Podstawy zarządzania

Część III

Cele organizacji

dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania

2

Cele organizacji

• Uniwersalnym celem organizacji jest dążenie

do maksymalizacji powodzenia

• Cel to antycypowany, przyszły stan jakichś

rzeczy pod pewnymi względami cenny i przez
to

wyznaczający

kierunek

i

strukturę

działania

• Typologia celów

> Cel(e) główny(e)
> cele pośrednie drzewo

celów

> cele uboczne

dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania

3

System celów – drzewo

celów

Wartości

Wartości

naczelne (misja i wizja)

naczelne (misja i wizja)

Cel (e) główny

produkcja

Produkt I

technologia

rynek

kadry

operacja

Cele uboczne

zadanie

funkcja

Cele pośrednie II-rzędu

Cele
pośrednie
I-rzędu

dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania

4

Struktura systemu celów

Postuluje się, aby struktura systemu celów

obejmowała zazwyczaj:

• Sformułowanie misji i wizji działalności, czyli

idealnego obrazu opisującego przyszłość firmy

• Określenie celu kierunkowego, wskazującego

w sposób otwarty stany rzeczy, jakie powinny

być osiągnięte w wyniku działalności

• Wskazanie celów funkcjonalnych,

konkretyzujących cele kierunkowe na

poszczególnych obszarach funkcjonalnych

• Sformułowanie mierników realizacji celów

dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania

5

System celów strategicznych

Misja: silna i dynamiczna spółka

dbająca o zaufanie partnerów, pracowników

oraz środowisko naturalne

Wizja

•Publiczna spółka giełdowa

•Konkurencyjny wytwórca i dostawca energii

•Podmiot kierujący się satysfakcją klientów

•Firma o wysokiej kulturze jakości tworzonej przez

utożsamiający się z Nią zespół pracowników

6 celów strategicznych

(Poprawa procesów wytwórczych; poprawa rentowności; poprawa przychodów; poprawa efektywności organizacji ,

doskonalenie działań, zapewnienie rentowności projektu X)

7 wskaźników

(dyspozycyjność urządzeń, EBITDA, nowe podłączenia, odpowiedzialność, profesjonalizm, praca zespołowa, strategia projektu X

7 głównych planów operacyjnych

Cel strategiczny

Osiągnięcie wyników finansowych
satysfakcjonujących
akcjonariuszy, prowadząc działania w
oparciu o zasady
Zrównoważonego Rozwoju

dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania

6

Misja programu rozwoju miasta

Poznania

• Rada Miejska Poznania DEKLARACJĘ MISJI

Programu w następującym brzmieniu:

• "Program kreuje zrównoważony rozwój Poznania

poprzez efektywne wykorzystywanie zasobów

lokalnych, stymulowanie przedsiębiorczości oraz

podnoszenie atrakcyjności miasta. Współpraca

władz lokalnych ze społeczeństwem zapewni

warunki dla polepszenia jakości życia,

samorealizacji mieszkańców i tworzenia "

PRZYJAZNEGO CZŁOWIEKOWI MIASTA

MOŻLIWOŚCI ", które jako stolica Wielkopolski

świadome jest swych ważnych powinności wobec

kluczowych dziedzin życia społecznego i

gospodarczego kraju, a także swojego miejsca

wśród stolic regionów jednoczącej się Europy."

dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania

7

Struktura celów programu rozwoju

Poznania

• Za najważniejsze CELE STRATEGICZNE dla dalszego rozwoju miasta

Poznania Rada Miejska uznała:

• CEL 1

• Poprawienie stanu środowiska przyrodniczego, warunków życia

mieszkańców i bezpieczeństwa publicznego.

• CEL 2

• Polepszenie funkcjonowania, unowocześnienie i rozwój organizmu

miejskiego.

• CEL 3

• Kreowanie zrównoważonej i nowoczesnej gospodarki, miasta otwartego na

inwestorów, partnerów gospodarczych i turystów.

• CEL 4

• Stymulowanie rozwoju Poznania jako ośrodka o znaczeniu

międzynarodowym poprzez integrowanie potencjałów: naukowego,

gospodarczego i kulturalnego.

• CEL 5

• Wzmocnienie pozycji Poznania jako usługowego centrum o randze

ponadregionalnej.

dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania

8

Misja programu rozwoju miasta

Poznania

• Rada Miejska Poznania DEKLARACJĘ MISJI

Programu w następującym brzmieniu:

• "Program kreuje zrównoważony rozwój Poznania

poprzez efektywne wykorzystywanie zasobów

lokalnych, stymulowanie przedsiębiorczości oraz

podnoszenie atrakcyjności miasta. Współpraca

władz lokalnych ze społeczeństwem zapewni

warunki dla polepszenia jakości życia,

samorealizacji mieszkańców i tworzenia "

PRZYJAZNEGO CZŁOWIEKOWI MIASTA

MOŻLIWOŚCI ", które jako stolica Wielkopolski

świadome jest swych ważnych powinności wobec

kluczowych dziedzin życia społecznego i

gospodarczego kraju, a także swojego miejsca

wśród stolic regionów jednoczącej się Europy."

dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania

9

Struktura celów programu rozwoju

Poznania

• Za najważniejsze CELE STRATEGICZNE dla dalszego rozwoju miasta

Poznania Rada Miejska uznała:

• CEL 1

• Poprawienie stanu środowiska przyrodniczego, warunków życia

mieszkańców i bezpieczeństwa publicznego.

• CEL 2

• Polepszenie funkcjonowania, unowocześnienie i rozwój organizmu

miejskiego.

• CEL 3

• Kreowanie zrównoważonej i nowoczesnej gospodarki, miasta otwartego na

inwestorów, partnerów gospodarczych i turystów.

• CEL 4

• Stymulowanie rozwoju Poznania jako ośrodka o znaczeniu

międzynarodowym poprzez integrowanie potencjałów: naukowego,

gospodarczego i kulturalnego.

• CEL 5

• Wzmocnienie pozycji Poznania jako usługowego centrum o randze

ponadregionalnej.

dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania

10

Cele firmy

Kolejność celów wśród największych firm Japonii i USA

cel USA

Japonia

• Rentowność 8.1 4.1

• Wzrost kursu akcji 3.8 0.1

• Udział w rynku 2.4 4.8

• Poprawa struktury asortymentu 1.7 2.3

• Racjonalizacja produkcji i dystrybucji 1.5 2.4

• Zwiększenie kapitału zakładowego 1.3 2.0

• Udział nowych produktów 0.7 3.5

• Poprawa image firmy 0.2 0.7

• Poprawa warunków pracy 0.1 0.3

Waga celów jest określona w skali od 0 do 10 punktów

dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania

11

Wybór preferencji w systemie

działalności przedsiębiorstwa

• Zysk postrzegany jako priorytetowe kryterium

podejmowania decyzji

• Wzrost skłaniający do poszukiwania sposobów

zwiększania udziału w rynku i potencjału działalności
przedsiębiorstwa

• Bezpieczeństwa prowadzącego do uprzywilejowania

bezpiecznej i stabilnej sytuacji finansowej firmy

dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania

12

Paradygmaty problemu celów

• Paradygmat klasyczny – organizacja jest

instrumentem realizacji celów

• Paradygmat behawioralny – organizacja jest

systemem społecznym zdolnym do osiągania
celów

• Paradygmat systemowy – imperatyw

zaspokajania potrzeb otoczenia, przy
jednoczesnym uwzględnianiu możliwości
organizacji i oczekiwań jej uczestników

dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania

13

Funkcje celów

• Wskazówka dla działań uczestników

organizacji

• Umożliwienie i ułatwianie planowania i

koordynacji

• Ukierunkowywanie uwagi pracowników

niższych szczebli

• Podstawa formułowania standardów

mierzenia oceny

dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania

14

Różnorodność poglądów co do celów

organizacji

• Zysk jest nadal kategorią ekonomiczną, która odgrywa

istotną rolę w ocenie zarządu firmy i stanowi jeden z

podstawowych celów, do których dążą menedżerowie i

zarządzający właściciele

• Firmy niewielkie i zarządzane przez właściciela skłonne są

raczej do bieżącego maksymalizowania zysku

• Firmy typu menedżerskiego, szczególnie duże spółki

akcyjne odchodzą od powyższej formuły, będąc bardziej

zainteresowane powiększaniem ich rozmiarów, rozwojem

(wzrost sprzedaży, powiększanie kapitałów)

• Często występuje naturalna sprzeczność pomiędzy logiką

przedsiębiorcy, reprezentowaną przez menedżera, a

logiką udziałowców, którzy są zainteresowani przede

wszystkim wysokością bieżących korzyści z kapitału. W

istocie jest to rozbieżność między celem długo i

krótkookresowym

dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania

15

Cele organizacji stanowią zbiór wzajemnie

powiązanych dążeń, aspiracji i zamierzonych

efektów o różnym stopniu konkretności - jest

to układ hierarchiczny

• Coraz ważniejsze dla właścicieli firm są korzyści ze wzrostu

ich wartości rynkowej, dlatego najlepiej główny cel wyraża
maksymalizowanie dochodowości kapitału

• Idea służenia społeczeństwu, choć godna poparcia, to

jednak

nie

może

ukierunkowywać

działalności

przedsiębiorstwa w konkurencyjnej gospodarce rynkowej

• Ważnym celem właściciela, zarządzającego swą firmą, a

tym samym firmy, może być satysfakcja i poczucie
samorealizacji

• W przedsiębiorstwie występują różne grupy interesów

mające różne cele, zależy to w różnym stopniu od
własności przedsiębiorstwa

• Z celem przedsiębiorstwa wiąże się we współczesnych

koncepcjach zarządzania jego misja, wizja i z nich wynikają
różne cele, zadania

dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania

16

Hierarchia celów

Przetrwanie i rozwój

Zrównoważone funkcjonowanie

(dostęp do zasobów koniecznych dla istnienia i rozwoju)

maksymalizacja zysku maksymalizacja budżetu

(

organizacja profitowe) (organizacje typu non profit)

wytwarzanie społecznie użytecznych dóbr i usług

(realizacja funkcji na rzecz otoczenia)

realizacja konkretnych zamierzeń

dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania

17

Struktura celów

( diagnoza strategiczna)

>

misja

<

(analiza stakeholders)

wizja

(produkt, rynek, klient, technologia, kadry, oiz, finanse, preferencje

rozwoju, filozofia)

cel(e) strategiczne

systemy strategii

dr Andrzej Stańda - Podstawy
zarządzania

18

Misja i wizja organizacji jako

kategorie naczelnych wartości

• Misja – pożądany, jasny i przekonujący obraz

opisujący w kategoriach aspiracji przyszłość
przedsiębiorstwa opartą na realistycznych
podstawach (postaci: zamiar strategiczny, wspólny
cel, modelowy wzorzec, przemiana wewnętrzna)

• Wizja – rozwijająca treść misji i opisana na różnych

płaszczyznach analitycznych wiązka przyszłych
pożądanych stanów lub rezultatów działalności
przedsiębiorstwa możliwych do osiągnięcia w
długookresowej perspektywie