Wspólna polityka handlowa

Unii Europejskiej

Dr Wanda Dugiel

Kolegium Gospodarki Światowej

Szkoła Główna Handlowa

2

Etapy integracji gospodarczej

W którym etapie Wspólnoty

Europejskie?



Strefa wolnego handlu



Unia celna



Wspólny rynek



Unia gospodarcza i
walutowa



Unia polityczna

3

Wspólna polityka handlowa

UE



Historia tworzenia wspólnej polityki
rolnej

– Ustanowienie w ramach Wspólnot

Europejskich na mocy Traktatu Rzymskiego

– 1 lipca 1968: ustanowienie unii celnej

• Wprowadzenie wspólnej taryfy celnej
• Zniesienie ceł i innych narzędzi polityki

handlowej wewnątrz Wspólnot Europejskich

– 1 stycznia

1970:

wprowadzenie w życie

wspólnej polityki handlowej

– 1975: wspólna polityka handlowa wobec

państw socjalistycznych

4

Unia Europejska a zasady

GATT/WTO

– Regulacje Układu

określają
podstawowe zasady
polityki handlowej
Wspólnot
Europejskich.

• Artykuł I (par. 2)

GATT

• Artykuł XXIV (par.

4) GATT

• Artykuł XXIV (par.

8) GATT

5

Ustanowienie wspólnej

polityki handlowej i

późniejsze zmiany

Część III Traktatu Rzymskiego,

–

rozdział III pt. Polityka

handlowa,

–

artykuły 110-116

Traktat z Maastricht

–

art. 131-134 oraz w art. 300

Przepisów ogólnych i

końcowych TWE

–

wprowadzono do

poprzednio obowiązujących

zapisów stosunkowo

niewielkie zmiany

6

Traktat Amsterdamski

a wspólna polityka handlowa



Traktat Amsterdamski w
art. 133 [dawniej 113]

– wprowadził możliwość

rozszerzenia kompetencji
Rady (w drodze
jednomyślności, na wniosek
Komisji i po konsultacjach z
parlamentem europejskim)
na negocjacje
międzynarodowe i umowy
dotyczące usług oraz
własności intelektualnej,
jeśli nie zostały one objęte
art. 133.

7

Podstawowe regulacje



Artykuł 133 ust. 1.

Wspólna polityka handlowa jest oparta

na jednolitych zasadach, zwłaszcza w

odniesieniu do zmian stawek celnych,

zawierania umów celnych i handlowych,

ujednolicenia środków liberalizacyjnych,

polityki eksportowej i handlowych

środków ochronnych podejmowanych w

przypadku dumpingu lub subsydiów.

8

Traktat Nicejski

a wspólna polityka handlowa



Art. 133 ust. 5 Traktatu o Unii
Europejskiej został zmieniony i
rozszerzony



Przepisy ust. 1-4 art. 133 stosują
się również do „negocjacji i
zawierania umów odnoszących się
do handlu usługami oraz
handlowych aspektów własności
intelektualnej”.



Przy negocjowaniu porozumień w
powyższych dziedzinach
Wspólnota ma wyłączne
kompetencje i obowiązuje ją
kwalifikowana większość w
podejmowaniu decyzji przez Radę.

9

Benita Ferrero
External Relations and
European Neighborhood Policy

Peter Mandelson,

External Trade

Louis Michel
Humanitarian Aid and Development Policy.

Olli Rehn

Enlargement

Jose Manuel

Barroso

Chair

Komisja Europejska

Handel zewnętrzny

10

Wspólna polityka handlowa

UE



Podstawowe zasady

 Reguluje ona stosunki handlowe między WE i

państwami nieczłonkowskimi

 Rozróżnia się autonomiczną i traktatową

politykę handlową

 Pierwsza polega na stanowieniu prawa

przez instytucje wspólnotowe,

 natomiast podstawowym instrumentem

drugiej są umowy międzynarodowe.

11

Państwa nie mają

kompetencji...



Rada Unii Europejskiej
decyduje

– Propozycje odnośnie

ochrony wspólnotowego
rynku czy też środków
polityki eksportowej
przedkłada Radzie Unii
Europejskiej organ
posiadający inicjatywę
legislacyjną – Komisja
Europejska.



Komisja upoważniona jest
również do prowadzenia
rokowań handlowych z
krajami trzecimi.

12

Autonomiczna polityka

handlowa



Cła

– Wspólna zewnętrzna taryfa celna
– Wspólnotowy Kodeks Celny.
– Zintegrowana Taryfa Celna Wspólnot

Europejskich - TARIC



Ograniczenia ilościowe



Przepisy antydumpingowe Unii
Europejskiej



Postępowania antysubsydyjne

13

23 czerwca 2000 r. na dwadzieścia lat podpisano Umowę
o partnerstwie między krajami AKP a Wspólnotą
Europejską. Na mocy Umowy utrzymano jednostronne
preferencje udzielone państwom AKP przez WE.
Preferencje w postaci bezcłowego dostępu do rynku WE
obejmowały towary przemysłowe i rolne, z wyjątkiem
produktów strefy umiarkowanej objętych wspólną
polityką rolną.

W 1988 r
Parlament ustalił
nagrodę
„Sakharov Prize”
w walce o prawa
człowieka

Kraje Afryki Karaibów i

Pacyfiku

Koffi Annan (2003) i

Osvaldo Payá (2002)

14

Budowa wspólnej taryfy

celnej



Wspólną taryfę celną zbudowano najpierw
według zasad Brukselskiej Nomenklatury
Celnej.



Pozwalała ona, podpisującym ją krajom, na
wyodrębnienie drobniejszych pozycji, zgodnie
z interesami narodowymi.



Tak też się stało w przypadku wspólnej taryfy
celnej WE.

15

Nomenklatura Rady

Współpracy Celnej



W grudniu 1950 roku w Brukseli podpisano konwencję o
klasyfikacji towarów (Nomenklatura Rady
Współpracy Celnej - ang. Customs Cooperation Council
Nomenclature - CCCN) dla celów polityki taryfowo-celnej.



Rada Współpracy Celnej, z siedzibą w Brukseli, została
założona 15 grudnia 1950 r. na mocy międzynarodowych
konwencji (ang. Brussels Conventions on the
harmonization of customs nomenclature oraz Convention
on the classification of goods for customs tariffs), która
weszła w życie 4 listopada 1952 r.

16

Międzynarodowa Konwencja

uproszczenia i harmonizacji



W 1975 r., mocą decyzji Rady, Wspólnota
przystąpiła do Międzynarodowej Konwencji
uproszczenia i harmonizacji procedur celnych
(ang. International Convention for the
Simplification and Harmonization of Customs
Procedures).



W 1976 r. Rada Współpracy Celnej
rekomendowała szereg zmian w taryfach
celnych państw-sygnatariuszy konwencji. W
1978 r. zostały one wprowadzone do wspólnej
taryfy celnej mocą Rozporządzenia Rady

17

Zharmonizowany System Opisu

i Kodowania Towarów



Zmiany są dokonywane w corocznie wydawanej

wspólnej taryfie celnej.



Ostatecznie w kwietniu 1987 r. Rada podjęła

decyzję o przystąpieniu Wspólnoty do

Zharmonizowanego Systemu Opisu i Kodowania

Towarów (ang. Harmonized Commodity

Description and Coding System)



Sześciocyfrowa Nomenklatura Zharmonizowana

(HS) uzupełniona została mocą kolejnego

rozporządzenia o ośmiocyfrowe podpozycje

Nomenklatury Scalonej (ang. Combined

Nomenclature - CN) i jest stosowana we

wspólnotowej taryfie celnej od 1988 r.

18

Zintegrowana Taryfa Celna

Wspólnot Europejskich



Komisja Europejska starała się stworzyć zintegrowaną

taryfę, która oprócz listy wszystkich stawek celnych

obejmowałaby inne dodatkowe wymagania importowe.



Stało się to na mocy postanowień rozporządzenia

zobowiązującego Komisję do opublikowania

Zintegrowanej Taryfy Celnej Wspólnot Europejskich (ang.

Integrated Tariff of the European Communities)

rozbudowującej Nomenklaturę Scaloną do 11 pozycji CN.

Zawiera ona około 35 tysięcy pozycji towarowych, również

specjalnie wydzielonych podgrup, wraz z przedstawieniem

wszystkich środków taryfowych, tj. preferencji celnych,

kwot taryfowych, zawieszeń autonomicznych stawek

celnych, ceł antydumpingowych i wyrównawczych, a także

preferencyjnych stawek na import towarów z gorzej

rozwiniętych państw, zasady odnoszące się do wymiany

handlowej z krajami stowarzyszonymi

19

Zintegrowana Taryfa Celna

Wspólnot Europejskich -

TARIC

20

Zintegrowana Taryfa Celna

Wspólnot Europejskich - TARIC

21

Wspólnotowy Kodeks Celny

definiuje treść Taryfy Celnej WE,

która zawiera:



towarową Nomenklaturę Scaloną;



każdą inną nomenklaturę, która jest całkowicie lub

częściowo oparta na Nomenklaturze Scalonej lub dodaje

do niej dalsze działy i która została ustanowiona

odrębnymi przepisami Wspólnoty w celu zastosowania w

wymianie towarowej środków taryfowych;



stawki i inne elementy opłat normalnie stosowane do

towarów objętych Nomenklaturą Scaloną odnośnie:

– ceł,
– oraz rolnych opłat wyrównawczych i innych opłat przywozowych

ustanowionych w ramach wspólnej polityki rolnej lub na

podstawie odrębnych przepisów mających zastosowanie do

niektórych towarów uzyskiwanych w wyniku przetworzenia

produktów rolnych;

22

Wspólnotowy Kodeks Celny

definiuje treść Taryfy Celnej WE,

która zawiera:



preferencyjne środki taryfowe określone w
umowach zawartych przez Wspólnotę z
niektórymi krajami lub grupami państw, w
których przewidziane jest stosowanie
preferencji taryfowych;



preferencyjne środki taryfowe przyjęte
jednostronnie przez Wspólnotę wobec
niektórych państw, grup państw lub terytoriów;



23

Wspólna Taryfa Celna



Najważniejszym kryterium podziału ceł we Wspólnej

Taryfie Celnej jest sposób ich ustalania.



Biorąc to pod uwagę, można wyróżnić stawki celne

autonomiczne i konwencyjne.



Cła autonomiczne ustalane są niezależnie od porozumień

dwustronnych czy wielostronnych.



Są one podstawą do obniżenia w wyniku wspomnianych

umów do poziomu stawek tzw. ceł umownych

(konwencyjnych).



Te ostatnie są stosowane w imporcie z krajów trzecich

należących do WTO oraz wobec państw, którym

Wspólnota przyznała na mocy zawartych porozumień

bilateralnie klauzulę najwyższego uprzywilejowania

(KNU) w kwestiach taryfowych.

24

Sposób ustalania ceł we WTC



We Wspólnej Taryfie Celnej (WTC) cła są
ustalane w dwojaki sposób.

– Po pierwsze - cła są przedstawiane pod postacią

procentowej części wartości towaru - tzw. cła ad
valorem.

– Po drugie - cła są ustanawiane pod postacią

określonej sumy uzależnionej ciężarem,
objętością lub liczbą towaru - tzw. cła
specyficzne.



Występują również stawki mieszane, czyli
objęcie towaru zarówno stawką cła ad
valorem, jak i cła specyficznego.

25

Traktatowa polityka

handlowa

Traktatowa polityka handlowa obejmuje wszystkie traktatowe

uzgodnienia WE z państwami trzecimi dotyczące eksportu i

importu towarów. Uzgodnienia te mogą być ograniczone do

określonych państw trzecich lub grup państw trzecich, ale mogą

także przyjąć wymiar globalny, jak np. w przypadku wyników

ostatniej rundy rokowań GATT, czyli zakończo nej podpisaniem

Aktu Końcowego w 1994 r. Rundy Urugwajskiej.



W dziedzinie traktatowej polityki handlowej Komisja Europejska

dysponuje monopolem w zakresie zgłaszania inicjatywy, ale

także prowadzenia negocjacji.

 Są one jednak poddane przez państwa członkowskie ścisłej kontroli

Rady, pozostawiające Komisji w rezultacie wąskie pole działania.

 Podczas negocjacji, na których zawsze obecni są obserwatorzy z

państw człon kowskich, Komisja związana jest szczegółowymi

dyrektywami Rady i ma obowiązek przez cały czas informować

specjalną komisję Rady o postępie i problemach negocjacji (art.133

Traktatu o WE).

 Umowy zawierane są przez Radę na wniosek Komisji. Podczas gdy w

przypadku innych umów, zgodnie z jednolitą procedurą zawierania

układów art. 300 Traktatu o WE, należy zasięgnąć opinii Parlamentu

Europejskiego, a w przypadku ukła dów stowarzyszeniowych i kilku

innych znaczących umów musi on nawet udzielić swej zgody, to przy

zawieraniu umów w ramach Wspólnej Polityki Handlowej Rada nie ma

nawet obowiązku konsultacji Parlamentu. Ale zgodnie z tzw.

procedurą Luns-Westerterpa, Parlament Europejski informowany jest

przez swe właściwe komisje o przebiegu negocjacji i treści

zawieranych umów.

26

EFTA

Islandia, Szwajcaria, Lichtenstein,

Norwegia

27

Europejski Obszar Gospodarczy



Wprowadzenie między

państwami EFTA za

wyjątkiem Szwajcarii

czterech wolności rynku

wewnętrznego tj.

– swobody przepływu

towarów (z wyjątkiem

rolnych),

– swobody przepływu

towarów osób,

– swobody przepływu

towarów usług

– swobody przepływu

towarów kapitału

28

Stosunki zewnętrzne ze Stanami

Zjednoczonymi

Przewodniczący Komisji
Europejskiej Jose Manuel
Barroso i
Prezydent Stanów
Zjednoczonych George W. Bush

Klauzula
Największego
Uprzywilejowania

Karta Atlantycka

29

Pytania sprawdzające



Co oznaczają wyłączne kompetencje WE w zakresie prowadzenia

wspólnej polityki handlowej?



W związku z przekazaniem kompetencji na szczebel

ponadnarodowy, przez kogo i w jaki sposób państwa członkowskie

WE są reprezentowane na forach międzynarodowych?



Gdzie można zweryfikować stawkę celną na import danego towaru?



Czy cła są istotnym i efektywnym instrumentem chroniącym rynek

wspólnotowy przed towarami spoza UE?



Na czym polegają ograniczenia ilościowe?



Jakie jeszcze inne mogą istnieć instrumenty pozataryfowe,

wywołujące ten sam skutek co ograniczenia ilościowe?



Co to są podatki graniczne?



Co to jest dumping?



Dlaczego firmy decydują się na sprzedaż po cenach

dumpingowych?