Anna Boczula

Anna Boczula

Datowanie względne

względne – dostarcza informacji o badanym
stanowisku poprzez odwołanie się do tego, co
wiadomo o innych stanowiskach czy innych źródłach
informacji

korelacja faunistyczna

korelacja faunistyczna

względne kalibrowane - wymaga kalibracji, czyli
niezależnego określenia wieku metodami datowania
bezwzględnego

metoda paleomagnetyczna

recemizacja aminokwasów

Datowanie bezwzględne

bezwzględne – dostarcza informacji poprzez fizyczny

pomiar wieku materiału z badanego stanowiska

Metoda radiowęglowa

Metoda potasowo-argonowa

M. argonowo-argonowa

M. stosunków izotopów szeregów uranowych:

M. stosunków izotopów szeregów uranowych:

torowo-uranowa i uranowo-uranowa

M. trakowa

M. termoluminescencji

M. optycznego stymulowania luminescencji

M. elektronowego rezonansu paramagnetycznego

Cykle Milankovica

M. oznaczania stosunku izotopów tlenu

Korelacja faunistyczna

Określanie wieku szczątków na podstawie
współwystępowania szczątków zwierzęcych.

Do grup najważniejszych dla paleoantropologów
należą: trąbowce, świniowate oraz koniowate

.

należą: trąbowce, świniowate oraz koniowate

.

http://www.medianauka.pl/b
iologia/grafika/ssaki/dzik.jpg
http://pl.wikipedia.org/wiki/
Plik:Mesohippus.jpg

Metoda węgla

14

C

Chronometria radiowęglowa

W.F. Libby - Nagroda Nobla
1960r..

Powstawanie izotopu

14

C.

Pomiar proporcji między

http://www.columbia.edu/~rwl4/willard_libby.html

Pomiar proporcji między
izotopem promieniotwórczym
węgla

14

C a izotopami trwałymi

12

C i

13

C.

T ½ =5730 ± 30

Ubytek i rekompensata

14

C.

Moment „zerowy” –początek liczenia czasu w
chronometrii radiowęglowej.

Koncentracja

14

C w organizmach żywych na początku

jest taka sama w różnych organizmach żywych i nie
zmieniła się w przeszłości, nie zaszła wymiana węgla
ze środowiskiem.

ze środowiskiem.

Konwencjonalny wiek radiowęglowy.

Kalibracja:
skały dendrochronologiczne, datowanie uranowo-
torowe i chronologia tzw. warstw (warstewek ilastego
osadu).

Frakcjonowanie izotopowe - zachodzi w każdej reakcji
termodynamicznej dzięki różnicom w szybkości reakcji
różnych rodzajów cząsteczek.

Współczynnik frakcjonowania izotopowego δ

13

C –

eliminuje różnicę, wyrażany w promilach.

Dlaczego popełniamy błędy w pomiarach metodą
radiowęglową?

radiowęglową?

http://www.adamwalanus.pl/c14/www4.jpg

Milutin Milankovič
Metody matematyczne w
rekonstrukcji warunków
klimatycznych, orbity ziemskiej i
zmian klimatycznych.
Teoria "epoki lodowcowej”.
Jego imię noszą:

Jego imię noszą:
- jeden z kraterów na Księżycu;
- wielki na 118 km krater na
Marsie;
- małą planetę w innym niż nasz
Układzie Słonecznym - 1605
Milankovitch.

http://www.velikiprasak.com/wp-
content/uploads/milutin-milankovic.jpg

Cykle klimatyczne Milankovica

Globalne cykle ochłodzeń i ociepleń.

Temperatura a tolerancja organizmów.

Cykl 100 000 lat – zmiany w ekscentryczności orbity
oraz w nachyleniu i orientacji osi obrotu Ziemi;

Cykl 41 000 lat – zmiany w masie lodowców ziemskich;

Cykl 23 000 lat – zmiany w intensywności letniego
nasłonecznienia północnych szerokości
geograficznych.

http://tapety.joe.pl/na-pulpit/science-fiction/kosmos/lawa-wyplywajaca-z-jadra-planety/
http://p2.sfora.pl/a162dc49c284e8cb2e5fe272921b2757.jpg

Metoda oznaczania stosunku izotopów

18

O/

16

O

Oparta na zmienności
stosunków izotopowych
zależnych od warunków
środowiskowych.

Zastosowanie w badaniach.

Powód wahań składu
izotopowego tlenu w

Powód wahań składu
izotopowego tlenu w
wodzie morskiej -
frakcjonowanie izotopowe.

Badana przeprowadzone
na otwornicach, pomogły
w ustaleniu stosunku
izotopów

16

O /

18

O w

danym czasie.

www.fathom.com/course/ 10701050/session3.html

Fosylizacja

Fosylizacja – suma procesów,
którym uległy martwe
organizmy lub ich fragmenty
albo ślady ich działania (np.
tropy) przechodząc w stan
kopalny.

Warunki:

http://kamienie.sokolowski-muzea.eu/images/amonit.jpg

Warunki:
szybkie przykrycie szczątków
martwych organizmów
osadem.

Zniekształcenia szczątków.

Często niepełne zachowanie.

Tafonomia.

Metody oparte na określaniu
stopnia fosylizacji kości kopalnych

Zmiany chemiczne w kościach.

Główny składnik mineralny kości: hydroksyapatyt,
który w stanie kopalnym przekształca się w
fluoroapatyt.

fluoroapatyt.

Rozkład kolagenu a temperatura. Zakłada się, że im
wyższa temperatura, tym wyższe straty kolagenu w
kościach.

http://raciborz.naszemiasto.pl/artykul/1473773,sensacja-kosci-ludzkie-z-okresu-neolitu-odktyte-przy,id,t.html

Metoda wykorzystująca uwodnienie
obsydianu

Czym jest obsydian?

Proces uwadniania.

Dokładność metody: 10-30% + szczątki towarzyszące.

Główne zastosowanie: ocena wieku archeologicznego

Główne zastosowanie: ocena wieku archeologicznego
wyrobów z obsydianu.

Zasięg metody: kilka tysięcy do 1 miliona lat.

http://home.agh.edu.pl/~bartus/zdjecia/skaly/
magmowe/obsydian_3.jpg

http://mnz.pl/wp-
content/uploads/2012/04/obsydian-flickr-by-
kevinzim-licencja-CC-BY-2.0.jpg

http://www.magicznagaleria.pl/pliki_upl
oad/produkty/scaled3/obsydian_plaski_3
714.jpg

Bibliografia

Human evolution in a geological context; Methods of

dating; F. H. Brown

Wprowadzenie do ewolucji człowieka; Fizyczny kontekst

ewolucji; rozdział 5

Metody badań; Metody fizykochemiczne i

sendymentacyjne; rozdział 33

sendymentacyjne; rozdział 33

http://www.twojapogoda.pl/artykuly/105499,milutin-

milankovic

Słownik Wyrazów Obcych; Wyd. Europa, red. prof. I.

Kamińskiej-Szmaj, 2001.

http://slownik.ekologia.pl/869_Slownik_hydrogeologiczny

/6842_7_F_0_Frakcjonowanie_izotopowe.html

http://portalwiedzy.onet.pl/37871,,,,obsydian,haslo.html