz

w sokach (z marchwi, pomidorów, buraków,

pomarańczy, kwaszonej kapusty);

Spożywanie kilka razy dziennie (3-5) 1 łyżki

stołowej otrąb pszennych (z jogurtem,

kefirem, mlekiem, przegotowaną wodą);

background image

Zalecenia żywieniowe

dla osób

z zaparciami

spastycznymi

Spożywanie niewielkich ilości

produktów zbożowych tylko z jasnej
mąki pszennej (białe pieczywo) oraz
potraw z delikatnych gatunków kasz
(krakowska, manna);

Spożywanie delikatnych gatunków mięs

(drób, cielęcina), ryb, jaj na miękko,
białych serów, twarożków, maślanki,
oliwy, miodu, kompotów i galaretek
owocowych;

background image

Zalecenia żywieniowe

dla osób

z zaparciami

spastycznymi

Unikanie mięs twardych, włóknistych,

pieczywa razowego, grochu, fasoli, bobu,
soczewicy, selerów, cebuli, sałaty,
niedojrzałych owoców ze skórką, owoców
suszonych, kapusty włoskiej, czerwonej,
serów podpuszczkowych;

Unikanie potraw smażonych, duszonych.

Tłuszcze powinny być spożywanie raczej
w postaci surowej (nie zmienionej
termicznie).

background image

Zalecenia żywieniowe

dla osób

z zaparciami

spastycznymi

Unikanie picia napojów zbyt

zimnych
i zbyt gorących (efekt termiczny
pobudza jelita do skurczu).
Zalecana jest słaba herbata, woda
przegotowana, soki warzywne i
owocowe, napoje mleczne.

Unikanie potraw pikantnych i

mocno przyprawionych.

background image

Niekonwencjonalne sposoby

zapobiegania zaparciom

spastycznym

Spożywanie rano 6-8 suszonych

śliwek moczonych przez noc w
przegotowanej wodzie;

Wypijanie bezpośrednio przed

obiadem 1 łyżki stołowej oleju
słonecznikowego lub sojowego;

Spożywanie bezpośrednio przed

kolacją 1-2 łyżeczek do herbaty
siemienia lnianego.

background image

Gazy jelitowe

• Nadmierne wydalanie gazów to

usuwanie ich częściej (ponad 22
razy na dobę)
i w ilościach większych niż
przeciętnie (ponad 1000 ml w
ciągu doby)

background image

GAZY JELITOWE

Przyczyny nadmiernego

wydalania gazów

Nadmierne połykanie powietrza – szybkie

jedzenie, mówienie w czasie posiłku;

Wytwarzanie zbyt dużych ilości

dwutlenku węgla – po posiłkach obfitych,
bogatobiałkowych, bogatotłuszczowych;

Nasilenie procesów fermentacyjnych flory

bakteryjnej w jelicie grubym – po
spożyciu niektórych produktów np. fasoli,
grochu;

Picie napojów gazowanych;

background image

GAZY JELITOWE

Przyczyny nadmiernego

wydalania gazów

Zaburzenia flory bakteryjnej

spowodowane stosowaniem
antybiotyków lub niewłaściwej
diety;

Niektóre leki (ampicylina,

preparaty żelaza, leki ziołowe)
nasilają przykry zapach gazów;

background image

Gazy jelitowe

Przyczyny nadmiernego

wydalania gazów

• Niektóre choroby przewodu

pokarmowego:
- zespół jelita nadwrażliwego, związany
z upośledzoną motoryką jelit;
- zaburzenia trawienia i wchłaniania
np. niedobór laktazy w jelicie cienkim;
- celiakia, związana z nietolerancją
glutenu.

background image

Zalecenia przeciwdziałające

gromadzeniu się gazów w

przewodzie pokarmowym

• Spożywać posiłki ragularnie, często (4-5 razy

dziennie) i bez pośpiechu;

• Dokładnie przeżuwać pokarmy;
• Unikać prowadzenia rozmów i wykonywania

innych czynności w czasie jedzenia;

• Obniżyć spożycie tłuszczów, zwłaszcza

zwierzęcych;

• Stosować odpowiednie techniki kulinarne

(gotowanie na parze, pieczenie w folii, a

unikać potraw smażonych oraz duszonych i

pieczonych z dodatkiem tłuszczu);

background image

Zalecenia przeciwdziałające

gromadzeniu się gazów w

przewodzie pokarmowym

• Błonnik spożywać w umiarkowanych ilościach;

należy unikać produktów i potraw

wzmagających perystaltykę jelit (pieczywo

razowe, grube kasze);

• Warzywa i owoce spożywać w umiarkowanych

ilościach; unikać produktów gazotwórczych

(kapusta, cebula, groch, szparagi, fasola, bób);

• Ograniczyć spożycie jaj;
• Nie spożywać dużych ilości słodyczy

(zwłaszcza czekolady, cukierków i ciastek w

czekoladzie);

background image

Zalecenia przeciwdziałające

gromadzeniu się gazów w

przewodzie pokarmowym

• Spożywane produkty powinny być świeże, jeśli

to możliwe bez sztucznych barwników i
konserwantów;

• Unikać ostrych przypraw;
• Unikać żucia gumy, ssania twardych

cukierków;

• Płyny pić powoli (ok. 2 l dziennie);
• Unikać picia napojów gazowanych;
• Ograniczyć spożywanie napojów alkoholowych.

background image

Praktyczne wskazówki

związane

z przygotowywaniem

posiłków

• Warzywa i owoce – wybierać młode,

delikatne, bardzo świeże;

• Należy je obierać ze skórki i usuwać pestki;
• Dobrze jest je spożywać gotowane,

przetarte lub w postaci soków;

• Gotowane warzywa można oprószyć mąką i

dodać trochę świeżego masła;

• Zupy i sosy można zagęścić zawiesiną mąki

i wody lub mleka. Nie należy stosować

zasmażek z tłuszczu i mąki.

background image

Produkty sprzyjające

powstawaniu gazów o

nieprzyjemnym zapachu

• Warzywa: groch, fasola, bób, kapusta,

kapusta kwaszona, kabaczek,

brukselka, por, kalafior, szparagi,

cebula, czosnek;

• Nabiał: jaja, sery pleśniowe;
• Niektóre ryby: śledź i sardynka w oleju i

pomidorach, mintaj, karp;

• Napoje: gazowane, drinki alkoholowe,

kawa i inne napoje zawierające kofeinę.

background image

Produkty zmniejszające

nieprzyjemny zapach

gazów jelitowych

(absorbujące substancje lotne)
• Warzywa: szpinak, sałata, pietruszka;
• Żurawina i sok z żurawinowy;
• Jogurty, kefiry, maślanka;
• Otręby pszenne – korzystnie

wpływają na formowanie się stolca.

background image

CO TO JEST STOMIA?

jest wytworzonym chirurgicznie

połączeniem światła jelita z
powierzchnią ciała;

nazywana jest również sztucznym

odbytem
lub odbytem brzusznym;

może być wytworzona na:

- jelicie cienkim (ileostomia) lub
- jelicie grubym (kolostomia)

background image
background image
background image

NASTĘPSTWA STOMII DLA

FUNKCJO-NOWANIA PRZEWODU

POKARMOWEGO

Ileostomia

utrata funkcji jelita grubego - wchłaniania

wody, elektrolitów oraz formowania stolca;

przez ilestomię wydalana jest większa ilość

półpłynnej, papkowatej treści, trudnej do

zebrania i uszkadzającej skórę;

przy

bakteryjnym

lub

wirusowym

zakażeniu jelit, objętość wydalanej treści

kałowej może znacznie się zwiększyć

(ryzyko

odwodnienia

i

zaburzeń

elektrolitowych) - konieczność dożylnego

uzupełniania płynów i elektrolitów;

background image

NASTĘPSTWA STOMII DLA

FUNKCJO-NOWANIA PRZEWODU

POKARMOWEGO

Ileostomia

nie powinno się dopuszczać do nawracających

i przewlekłych biegunek, ponieważ mogą one

doprowadzić

do

niedoborów

elektrolitów

i

zwiększenia ryzyka rozwoju kamicy żółciowej i

moczowej;

bardzo ważne jest przestrzeganie podstawowych

zasad higieny i spożywanie produktów świeżych,

przechowywanych

we

właściwych

warunkach

(temperaturze);

w przypadku wycięcia części jelita cienkiego po

latach mogą się rozwinąć objawy niedoboru witaminy

B

12

(wchłaniana w końcowym odcinku jelita krętego)

– niedokrwistość megaloblastyczna i różnego

rodzaju objawy neurologiczne oraz psychiczne.

background image

NASTĘPSTWA STOMII DLA

FUNKCJO-NOWANIA PRZEWODU

POKARMOWEGO

Kolostomia

mniej problemów niż przy ileostomii;
niewielka

utrata

funkcji

fizjologicznych jelita (wchłaniania) -
gdy dobrze umiejscowiona, właściwie
pielęgnowana
i chory odpowiednio się odżywia;

stolec jest wydalany 1-2 razy w ciągu

doby
i ma prawidłową konsystencję.

background image

JAK ŻYĆ ZE STOMIĄ?

Podstawowe elementy zdrowego trybu

życia:

• utrzymywanie prawidłowej masy ciała;
• niepalenie tytoniu;
• unikanie alkoholu lub spożywanie go

w umiarkowanych ilościach (w dużych jest

bezwzględnie szkodliwy);

• aktywność fizyczna (co najmniej jedna

godzina wysiłku fizycznego dziennie oraz

dodatkowo jedna godzina intensywniejszego

wysiłku fizycznego tygodniowo);

• odpowiednia dieta.

background image

PODSTAWOWE ZALECENIA

DIETETYCZNE

Bezpośrednio po operacji

Przy ileostomii efektem usunięcia

części jelita cienkiego mogą być
zaburzenia
w trawieniu tłuszczów – należy
wówczas istotnie ograniczyć ich
spożycie.

Po upływie kilku miesięcy

pozostała część jelita przejmie
czynności trawienne.

background image

PODSTAWOWE ZALECENIA

DIETETYCZNE

Bezpośrednio po operacji

nowe produkty i potrawy należy

wprowadzać do jadłospisu, pojedynczo i
w niewielkich ilościach, a następnie
obserwować,

jak

reaguje

na

nie

przewód pokarmowy;

w przypadku złej tolerancji produktu

(nudności, wzdęcie brzucha, kruczenia,
przelewania) można powtórzyć próbę
po kilku dniach, zanim dany produkt
zostanie wyeliminowany z diety.

background image

PODSTAWOWE ZALECENIA

DIETETYCZNE

Po okresie rekonwalescencji

spożywać nie mniej niż 3 posiłki dziennie,

w regularnych odstępach, o tych samych

porach;

wypijać około 2 litrów płynów dziennie

(można je pić także między posiłkami);

starać się, aby dieta była urozmaicona,

bogata w witaminy i składniki mineralne;

unikać

pokarmów

nasilających

perystaltykę jelit;

ograniczać spożycie tłuszczów i słodyczy;

background image

PODSTAWOWE ZALECENIA

DIETETYCZNE

Po okresie rekonwalescencji

unikać potraw smażonych, pieczonych
oraz duszonych;

potrawy gotować, podprawiać zawiesiną
z mąki, wody oraz mleka;

dbać o to, by produkty i posiłki były
świeże,
bez

konserwantów,

sztucznych

barwników;

starać

się

jeść

wolno,

dokładnie

przeżuwając pokarm.

background image

CZEGO SZCZEGÓLNIE

NALEŻY UNIKAĆ?

alkoholu (może być spożywany

w niewielkich ilościach), a

zwłaszcza piwa (bezwzględnie);

napojów gazowanych;
nadmiernej ilości owoców i

warzyw, zwłaszcza gazotwórczych

(kapusta, cebula, groch, szparagi,

fasola, bób);

produktów i posiłków bogato-

tłuszczowych;

background image

CZEGO SZCZEGÓLNIE

NALEŻY UNIKAĆ?

dużej ilości słodyczy (zwłaszcza

czekolady, cukierków i ciastek

w czekoladzie);

nadmiernej ilości jaj;
ostrych przypraw (potrawy powinny być

łagodne, doprawiane niewielką ilością

przypraw);

potraw pieczonych, smażonych oraz

duszonych;

potraw wzmagających perystaltykę jelit

(np. pieczywo razowe, grube kasze,

potrawy słone).

background image

JAKIE PRODUKTY SĄ

SZCZEGÓLNIE ZALECANE?

produkty, które zmniejszają

ilość tworzących się w jelitach
gazów, likwidują ich przykry
zapach oraz korzystnie
wpływają na formowanie się
stolca, zwłaszcza:

jogurty naturalne,
kefiry,
maślanka.

background image

Wydalanie treści jelitowej

ileostomia - wydalana treść jelitowa

ma konsystencję od półpłynnej do
półstałej oraz najczęściej kwaśny
zapach;

kolostomia - treść jelitowa

najczęściej przypomina normalny
stolec; przez stomię usuwany jest
powstający w jelitach gaz.

background image

Biegunka

Biegunkę u osób z ileostomią

rozpoznaje się wtedy, gdy:

dobowa objętość stolca wynosi

powyżej 1000 ml (normalnie 200-

600 ml/dobę),

konsystencja stolca staje się

wodnista (normalnie papkowata),

liczba woreczków zmienianych w

ciągu doby zwiększa się

dwukrotnie.

background image

Biegunka

U osób z kolostomią biegunkę
rozpoznajemy wówczas, gdy:

występują więcej niż 3

wypróżnienia na dobę,

zmienia się konsystencja stolca

ze stałej na papkowatą lub
płynną, wodnistą.

background image

Biegunka

Biegunka, poza następstwami

ogólnymi, takimi jak:
odwodnienie, osłabienie,
zaburzenia elektrolitowe,
stwarza także ryzyko silnego
podrażnienia skóry wokół
stomii przez treść jelitową.

background image

JAK POSTĘPOWAĆ

W PRZYPADKU BIEGUNKI?

zwiększyć ilość wypijanych płynów

w celu wyrównania niedoborów
wody
w organizmie (2,5-3 l w ciągu 8-12
godzin);

w przypadku chorych z ileostomią

czasami wskazane jest krótkotrwałe

(1-2 dni) ograniczenie ilości
wypijanych płynów;

background image

JAK POSTĘPOWAĆ

W PRZYPADKU BIEGUNKI?

spożywać

następujące

produkty

i

potrawy: miętę, kakao, białe pieczywo,
marchwiankę, ryż na sypko (łuskany),
banany, mus jabłkowy;

ograniczyć spożycie: owoców, warzyw,
soków,

razowego

pieczywa,

kasz

gruboziarnistych

oraz

unikać:

pikantnych potraw, napojów gazowanych,
nadmiernego dosalania potraw .

background image

Zaparcia stolca

Stolec jest oddawany rzadziej

niż trzy razy w tygodniu albo
zmienia się jego konsystencja –
jest twardy, zbity.

background image

JAK POSTĘPOWAĆ W

PRZYPADKU ZAPARĆ STOLCA?

unikać silnych środków

przeczyszczających;

można zastosować ziołowe środki

przeczyszczające, np. herbatki,
granulaty lub bogatoresztkowe
preparaty przeczyszczające;

zmodyfikować dietę;
zwiększyć aktywność fizyczną.

background image

JAK POSTĘPOWAĆ W

PRZYPADKU ZAPARĆ STOLCA?

spożywać

produkty

bogatoresztkowe

(grube kasze – np. gryczaną), chleby z
grubo mielonej mąki, płatki owsiane,
otręby pszenne;

zwiększyć spożycie świeżych i suszonych

owoców, świeżych warzyw oraz soków;

pić

więcej

płynów,

zwłaszcza

wód

mineralnych;

spożywać fermentowane produkty mleczne

(np. maślankę, kefiry, jogurty);

background image

JAK POSTĘPOWAĆ W

PRZYPADKU ZAPARĆ STOLCA?

pić kawę, grubo mielone siemię

lniane, bulion;

jeść niełuskany ryż oraz stosować

przyprawy;

unikać produktów zapierających,

które są bardzo wolno trawione:
szparagów, grochu, fasoli, grzybów,
orzechów;

ograniczyć spożycie słodyczy.

background image

JAK POSTĘPOWAĆ, BY ZAPOBIEC

ZABLOKOWANIU STOMII?

U osób z ileostomią produkty
spożywcze, które nie ulegają
całkowitemu strawieniu, mogą
spowodować zablokowanie stomii.
Aby zapobiec tego typu problemowi,
należy wyeliminować je z diety.
Następnie można je wprowadzać do
diety pojedynczo, w niewielkich
ilościach i prowadzić obserwacje.

background image

JAK POSTĘPOWAĆ, BY

ZAPOBIEC ZABLOKOWANIU

STOMII?

Produkty, na które z powodu

ryzyka

zablokowania

stomii

muszą zwracać uwagę osoby z
ileostomią,

to:

seler,

kokos,

fasola, kapusta, grzyby, oliwki,
ananas, ogórek, suszone owoce,
zielona papryka, kukurydza, białe
części

pomarańczy,

skórka

jabłka, orzechy, nasiona, popcorn

background image

Jak uniknąć problemów z głośnym

odchodzeniem gazów i ich przykrym

zapachem?

poświęcić dostateczną ilość czasu na

jedzenie;

spożywać posiłki o regularnych porach

oraz dokładnie je gryźć;

nadmiar gazów o nieprzyjemnym zapachu

(np. siarkowodoru) powstaje w jelicie

grubym w wyniku bakteryjnej fermentacji

składników

niektórych

produktów

-

należy unikać lub zmniejszyć spożycie

następujących produktów lub potraw:

warzyw: grochu, fasoli, bobu, kapusty, kapusty

kwaszonej,

brukselki,

pora,

kalafiora,

szparagów, cebuli, czosnku, brokułów;

background image

Jak uniknąć problemów z głośnym

odchodzeniem gazów i ich przykrym

zapachem?

nabiału: serów pleśniowych;
ryb: zwłaszcza karpia, mintaja, śledzia

w

oleju

i pomidorach, sardynki w oleju
i pomidorach;

innych: jaj i ich przetworów, grzybów,

nadmiernej

ilości

owoców,

potraw

smażonych w głębokim tłuszczu;

napojów:

gazowanych,

drinków

alkoholowych, piwa, kawy i wszystkich
napojów zawierające kofeinę (coca-cola,
red bull, pepsi).

background image

Produkty pomagające

zlikwidować przykry zapach

gazów

sałata,
pietruszka,
żurawina i sok żurawinowy,
jogurt.
oraz
Preparaty zawierające żywe

pałeczki kwasu mlekowego
Lactobacillus acidophilus
, L.
rhamnosus
lub L. bifidus.

background image

Jak zmniejszyć ilość błonnika w

diecie?

(biegunka, gazy jelitowe)

unikać

warzyw

zawierających

dużo

włókna pokarmowego (łodygi szparagów,

kapusta, kalafior);

wybierać młode, delikatne warzywa;
obierać niektóre warzywa i owoce (np.

jabłka, gruszki);

usuwać

pestki

i

skórki

(np.

z

pomidorów);

przecierać wybrane warzywa;
gotować warzywa w celu zmiękczenia

błonnika;

przygotowywać soki.

background image

Produkty powodujące

nieprzyjemny zapach stolca

szparagi
fasola
kapusta
cebula
czosnek
jaja
ryby
ostre sery

background image

Produkty likwidujące

nieprzyjemny zapach stolca

sok żurawinowy
masło
pietruszka
sok pomarańczowy
sok pomidorowy
jogurt

background image

Produkty

zmieniające kolor stolca

szparagi
buraki
barwniki żywności
lukrecja
truskawki
sos pomidorowy
leki lub suplementy diety

zawierające żelazo


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Postępowanie pielęgniarki w zaburzeniach funkcjonowania przewodu pokarmowego
Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego
LEKI WPŁYWAJĄCE NA FUNKCJĘ PRZEWODU POKARMOWEGO
00617 Zaburzenia czynnosciowe przewodu pokarmowego
Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego
Czynnosciowe zaburzenia przewodu pokarmowego2
czynnościowe zaburzenia przewodu pokarmowego dzieci
Budowa wybranych odcinków przewodu pokarmowego i ich funkcja w procesie trawienia i wchłaniania poka
Zaburzenia funkcji zwieraczy
Wpływ AUN na przewód pokarmowy
Patologia przewodu pokarmowego CM UMK 2009
Wpływ stresu na motorykę przewodu pokarmowego ready
Krwawienie z przewodu pokarmowego lub zagrażające powikłania oraz dyskomfort pacjenta w zakresie hig

więcej podobnych podstron