Pieczęć

KONKURS CHEMICZNY
dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego

5 lutego 2010 r. – zawody II stopnia (rejonowe)

Witamy Cię na drugim etapie Konkursu Chemicznego.
Przed przystąpieniem do rozwiązywania zadań przeczytaj uważnie polecenia.
Podczas konkursu możesz korzystać z układu okresowego pierwiastków, tabeli
rozpuszczalności, wykresów rozpuszczalności oraz prostego kalkulatora.
Wyniki zadań rachunkowych podawaj z dokładnością do dwóch miejsc po
przecinku i pamiętaj o umieszczaniu przy nich jednostek. Odpowiedzi udzielaj
w miejscach do tego przeznaczonych. Brudnopis nie podlega sprawdzeniu.

ś

yczymy Ci powodzenia!

Maksymalna liczba punktów: 40. Czas rozwiązywania zadań: 90 minut.

W zadaniach 1-4 wybierz jedną odpowiedź i zaznacz ją krzyżykiem na teście. W przypadku
pomyłki błędną odpowiedź obwiedź kółkiem, a znak X postaw tam, gdzie Twoim zdaniem
powinien być.

Zadanie 1. Tlenkiem, w którym pierwiastek łączący się z tlenem nie przyjął swojej
maksymalnej wartościowości, jest tlenek o wzorze:

A. Al

2

O

3

B. CaO

C. Na

2

O

D. SO

2

Zadanie 2. Wskaż wzór kwasu, który można otrzymać z tlenku o wzorze Cl

2

O

3

.

A. HClO

B. HClO

2

C.

HClO

3

D. HClO

4

Zadanie 3. W reakcji syntezy nie może powstać:

A. tlenek węgla (IV)

B. wodorotlenek sodu

C.

siarka

D. węglan potasu

Zadanie 4. Którą z wymienionych substancji należy podziałać na blaszkę cynkową, aby
otrzymać roztwór zawierający jony cynku?

A.

wodą

B.

kwasem solnym

C.

roztworem wodorotlenku wapnia

D.

gorącym powietrzem

Zadanie 5. Pierwiastek oznaczony umownie symbolem E występuje w przyrodzie w postaci
dwóch trwałych i kilku nietrwałych izotopów. Atomy obu trwałych izotopów mają
w jądrach więcej neutronów niż protonów – pierwszy o jeden, a drugi o trzy. Liczba
neutronów w atomach lżejszego izotopu wynosi 18. Podaj nazwę tego pierwiastka.

Zadanie 6. Ołów występuje w przyrodzie głównie w postaci izotopu

Pb

208

82

. Odmianie

Pb

208

82

towarzyszą inne izotopy ołowiu. Atomy jednego z nich mają w jądrze cztery neutrony więcej
niż atomy

Pb

208

82

. Podaj liczbę atomową i liczbę masową opisanej odmiany izotopowej.

liczba atomowa

liczba masowa

Zadanie 7. Rozpuszczalność siarczanu (VI) magnezu w temperaturze 25

o

C wynosi 33,3 g. Do

150 g nasyconego roztworu siarczanu (VI) magnezu (w temp. 25

o

C) wprowadzono pewną

ilość nienasyconego roztworu tej soli o tej samej temperaturze. W wyniku tego działania
otrzymano 200 g 20%-owego roztworu. Oblicz stężenie procentowe dodanego roztworu.

Obliczenia:

Odpowiedź:

Zadanie 8. Do trzech probówek zawierających roztwór siarczanu (VI) żelaza (II)
wprowadzono wodne roztwory trzech różnych substancji.

I.

W probówce pierwszej zaszła reakcja opisana skróconym równaniem jonowym:
Fe

2+

+ 2OH

-

Fe(OH)

2

II.

W probówce drugiej zaszła reakcja opisana skróconym równaniem jonowym:
Ba

2+

+ SO

4

2-

BaSO

4

III.

W probówce trzeciej nie zaszła reakcja chemiczna.

Dla każdego przypadku (I., II., III.) napisz:

•

wzór jednej przykładowej substancji, której roztwór mógł zostać użyty w doświadczeniu,

•

obserwacje, jakie towarzyszyły wykonaniu każdego doświadczenia.

Probówka

Wzór dodanej substancji

Obserwacje

pierwsza

druga

trzecia

Zadanie 9. Znane są trzy izotopy wodoru: prot, deuter i tryt, którym przypisuje się
(odpowiednio) symbole H, D i T.

1

H

D =

2

H

T=

3

H

prot deuter

tryt

Tak zwana woda ciężka to tlenek deuteru (D

2

O).

Do naczynia z wodą ciężką wrzucono 2,3 g sodu. Sód przereagował całkowicie.

•

Zapisz równanie reakcji sodu z wodą ciężką (D

2

O).

•

Oblicz masę gazowego produktu tej reakcji.

Równanie reakcji:



Obliczenia:

Odpowiedź:

Zadanie 10. Oblicz łączną liczbę atomów zawartych w podanych ilościach związków.

Dwa mole wody

Obliczenia:

Odpowiedź:

8,8 g tlenku węgla (IV)

Obliczenia:

Odpowiedź:

Zadanie 11. Ustal wzór związku żelaza z siarką, w którym stosunek masowy żelaza do siarki
wynosi 7:6.

Zadanie 12. Oblicz gęstość siarkowodoru w warunkach normalnych.

Obliczenia:

Odpowiedź:

Zadanie 13. Konfiguracja elektronowa to umowny zapis przedstawiający ilość elektronów na
poszczególnych powłokach (licząc kolejno od jądra: K, L, M, N, O, P, Q) chmury
elektronowej.
Atom pierwiastka E ma konfigurację K

2

L

8

M

3

, a atom pierwiastka X konfigurację

K

2

L

8

M

7

. Uzupełnij poniższe zdania.

Atom pierwiastka ….. wykazuje tendencję do oddawania elektronów i może ich oddać

maksymalnie ……, natomiast atom pierwiastka ….. wykazuje tendencję do przyłączania

elektronów i może ich przyjąć maksymalnie …… Wzór sumaryczny związku pierwiastka

E z pierwiastkiem X na postać ……….

Zadanie 14. Oblicz, ile cm

3

2-molowego roztworu kwasu azotowego (V) należy zużyć do

zobojętnienia 2,12g wodorotlenku wapnia.

Równanie reakcji:


Obliczenia:

Odpowiedź:

Zadanie 15. W dwóch nieopisanych probówkach znajdują się odpowiednio: roztwór
azotanu (V) potasu i roztwór azotanu (V) glinu. Zaproponuj metodę odróżnienia
(identyfikacji) tych substancji. Opisz tok postępowania (podając obserwacje i wnioski),
ilustrując go odpowiednimi równaniami reakcji chemicznych.

Wykonywana

czynność

Obserwacje

Wnioski

Równanie reakcji chemicznej

Zadanie 16. Oblicz, ile dm

3

tlenu (warunki normalne) wydzieli się podczas rozkładu 450 g

nadtlenku wodoru (H

2

O

2

) zawartego w 3% roztworze (tzw. wodzie utlenionej), jeżeli drugim

produktem reakcji jest woda.

Równanie reakcji:


Obliczenia:















Odpowiedź:

Zadanie 17. Oblicz stężenie molowe roztworu otrzymanego przez zmieszanie 200 cm

3

2-molowego roztworu kwasu solnego i 400 cm

3

wody.

Obliczenia:

Odpowiedź:

Zadanie 18. Stosując wzory strukturalne związków organicznych, zapisz równania reakcji
syntezy następujących związków:

A.

1,1,2,2-tetrabromoetanu,

B.

chloroetanu,

C.

1,2-difluoroetenu.

Zadanie 19. Oblicz zawartość procentową pierwiastków w jednym z tlenków chromu,
wiedząc, że stosunek masowy chromu do tlenu wynosi 13:6.

Obliczenia:

Odpowiedź:

Zadanie 20. Uzupełnij równania reakcji chemicznych (dopisz brakujące reagenty
i współczynniki stechiometryczne), wiedząc, że jednym z produktów reakcji jest substancja
gazowa.

Zn +

H

2

O +

Na

2

CO

3

+

Zadanie 21. W jądrze atomu pewnego pierwiastka znajduje się 37 protonów. Podaj, ile
elektronów zawiera jego jon.

Zadanie 22. Podaj dwie cechy tlenku węgla (IV), z powodu których jest on wykorzystywany
do napełniania gaśnic śniegowych. Pomiń fakt, że można go sprężać.

•

•

BRUDNOPIS (nie podlega sprawdzeniu!)