ewidencja, rozliczanie i kalkulacja kosztów

Zag.

1.

Wprowadzenie

2.

Ewidencja i rozliczanie kosztów

3.

Kalkulacja kosztów

Koszty
1. Poziom kosztów
2. Struktura kosztów
3. Kalkulacja kosztów (koszty jednostkowe)

W obecnej strukturze kosztów dominują koszty osobowe (bo droga robocizna, droga
wartość dóbr intelektualnych etc.)
Ewidencja - określa i wychwytuje wartość majątku

Rachunek kosztów - zespół czynności zmierzających do ustalenia, wyrażonej w pieniądzu
wysokości nakładów pracy i dóbr.
Koszt - to wyrażona w pieniądzu wartość pracy żywej i uprzedmiotowionej, zużytej na
wytworzenie wyrobu lub świadczenie usługi.
Istota kosztu - jest to stały wybór pomiędzy różnymi działaniami lub rzeczami.
Nakłady – zużycie czynników produkcji wyrażone w jednostkach naturalnych. Wyróżnia się

nakłady pracy uprzedmiotowionej oraz nakłady pracy żywej. Nakłady i koszty
mogą różnić się od siebie zakresem czasowym, zasięgiem przedmiotowym oraz
podstawą wyceny.

Koszty – wycenione w cenach nabycia lub zakupu celowe zużycie środków produkcji, płace

pracowników i inne elementy kosztów związane z prowadzeniem działalności j.g.

Wydatki - pieniądze zapłacone (lub zobowiązania firmy do zapłacenia) za otrzymane przez

firmę dobra lub usługi

Majątek, elementy materialne i niematerialne

1. Tereny (grunty)
2. Budynki i budowle (wraz z uzbrojeniem)
3. Wyposażenie techniczne

Elementy niematerialne (inne niż rzeczowe składniki majątku trwałego)
1. Projekty wynalazcze, patenty
2. Znaki towarowe
3. Programy komputerowe
4. Inne

Majątek obrotowy (zapasy)

1) zapasy materiałowe

a) materiały podstawowe
b) materiały pomocnicze
c) paliwo
d) opakowania

e) części zapasowe maszyn i urządzeń
f) przedmioty nietrwałe

2) zapasy produkcyjne

a) produkcja w toku
b) półfabrykaty
c) wyroby gotowe

Klasyfikacja kosztów

▪ Ponoszone przez j.g. koszty mogą być klasyfikowane w różnych przekrojach w celu

określenia ich poziomu struktury i dynamiki

▪ Do podstawowych przekrojów klasyfikacji kosztów można zaliczyć:

– Układ rodzajowy
– Wg miejsc powstawania
– układ kalkulacyjny

▪ koszty zgrupowane

rodzaje kosztów:
– zużycie materiałów i energii
– usługi obce
– podatki i opłaty
– wynagrodzenia
– świadczenia na rzecz pracowników
– amortyzacja (umorzenie)
– pozostałe koszty

Koszty wg miejsc powstawania

Pozycje kosztów wg miejsc powstawania:

1. Koszty wydziałów podstawowych (produkcyjne)
2. Koszty wydziałów pomocniczych
3. Koszty ogólne zarządu
4. Koszty zakupu materiałów
5. Koszty sprzedaży produktów

Z uwagi na zakres pracy koszty możemy podzielić na:
Koszty bezpośrednie - to pozycja kosztów wyodrębniona ze względu na możliwość ich

przyporządkowania określonym obiektom (wyrobom, usługom)

Koszty pośrednie - to pozycje kosztów, których nie można wprost odnieść do jednostki

kalkulacyjnej (np. koszty wyrobu)

2. Ewidencja kosztów

Ewidencję kosztów prowadzi się na kontach:

– Zużycie materiałów i energii
– Usługi obce
– Wynagrodzenia
– Podatki i opłaty

– Amortyzacja
– Pozostałe koszty
– Świadczenia na rzecz pracowników

Podstawowy układ kosztów to:

rodzajowy układ kosztów

Poniesione koszty ujmowane są w układzie kont, które korespondują z innymi kontami:

umorzenie

amortyzacja

materiały

zużycie materiałów i energii

zobowiązania-kasa

usługi obce

rozrachunki z pracownikami wynagrodzenia

3. Kalkulacja kosztów

Zadaniem kalkulacji jest obliczyć za pomocą odpowiednich metod koszty

przedmiotów kalkulacji, czyli tzw. jednostki kalkulacyjnej.

Metody kalkulacji kosztów:

1. Podziałowa

(gdy produkcja jest prosta)

y

jednostkow

koszt

produktów

ilosc

kosztów

=

∑

2. M/t kalkulacji doliczeniowej

– zlecenia na określone prace
– oblicza się koszty bezpośrednie zleceń (koszty materiałów, koszty robocizny)
– dodaje się koszty pośrednie rozliczone wg narzutu procentowego
– i oblicza się koszt jednostkowy

ad.1 m/t podziałowa

Koszt y produkcji

Ilość produkcji

Koszt jednostki

Materiał y bezpośrednie

2500

100

25

Płace bezpośrednie

1000

100

10

Koszt y wydziału

1500

100

15

ra z e m:

5000

100

50

50

100

5000

K

;

W

K

K

j

i

o

j

=

=

=

kalkulacja:
w jednostce gospodarczej odnotowane są koszty
materiały bezpośrednie

500.000

KWWSQRWDWHNSOHZLGHQFMDUR]OLF]DQLHLNDONXODFMDNRV]WRZ"QRWDWND