OCENA OPŁACALNOŚCI
PRZEDSIĘWZIĘCIA
BIZNESOWEGO

O k r e s z w r o tu
K s ię g o w a s to p a z w r o tu

P r o s te

N P V
I R R
P I
Z d y s k o n to w a n y o k r e s z w r o tu

A n a liz a w r a ż liw o ś c i
S y m u la c ja M o n te C a r lo
A n a liz a d r z e w d e c y z y jn y c h
A n a liz a s c e n a r iu s z y
U ż y c ie r o z k ła d u n o r m a ln e g o

Z a n a liz ą r y z y k a

Z w y k o r z y s t a n ie m

z d y s k o n to w a n y c h

p r z e p ły w ó w p ie n ię ż n y c h

I n n e

M e to d y o c e n y

p r o je k tó w in w e s ty c y jn y c h

RYZYKIEM JEST ZDAŻENIE, KTÓRE
MOŻE SPOWODOWAĆ:



opóźnienie projektu



zwiększenie kosztów projektu



lub w inny sposób wpłynąć na
niekorzyść projektu

RYZYKO



w finansach definiowane jest jako

prawdopodobieństwo uzyskania dochodu

mniejszego niż dochód oczekiwany



rozkłady prawdopodobieństwa stanowią

podstawę pomiaru ryzyka



rozkład prawdopodobieństwa to zbiór

możliwych wyników z

prawdopodobieństwem wystąpienia

przypisanym każdemu wynikowi

ANALIZA WRAŻLIWOŚCI



Analiza wrażliwości polega na
sprawdzeniu, jaka będzie opłacalność
inwestycji przy zmianie przyjętych do
obliczeń parametrów



Wpływ każdego z czynników na NPV
przedsięwzięcia analizowany jest
odrębnie

ANALIZA MONTE CARLO



obliczenie wartości NPV w oparciu o najbardziej

prawdopodobne wartości zmiennych bazowych



selekcja zmiennych bazowych o wysokiej zmienności

i znaczącym wpływie na wartość projektu na

podstawie danych historycznych lub o opinię

eksperta



określenie zakresu zmienności oraz rozkładów

zmiennych bazowych oraz zdefiniowanie zależności

zachodzących pomiędzy poszczególnymi zmiennymi

bazowymi



przeprowadzenie od kilkuset do kilkunastu tysięcy

symulacji

jednoczesnych

losowych

zmian

wyselekcjonowanych

zmiennych

bazowych,

w

ramach określonych rozkładów i przy zachowaniu

zależności pomiędzy poszczególnymi zmiennymi

ANALIZA DRZEW
DECYZYJNYCH

polega na:



przewidywaniu różnych scenariuszy rozwoju

sytuacji i możliwych do podjęcia w określonych

momentach realizacji inwestycji decyzji

adaptacyjnych



określeniu prawdopodobieństw ich wystąpienia

! Projekt musi być podzielony na etapy oraz

musi być przyjęte założenie o dyskretnym

charakterze możliwych do uzyskania

rezultatów

ANALIZA SCENARIUSZY



sporządzenie możliwych wariantów przyszłego rozwoju

sytuacji (np. pesymistyczny, oczekiwany i

optymistyczny)



dla każdego wariantu określa się wartość czynników

wpływających na wartość NPV i obliczana wartość NPV



w ramach danego scenariusza uwzględnia się zmiany

wielu parametrów bazowych z uwzględnieniem

logicznych zależności między nimi



poszczególnym scenariuszom przypisywane jest

prawdopodobieństwo wystąpienia, przez co można

skalkulować wartość oczekiwaną i odchylenie

standardowe NPV

CZTERY METODY
ZARZĄDZANIA RYZYKIEM

1.

UNIKANIE

2.

ŁAGODZENIE

3.

DZIELENIE

4.

ABSORBOWANIE

Ryzyko projektu, to ryzyko
niewykonania projektu z
powodzeniem.

Wynika z dotychczasowych
doświadczeń organizacji z projektami
podobnego typu, z rozmiarami
projektu i z innych czynników.

Analiza tej kategorii ryzyka może
stanowić etap dyskusji na temat
wykonalności projektu

.

ANALIZA WYKONALNOŚCI
PROJEKTU



Techniczna



Finansowa



Operacyjna



Geograficzna



Czasowa



Zasobowa



Prawna



Polityczna

Ryzyko dla projektu
to specyficzne wydarzenia,
które pojawiając się, mogą
utrudnić lub wstrzymać
pomyślne wykonanie
projektu.

RYZYKO DLA PROJEKTU –
TYPOWE ELEMENTY
LISTY



Technologia nie działa zgodnie ze
specyfikacją



Budżet zostaje zmniejszony



Kluczowy członek zespołu opuszcza
projekt



Klient rezygnuje z finansowania
projektu

OKREŚLENIE RYZYKA DLA
PROJEKTU



Lista rodzajów ryzyka



Ocena prawdopodobieństwa (w skali np. od 1

do 10)



Ocena efektu wystąpienia danego ryzyka (w

skali od 1 do 10, gdzie 1 oznacza bardzo mały

wpływ określonego zdarzenia na realizację

projektu)



Obliczenie wagi ryzyka



Ustalenie planu alternatywnego



Oszacowanie kosztów planów alternatywnych

RYZYKO DLA PROJEKTU
BANKIET:

Ryzyko

Prawdop. Efekt Waga Plan alternatywny

1. Brak dostępnego lokalu w dniu odpowiednim
dla klienta

2

8

16 Wybrać kilka dat alterantywnych

2. Niemożność wystąpienia wybranego zespołu
rozrywkowego w wybranym dniu

3

5

15

Wybrać drugi zespół odpowiadający
klientowi

2. Niemożność spotkania się komisji

2

10

20 Samodzielny wybór prezesa firmy

3. Brak nominacji od zatrudnionych

3

5

15 Nominować będzie zarząd

4. Niewykonanie pamiątek na dzień bankietu

2

4

8 Wysłanie pamiątek później

5. Więcej lub mniej niż 200 uczestników
przybędzie na bankiet

7

4

28 Znaleźć lokal, który zdoła pomieścić 250

osób; odpowiednia umowa z lokalem
dotycząca osób nieobecnych

FEASIBILITY STUDY



Studium wykonalności - dostarcza
wszelkich danych niezbędnych do
podjęcia decyzji inwestycyjnej,
zarówno samemu inwestorowi, jak i
instytucji finansującej projekt

Wytyczne w zakresie wybranych

zagadnień

związanych z przygotowaniem

projektów inwestycyjnych

Narodowe Strategiczne Ramy

Odniesienia 2007-2013

Ogólna metodyka
przeprowadzania analizy
finansowej



Analizę finansową przeprowadza się w oparciu o

metodologię zdyskontowanych przepływów środków

(analiza DCF)



Analiza DCF obejmuje skonsolidowaną analizę finansową,

z punktu widzenia równocześnie właściciela

infrastruktury, jak i podmiotu gospodarczego (operatora

infrastruktury), w przypadku, gdy są oni odrębnymi

podmiotami



Analiza DCF odnosi się wyłącznie do przepływów środków

pieniężnych, tj. rzeczywistą kwotę pieniężną wypłacaną

lub otrzymywaną przez dany projekt. Niepieniężne

pozycje rachunkowe, jak amortyzacja czy rezerwy na

pokrycie nieprzewidzianych wydatków nie mogą być

przedmiotem tej analizy

Ogólna metodyka
przeprowadzania analizy
finansowej



Uwzględnia się wartość rezydualną, w przypadku,

gdy okres ekonomicznej użyteczności środków

trwałych projektu przekracza przyjęty okres

odniesienia



Uwzględnia się wartość pieniądza w czasie przy

zsumowywaniu przepływów finansowych z

różnych lat. Przyszłe przepływy środków

pieniężnych dyskontuje się w celu uzyskania ich

wartości bieżącej za pomocą współczynnika

dyskontowego, którego wielkość jest ustalana

przy użyciu odpowiedniej stopy dyskontowej

Założenia do analizy
finansowej



Analiza finansowa może być wykonywana w
cenach nominalnych lub realnych.



Zaleca się wykorzystanie dwóch scenariuszy
makroekonomicznych: podstawowego i
pesymistycznego. Podstawowy scenariusz
makroekonomiczny wykorzystywany jest w
całej analizie projektu, natomiast scenariusz
pesymistyczny może zostać wykorzystany
przy analizie wrażliwości i ryzyka.

Założenia do analizy
finansowej



Zalecana finansowa stopa dyskontowa wynosi:



8% dla analizy przeprowadzanej w cenach

nominalnych,



5% dla analizy przeprowadzanej w cenach

stałych.



Wyższa stopa dyskontowa musi być

uzasadniona przez projektodawcę w

odniesieniu do konkretnego projektu i

zaakceptowana przez instytucję oceniającą

projekt. Zaleca się jednak, aby nie

przekraczała ona poziomu finansowej stopy

dyskontowej określonej powyżej o więcej niż

dwa punkty procentowe.

Założenia do analizy
finansowej



okres odniesienia powinien odzwierciedlać okres

życia ekonomicznego projektu. Komisja

Europejska zaleca następujące referencyjne

okresy odniesienia określone dla poszczególnych

sektorów:



i) energetyka – 15-25 lat,



ii) gospodarka wodna i ochrona środowiska – 30 lat,



iii) kolejnictwo – 30 lat,



iv) porty morskie i lotnicze – 25 lat,



v) drogi – 25-30 lat,



vi) przemysł – 10 lat,



vii) inne – 15 lat;

Założenia do analizy
finansowej



Okres amortyzacji dla każdego typu aktywa

powinien odzwierciedlać jego ekonomicznie

uzasadniony okres użytkowania, w oparciu o jego

oczekiwaną przydatność dla beneficjenta, a nie

minimalny okres amortyzacji wynikający z

właściwych przepisów prawnych. Amortyzacja, ze

względu na fakt, iż nie stanowi faktycznego

przepływu pieniężnego, nie jest uwzględniana w

kosztach operacyjnych w ramach analizy

finansowej. Wpływa ona jednak na wartość

rezydualną.

Wskaźniki efektywności
finansowej projektu, to:



finansowa bieżąca wartość netto inwestycji
(FNPV/C) - suma zdyskontowanych strumieni
pieniężnych netto generowanych przez
projekt



finansowa wewnętrzna stopa zwrotu z
inwestycji (FRR/C) - stopa dyskontowa, przy
której wartość FNPV/C wynosi zero, tzn.
bieżąca wartość przyszłych przychodów jest
równa bieżącej wartości kosztów projektu

Analiza trwałości
finansowej



polega na wykazaniu, że zasoby
finansowe na realizację
analizowanego projektu zostały
zapewnione i są one wystarczające
do sfinansowania kosztów projektu
podczas jego realizacji, a następnie
eksploatacji.

Analiza kosztów i
korzyści



Sporządzanie analizy kosztów i
korzyści wynika z konieczności
oszacowania kosztów i korzyści
projektu z punktu widzenia całej
społeczności. Analiza finansowa
wykonywana jest bowiem jedynie z
punktu widzenia beneficjenta.

Analiza wrażliwości i
ryzyka



Analiza wrażliwości ma na celu
wskazanie jak zmiany w wartościach
krytycznych zmiennych projektu
wpłyną na wyniki analiz
przeprowadzonych dla projektu, a w
szczególności na wartość wskaźników
efektywności finansowej i ekonomicznej
projektu oraz trwałość finansową.