Ochrona własności intelektualnej

1

1. Ochrona własności intelektualnej (OWI) to prawo na dobrach niematerialnych.

2. Celem tego prawa jest ochrona własności
3. OWI dzieli się na: prawa autorskie i pokrewne, oraz na własność przemysłową.

4. Pojęcie utworu: utwór to przejaw twórczej aktywności człowieka, nie ma znaczenia sposób

wyrażenie, forma, wartość. Utwór jest niematerialny, ale żeby można go było chronić musi zostać

zmaterializowany na jakimś nośniku. Przykłady: utwór literacki, utwory plastyczne, utwory
fotograficzne, programy komputerowe, utwory muzyczne

5. Twórca – twórcą może być tylko i wyłącznie człowiek, trudności mogą powstać, jeśli jest kilku

twórców – współautorów, na wykorzystanie utworu w całości wymagana jest zgoda wszystkich

twórców, a na wykorzystaniu części utworu np. tylko tekstu to wymagana jest jedynie zgoda

twórcy tego tekstu. Każdy twórca ma prawo samodzielnie dochodzić rozstrzeń przeciwko
naruszającym jego własność.

6. Prawa autorskie powstają automatycznie, są dwa rodzaje: prawa autorskie majątkowe i prawa

autorskie osobiste. Prawa autorskie majątkowe są związane z interesem ekonomicznym twórcy i są

dziedziczne, zbywalne i ograniczone czasowo (70 lat od daty śmierci). Prawa autorskie osobiste są

związane z osobą twórcy i wskazują na autorstwo. Autorstwa nie da się sprzedać – np. karabin
wymyślony przez Kałasznikowa zawsze będzie „jego”; te prawa są niezbywalne, niedziedziczne i

nieograniczone czasowo.

Pojęcie własności intelektualnej
Własność intelektualna – wytwory (rezultaty) intelektualnej działalności człowieka (np. twórczość

literacka, naukowa, wynalazcza). Do wartości intelektualnej zalicza się prawa majątkowe i prawa osobiste.

Własność intelektualna dzieli się na własność przemysłową i własność autorską.

•

ochrona prawna własności intelektualnej

•

globalny charakter prawa własności intelektualnej

•

niematerialny charakter prawa własności intelektualnej

Funkcje prawa własności intelektualnej: funkcja własnościowa, funkcja monopolizująca i funkcja

wynagradzająca.

Prawa majątkowe mają charakter okresowy i terytorialny.

Prawa wyłączne to podstawowy sposób ochrony własności intelektualnej.
•

związek z funkcją monopolizującą

•

gwarancja i zabezpieczenie określonego zakresu wyłączności na eksploatację dobra niematerialnego

•

uprawnienia zakazowe

•

chwila powstania praw wyłącznych

•

sankcje prawne z tytułu naruszenia praw wyłącznych

Katalog praw wyłącznych: autorskie prawa majątkowe i osobiste do utworu, patent (udzielany na

wynalazek), prawo ochronne na wzór użytkowy, prawo z rejestracji topografii układu scalonego, prawo z

rejestracji wzoru przemysłowego, prawo ochronne na znak towarowy, prawo do chronionej odmiany
roślin, prawo do bazy danych.

Zarządzanie prawami wyłącznymi

1. Rejestracja praw wyłącznych

2. Nabywanie praw wyłącznych
3. Zachowanie praw wyłącznych

4. Wykonywanie praw wyłącznych

5. Rozporządzanie prawami wyłącznymi

Ochrona wewnątrz przedsiębiorstwa: szkolenia pracowników
-

klauzule dotyczące OWI w umowach pracowniczych (klauzule poufności)

-

komórka/stanowisko ds. WI

Ochrona własności intelektualnej

2

-

właściwa eksploatacja swoich praw WI

-

współpraca z rzecznikiem patentowym/ prawnikiem przy wprowadzaniu nowych produktów i usług

na rynek (opracowywanie nowych oznaczeń, opakowań, kampanii promocyjnych, sloganów
reklamowych itp.)

PODSTAWOWE AKTY PRAWNE
-

Konwencja paryska o ochronie własności przemysłowej z dnia 20 marca 1883 r. (ostatnia zmiana: 1967 r.)

-

Konwencja berneńska o ochronie dzieł literackich i artystycznych zmieniona Aktem paryskim z dnia

24 lipca 1971 r.

-

Porozumienie madryckie o międzynarodowej rejestracji znaków z dnia 14 kwietnia 1891 r. .(ostatnia

zmiana: 1979 r.)

-

Porozumienie w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej (TRIPS) stanowiące

załącznik do Porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu (WTO); sporządzone w

Marakeszu 15 kwietnia 1994 r.

-

Rozporządzenie Rady (WE) nr 207/2009 z 26 lutego 2009 r. w sprawie wspólnotowego znaku
towarowego

-

Rozporządzenie Rady (WE) nr 6/2002 z 12 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów wspólnotowych

-

Ustawa z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych

-

Ustawa z 30 czerwca 2000 r.- Prawo własności przemysłowej

-

Ustawa z 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych

-

Ustawa z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

Wykład 2, 18.04.2011
Reklama, jako utwór

Podstawy prawne:

a) Ustawa z 16 stycznia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji;
b) Ustawa z 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych;
c) Ustawa z 26 styczna 1984 roku Prawo prasowe;
d) Ustawa z 29 grudnia 1992 roku o radiofonii i telewizji.

Reklama – każdy przekaz niepochodzący od nadawcy, zmierzający do promocji, sprzedaży albo innych form
korzystania z towarów lub usług, popierania określanych spraw lub idei albo do osiągnięcia innego pożądanego przez
reklamodawcę nadawany za opłatą lub za inną formą wynagrodzenia.

e) Jest przedmiotem prawa autorskiego – cechy utworu; rodzaje utworów (slogan reklamowy (podlega ochronie

jako znak towarowy), wizerunek w reklamie, maska artystyczna (sytuacja gdy w reklamie występuje wcielenie
aktorskie jakiegoś aktora – występuje postać którą gra dany aktor), postacie fikcyjne, sobowtóry).

f) Podmioty prawa autorskiego: twórcy reklamy (ktoś projektujący billboard lub kręcący spot reklamowy),

agencja reklamowa (nagrywa twórcę, pośrednik między klientem a twórcą), klient agencji reklamowej.

Czyn nieuczciwej konkurencji – jest nim działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub
narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta; w szczególności czynem nieuczciwej konkurencji są:
wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów
lub usług, naśladownictwo produktów, nieuczciwa lub zakazana reklama itd.

Reklama jako czyn nieuczciwej konkurencji:

g) sprzeczna z prawem,
h) sprzeczna dobrymi obyczajami

Ochrona własności intelektualnej

3

i) uchybiająca godności człowieka,
j) odwołująca się do uczuć klientów poprzez wywoływanie lęku, wykorzystywanie przesądów lub łatwowierności

dzieci,

k) wypowiedź, która zachęcając do na bywania towarów lub usług, sprawia wrażenie neutralnej informacji

(reklama ukryta a tzw. sponsoring użyczeniowy),

l) reklama która stanowi istotną ingerencję w sferę prywatności, w szczególności przez uciążliwe dla klientów

nagabywanie w miejscach publicznych, przesyłanie na koszt klienta niezamówionych towarów lub
nadużywanie technicznych środków przekazu informacji (reklama uciążliwa).

m) reklama porównawcza (wykluczając rzetelną informację handlową)
n) reklama alkoholu – jest zakaz reklamowania alkoholi mocniejszych niż piwo, pojawiać się może po godzinie

20.00.

o) reklama papierosów – obowiązuje umieszczanie ostrzeżeń na opakowaniach papierosów (1/3 paczki),

zakazana.

p) reklama leków – można reklamować bez ograniczeń leki dostępne bez recepty, pozostałe mogą być

reklamowane w czasopismach medycznych, specjalistycznych; konieczne umieszczenie komunikatu o
zagrożeniach stosowania.

q) reklama zewnętrzna

W reklamie można wykorzystać imię i nazwisko jeśli nie identyfikuje się ono z konkretną osobą. Nie można
wykorzystywać nazwisk historycznych.

Odpowiedzialność karna, cywilna. Reklama, która jest czynem nieuczciwej konkurencji podlega odpowiedzialności
karnej (grzywna) i cywilnej (odszkodowanie). Reklama podlega ochronie zarówno prawa autorskiego jak i prawa
własności przemysłowej. Do ochrony poszczególnych elementów reklamy może być wykorzystywany znak
towarowy.

Znak towarowy – każde oznaczenie przedstawione w sposób graficzny lub takie, które da się w sposób graficzny
wyrazić, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia w obrocie towarów jednego przedsiębiorstwa od tego
samego rodzajów towarów innych przedsiębiorstw (np. slogan, logo, grafika, kolor, kształt, kompozycja
kolorystyczna, forma towaru lub opakowania, melodia, sygnał dźwiękowy). Rejestracja znaku towarowego
dokonywana jest w urzędzie patentowym, wydawane jest prawo ochronne.

r) Znaki słowne – powiedzonko np. „prawie robi różnicę”.
s) Znaki słowno – graficzne.
t) Znaki graficzne – chroniona tylko grafika
u) Znaki przestrzenno – graficzne: np. opakowania towarów.
v) Znaki przestrzenno – słowno – graficzne – np. opakowanie Wedla w kształcie serca.
w) Znaki dźwiękowe: melodie, „dżingiel reklamowy” – muzyczka tworzona do reklamy, dźwięki.

Funkcje znaków towarowych: identyfikacja produktu lub przedsiębiorcy, narzędzie marketingowe, budowa
wizerunku i reputacji marki, aktywa biznesowe (można je sprzedać), element usług franchisingowych.

Kategorie znaków towarowych: (przeznaczenie) towarowy, usługowy, (sposób wykorzystania w obrocie)
indywidualne, wspólny znak towarowy, wspólny znak towarowy gwarancyjny,
Prawa autorskie:



Utwory



Szczególne rodzaje utworów:
-

utwory zależne (streszczenia, tłumaczenia, adaptacje, notatki z wykładów)

-

zbiory (antologie, wybory, bazy danych)

-

utwory zbiorowe (encyklopedie, publikacje periodyczne)

Prawa pokrewne:



Prawo do artystycznych wykonań

Ochrona własności intelektualnej

4



Prawa do fonogramów i wideogramów



Prawa do nadań programów stacji radiowych i telewizyjnych



Prawa do pierwszych wydań oraz wydań naukowych i krytycznych

Utwór to podstawowy przedmiot prawa autorskiego; każdy przejaw działalności twórczej o

indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i

sposobu wyrażenia; dobro niematerialne utrwalone za pomocą przedmiotów materialnych. Utwór musi

posiadać cechy nowości (niepowtarzalności i indywidualny charakter twórcy

Ochrona prawnoautorska (OWI) powstaje z mocy prawa już z chwilą uzewnętrznienia się rezultatów

twórczej działalności człowieka. (niezależnie od etapów jego pracy; nie ma znaczenia także wartość

rynkowa, faktyczna utworu, poniesione na niego nakłady; istotne jest, aby utwór został w ogóle wyrażony
w dowolny sposób)

Prawo autorskie osobiste odnoszące się do utworów: ochrona interesów ściśle związanych z osobą twórcy,

tzw. prawo do autorstwa (prawo do oznaczania utworu własnym imieniem i nazwiskiem, pseudonimem,

prawo do żądania zachowania nienaruszalności treści i formy własnego utworu, prawo do nadzoru nad
właściwym wykorzystaniem przez osoby trzecie) , niezbywalność; brak możliwości zrzeczenia się

Prawo autorskie majątkowe odnoszące się do utworów: prawo do korzystania z utworu, rozporządzania

nim na wszystkich polach eksploatacji oraz prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu przez osoby
trzecie; co do zasady przysługują twórcy; - ograniczenia czasowe. Występuje problem twórczości

pracowniczej.

Zezwolenie na eksploatację utworu może zostać nabyte w drodze umowy majątkowych praw autorskich

lub eksploatacji na postawie umowy licencyjnej.
Formą ograniczenia prawa autorskiego jest dozwolony użytek. Jest to zezwolenie na korzystanie z już

rozpowszechnionego utworu bez konieczności uzyskania zgody autora. Może być dozwolony użytek

osobisty lub publiczny.

Dozwolony użytek osobisty to nieodpłatne korzystanie bez zezwolenia twórcy z już rozpowszechnionego

utworu w zakresie użytku osobistego przez krąg osób pozostających w takim związku osobistym jak:
pokrewieństwo, powinowactwo, stosunek towarzyski. Nie dotyczy: utworów architektonicznych oraz

korzystania z elektronicznych baz danych, programów komputerowych

Dozwolony użytek publiczny – interes ogółu/publiczny. Korzystanie uzasadnione celami naukowo-

dydaktycznymi; tzw. prawo do cytatu, tzw. przywilej biblioteczny, publiczne wykonywanie utworów
podczas ceremonii religijnych, imprez szkolnych (akademickich), oficjalnych uroczystości państwowych,

rozpowszechnianie utworów wystawionych na stałe na ogólnie dostępnych drogach, placach, ogrodach

pod warunkiem, że nie będą one stosowane do tego samego celu.

Plagiat to przywłaszczanie sobie autorstwa cudzego utworu; kradzież dóbr intelektualnych. Grozi

odpowiedzialność karna i odpowiedzialność cywilna.

Prowadzenie zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi poprzez wykonywanie

autorskich praw majątkowych: pobieranie i dystrybuowanie pomiędzy twórcami opłat związanych z

korzystaniem z utworów przez osoby trzecie, udzielanie zezwoleń na korzystanie z utworów przez osoby

trzecie, ochrona i nadzór w zakresie korzystania z utworów przez osoby trzecie .

Organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi działają na podstawie

zezwolenie ministra właściwego do spraw kultury i dziedzictwa kulturowego, działają w formie

stowarzyszeń: ZAIKS Związek Artystów i Kompozytorów Scenicznych (Stowarzyszenie Autorów) ZPAF
Związek Polskich Artystów Fotografików ZPAV Związek Producentów Audio-Video.

Prawa autorskie w reklamie przybierają formę sloganów reklamowych, nazwiska, maski artystycznej i

postaci fikcyjnych, karykatur czy sobowtórów.

Wykład 3, 16.05.2011

Ochrona własności intelektualnej

5

Wynalazek

a) Kryteria zdolności patentowej wynalazku: rozwiązanie o charakterze technicznym, nowe, posiadające poziom

wynalazczy, nadające się do przemysłowego stosowania.

b) Wyłączenia – przypadki których nie można uznać za wynalazek: organizmów żywych,tkanki ludzkie, elementy

ciała,

Patent – prawo wyłączne udzielane na wynalazek, który spełnia w/w kryteria: przyznaje uprawnionemu wyłączne
prawo do wytwarzania, używania, oferowania sprzedaży, importu produktu lub procesu opartego na wynalazku; tym
samym zakazuje takich działań innym podmiotom bez uprzedniej zgody właściciela patentu.

c) Prawo o charakterze terytorialnym – Polski patent chroni na terytorium RP: udzielane przez urząd patentowy

według procedury krajowej (urzędy krajowe, regionalne, międzynarodowe.). Istnieje możliwość uzyskania
patentu europejskiego. Polska jest stroną konwencji o patencie europejskim. Siedzibą europejskiego urzędu
patentowego jest Monachium.

d) Prawo obowiązuje na czas określony
e) Opatentowanie produktów złożonych
f) Podmioty uprawnione do dokonania zgłoszenia i właściciele patentu:

 Zasada: twórca wynalazku
 Wyjątki: wynalazki pracownicze, wynalazki opracowane przez zleceniobiorców
 Wynalazek opracowany przez wielu twórców

Tajemnica przedsiębiorstwa – czasem stosowana jako zamiennik prawa patentowego.

Procedura opatentowania wynalazku

g) Etap wstępny: zapoznanie się ze stanem techniki (badanie zdolności patentowej wynalazku), przygotowanie i

złożenie do UP dokumentacji zgłoszeniowej (podanie, opis wynalazku, zastrzeżenia, rysunki, skrót).

h) Etap II: postępowanie w UP: kontrola formalna, poszukiwania w stanie techniki, publikacja – 18 miesięcy po

zgłoszeniu – BIULETYN UP, badanie merytoryczne, udzielenie patentu – publikacja – WIADOMOŚCI UP,
możliwość wniesienie sprzeciwu (na każdym etapie postępowania, max w ciągu 6 miesięcy po udzieleniu
patentu).

Pojęcie praw autorskich majątkowych i osobistych. Co to jest, czego dotyczy, jakie są różnice.
Pojęcie praw autorskich i praw pokrewnych: różnice i podobieństwa, co to są prawa autorskie, kogo i co chronią.
Pojęcie wynalazku i jego prawna ochrona

Znaki towarowe: każde oznaczenie przedstawione w sposób graficzny lub takie, które da się w sposób
graficzny wyrazić, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia w obrocie towarów jednego

przedsiębiorstwa od tego samego rodzaju towarów innych przedsiębiorstw. (np. wyraz, rysunek,

kompozycja, grafika, dźwięk). Na znak towarowy przyznawane jest świadectwo ochronne przez urząd

patentowy.

Funkcje znaków towarowych:
Identyfikacja produktu i przedsiębiorcy

Budowa wizerunku i reputacji marki

Aktywa przedsiębiorstwa

Są elementem umów franczyzy

Znak może być: towarowy lub usługowy. Indywidualny znak towarowy, wspólny znak towarowy lub

wspólny znak towarowy gwarancyjny.

Prawo ochronne na znak towarowy udzielane jest na 10 lat i może być wielokrotnie przedłużane.

Wynalazki (patenty). Brakuje definicji, jedynie wg kryterium zdolności patentowej wynalazku:

rozwiązania o charakterze technicznym, nowe, posiadające poziom wynalazczy nadające się do

przemysłowego stosowania.

Wyłączenia – przypadki, w których nie można tego uznać za wynalazek: organizmów żywych, tkanki
ludzkie, elementy ciała, odkrycia naukowe, metody leczenia.

Ochrona własności intelektualnej

6

Patent: prawo wyłączne udzielane na wynalazek, który spełnia w/w kryteria: przyznaje uprawnionemu

wyłączne prawo do wytwarzania, używania, oferowania do sprzedaży, importu produktu lub procesu

opartego na wynalazku, tym samym zakazuje takich działań innym podmiotom bez uprzedniej zgody
właściciela patentu.

Patent to prawo o charakterze terytorialnym, polski patent chroni tylko w Polsce, w Polsce patent

udzielany jest przez urząd patentowy wg procedury krajowej, istnieje możliwość uzyskania patentu

europejskiego. Polska jest stroną konwencji o patencie europejskim, siedzibą europejskiego urzędu
patentowego jest Monachium. Europejski urząd pomaga w uzyskaniu patentu w poszczególnych

państwach. Patent jest udzielany na czas określony (w Polsce na 20 lat).

Wynalazkiem możemy nazwać rozwiązania o charakterze technicznym, które jest nowe, posiada poziom

wynalazczy i nadaje się do przemysłowego stosowania.

Patent - prawo wyłączne udzielane na wynalazek, który spełnia w/w kryteria; przyznaje uprawnionemu

wyłączne prawo do wytwarzania, używania, oferowania do sprzedaży, importu produktu lub procesu

opartego na wynalazku; tym samym zakazuje takich działań innym podmiotom bez uprzedniej zgody

właściciela patentu.
Patent jest prawem obowiązującym terytorialnie (urzędy krajowe, regionalne, międzynarodowe) oraz jest

udzielany na czas określony (max. 20 lat od daty dokonania zgłoszenia; pod warunkiem wniesienia

wszelkich opłat związanych z udzieleniem i utrzymaniem (tzw. opłaty okresowe) ochrony wynalazku

(patentu)

Korzyści prawne i ekonomiczne ochrony patentowej wynalazków:
-

silna pozycja na rynku i przewaga konkurencyjna

-

wyższe dochody lub zwrot nakładów inwestycyjnych

-

dodatkowy dochód z licencji lub sprzedaży patentu

-

dostęp do technologii poprzez licencję wzajemną (krzyżową)

-

zwiększenie pewności obrotu

-

możliwość uzyskania grantów i/lub zwiększenia funduszy

-

skuteczne narzędzie do podejmowania działań przeciwko podmiotom naruszającym chroniony

wynalazek

-

wzmocnienie wizerunku przedsiębiorstwa (tzw. potencjał patentowy)

Procedura opatentowania wynalazku:

1. Etap wstępny



Zapoznanie się ze stanem techniki (badanie zdolności patentowej wynalazku)



Przygotowanie i złożenie do UP dokumentacji zgłoszeniowej (podanie, opis wynalazku,
zastrzeżenia, rysunki, skrót)

2. Postępowanie w urzędzie patentowym:



Kontrola formalna



Poszukiwania w stanie techniki



Publikacja ( 18 miesięcy po zgłoszeniu – BIULETYN UP)



Badanie merytoryczne



Udzielenie patentu – publikacja - WIADOMOŚCI UP



Możliwość wniesienia sprzeciwu ( każdym etapie postępowania, max do 6 mscy po udzieleniu
patentu)

Obowiązuje zasada pierwszeństwa ze zgłoszenia tzn patenty udzielane są osobie która jako pierwsza

dokonała zgłoszenia.

Wykład 4, 23.05.2011
Wzory przemysłowe. Wzór przemysłowy chroni zewnętrzną postać produktu (nie chroni produktu

samego w sobie) – ochronie podlega kształt, forma, materia, kolor, faktura. Wzór przemysłowy chroniony

jest przez 25 lat, ochrona nie podlega przedłużeniu. Prawa majątkowe do tych wzorów posiada projektant

Ochrona własności intelektualnej

7

chyba ze jest to tzw. wytwór pracowniczy w ramach stosunków pracy. Ochrony wzorów przemysłowych

udziela urząd patentowy.

Oznaczenia geograficznego pochodzenia towarów. Np. oscypek podhalański, kiełbasa Lisiecka,

obwarzanek krakowski. Przedmiotem ochrony jest nazwa produktu. Sam produkt podlega ochronie np.

jako produkt regionalny. Nazwy geograficzne podlegają ochronie urzędu patentowego. Produkty

regionalne rejestrowane są w ministerstwie rolnictwa. Produkty rejestrowane w unii europejskiej
otrzymują specjalne logo, jeżeli są produktami ekologicznymi.

Odpowiedzialność za naruszenie własności przemysłowej i praw autorskich. Odpowiedzialność cywilna

(dotyczy odszkodowania za spowodowaną szkodę) i odpowiedzialność karna (sankcja za naruszenie

porządku prawnego).

W postępowaniu cywilnym poszkodowany może dochodzić następujących roszczeń: Odszkodowanie,

Zaniechanie dalszych naruszeń, Podanie informacji do publicznej informacji, Zapłatę określonej kwoty na

cel społeczny, Zadośćuczynienie.

Odszkodowanie jest za szkodę a zadośćuczynienie jest za krzywdę.

Odpowiedzialność karna to określone kary, które nakłada sąd jako sankcje za popełnione przestępstwo.

Np. za plagiat:



Grzywna



Ograniczenie wolności



Pozbawienie wolności

Postępowanie cywilne toczy się przed sądami cywilnymi okręgowymi, od wyroku wnosi się apelacje do

sądu apelacyjnego. Pismem rozpoczynającym postępowanie cywilne jest pozew składany przez powoda.

Postępowanie karne toczy się przez sądem karnym rejonowym. W postępowaniu karnym występuje

oskarżyciel publiczny, którym jest prokurator. Prokurator sporządza akt oskarżenia. Od wyroku sadu

rejonowego wnosi się apelacje do sądu okręgowego.

Znak towarowy to każde oznaczenie przedstawione w sposób graficzny lub takie, które da się w sposób

graficzny wyrazić, jeżeli oznaczanie takie nadaje się do odróżniania w obrocie towarów jednego

przedsiębiorstwa od tego samego rodzajów towarów innych przedsiębiorstw (np. wyraz, rysunek,

ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, melodia
lub inny sygnał dźwiękowy)

Podstawowe funkcje znaków towarowych:

o

umożliwiają odbiorcom (klientom) zidentyfikowanie towaru jednego przedsiębiorstwa od

identycznych lub podobnych towarów innych przedsiębiorstw

o

stanowią narzędzie marketingowe oraz podstawę budowania wizerunku i reputacji marki

o

stanowią aktywa biznesowe

o

stanowią podstawowy element w umowach franchisingowych

W Polsce prawo ochronne na znak towarowy udzielane jest odpłatnie na 10 lat i można je przedłużać.

Wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części,
nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał

wytworu oraz przez jego ornamentację. Jako wzór przemysłowy można chronić wyłącznie wygląd

zewnętrzny, a nie sam produkt. Podstawowe cechy wzorów przemysłowych: podobieństwo do znaków

towarowych, możliwość równoczesnego wystąpienia w stosunku do jednego produktu o ochronę
patentową, ochronę na znak towarowy i ochronę na wzór przemysłowy, właściciele praw do wzoru

przemysłowego; per analogiam znaki towarowe.

Wykład 5, 30.05.2011
Ochrona konkurencji, jest to zagadnienie powiązane przede wszystkim z własnością przemysłową, gdy

dochodzi do naruszeń prawa własności przemysłowej, które stanowią czyn nieuczciwej konkurencji.

Ochrona własności intelektualnej

8

Czyn nieuczciwej konkurencji to działania celowe, zmierzające do wprowadzania w błąd klientów lub

godzące w interesy konkurencji. Przykłady:


Wykorzystanie cudzego znaku towarowego, logo. W przypadku tzw. podróbek istnieją problemy z
udowodnieniem, że dane zachowanie celowo wprowadza w błąd.



Innym czynem nieuczciwej konkurencji jest podszywanie się pod cudzą firmę (firma oznacza nazwę

np. Lego). Podszywanie się pod cudzą firmę podlega odpowiedzialności karnej i cywilnej, tzn.

poszkodowany może powiadomić prokuraturę i jednocześnie może wytoczyć powództwo o
odszkodowanie. Na rynku mogą funkcjonować przedsiębiorstwa o tej samej nazwie, jeśli: nie działają

w tej samej branży (chyba, że nie są dla siebie konkurencyjne). Czyli mogą być dwie firmie o nazwie

Ptyś, ale są w różnych miastach i nie są dla siebie żadną potencjalną konkurencją.



Kolejnym czynem nieuczciwej konkurencji jest reklama, która wprowadza w błąd, odwołuje się do

przesądu, strachu, łatwowierności dzieci, reklama porównawcza lub reklama ukryta. Podmioty
poszkodowane mogą dochodzić odpowiedzialności cywilnej i karnej, ale także skorzystać z

powództwa o ochronę dóbr osobistych. Dobra osobiste to np.: wizerunek, godność, dobre imię, honor,

cześć. Subiektywne przesłanki o naruszenie dobrego imienia, honoru, godności.



Zbiorowy zarząd prawami autorskimi; przykłady - ZAiKS (związek artystów i kompozytorów
scenicznych), ZPAV i inne. Są to stowarzyszenia, które reprezentują interesy twórców i
producentów. Te stowarzyszenia pobierają tantiemy od każdego publicznego wykonania utworu,

jeżeli jest w celach zarobkowych (np. wszystkie zespoły weselne muszą to płacić). Płatnicy

tantiemów to między innymi: stacje radiowe, przedsiębiorcy, organizatorzy imprez publicznych,

lokal, w którym gra radio, hipermarket puszczający muzykę, taksówkarz, poczekalnie lekarskie –

wszyscy, którzy odtwarzają muzykę w celach zarobkowych.