„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Mirosław Kroma

Wykonywanie wybranych części mechanizmów
zegarowych 731[05].O1.05

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Śmigielski Grzegorz
mgr inż. Bartosik Krzysztof


Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Kroma Mirosław

Konsultacja:
mgr inż. Zych Andrzej




Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 731[05].O1.05.
Wykonywanie wybranych części mechanizmów zegarowych zawartego w programie
nauczania dla zawodu zegarmistrz.

Wydawca:

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

12

5.1. Wykonywanie części mechanizmu zegarowego
z zastosowaniem obróbki wiórowej

12

5.1.1. Ćwiczenia

12

5.2. Wykonywanie części mechanizmu zegarowego
z zastosowaniem obróbki ściernej

19

5.2.1. Ćwiczenia

19

5.3. Wykonywanie części mechanizmu zegarowego
z zastosowaniem obróbki cieplnej

22

5.3.1. Ćwiczenia

22

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

25

7. Literatura

35

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela „Wykonywanie wybranych części

mechanizmów zegarowych”, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych

w szkole kształcącej w zawodzie zegarmistrz 731[05].

W poradniku zamieszczono:

− wymagania wstępne,

− wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

− przykładowe scenariusze zajęć,

− propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności

praktycznych,

− ewaluację osiągnięć ucznia w postaci testu wielokrotnego wyboru i testu praktycznego,

− wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.

Poradnik zawiera materiał nauczania składający się z 3 tematów, są to: Wykonywanie

części mechanizmu zegarowego z zastosowaniem obróbki wiórowej, Wykonywanie części

mechanizmu zegarowego z zastosowaniem obróbki ściernej, Wykonywanie części

mechanizmu zegarowego z zastosowaniem obróbki cieplnej.

Temat „Wykonywanie części mechanizmu zegarowego z zastosowaniem obróbki

wiórowej”, pomoże uczniowi zapoznać się z podstawowymi technikami mechanicznej

obróbki wiórowej materiałów, ponadto pomoże mu ukształtować umiejętności konieczne do

stosowania właściwych metod i technik mechanicznej obróbki wiórowej różnych materiałów.

Temat „Wykonywanie części mechanizmu zegarowego z zastosowaniem obróbki

ściernej”, pomoże uczniowi zapoznać się z podstawowymi technikami obróbki ściernej

materiałów, ponadto pomoże mu ukształtować umiejętności konieczne do stosowania

właściwych technik obróbki ściernej różnych materiałów.

Temat „Wykonywanie części mechanizmu zegarowego z zastosowaniem obróbki

cieplnej” pomoże uczniowi zapoznać się z podstawowymi technikami obróbki cieplnej

materiałów, ponadto pomoże mu ukształtować umiejętności konieczne do stosowania

właściwych technik obróbki cieplnej różnych materiałów.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami

ze szczególnym uwzględnieniem:

− pokazu z objaśnieniem,

− tekstu przewodniego,

− ćwiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy

od samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel

może posłużyć się zamieszczonymi w rozdziale 6 testami.

W teście wielokrotnego wyboru zamieszczono:

− plan testu w formie tabelarycznej,

− punktację zadań,

− propozycje norm wymagań,

− instrukcję dla nauczyciela,

− instrukcję dla ucznia,

− kartę odpowiedzi,

− zestaw zadań testowych.

W teście praktycznym zamieszczono:

− zadanie praktyczne z kryteriami,

− kartę odpowiedzi,

− kartę oceny i wymagania.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych w module 731[05].Z1

MODUŁ 731[05].O1

Techniczne podstawy zawodu zegarmistrza

731(05].O1. 01

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny

pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony

środowiska

731(05].O1. 02

Posługiwanie się dokumentacją techniczną

731[05].O1.03

Rozpoznawanie podstawowych materiałów

stosowanych w zegarmistrzostwie

731[05].O1.04

Wykonywanie wybranych prac z zakresu obróbki

ściernej i wiórowej

731[05].O1.05

Wykonywanie wybranych części mechanizmów

zegarowych

731[05].O1.06

Identyfikowanie wyrobów zegarmistrzowskich

731(05].O1. 07

Magazynowanie i transportowanie mechanizmów

zegarowych

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

analizować zjawiska fizyczne,

−

poszukiwać informacji w różnych źródłach,

−

analizować pozyskane informacje,

−

dokumentować informacje,

−

przeprowadzać proste rozumowania logiczne,

−

przeprowadzać proste działania matematyczne,

−

interpretować związki wyrażone za pomocą wzorów, tabel, wykresów,

−

odczytać dokumentację techniczną,

−

wykonywać proste operacje obróbki wiórowej i ściernej,

−

wykonywać pomiary warsztatowe,

−

dobrać sposoby ochrony metali przed korozją,

−

prezentować skutki własnych działań,

−

obsługiwać komputer osobisty (PC) w stopniu podstawowym,

– stosować BHP, ppoż. i ochrony środowiska podczas wytwarzania prostych części

mechanizmów zegarowych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

– scharakteryzować techniki wytwarzania części mechanizmów zegarowych,
– dobrać narzędzia, sprzęt i urządzenia do określonej pracy,
– określić ilość materiału potrzebnego do wykonania określonej części mechanizmu

zegarowego,

– zastosować narzędzia sprzęt i urządzenia, zgodnie z przeznaczeniem,
– wykonać cześć mechanizmu zegarowego stosując obróbkę wiórową,
– wykonać cześć mechanizmu zegarowego stosując obróbkę ścierną,
– wykonać cześć mechanizmu zegarowego stosując złożoną technologię obróbki,

z uwzględnieniem obróbki cieplnej,

– dokonać kontroli wybranych części mechanizmu zegarowego,
– zastosować BHP, ppoż. i ochrony środowiska podczas wytwarzania prostych części

mechanizmów zegarowych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Temat: Dobieranie parametrów obróbki do wykonania wskazanej części
mechanizmu zegarowego

Wymagania wstępne:

Przed przystąpieniem do zajęć uczeń powinien umieć:

– rozpoznawać podstawowe techniki obróbcze,
– stosować podstawowe narzędzia i pomoce kontrolno - pomiarowe,
– analizować dokumentację techniczną,
– wykonywać odręczne szkice figur, brył i prostych elementów,
– wykonywać techniką obróbki ręcznej proste elementy mechanizmu zegarowego,
– postępować zgodnie z zasadami BHP podczas wykonywanych ćwiczeń.

Cele:

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:

– dobrać technikę obróbczą do wykonania części mechanizmu zegarowego,
– dobrać parametry technologiczne niezbędne do wykonania części mechanizmu,

zegarowego, określoną techniką obróbczą.

Metody nauczania – uczenia się:

−

metoda projektów.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w zespołach dwuosobowych.

Środki dydaktyczne:

−

wyposażone stanowiska obróbcze (tokarka, frezarka, szlifierka) lub dostęp do stanowisk,

−

stanowisko hartownicze,

−

poradnik dla ucznia,

−

detale szkoleniowe (części mechanizmu zegarowego),

−

materiały pomocnicze (papier, długopis, ołówek),

−

literatura (poradnik tokarza, frezera i szlifierza),

−

poradnik metrologa.

Czas trwania:

2 x po 4 godziny dydaktyczne.

Uczestnicy

Uczniowie zasadniczej szkoły zawodowej.

Przebieg lekcji:

Wprowadzenie.

1. wyjaśnienie celów zajęć,
2. przeprowadzenie miniwykładu na temat metody projektów,
3. przeprowadzenie miniwykładu tematycznego,
4. przeprowadzenie instruktażu BHP.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Należy przypomnieć uczniom etapy projektu i scharakteryzować każdy z nich.

5. Wydanie tematu projektu:

Temat projektu powinien znajdować się na kartce papieru i zawierać:

− temat projektu,

− przewidywany termin wykonania projektu,

− organizację pracy przy projekcie,
− wymagana dotyczące zawartość projektu,

− kryteria ocen za projekt i wymagania na oceny szkolne.

Przykładowy temat projektu:

Określić technikę wykonania .... (wskazać i nazwać element mechanizmu zegarowego).

Element wykonany jest z .... , ilość wykonywanych sztuk .... . Wykonać szkic wyrobu.
Dobrać, parametry technologiczne niezbędne do wykonania części. Dobór uzasadnić.

Przewidywany termin wykonania projektu: .................................
Przewidywany termin prezentacji projektu: ..................................

Przykładowa organizacja pracy przy projekcie:

− projekt opracowują zespoły 2 osobowe,

− podstawowe zadania należy wykonać podczas zajęć,
− część pracy należy wykonać w formie pracy domowej.

Projekt powinien zawierać:

− plan pracy zespoły z terminami realizacji i odpowiedzialnymi za poszczególne zadania,

− konspekt projektu,
− sprawozdanie zawierające:

ƒ

stronę tytułową z nazwą szkoły, tematem, składem zespołu, datą wykonania,

ƒ

konspekt projektu,

ƒ

plan pracy zespołu,

ƒ

organizację stanowiska pracy do wybranej techniki obróbczej.

ƒ

szkic – szkice elementu - wyrobu,

ƒ

dobrane parametry obróbki i ich uzasadnienie,

ƒ

wnioski i uwagi.

Kryteria oceny:

Ocena za projekt będzie oceną punktową: Punkty można otrzymać za:

− plan pracy zespołu – 1 punkty,

− konspekt projektu – 1 punkty,

ponadto za:

− dobranie techniki wytwarzania – 1 punkt za prawidłową operację technologiczną,
− wykonanie szkicu kontrolowanego elementu – wyrobu – 2 punkty,

− zorganizowanie stanowiska obróbczego (lub opis stanowiska)- 5 punktów,

− dobranie technologicznych parametrów obróbki - 2 punkt za każdy parametr,
− sformułowanie wniosku i jego uzasadnienie - 5 punktów,

− prezentacje projektu 2 punktów,

− za systematyczność pracy podczas zajęć – 5 punktów,
− za jakość i estetykę sprawozdania – 2 punkty,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Wymagania:

50 – 60 % punktów – dopuszczający,
61 – 70 % punktów – dostateczny,
71 – 84 % punktów – dobry,
85 – 95 % punktów – bardzo dobry,
95 – 100 % punktów – celujący.

UWAGA

Dobierając części mechanizmu zegarowego należy kierować się założeniem konieczności
wykonania:

− wykonaniu szkicu kontrolowanego elementu – wyroby w 2 lub 3 rzutach,

− zaplanowania wykorzystania różnych technik obróbki.

6. Opracowanie planu pracy i konspektu.

7. Opracowanie dokumentacji projektu przez poszczególne grupy.

Uczniowie powinni zaproponować i uzasadnić wybór techniki wykonania,

zorganizowania stanowiska pracy i doboru parametrów obróbczych, propozycję szkicu
elementu – wyrobu. Nauczyciel ocenia zaangażowanie poszczególnych uczniów. Następnie
uczniowie powinni zaproponować formę zestawienia rozwiązania zadania ( chociaż w formie
brudnopisu) podczas zajęć w pracowni. Na koniec należy polecić opracowanie sprawozdania
i przygotowanie do prezentacji.

8. Opracowanie prezentacji.

Ten etap uczniowie mogą wykonać w ramach pracy domowej.

9. Prezentacja

Do prezentacji należy opracować kartę oceny prezentacji. Prezentacje oceniają zarówno

nauczyciel jak i wybrani członkowie pozostałych grup.

10. Ocena projektów.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Scenariusz zajęć 2

Temat: Dobór parametrów obróbki

Wymagania wstępne:

Przed przystąpieniem do zajęć uczeń powinien umieć:

– rozpoznawać podstawowe techniki obróbcze,
– stosować podstawowe narzędzia i pomoce kontrolno - pomiarowe,
– analizować dokumentację techniczną,
– wykonać odręczne szkice figur, brył i prostych elementów,
– wykonać techniką obróbki ręcznej proste elementy mechanizmu zegarowego,
– postępować zgodnie z zasadami BHP podczas wykonywanych ćwiczeń.

Cele:

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:

– dobrać technikę obróbczą do wykonania części mechanizmu zegarowego,
– dobrać parametry technologiczne niezbędne do wykonania części mechanizmu

zegarowego, określoną techniką obróbczą.

Metody nauczania – uczenia się:

−

metoda ćwiczeń.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna uczniów.

Środki dydaktyczne:

−

wyposażone stanowiska obróbcze (tokarka, frezarka, szlifierka) lub dostęp do stanowisk,

−

stanowisko hartownicze,

−

poradnik dla ucznia,

−

detale szkoleniowe (części mechanizmu zegarowego),

−

materiały pomocnicze (papier, długopis, ołówek),

−

literatura techniczna,

−

poradnik metrologa.

Czas trwania:

2 x po 4 godziny dydaktyczne.

Uczestnicy

Uczniowie zasadniczej szkoły zawodowej.

Przebieg zajęć:

Wprowadzenie,

1. wyjaśnienie celów zajęć.
2. przeprowadzenie miniwykładu tematycznego,
3. przeprowadzenie instruktażu BHP.

Należy przydzielić uczniom stanowiska i polecić im staranne przeczytanie niezbędnych

fragmentów poradnika. Następnie należy przeprowadzić pogadankę dotyczącą obróbki i jej
parametrów oraz pomiarów warsztatowych (przypomnienie). Można wykorzystać pytania
kontrolne.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

4. Polecenie wykonania ćwiczenia 2 z punktu 4.1.3. poradnika.
Nauczyciel sprawdza pracę poszczególnych osób. Udziela dodatkowych wyjaśnień.

5. Polecenie wykonania ćwiczenia 3 z punktu 4.1.3. poradnika.
Nauczyciel sprawdza pracę poszczególnych osób. Udziela dodatkowych wyjaśnień.

6. Polecenie wykonania ćwiczenia 4 z punktu 4.1.3. poradnika.
Nauczyciel sprawdza pracę poszczególnych osób. Udziela dodatkowych wyjaśnień.

7. Zaprezentowanie wykonanych ćwiczeń przez wybraną osobę. Dyskusja po prezentacji.

8. Podsumowanie zajęć

−

Podsumowanie zajęć. Sprawdzenie osiągnięcia celów zajęć poprzez losowe sprawdzenie
poszczególnych ćwiczeń.

7.

Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5. ĆWICZENIA

5.1. Wykonywanie części mechanizmu zegarowego

z zastosowaniem obróbki wiórowej

Wskazówki metodyczne do ćwiczeń

Podstawową formą ćwiczeń powinna być tzw. „próba pracy”. Przed przystąpieniem do

wykonania zadania uczeń powinien odbyć instruktaż wstępny obejmujący informacje
dotyczące wykonania zadania oraz zasad BHP obowiązujących na stanowisku pracy
(ćwiczeń). Ponadto, uczeń powinien zapoznać się z instrukcją obsługi wykorzystywanych
maszyn i urządzeń oraz ze stanowiskową instrukcją BHP.

Ćwiczenie praktyczne uczeń odbywa samodzielnie Przed przystąpieniem do

wykonywania zadania prowadzący zajęcia ma obowiązek ocenić ubranie robocze ucznia,
w uzasadnionym przypadku ma obowiązek nie dopuścić ucznia do wykonania zadania.

Podczas wykonywania ćwiczeń, zaleca się elementy wykonywać z materiałów łatwo

obrabialnych typu. PA lub mosiądz.

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj, przedstawioną na zamieszczonym poniżej szkicu (rys. do ćwiczenia 1) tuleję,

dobierz narzędzia kontrolno pomiarowe do kontroli elementu, załóż, że zakład produkcyjny
posiada niezbędne wyposażenie. Materiał PA 6 (lub podobny).

b)

c)

TABELA 1

Wymiar

Odchyłka

+

0,021

Ø 24 H7

+ 0,000

a)

Rys. do ćwiczenia 1:

a) rysunek elementu, b) widok w powiększeniu, c) tabela odchyłek.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać odpowiednie strony poradnika ucznia,
2) wybrać właściwą technikę obróbczą,
3) dobrać na podstawie literatury parametry obróbki,

4) metodą obróbki skrawaniem usunąć nadmiar materiału,
5) regularnie kontrolować jakość wykonywanych czynności,
6) sprawdzić zgodność uzyskanych wyników z dokumentacją,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

7) dokonać samooceny,
8) zaprezentować wykonanie zadania.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne przedmiotowe,

− pogadanka.

Środki dydaktyczne:

− wyposażone stanowisko obróbcze,
− poradnik ucznia,

− poradnik mechanika,

− narzędzia pomiarowe,
− dokumentacja techniczna,

− detale ćwiczeniowe.

Ćwiczenie 2

Wykonaj, przedstawiony na zamieszczonym poniżej szkicu (rys. do ćwiczenia 2) zębnik,

dobierz narzędzia kontrolno - pomiarowe do kontroli elementu, załóż, że zakład produkcyjny
posiada niezbędne wyposażenie. Materiał PA 6 (lub podobny).

b)

c)

TABELA 2

Wymiar

Odchyłka

+

0,016

Ø 6 n6

+ 0,008

a)

Rys. do ćwiczenia 2:

a) rysunek elementu, b) widok w powiększeniu, c) tabela odchyłek.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać odpowiednie strony poradnika ucznia,
2) wybrać właściwą technikę obróbczą,
3) dobrać na podstawie literatury parametry obróbki,
4) metodą obróbki skrawaniem usunąć nadmiar materiału,
5) regularnie kontrolować jakość wykonywanych czynności,
6) sprawdzić zgodność uzyskanych wyników z dokumentacją,
7) dokonać samooceny,
8) zaprezentować wykonanie zadania.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne przedmiotowe,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

− pogadanka.

Środki dydaktyczne:

− wyposażone stanowisko obróbcze,

− poradnik ucznia,
− poradnik mechanika,

− narzędzia pomiarowe,

− dokumentacja techniczna,
− detale ćwiczeniowe.

Ćwiczenie 3

Wykonaj, panewkę łożyska ślizgowego LPZ (rys. do ćwiczenia 3), dobierz narzędzia -

pomiarowe do kontroli elementu, załóż, że zakład produkcyjny posiada niezbędne
wyposażenie. Materiał MO 60 (lub podobny).

b)

c)

TABELA 3

Wymiar

Odchyłki

+

0,006

Ø 0.5 H6

+ 0,000

+

0,000

Ø 1.6 k6

- 0,006

a)

Rys. do ćwiczenia 3:

a) rysunek elementu, b) widok w powiększeniu, c) tabela odchyłek.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać odpowiednie strony poradnika ucznia,
2) wybrać właściwą technikę obróbczą,
3) dobrać na podstawie literatury parametry obróbki,
4) metodą obróbki skrawaniem usunąć nadmiar materiału,
5) regularnie kontrolować jakość wykonywanych czynności,
6) sprawdzić zgodność uzyskanych wyników z dokumentacją,
7) dokonać samooceny,
8) zaprezentować wykonanie zadania.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne przedmiotowe,

− pogadanka.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Środki dydaktyczne:

− wyposażone stanowisko obróbcze,

− poradnik ucznia,

− poradnik mechanika,
− narzędzia pomiarowe,

− dokumentacja techniczna,

− detale ćwiczeniowe.

Ćwiczenie 4

Wykonaj, panewkę łożyska kiełkowego wg DIN 43803 (rys. do ćwiczenia 4), dobierz

narzędzia kontrolno - pomiarowe do kontroli elementu, załóż, że zakład produkcyjny posiada
niezbędne wyposażenie. Materiał MO 60 (lub podobny).

b)

c)

TABELA 3

Wymiar

Odchyłki

+

0,05

Ø 2

- 0,05

+

0,1

Ø 1.5

- 0,1

+

0,05

R 0,2

- 0,05

a)

Rys. do ćwiczenia 4:

a) rysunek elementu, b) widok w powiększeniu, c) tabela odchyłek.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać odpowiednie strony poradnika ucznia,
2) wybrać właściwą technikę obróbczą,
3) dobrać na podstawie literatury parametry obróbki,
4) metodą obróbki skrawaniem usunąć nadmiar materiału,
5) regularnie kontrolować jakość wykonywanych czynności,
6) sprawdzić zgodność uzyskanych wyników z dokumentacją,
7) dokonać samooceny,
8) zaprezentować wykonanie zadania.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne przedmiotowe,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

− pogadanka.

Środki dydaktyczne:

− wyposażone stanowisko obróbcze,

− poradnik ucznia,
− poradnik mechanika,

− narzędzia pomiarowe,

− dokumentacja techniczna,
− detale ćwiczeniowe.

Ćwiczenie 5

Wykonaj, przedstawioną na zamieszczonym poniżej szkicu (rys. do ćwiczenia 5) osłonę,

dobierz narzędzia kontrolno - pomiarowe do kontroli elementu, załóż, że zakład produkcyjny
posiada niezbędne wyposażenie.

a)

b)

Rys. do ćwiczenia 5:

a) rysunek, b) element w powiększeniu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać odpowiednie strony poradnika ucznia,
2) wybrać właściwą technikę obróbczą,
3) dobrać na podstawie literatury parametry obróbki,
4) metodą obróbki skrawaniem usunąć nadmiar materiału,
5) regularnie kontrolować jakość wykonywanych czynności,
6) sprawdzić zgodność uzyskanych wyników z dokumentacją,
7) dokonać samooceny,
8) zaprezentować wykonanie zadania.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne przedmiotowe,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

− pogadanka.

Środki dydaktyczne:

− wyposażone stanowisko obróbcze,

− poradnik ucznia,
− poradnik mechanika,

− narzędzia pomiarowe,

− dokumentacja techniczna,
− detale ćwiczeniowe.

Ćwiczenie 6

Wykonaj, przedstawione na zamieszczonym poniżej szkicu (rys. do ćwiczenia 6) koło

zębate, dobierz narzędzia kontrolno - pomiarowe do kontroli elementu. Zalecana metoda
obróbki – metoda obwiedniowa. Załóż, że zakład produkcyjny posiada niezbędne
wyposażenie. Materiał PA 6 (lub podobny).

b)

c)

TABELA 4

Liczba zębów 40

Moduł

1 mm

Kąt zarysu

20º

Średnica

podziałowa

40 mm

a)

Rys. do ćwiczenia 6:

a) rysunek elementu, b) widok w powiększeniu, c) tabela danych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać odpowiednie strony poradnika ucznia,
2) wybrać właściwą technikę obróbczą,
3) dobrać na podstawie literatury parametry obróbki,
4) metodą obróbki skrawaniem wykonać koło zębate,
5) regularnie kontrolować jakość wykonywanych czynności,
6) sprawdzić zgodność uzyskanych wyników z dokumentacją,
7) dokonać samooceny,
8) zaprezentować wykonanie zadania.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne przedmiotowe,

− pogadanka.

Środki dydaktyczne:

− wyposażone stanowisko obróbcze,
− poradnik ucznia,

− poradnik mechanika,

− narzędzia pomiarowe,
− dokumentacja techniczna,

− detale ćwiczeniowe.


UWAGA

Podane powyżej ćwiczenia stanowią przykłady ćwiczeń możliwych do realizacji,

prowadzący proces kształcenia ma zgodę Autora na ich modyfikację i uzupełnienie o dalsze,
szczególnie podczas pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych.

W przypadku gdy wykonanie ćwiczenia techniką obróbki wiórowej jest niemożliwe

(z powodu dokładności wymiarowej lub dokładności powierzchni), zalecane jest dokończenie
ćwiczenia, metodą obróbki ściernej.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5.2. Wykonywanie części mechanizmu zegarowego

z zastosowaniem obróbki ściernej

Wskazówki metodyczne do ćwiczeń

Podstawową formą ćwiczeń powinna być tzw. „próba pracy”. Przed przystąpieniem do

wykonania zadania uczeń powinien odbyć instruktaż wstępny obejmujący informacje
dotyczące wykonania zadania oraz zasad BHP obowiązujących na stanowisku pracy
(ćwiczeń). Ponadto, uczeń powinien zapoznać się z instrukcją obsługi wykorzystywanych
maszyn i urządzeń oraz ze stanowiskową instrukcją BHP.

Ćwiczenie praktyczne uczeń odbywa samodzielnie Przed przystąpieniem do

wykonywania zadania prowadzący zajęcia ma obowiązek ocenić ubranie robocze ucznia,
w uzasadnionym przypadku ma obowiązek nie dopuścić ucznia do wykonania zadania.

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj, przedstawiony na zamieszczonym poniżej szkicu (rys. do ćwiczenia 1) zębnik,

dobierz narzędzia kontrolno - pomiarowe do kontroli elementu, załóż, że zakład produkcyjny
posiada niezbędne wyposażenie. Materiał MO 60 (lub podobny).

b)

c)

TABELA 5

Średnica Ø Odchyłki

25 mm

+0 ; -0,02

24 mm

+0,05 ; - 0,

23 mm

+ 0 ; -0,05

22

mm h6

21

mm h7

a)

Rys. do ćwiczenia 1:

a) rysunek elementu, b) widok w powiększeniu, c) tabela odchyłek.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać odpowiednie strony poradnika ucznia,
2) wybrać właściwą technikę obróbczą,
3) dobrać na podstawie literatury parametry obróbki,
4) metodą obróbki ściernej usunąć nadmiar materiału,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5) regularnie kontrolować jakość wykonywanych czynności,
6) sprawdzić zgodność uzyskanych wyników z dokumentacją,
7) dokonać samooceny,
8) zaprezentować wykonanie zadania.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne przedmiotowe,

− pogadanka.

Środki dydaktyczne:

− wyposażone stanowisko obróbcze,
− poradnik ucznia,

− poradnik mechanika,

− narzędzia pomiarowe,
− dokumentacja techniczna,

− detale ćwiczeniowe.

Ćwiczenie 2

Wykonaj, przedstawioną na zamieszczonym poniżej szkicu (rys. do ćwiczenia 2) kostkę,

dobierz narzędzia kontrolno - pomiarowe do kontroli elementu, załóż, że zakład produkcyjny
posiada niezbędne wyposażenie. Materiał MO 60 (lub podobny).

b)

c)

TABELA 5

Wysokość Odchyłki

25 mm

+0 ; -0,02

24 mm

+0,05 ; - 0,

23 mm

+ 0 ; -0,05

a)

22 mm

h6

21 mm

h7

rys. do ćwiczenia 2:

a) rysunek elementy, b) widok w powiększeniu, c) tabela odchyłek.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać odpowiednie strony poradnika ucznia,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

2) wybrać właściwą technikę obróbczą,
3) dobrać na podstawie literatury parametry obróbki,
4) metodą obróbki ściernej usunąć nadmiar materiału,
5) regularnie kontrolować jakość wykonywanych czynności,
6) sprawdzić zgodność uzyskanych wyników z dokumentacją,
7) dokonać samooceny,
8) zaprezentować wykonanie zadania.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne przedmiotowe,

− pogadanka.

Środki dydaktyczne:

− wyposażone stanowisko obróbcze,
− poradnik ucznia,

− poradnik mechanika,

− narzędzia pomiarowe,
− dokumentacja techniczna,

− detale ćwiczeniowe.



UWAGA

Podane powyżej ćwiczenia stanowią przykłady ćwiczeń możliwych do realizacji,

prowadzący proces kształcenia ma zgodę Autora na ich modyfikację i uzupełnienie o dalsze,
szczególnie podczas pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych.

Zalecane jest dokończenie ćwiczeń z obszaru obróbki wiórowej.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

5.3. Wykonywanie części mechanizmu zegarowego

z zastosowaniem obróbki cieplnej

Wskazówki metodyczne do ćwiczeń

Podstawową formą ćwiczeń powinna być tzw. „próba pracy”. Przed przystąpieniem do

wykonania zadania uczeń powinien odbyć instruktaż wstępny obejmujący informacje
dotyczące wykonania zadania oraz zasad BHP obowiązujących na stanowisku pracy
(ćwiczeń). Ponadto, uczeń powinien zapoznać się z instrukcją obsługi wykorzystywanych
maszyn i urządzeń oraz ze stanowiskową instrukcją BHP.

Konieczne jest również praktyczne zapoznanie ucznia z obsługą twardościomierza

Rockwella. Ćwiczenie praktyczne uczeń odbywa samodzielnie.

Przed przystąpieniem do wykonywania zadania prowadzący zajęcia ma obowiązek

ocenić ubranie robocze ucznia, w uzasadnionym przypadku ma obowiązek nie dopuścić
ucznia do wykonania zadania.

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj, ulepszania cieplnego przedstawionego na szkicu (rys. do ćwiczenia 1) wałka,

dobierz narzędzia kontrolno - pomiarowe do kontroli twardości, załóż, że zakład produkcyjny
posiada niezbędne wyposażenie. Materiał stal 45. Twardość po obróbce 25 – 30 HRC.

Rys. do ćwiczenia 1.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać odpowiednie strony poradnika ucznia,
2) dobrać na podstawie literatury parametry obróbki cieplnej,
3) wykonać obróbkę cieplną,
4) zapoznać się z instrukcją obsługi twardościomierza,
5) zmierzyć twardość elementu po obróbce cieplnej,
6) sprawdzić zgodność uzyskanych wyników z dokumentacją,
7) dokonać samooceny,
8) zaprezentować wykonanie zadania.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne przedmiotowe,
− pogadanka.

Środki dydaktyczne:

− wyposażone stanowisko hartownicze,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

− poradnik ucznia,

− poradnik mechanika,
− twardościomierz Rockwella, wraz z instrukcją pomiaru twardości,

− dokumentacja techniczna,

− detale ćwiczeniowe.

Ćwiczenie 2

Dokonaj, hartowania elementu przedstawionego na szkicu (rys. do ćwiczenia 2) docisku,

dobierz narzędzia kontrolno - pomiarowe do kontroli twardości, załóż, że zakład produkcyjny
posiada niezbędne wyposażenie. Materiał stal 55. Twardość po obróbce 35 – 40 HRC.

Rys. do ćwiczenia 2.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać odpowiednie strony poradnika ucznia,
2) dobrać na podstawie literatury parametry obróbki cieplnej,
3) wykonać obróbkę cieplną,
4) zapoznać się z instrukcją obsługi twardościomierza,
5) zmierzyć twardość elementu po obróbce cieplnej,
6) sprawdzić zgodność uzyskanych wyników z dokumentacją,
7) dokonać samooceny,
8) zaprezentować wykonanie zadania.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne przedmiotowe,
− pogadanka.

Środki dydaktyczne:

− wyposażone stanowisko hartownicze,

− poradnik ucznia,

− poradnik mechanika,
− twardościomierz Rockwella, wraz z instrukcją pomiaru twardości,

− dokumentacja techniczna,

− detale ćwiczeniowe.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

Ćwiczenie 3

Dokonaj, wyżarzania rekrystalizującego przedstawionego na szkicu (rys. do ćwiczenia 3)

zaczepu, dobierz narzędzia kontrolno - pomiarowe do kontroli twardości, załóż, że zakład
produkcyjny posiada niezbędne wyposażenie. Materiał MO 60.

Rys. do zadania 3.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać odpowiednie strony poradnika ucznia,
2) dobrać na podstawie literatury parametry obróbki,
3) wykonać obróbkę cieplną,
4) zapoznać się z instrukcją obsługi twardościomierza,
5) zmierzyć twardość elementu po obróbce cieplnej,
6) sprawdzić zgodność uzyskanych wyników z dokumentacją,
7) dokonać samooceny,
8) zaprezentować wykonanie zadania.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne przedmiotowe,

− pogadanka.

Środki dydaktyczne:

− wyposażone stanowisko hartownicze,

− poradnik ucznia,

− poradnik mechanika,

− instrukcja obsługi twardościomierza Brinella,

− twardościomierz Brinella,

− dokumentacja techniczna,

− detale ćwiczeniowe.

UWAGA

Podane powyżej ćwiczenia stanowią przykłady ćwiczeń możliwych do realizacji,

prowadzący proces kształcenia ma zgodę Autora na ich modyfikację i uzupełnienie o dalsze,
szczególnie podczas pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Szczególną
uwagę należy zwrócić na wyżarzanie rekrystalizujące stosowane w wieli przypadkach po
obróbce plastyczne na zimno, szczególne elementów wykonanych z metali kolorowych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Wykonywanie półwyrobów

metalowych za pomocą przecinania i wycinania”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 12, 13, 15, 16, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 4, 8, 14, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. c, 4. a, 5. b, 6. a, 7. c, 8. b, 9. c, 10. c, 11. b,
12. a, 13. b, 14. c, 15. a, 16. d, 17. a, 18. b, 19. a, 20. d.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

1. Scharakteryzować techniki wytwarzania mechanicznych części

zegarowych

A P

2. Dobrać narzędzia, sprzęt i urządzenia do określonej pracy

B

P

3. Przestrzegać BHP podczas wytwarzania prostych części

mechanizmów zegarowych

B P

4. Scharakteryzować techniki wytwarzania mechanicznych części

zegarowych

B PP

5. Wykonać część mechanizmu zegarowego stosując obróbkę

wiórową

A P

6. Scharakteryzować techniki wytwarzania mechanicznych części

zegarowych

A P

7. Scharakteryzować techniki wytwarzania mechanicznych części

zegarowych

A P

8. Wykonać część mechanizmu zegarowego stosując obróbkę

wiórową

B PP

9. Wykonać część mechanizmu zegarowego stosując złożoną

technologię obróbki, z uwzględnieniem obróbki cieplnej

A P

10. Scharakteryzować techniki wytwarzania mechanicznych części

zegarowych

A P

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

11. Scharakteryzować techniki wytwarzania mechanicznych części

zegarowych

A P

12. Scharakteryzować techniki wytwarzania mechanicznych części

zegarowych

B P

13. Wykonać część mechanizmu zegarowego stosując złożoną

technologię obróbki, z uwzględnieniem obróbki cieplnej

B P

14. Wykonać część mechanizmu zegarowego stosując obróbkę

wiórową

B PP

15. Dokonać kontroli wykonanych części mechanizmu zegarowego

A

P

16. Wykonać część mechanizmu zegarowego stosując obróbkę

ścierną

B P

17. Wykonać część mechanizmu zegarowego stosując obróbkę

wiórową

A P

18. Scharakteryzować techniki wytwarzania mechanicznych części

zegarowych

B PP

19. Określić ilość materiału potrzebnego do wykonania określonej

części mechanizmy zegarowego

C P

20. Przestrzegać BHP podczas wytwarzania prostych części

mechanizmów zegarowych

B P

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

5. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

6. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

7. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

8. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

9. Sprawdź wyniki.

10. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu.

11. Opracuj wnioski do dalszego postępowania.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi.
5. W przypadku odpowiedzi zbliżonych wybierz tę, która wydaje ci się najlepsza.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

8. Na rozwiązanie testu masz 60 min.

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Toczenie, to obróbka podczas której:

a) narzędzie wykonuje ruch obrotowy a przedmiot obrabiany przesuwa się,
b) przedmiot obrabiany wykonuje ruch obrotowy a narzędzie przesuwa się,
c) przedmiot obrabiany wykonuje ruch obrotowy i przesuwa się,
d) narzędzie wykonuje ruch obrotowy i przesuwa się.

2. Do dokładnej obróbki otworów należy użyć:

a) pilnika,
b) wiertła,
c) rozwiertaka,
d) freza.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

3. Podczas polerowania powierzchni na tokarce, płótno ścierne należy:

a) trzymać mocna jedną ręka,
b) trzymać ostrożnie oburącz,
c) zamocować w specjalnym przyrządzie,
d) owinąć wokół polerowanego detalu.

4. Hartowanie ma na celu uzyskanie twardej struktury zawierającej :

a) martenzyt,
b) ferryt,
c) perlit,
d) grafit.

5. Podczas toczenia, użycie cieczy obróbczej ma na celu:

a) zmniejszenie oporów skrawania,
b) obniżenie temperatury przedmiotu podczas obróbki,
c) wypłukiwanie wiórów i naddatków obróbczych z obszaru obróbki,
d) ochronę narzędzia przed nadmiernym tępieniem się podczas pracy.

6. Zamieszczony poniżej szkic przedstawia :

a) frezowanie przeciwbieżne,
b) frezowanie współbieżne,
c) frezowanie koła zębatego,
d) frezowanie rowka śrubowego.

7. Zamieszczone obok ostrze skrawające stosowane jest w obróbce:

a) plastycznej
b) wiórowej,
c) ściernej,
d) cieplnej.

8. Maksymalna długość wystającej z imaka części noża tokarskiego nie może przekraczać:

a) L = 1,0 H (1,0 wysokości noża),
b) L = 1,5 H (1,5 wysokości noża),
c) L = 2,0 H (2,0 wysokości noża),
d) L = 2,5 H (2,5 wysokości noża).

9. Stal jest to stop żelaza z węglem o maksymalnej zawartości węgla równej około:

a) 6,67 %,
b) 0,8 %,
c) 2,0 %,
d) 4,3 %.

10. Elektrokorund, to materiał narzędziowy stosowany podczas:

a) toczenia,
b) wiercenia,
c) szlifowania,
d) frezowania.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

11. Przedmiot, podczas frezowania kół zębatych metodą kształtową, mocowany jest:

a) w imadle ślusarskim,
b) w podzielnicy,
c) łapami do stołu frezarki,
d) w imadle maszynowym.

12. Frezowanie, to obróbka podczas której :

a) narzędzie wykonuje ruch obrotowy a przedmiot obrabiany przesuwa się,
b) przedmiot obrabiany wykonuje ruch obrotowy a narzędzie przesuwa się,
c) przedmiot obrabiany wykonuje ruch obrotowy i przesuwa się,
d) narzędzie wykonuje ruch posuwisto zwrotny a przedmiot obrabiany przesuwa się,

13. Ośrodkiem o największej szybkości chłodzenia jest:

a) olej,
b) woda,
c) powietrze,
d) stopiona sól.

14. Pomocniczy kąt przystawienia, oznaczony jest na rysunku literą :

a) A ,
b) B ,
c) C ,
d) nie ma takiego kąta.

15. Mikrometr imożliwia dokonanie pomiaru z dokładnością:

a) 0,01 mm,
b) 0,02 mm,
c) 0,03 mm,
d) 0,04 mm.

16. Wyrównoważanie dotyczy wyłącznie:

a) noży tokarskich,
b) frezów tarczowych,
c) rozwiertaków,
d) ściernic.

17. Imak narzędziowy, służy do mocowania:

a) noży tokarskich,
b) frezów tarczowych,
c) rozwiertaków,
d) ściernic.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

18. Hartowanie, to obróbka dotycząca wyłączcie:

a) mosiądzu,
b) stali,
c) brązu,
d) aluminium.

19. Niezbędna do wykonania zamieszczonego obok elementu, długość pręta wynosi:

a) a + b + ΠR/2,
b) a + b + ΠR,
c) a + b + 1,5 ΠR,
d) a + b + 2ΠR.

20. Na wiertarce, rękawic można używać:

a) podczas obróbki gorących przedmiotów,
b) podczas obróbki ostrych przedmiotów,
c) w celu ochrony ręki przed skaleczeniem,
d) nigdy nie wolno używać rękawic podczas wiercenia.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Wykonywanie wybranych części mechanizmu zegarowego

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedź Punkty

Poprawna

odpowiedź

1

A B C D

B

2

A B C D

C

3

A B C D

C

4

A B C D

A

5

A B C D

B

6

A B C D

A

7

A B C D

C

8

A B C D

B

9

A B C D

C

10

A B C D

C

11

A B C D

B

12

A B C D

A

13

A B C D

B

14

A B C D

C

15

A B C D

A

16

A B C D

D

17

A B C D

A

18

A B C D

B

19

A B C D

A

20

A B C D

D

Razem:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

Test praktyczny typu próba pracy do jednostki modułowej „Wykonywanie
wybranych części mechanizmów zegarowych”

Treść zadania:

Wykonaj oś mechanizmu zegarowego przedstawioną na rysunku. Materiał wyjściowy

o wymiarach 15 x 6. Materiał - mosiądz M60.

b) TABELA odchyłek

wymiar

odchyłki

Ø 5n6

+0.016
+0,008

a)

Rys. Do testu praktycznego

a) rysunek elementu, b) tabela odchyłek.

Rozwiązanie zadania powinno zawierać:
– zaplanowanie działania,
– zorganizowanie stanowiska,
– wykonanie zadania,
– zaprezentowanie rozwiązania,

Wymagania na oceny:
14 – 16 punktów

– dopuszczający

17 – 20 punktów

– dostateczny

21 – 24 punktów

– dobry

25 - 28 punktowa

– bardzo dobry

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

Kryteria oceniania testu praktycznego

Poniżej zamieszczone są przykładowe kryteria oceniania testu praktycznego. Tworząc

zadanie typu „próba pracy”, należy przygotować kryteria oceniania, by w sposób
jednoznaczny określić poziom osiągnięć edukacyjnych ucznia. Zamieszczone poniżej kryteria
mają charakter przykładowy.

Punkty

Obszar Lp.

Kryterium

oceniania

możliwe zdobyte

1. Sporządzenie planu działania (listy czynności) 1
2. Sporządzenie listy narzędzi obróbczych

1

Planowanie

działania

3. Sporządzenie listy narzędzia pomiarowych

1

4. Zgromadzenie pilnika płaskiego 1

5. Zgromadzenie noża tokarskiego do obróbki

zgrubnej

1

6. Zgromadzenie noża tokarskiego do obróbki

wykańczającej

1

7. Zgromadzenie mikrometru lub mikrometru

i suwmiarki

1

Organizowanie

stanowiska

8. Sprawdzianu do kontroli wymiaru tolerowanego

1

9. Przestrzeganie podczas pracy zasad BHP

1

10. Zastosowanie

narzędzi zgodnie z przeznaczeniem

1

11. Zamocowanie przedmiotu obrabianego podczas

obróbki mechanicznej

2

12. Uzyskanie zgodności średnicowych wymiarów

zewnętrznych z rysunkiem (punkt za wymiar)

4

13. Uzyskanie zgodności długościowych wymiarów

zewnętrznych z rysunkiem (punkt za wymiar)

5

14. Uzyskanie zgodności wymiarów tolerowanych

z rysunkiem

2

Wykonanie

zadania

15. Uzyskanie

dokładności powierzchni

1

16. Dokonanie

samooceny

1

17. Zaprezentowanie

wykonania

1

Prezentowanie

18. Użycie języka technicznego

2

Razem: 28

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

KARTA OCENY

Imię i nazwisko..........................................................................................

Wykonywanie wybranych części mechanizmu zegarowego

Obszar Lp.

Kryterium

oceniania

Punkty

zdobyte

1. Sporządzenie planu działania (listy czynności)
2. Sporządzenie listy narzędzi obróbczych

Planowanie

działania

3. Sporządzenie listy narzędzia pomiarowych

4. Zgromadzenie pilnika płaskiego
5. Zgromadzenie noża tokarskiego do obróbki

zgrubnej

6. Zgromadzenie noża tokarskiego do obróbki

wykańczającej

7. Zgromadzenie mikrometru lub mikrometru

i suwmiarki

Organizowanie

stanowiska

8. Sprawdzianu do kontroli wymiaru tolerowanego

9. Przestrzeganie podczas pracy zasad BHP

10. Zastosowanie

narzędzi zgodnie z przeznaczeniem

11. Zamocowanie przedmiotu obrabianego podczas

obróbki mechanicznej

12. Uzyskanie zgodności średnicowych wymiarów

zewnętrznych z rysunkiem (punkt za wymiar)

13. Uzyskanie zgodności długościowych wymiarów

zewnętrznych z rysunkiem (punkt za wymiar)

14. Uzyskanie zgodności wymiarów tolerowanych

z rysunkiem

Wykonanie

zadania

15. Uzyskanie

dokładności powierzchni

16. Dokonanie

samooceny

17. Zaprezentowanie

wykonania

Prezentowanie

18. Użycie języka technicznego

Razem:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

6. LITERATURA

1. Dobrzański T.: Rysunek techniczny. WNT, Warszawa 2004
2. Czajkowski J.: Elementy przyrządów precyzyjnych. WSiP, Warszawa 1986
3. Górecki A.: Technologia Ogólna – podstawy technologii mechanicznej. WsiP, Warszawa

1984

4. Maksymowicz A.: Rysunek Zawodowy. WSiP, Warszawa 1998
5. Podwapiński W. Al. : Technologia mechanizmów zegarowych. WSiP, Warszawa 1986
6. Rudnik S. Metaloznawstwo. PWN, Warszawa 1994
7. Tryliński W.: Poradnik konstruktora przyrządów precyzyjnych i drobnych. WNT,

Warszawa 1971

8. Topulos A.: Technologia Mechaniczna. WNT, Warszawa 1988
9. Mały poradnik mechanika. Praca zbiorowa. WNT, Warszawa 1999