2

C

Nasze do

Ăwiadczenia

Czy dzisiaj mo

ĝemy uciec od pro-

jektowania grafi cznego? S

ÈdzÈc po

ogromnej ilo

Ăci otaczajÈcych nas fi rm,

produktów i us

ïug, które wymagajÈ

reklamowej oprawy, odpowied

ě na

wy

ĝej postawione pytanie moĝe byÊ

tylko negatywna. Istnieje techniczny
sposób, dzi

Úki któremu kaĝdy uczeñ,

niezale

ĝnie od stopnia uzdolnienia

mo

ĝe byÊ autorem dobrego projektu

grafi cznego.

Od strony zastosowanych technik pla-
stycznych

Êwiczenie to jest poïÈcze-

niem elementarnej wiedzy i umiej

Út-

no

Ăci grafi cznych. Do tego dochodzi

kolor, czyli mo

ĝna jednoczeĂnie temat

potraktowa

Ê jako przypomnienie nauki

o barwie.

mwiczenie jest przewidziane

na 3 jednostki lekcyjne.

Na pocz

Ètku pierwszej lekcji nauczy-

ciel, bazuj

Èc na informacjach zawar-

tych w podr

Úczniku stara siÚ wraz

z uczniami wyja

ĂniÊ problem znaku

plastycznego i sformu

ïowaÊ jego defi -

nicj

Ú. Czy ktoĂ z was dzisiaj widziaï ja-

ki

Ă znak plastyczny? JeĂli tak, to gdzie?

A mo

ĝe na czym? Jak wyglÈdaï? Po co

istnieje znak plastyczny? Do czego jest
potrzebny?

Wraz z uczniami analizujemy znaki ró

ĝ-

nych marek samochodów, producen-
tów fi rm odzie

ĝowych, obuwniczych,

znaki drogowe, znaki wydawnictw,
fi rm ubezpieczeniowych, producentów
artyku

ïów spoĝywczych itd. Zazwyczaj

w tym momencie uczniowie sypi

È jak

z r

Úkawa przykïadami znanych sobie

Moje

logo

.

Projekt znaku
plastycznego

Gabriela Adamczyk

Chc

Ú podzieliÊ siÚ z Pañstwem moim doĂwiadczeniem pracy jako

nauczyciela plastyki w szkole podstawowej i zaprezentowa

Ê poniĝej

jeden z przyk

ïadowych tematów, który moĝna przeprowadziÊ na lek-

cjach z uczniami w wieku 11-15 lat. Zaj

Úcia poniĝej opisane przepro-

wadzam z powodzeniem od kilku lat w klasie pi

Ètej.

marek reprezentuj

Ècych róĝne, znane

produkty i fi rmy.

W tym miejscu rol

È nauczyciela jest

pokazanie uczniom zasady dobrego
znaku plastycznego. Znak ma infor-
mowa

Ê, musi wiÚc byÊ:

CZYTELNY.

ATRAKCYJNY

wizualnie. Ma przecie

ĝ

ZWRACA

m UWAG}

. I jeszcze do tego

musi by

Ê

ORYGINALNY

(bo przecie

ĝ

nie wolno kra

ĂÊ cudzej wïasnoĂci, czyli

cudzych wizerunków; a wi

Úc przy oka-

zji na lekcji mamy pretekst do u

Ăwia-

domienia uczniom problemu ochro-
ny praw autorskich. Wszystkie dzieci
w tym wieku dobrze wiedz

È, czym jest

kradzie

ĝ, wiÚc nietrudno jest im wyjaĂ-

ni

Ê ten problem).

Na pocz

Ètku lekcji, moĝna napisaÊ na

tablicy du

ĝymi literami nastÚpujÈce

zdanie:

Dobry znak plastyczny to

taki, który mo

ĝna szybko zapa-

mi

ÚtaÊ i wïaĂciwie skojarzyÊ.

Tu,

pos

ïugujÈc siÚ podrÚcznikiem bÈdě

wcze

Ăniej przygotowanymi przykïada-

mi – wyci

Útymi z czasopism i przykle-

jonymi na kartce formatu A-4 znakami
(stwarzamy tym samym co

Ă w rodza-

ju w

ïasnych tablic poglÈdowych), we

w

ïaĂciwym momencie pokazujemy to,

o czym rozmawiamy.

Kolejnym elementem jest pokazanie
przyk

ïadów dobrze i ěle zaprojekto-

wanego znaku. Jako kryterium „

ěle

zaprojektowany znak” proponuj

Ú

przyj

ÈÊ zbyt duĝÈ komplikacjÚ znaku,

czyli: za du

ĝo form i za duĝo kolorów.

Je

Ăli znak po kilku sekundach nie moĝe

skojarzy

Ê siÚ z niczym lub mylnie siÚ

kojarzy, oznacza to b

ïÈd w projekto-

waniu.

Uczniowie przynosz

È na zajÚcia dwie

kartki papieru (jedna z nich to kartka
z bloku rysunkowego, druga – z bloku
technicznego), o

ïówek, gumkÚ, tem-

perówk

Ú, cyrkiel, linijkÚ, ewentualnie

ekierk

Ú.

Lekcja 1

Lekcj

Ú dzielimy na trzy etapy:

I etap:

na kartce z bloku rysunkowego
ucze

ñ ma zaprojektowaÊ wïasny

znak, czyli wymy

ĂliÊ prostÈ formÚ

plastyczn

È, która kojarzy mu siÚ

najbardziej z w

ïasnÈ osobÈ

uczniowie, je

Ăli chcÈ lub majÈ takÈ

potrzeb

Ú – mogÈ narysowaÊ oïów-

kiem kilka wersji
ten etap powinien by

Ê wykonany

w bardzo szybkim tempie, w ra-
mach zasady: pierwsze skojarzenie

r

r

r

Materia

ïy do kserowania

3

Biuletyn Klubu Nauczyciela. Plastyka

www.wsip.pl

jest najtrafniejsze – maj

È to byÊ

szybkie szkice – przeznaczamy na
to 5 minut.

II etap:

akceptacja przez nauczyciela zapro-
ponowanych znaków pod k

Ètem

technicznym. Nauczyciel nie powi-
nien ingerowa

Ê w treĂÊ, chyba, ĝe

jest ona ra

ĝÈca. II etap sïuĝy temu,

by nauczyciel pomóg

ï w wyborze

(w wypadku kilku wersji), skorygo-
wa

ï widoczne bïÚdy (oczywiĂcie nie

w

ïasnorÚcznie, ale poprzez sugestie:

„mo

ĝe trochÚ wyĝej, moĝe grubszÈ

lini

È” etc.) lub zwróciï uwagÚ, ĝe

znak jest zbyt podobny do ju

ĝ ist-

niej

Ècego.

Je

Ăli widzimy, ĝe mimo wczeĂniejszego

wprowadzenia dziecko jest bezradne
i wyra

ĝa to, mówiÈc: Nie wiem, nie

potrafi

Ú, moĝemy pomóc mu pytania-

mi: A mo

ĝe twój znak bÚdzie podobny

do Ciebie? A mo

ĝe bÚdzie tym, co lu-

bisz najbardziej? Albo tym, czym jeste

Ă

zainteresowany? Niech ta pasja b

Údzie

kszta

ïtem Twojego logo!

III etap:

na kartce z bloku technicznego
nanosimy powi

Úkszony do maksi-

mum projekt naszego znaku-logo
nadaj

Èc mu grubszy kontur

nanosimy tzw. mosty, czyli wzmoc-
nienia na rysunek,
mosty maj

È posïuĝyÊ temu, aby po

wyci

Úciu caïa koncepcja „utrzymaïa

si

Ú” i stanowiïa caïoĂÊ (tak napraw-

d

Ú w tym miejscu uczymy dzieci

techniki szablonu).

W tym miejscu najcz

ÚĂciej lekcja do-

biega ko

ñca. Zbieramy prace wraz

ze szkicami i kontynuujemy zaj

Úcie

na lekcji drugiej, polecaj

Èc wczeĂniej

uczniom przyniesienie (je

Ăli nie majÈ

tego np. na szkolnym zapleczu) farb
plakatowych oraz jednego g

Èbkowego

zmywaka.

r

r

r

r

Lekcja 2

Na nast

Úpnych zajÚciach rozdajemy

prace i wprowadzamy nowy element
techniczny, mianowicie: WYCINANIE
NO

¿YKIEM INTROLIGATORSKIM, zwa-

nym popularnie no

ĝykiem do tapet.

Dla bezpiecze

ñstwa i naszej wygody

(zbyt cz

Ústo zdarza siÚ, ĝe dzieci zapo-

minaj

È przynieĂÊ narzÚdzia) zakupuje-

my wcze

Ăniej noĝyki (np. z funduszy

klasowych lub Rady Rodziców) w ilo-
Ăci odpowiadajÈcej liczbie uczniów
w klasie i w momencie, kiedy ucze

ñ

zako

ñczy rozrysowywanie, wrÚczamy

mu no

ĝyk wraz z podkïadkÈ do ciÚcia.

Podk

ïadkÚ moĝe stanowiÊ tyï ze stare-

go bloku technicznego.
Informujemy wcze

Ăniej dzieci, jak ob-

chodzi

Ê siÚ z noĝykiem, przestrzegamy

przed niew

ïaĂciwym jego uĝyciem.

Lekcja 3

Kiedy szablon b

Údzie juĝ wyciÚty,

ucze

ñ przykleja delikatnie, jednostron-

n

È taĂmÈ, w kilku miejscach (tak, ĝeby

mo

ĝna byïo to potem odkleiÊ) swój

szablon na

Ărodku duĝej kartki forma-

tu A-3 (z bloku rysunkowego).
Za pomoc

È gÈbki oraz farb w nieduĝej

ilo

Ăci wyïoĝonych ïyĝeczkÈ na palet-

k

Ú (np. na plastikowy jednorazowy

talerzyk, który potem mo

ĝna wyrzu-

ci

Ê) nanosi delikatnie tzw. topowanie

(czyli uderzanie g

ÈbkÈ o papier) farbÚ

wewn

Ètrz szablonu, dbajÈc o to, by

farb

Ú równomiernie rozïoĝyÊ na caïej

powierzchni kartki.

Pierwsz

È odbitkÚ zawsze traktujemy

jako próbn

È. Uczeñ sam po zdjÚciu

szablonu zobaczy, gdzie jest zbyt du

ĝo

farby, a gdzie zbyt ma

ïo. Polecamy

uczniowi wykona

Ê „na czysto” dwie

do trzech odbitek i za ka

ĝdÈ stawia-

my ocen

Ú. Bardzo czÚsto mobilizuje

to do wykonania wi

Úkszej iloĂci od-

bitek (zdarzy

ïo mi siÚ kiedyĂ, iĝ uczeñ

wykona

ï osiem odbitek i kazaï sobie

postawi

Ê osiem ocen; poniewaĝ zrobiï

to bardzo dobrze, otrzyma

ï obiecane

noty). Z regu

ïy uczniowie poprzestajÈ

na trzech.

Oceniaj

Èc prace, proponujÚ 3 jed-

nostkowe oceny: za koncepcj

Ú znaku

– w

ïasnego logo, za umiejÚtnoĂÊ pre-

cyzyjnego wyci

Úcia oraz za jakoĂÊ wy-

konanych odbitek.

Zaproponowany powy

ĝej temat nie

jest trudny do realizacji, ale wyma-
ga od nauczyciela zaanga

ĝowania,

cierpliwo

Ăci i natÚĝonej uwagi. Jego

realizacja przynosi zazwyczaj uczniom
i nauczycielowi bardzo du

ĝo satysfak-

cji, rado

ĂÊ, ĝe sÈ autorami tak skom-

plikowanej formy oraz zadowolenie,
ĝe wykonali jÈ w fachowy sposób,
powtarzaj

Èc w dodatku wielokrotnie

swoje „logo”.

Nauczyciel realizuje w ten sposób
kilka tematów i zagadnie

ñ objÚtych

programem nauczania: utrwala wie-
dz

Ú uczniów na temat grafi ki, w tym

– projektowania grafi cznego, uczy
dzieci precyzji wykonawczej i, co
mo

ĝe najwaĝniejsze, umiejÚtnoĂci

przewidywania, np. je

Ăli ěle zaprojek-

tujesz most, to przetniesz element i
Twoja praca nie b

Údzie zgodna z przy-

j

Útym planem.

Autorka artyku

ïu jest czynnym arty-

st

È plastykiem i nauczycielem w jed-

nej z warszawskich szkó

ï podstawo-

wych, wyk

ïadowcÈ historii sztuki,

historii wn

Útrza i historii ogrodów

w prywatnej placówce o

Ăwiatowej

posiadaj

Ècej akredytacjÚ MEN-u.

Pytania do autorki:
[e-mail]

Materia

ïy do kserowania