Opieka nad dzieckiem z

chorobami układu

oddechowego

Pielęgniarstwo

pediatryczne

Odrębności anatomiczne i

fizjologiczne układu

oddechowego u dzieci 1/2



zła tolerancja niedrożności nosa: przewody nosowe wąskie – obrzęk
błony śluzowej – niedrożność nosa



migdałki rozwój od 2-go półrocza, intensywny 4-5 r.ż; powiększenie –
zaburzenia połykania



zwiększona podatność na infekcje ucha: krótka, szeroka, położona
poziomo trąbka Eustachiusza (łączy ucho z gardłem)



krtań kształt lejkowaty, później walcowaty, chrząstki delikatne, wiotkie



tchawica; krótka, chrząstki wiotkie, podatne na ucisk



 oskrzela; chrząstki wiotkie, światło wąskie, wydzielina zwęża



 błona śluzowa obficie ukrwiona, łatwo ulega obrzęknięciu, wrażliwa na
wysychanie i zanieczyszczenie

Odrębności anatomiczne i

fizjologiczne układu

oddechowego u dzieci 2/2



 pęcherzyki płucne; światło małe, grube przegrody, mało włókien sprężystych
(skłonność do niedodmy i rozedmy), do 5-7 roku życia tworzenie nowych
pęcherzyków i powiększenie istniejących



 klatka piersiowa; kształt beczkowaty, przekrój poprzeczny kulisty (utrudnione
unoszenie żeber, żebra wiotkie, mięśnie oddechowe słabe, tor oddychania
brzuszny (przepona); wraz z wiekiem klatka piersiowa przybiera kształt
ściętego stożka, żebra ustawione bardziej skośnie, wzrasta siła mięsni ,tor
oddychania piersiowy 



oddechy noworodek 35-45; 1r.ż. 30-35, 10r,ż 25



 kaszel – odruch obronny u dzieci słabszy, szybciej wyczerpuje



 odkrztuszanie; dzieci do 7 r.ż. nie odkrztuszają (głównie niemowlęta nie
odkrztuszają wydzieliny z dróg oddechowych; połykają, a gdy dużo wymiotują )

Jednostki chorobowe



Zakażenie górnych dróg oddechowych

Infectio tractus

respiratorii

Nieżyt nosa

Rhinitis

Zapalenie gardła

Pharyngitis

Zapalenie migdałków

Angina, Tonsillitis



Zapalenie krtani

Laryngitis



Zapalenie oskrzeli

Bronchitis



Zapalenie płuc

Pneumonia



Dychawica oskrzelowa

Asthma bronchiale



Mukowiscydoza

Mucoviscidosis



Zapalenie ucha środkowego

Otitis media

Przyczyny i czynniki ryzyka

chorób układu oddechowego

Przyczyny: zakażenia bakteryjne, wirusowe, grzybicze

Czynniki ryzyka:



okresu płodowego



okresu noworodkowego



okresu dzieciństwa: przebyte choroby układu oddechowego,
przewlekłe choroby



czynniki środowiskowe – np.dym tytoniowy



czynniki rodzinne – alergie, astma, gruźlica lub mukowiscydoza

Objawy chorobowe ze strony

układu oddechowego



obrzęk błony śluzowej; zmniejszona drożność „sapka”



wydzielina śluzowa, śluzowo-ropna



utrudniony oddech ( wdech, wydech)



ból gardła, kłucie, drapanie, pieczenie(zap. gardła)



chrząkanie, chrypka (zap.krtani)



trudności w ssaniu i połykaniu



węzły chłonne szyi i podszczękowe bolesne, migdały powiększone



kaszel suchy, męczący



kaszel szczekający (krtań)



kaszel wilgotny

 

Objawy ogólnoustrojowe w

chorobach układu oddechowego



gorączka,



bóle głowy



utrata łaknienia



bóle brzucha – nudności, wymioty, wzdęcia, biegunka, zaparcia



niepokój dziecka



bladość z sinicą wokół ust



ogólne złe samopoczucie z pogorszeniem stanu ogólnego

 

Duszność

Zaburzenia oddychania mogą przebiegać w postaci:

 

1. zaburzeń częstości oddechów (przyspieszony, zwolniony)

2. zaburzeń rytmu oddychania (nieregularny, bezdechy)

3. użycia dodatkowych mięsni oddechowych

 

Objawy duszności



przyspieszony oddech o 20-40/min do normy wiekowej



utrudniony oddech: głośny wdech, wydłużony wydech



oddech stękający, wysiłek oddechowy, poruszanie skrzydełkami nosa,
wciąganie ściany klatki piersiowej podczas wdechu (przestrzeni
nadobojczykowych, nadmostkowej, międzyżebrowych)



bladość i sinica skóry



niewydolność oddechowa - przyspieszone tętno:

–

do 200 u niemowląt

–

do 180 dzieci starsze



wiotkość lub niepokój



obniżenie ciepłoty ciała

 

Diagnostyka i leczenie

Badania i testy:



RTG klatki piersiowej



Badania funkcji płuc



Posiewy z błon śluzowych



Pulsoksymetria

Leczenie



Antybiotyki i/lub leki p/wirusowe



Leki mukolityczne i wykrztuśne



Leki rozszerzające oskrzela



Leki p/zapalne i p/alergiczne

Diagnozy pielęgniarskie



Nieskuteczne oczyszczanie dróg oddechowych



Nieefektywne (nieskuteczne) oddychanie lub niewydolny proces

oddychania



Brak tolerancji (nietolerancja)wysiłku



Zaburzone (nieprawidłowe) odżywienie organizmu



Podwyższona temperatura ciała lub ryzyko niestabilnej temperatury ciała



Ryzyko odwodnienia



Ostry lub przewlekły ból



Zaburzenia percepcji zmysłowej - słuchu



Ryzyko zakażenia,



Ryzyko nieprawidłowego rozwoju



Niepokój, zmęczenie i zaburzenia snu



Postawa promująca zdrowie: Zapobieganie napadom astmy



Niedostateczna wiedza, nieprawidłowa opieka rodzicielska

Diagnoza pielęgniarska I

Nieskuteczne oczyszczanie dróg oddechowych

Przyczyny: zakażenie, wydzielina , zmniejszona niedrożność

Cechy charakterystyczne:



Osłabiony odruch kaszlowy



Ciągły, nieefektywny kaszel z wydzieliną lub bez



Brak zdolności odkrztuszania wydzieliny



Oddychanie wymagające wysiłku



Zmęczenie,osłabienie, bezsenność

Cel opieki: Dziecko osiągnie lepszą możliwość oczyszczania dróg

oddechowych.

Diagnoza pielęgniarska I- plan

1/3



Ocena obecności i charakteru kaszlu (suchy, wilgotny) i

jego typu (napadowy, męczący), bólu podczas kaszlu.



Ocena zdolności odkrztuszania wydzieliny



Ocena stanu skóry (sinica, bladość, pocenie)



Ocena oddechu i wysiłku oddechowego



Ocena zachowania dziecka:zmęczenie, osłabienie

Diagnoza pielęgniarska I- plan

2/3

Jeżeli występuje suchy męczący kaszel należy:



Zapewnić chłodny i wilgotny mikroklimat



Wykonać inhalacje nawilżające drogi oddechowe



Podawać płyny do picia



Zapewnić komfortową pozycję w łóżku



Zapewnić luźną naturalną bieliznę



Zapewnić maksymalny spokój

Diagnoza pielęgniarska I- plan

3/3

Jeżeli występuje wilgotny kaszel należy:



Zapewnić chłodny i wilgotny mikroklimat



Podawać płyny do picia



Wykonać płukanie noska i pobudzać do wydmuchiwania



Wykonać inhalacje rozrzedzające wydzielinę z lekami

mukolitycznymi



Układanie dziecka w pozycjach drenażowych



Pobudzanie do kaszlu i odkrztuszania



Pomoc w odkrztuszaniu wydzieliny z przestrzeganiem

zasad higieny



Zapewnić dziecku odpoczynek

Diagnoza pielęgniarska II

Nieefektywne (utrudnione) oddychanie lub

niewydolny proces oddychania

Przyczyny: zakażenie, proces zapalny, zmniejszona drożność

(obturacja), zaburzenia wymiany gazowej

Cechy charakterystyczne:



Duszność



Sinica



Niepokój ruchowy, zmęczenie

Cel (e) opieki:
Dziecko osiągnie lepszą efektywność oddychania.
Dziecko ma zapewnioną prawidłowe utlenowanie.

Diagnoza pielęgniarska II-

plan



Ocena oddychania (liczba, rytm, wysiłek oddechowy, ruchy klatki

piersiowej)



Ocena wyglądu skóry (bladość, sinica)



Zapewnienie dziecku wygodnych pozycji w łóżku ułatwiających

oddychanie, aktywność, sen



Zmiana pozycji dziecka poprawiających rozprężenie i wentylację płuc



Zapewnienie wskazanego mikroklimatu



Ubranie dziecka w luźną, naturalną bieliznę



Prowadzenie ćwiczeń pogłębiających oddech,



Monitorowanie wysycenia krwi tlenem (saturacja)



Podawanie tlenu dziecku wg zlecenia



Ograniczanie aktywności dziecka



Podanie leków wg zlecenia - rozszerzających oskrzela, przeciw zapalnych

Diagnoza pielęgniarska III

Brak tolerancji (nietolerancja) wysiłku
Przyczyny: trudności w oddychaniu, zmęczenie
Cechy charakterystyczne:



Długo utrzymująca się duszność (napad astmy)



Wyczerpanie dziecka,



Niezdolność dziecka do samodzielnego zaspokajania
potrzeb

Cel opieki: Dziecko będzie lepiej tolerować wysiłek fizyczny

Diagnoza pielęgniarska III -

plan



Ocena obecności zmęczenia i osłabienia



Zaplanowanie i zapewnienie odpoczynku



Unikanie wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych w
czasie napadu



Zorganizowanie czasu wolnego dziecku zgodnie z
możliwościami dziecka



Wyjaśnienie potrzeby oszczędzania energii i unikania
zmęczenia



Przygotowanie dziecka do profilaktyki napadów astmy i
łagodzenia przebiegu napadu

Diagnoza pielęgniarska IV

Zaburzone (nieprawidłowe) odżywienie organizmu
Przyczyny: przewlekła choroba
Cechy charakterystyczne:



Brak łaknienia, nudności, wymioty



Duszność, zmęczenie



Trudności (niezdolność ) w przyjmowaniu pokarmów



Utrata masy ciała, zaburzenia rozwoju

Cel opieki: Dziecko otrzymuje odpowiednią ilość płynów i

będzie prawidłowo odżywione.

Diagnoza pielęgniarska IV - plan



Ocena łaknienia



Ocena możliwości dziecka w przyjmowaniu pokarmów



Stwarzanie atmosfery do spożywania pokarmów



Podanie dziecku pokarmów tolerowanych i zalecanych



Pokarmy podawać częściej w mniejszych ilościach



Pomaganie dziecku w spożywaniu pokarmów



Kontrola ilości i rodzaju przyjmowanych pokarmów



Kontrola masy ciała i ocena przebiegu rozwoju dziecka

Diagnoza pielęgniarska V

Podwyższona temperatura ciała lub ryzyko niestabilnej

temperatury ciała

Przyczyny: zakażenie, proces zapalny

Cechy charakterystyczne:



Podwyższenie temperatury – uczucie zimna, gorąca (wypieki),
pocenie się,

Cel opieki: Dziecko osiągnie temperaturę ciała mieszczącą się w

granicach normy.

Diagnoza pielęgniarska V - plan



Ocena temperatury ciała dziecka – objawów
subiektywnych i obiektywnych

Jeżeli dziecko gorączkuje należy:



Podawać płyny do picia



Ubrać dziecko w lekką, luźną i przewiewną bieliznę



Zapewnić należny (chłodny, wilgotny mikrokolimat



Zastosować okłady ochładzające



Podanie leków obniżających temperaturę wg zlecenia



Monitorowanie temperatury ciała

Diagnoza pielęgniarska VI

Ryzyko odwodnienia
Przyczyny: nadmierna utrata płynów, zmniejszone

przyjmowanie płynów

Cechy charakterystyczne:



Nadmierna potliwość,



Utrata płynów drogą układu oddechowego i innymi drogami



Brak pragnienia



Trudności w przyjmowaniu płynów

Cel opieki: Dziecko otrzymuje odpowiednią ilość płynów i nie

doświadczy odwodnienia

Diagnoza pielęgniarska VI - plan



Ocena pragnienia i trudności w przyjmowaniu płynów



Ocena wydalanego moczu i utraty płynów innymi drogami



Ocena stanu skóry i błon śluzowych



Podawanie płynów (lubianych i zdrowych) do picia

różnymi metodami



Kontrola płynów podawanych dożylnie wg zleceń

Diagnoza pielęgniarska VII

Ryzyko zakażenia lub wtórnego zakażenia

Przyczyny: przewlekła choroba układu oddechowego
Cechy charakterystyczne:



Zmiany zapalne w układzie oddechowym



Zaleganie wydzieliny w drogach oddechowych



Zwiększona wrażliwość na czynniki środowiskowe



Stosowanie leków steroidowych

Cel opieki: U dziecka nie wystąpi zakażenie lub wtórne

zakażenie

Diagnoza pielęgniarska VII - plan



Ocena dziecka pod kątem zmian w zakresie oddychania
(oddech, kaszel, wydzielina, odkrztuszanie)



Stosowanie zabiegów antyseptycznych



Przestrzeganie obowiązujących procedur w zakresie
zapobiegania zakażeniom



Izolowanie dziecka od źródeł zakażenia( chore dzieci)



Podawanie antybiotyków wg zlecenia



Edukacja terapeutyczna rodziców i dziecka

Diagnoza pielęgniarska - XII

Postawa promująca zdrowie – zapobieganie napadom astmy
Przyczyny: potrzeba informacji na temat sposobów zapobiegania

napadom i postępowania w napadzie

Cechy charakterystyczne:



Rodzina i dziecko wyrażają potrzebę wiedzy na temat:
kontroli nad przebiegiem choroby
skutków czynników środowiskowych
zachowań wpływających na stan zdrowia

Cel opieki: Rodzice i dziecko otrzymują wiedzę na temat astmy

Diagnoza pielęgniarska – XII -

plan



Ocena wiedzy na temat wiedzy na temat przyczyn,
objawów i leczenia astmy



Ocena sytuacji rodzinnej pod kątem występowania alergii



Ocena czynników ryzyka wywołujących napad astmy

Edukacja terapeutyczna na temat:



profilaktyki zakażeń układu oddechowego



unikania czynników ryzyka w profilaktyce napadów



objawów początku napadu astmy i postępowania



przygotowania środowiska domowego



leczenia i prowadzenia samokontroli u dziecka

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ