Prawo konstytucyjne państw

obcych

Wykłady w roku akademickim

2006/2007

Systemy rządów państw
demokratycznych



Ogólne założenia



Zasada podziału władzy – zasada
rozdzielenia władzy.



System rządów zrównoważonych

Wywodzi się z systemu rządów mieszanych

rządy mieszane

monarchia

demokracja

arystokrac
ja

Polibiusz



John Locke:

-

Synteza podziału władzy i rządów
zrównoważonych

-

Władza ustawodawcza

-

Władza wykonawcza

-

Władza federacyjna.

Monteskiusz



Władza ustawodawcza



Władza wykonawcza



Władza sądownicza

Systemy ustrojowe
(

zasada trójpodziału

władzy)



Parlamentarno – gabinetowy



Prezydencki



Mieszany

System parlamentarno-gabinetowy cechy



Zasada równowagi władz



Rząd ponosi odpowiedzialność przed

parlamentem, ale egzekutywa może

rozwiązać parlament



Rząd musi posiadać zaufanie parlamentu



Ministrowie mogą być członkami rządu; a

rząd ma inicjatywę ustawodawczą



Na czele rządu stoi premier, a nie głowa

państwa



Głowa państwa nie ponosi

odpowiedzialności politycznej, ale

nie posiada też szerokiego zakresu

władzy dyskrecjonalnej



Akty urzędowe głowy państwa

wymagają kontrasygnaty premiera

lub innego członka rządu



Struktura organów władzy i ich

kompetencje nie są oparte o podział

władzy

System prezydencki
cechy



Zasada podziału władzy



Egzekutywa nie ponosi odpowiedzialności

politycznej; parlament nie może być

rozwiązany



Niepołączalność stanowisk w parlamencie i

we władzy wykonawczej



Powszechne wybory głowy państwa



Ścisłe rozdzielenie funkcji i kompetencji;

niedopuszczalność inicjatywy

ustawodawczej władzy wykonawczej



Silnie rozwinięty mechanizm
„hamowania i równoważenia się”
władz



Weto głowy państwa wobec aktów
parlamentu



Szczególne uprawnienia władzy
sądowniczej wobec pozostałych
władz

Zasada nadrzędności parlamentu
– system parlamentarno-
komitetowy.
Cechy



Nadrzędność parlamentu



Wielofunkcyjny charakter kompetencji

parlamentu



Parlament ma władzę zwierzchnią nad

egzekutywą – brak odpowiedzialności politycznej

rządu przed parlamentem i możliwości

rozwiązania parlamentu (skrócenie kadencji)



Pełna samodzielność organizacyjna parlamentu.

Odrzucenie kontroli konstytucyjności prawa



Komitetowy charakter egzekutywy –
podległość parlamentowi i
kolegialność w działalności



Rozwinięcie zasady demokracji
bezpośredniej jako gwarancji
demokracji