Najważniejsze hormony człowieka:

Gruczoł
dokrewny

Hormon

Działanie

Skutki nadmiaru

Skutki niedoboru

Podwzgórze

Wazopresyna

pobudza zwrotne wchłanianie
wody z moczu pierwotnego

zbyt duże uwodnienie
organizmu

utrata wody

Oksytocyna

pobudza skurcze macicy i
jajowodów

Liberyjny

uwalniają hormony tropowe

Zaburzenia w gospodarce hormonalnej całego
organizmu

Statyny

hamują uwalnianie hormonów
tropowych

Przysadka
mózgowa

hormon wzrostowy GH

pobudza wzrostu

gigantyzm

Karłowatość

hormony tropowe
(tyreotropina, gonadotropiny,
adrenokortykotropina)

pobudzają czynności innych
gruczołów (tarczycy, gonad, kory
nadnerczy)

podobne do
nadczynności danych
gruczołów

Podobne do niedoczynności
danych gruczołów

Tarczyca

tyroksyna
trójjodotyronina

zwiększają tempo przemiany
materii

nadpobudliwość,
podwyższona
temperatura ciała,
wychudzenie

kretynizm (u dzieci)
wole (u dorosłych)

Kalcytonina

obniża poziom wapnia we krwi

niedobór wapnia we
krwi

nadmiar wapnia we krwi,
odwapnienie kości

Przytarczyce

parathormon

podwyższa poziom wapnia we
krwi

nadmiar wapnia we
krwi, odwapnienie kości

Niedobór wapnia we krwi

Trzustka
komórki α

glukagon

uwalnia do krwi glukozę z
glikogenu w wątrobie

komórki β

insulina

wiąże glukozę z krwi w glikogen
w wątrobie

niedobór cukru we krwi
(hipoglikemia)

Cukrzyca

Kora
nadnerczy

kortyzol, aldosteron

regulują gospodarkę jonami sodu i
potasu oraz węglowodanową i
wodną

zaburzenia w gospodarce jonowej i węglowodanowej

androgeny

odpowiadają za rozwój
drugorzędowych cech płciowych
oraz za gospodarkę białkową

chłopcy - zbyt wczesne
dojrzewanie
dziewczynki -
maskulinizacja

Rdzeń
nadnerczy

adrenalina

wzrost poziomu cukru we krwi,
ciśnienia krwi, tempa bicia serca,
tempa oddechu

Jądra

męskie hormony płciowe:
testosteron

odpowiadają za drugorzędowe
cechy płciowe, popęd płciowy,
płodność

brak męskich
drugorzędowych cech
płciowych, zaburzenia
popędu płciowego i
płodności

Jajniki

żeńskie hormony płciowe:
estrogeny,
progesteron

odpowiadają za drugorzędowe
cechy płciowe, cykl płciowy,
popęd płciowy, biorą udział w
kontroli przebiegu ciąży

brak żeńskich
drugorzędowych cech
płciowych, zaburzenia
popędu płciowego i
płodności

Hormony podwzgórza:

Skrót

lub

symbol

Nazwa hormonu

AVP, ADH Wazopresyna argininowa
OXY

Oksytocyna

CRH

Hormon uwalniający hormon kortykotropowy = kortykoliberyna

TRH

Hormon uwalniający hormon tyreotropowy = tyreoliberyna

GnRH

Hormon uwalniający hormony gonadotropowe = gonadoliberyna

GRH

Hormon uwalniający hormon wzrostu = somatokrynina

SRIF

Hormon hamujący uwalnianie h. wzrostu = somatostatyna

PIF

Czynnik hamujący uwalnianie prolaktyny = prolaktostatyna