PORADNIKI

WWW.KA

TALOGPP

OZ.PL

Jak

opracować

wykonalne procedury

postępowania

na wypadek

pożaru i innego

zagrożenia?

2

autor: Kamil Kwosek

oficer Państwowej Straży Pożarnej,
rzeczoznawca ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych

Niniejszy poradnik jest darmową publikacją przeznaczoną do swobodnego

kopiowania i rozpowszechniania wyłącznie w niezmienionej formie.

Ten i wiele innych poradników można bezpłatnie pobrać

z serwisu www.katalogppoz.pl.

[Każdy poradnik zawiera „Notę dla prewentysty”]

aktualizacja

2010

Zabrania się

przekształcania

niniejszego poradnika

oraz publikowania

we fragmentach

bez indywidualnej

pisemnej zgody

właściciela praw

autorskich.

Poradnik nr 1

Jak zapewnić właściwy stan techniczny
i funkcjonalny urządzeń przeciwpożarowych?

Poradnik nr 3

Jak posługiwać się Aprobatami Technicznymi?

DOTYCHCZAS PRZYGOTOWANE BEZPŁATNE PORADNIKI

SERWISU

WWW.KATALOGPPOZ.PL

[POBIERZ JE WSZYSTKIE!]

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 3

Szanowny Czytelniku!

Oddajemy w Twoje ręce

pierwsze na polskim rynku

bezpłatne poradniki

dotyczące zagadnień prewencji pożarowej.

Mamy nadzieję, że ich treść będzie dla Ciebie

wartościowa.

Zachęcamy do lektury

i zapraszamy do częstych odwiedzin

naszego portalu

www.katalogppoz.pl

Redaktor Naczelna

© Copyright by Kamil Kwosek & MAIS Małgorzata Kwosek

Gliwice, sierpień 2010r.

Wszelkie prawa zastrzeżone.

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 4

Spis treści

WSTĘP ................................................................................................5

ZAKRES OPRACOWANIA ...............................................................7

PARAMETRY MAJĄCE WPŁYW
NA KSZTAŁT PROCEDUR ..............................................................8

RODZAJ (PRZEZNACZENIE) OBIEKTU ......................................... 9

ZASTOSOWANE W OBIEKCIE
INSTALACJE I URZĄDZENIA .......................................................... 12

PODZIAŁ NA STREFY POŻAROWE .............................................. 14

OGRANICZENIA W DOSTĘPIE
DO POMIESZCZEŃ LUB CZĘŚCI OBIEKTU ................................ 15

OBECNOŚĆ W OBIEKCIE SŁUŻB OCHRONY ............................ 16

USYTUOWANIE OBIEKTU ............................................................... 18

PORA DOBY ........................................................................................... 19

LICZBA UŻYTKOWNIKÓW W OBIEKCIE
I ICH STRUKTURA ORGANIZACYJNA ......................................... 20

PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI ..................................................... 22

KTO MOŻE OPRACOWAĆ SPOSOBY POSTĘPOWANIA ...... 23

JAK ZAPOZNAĆ ZE SPOSOBAMI POSTĘPOWANIA ............. 24

INNE PRZEPISY WYMAGAJĄCE
OPRACOWANIA PROCEDUR ..................................................... 26

PODSUMOWANIE I WNIOSKI ................................................... 29

NOTA DLA PREWENTYSTY ....................................................... 31

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 5

WSTĘP

Wielokrotnie słyszymy lub czytamy o pożarach i innych zdarzeniach

brzemiennych w skutkach, które powstały nawet w obiektach dobrze

zabezpieczonych i wyposażonych w kosztowne instalacje.

Dlaczego dochodzi do tragedii?

Bo najsłabszym ogniwem ochrony przeciwpożarowej jest człowiek.

Bierne i czynne zabezpieczenia przeciwpożarowe nie obronią budynku,

jeśli zawiodą procedury uwzględniające ich obecnośd w obiekcie. By skutki

niekorzystnych zdarzeo zminimalizowad należy opracowad sposoby

postępowania adekwatne do zastosowanych zabezpieczeo i kilku innych

parametrów opisanych w niniejszym poradniku.

Ustawa o ochronie przeciwpożarowej [1] zobowiązuje właścicieli,

zarządców i użytkowników wszystkich obiektów do opracowania sposobów

postępowania – taki obowiązek wynika wprost z art. 4 ust. 1 ustawy,

zgodnie z którym „Właściciel, zarządca lub użytkownik budynku, obiektu lub

terenu, zapewniając jego ochronę przeciwpożarową, obowiązany jest

w szczególności:

(…)

7) ustalid sposoby postępowania na wypadek pożaru, klęski

żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia.”

Dla niektórych obiektów należy opracowad instrukcję bezpieczeostwa

pożarowego, która również powinna zawierad wymagane sposoby

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 6

postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia (§ 6 ust. 1

rozporządzenia w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków (…) [5]).

I tyle mówią przepisy…

Ustawa o ochronie przeciwpożarowej [1] wskazuje wprawdzie w art. 9,

że „kto zauważy pożar, klęskę żywiołową lub inne miejscowe zagrożenie,

obowiązany jest niezwłocznie zawiadomid osoby znajdujące się w strefie

zagrożenia oraz jednostkę ochrony przeciwpożarowej bądź policję lub

wójta albo sołtysa”,

ale na tym „podpowiedzi” się kooczą…

Mam nadzieję, że ten poradnik będzie pomocny przy realizacji

obowiązków opisanych na wcześniejszej stronie, a sposoby postępowania

sporządzone zgodnie z zawartymi w nim podpowiedziami przyniosą

bezpieczeostwo ludziom i satysfakcję ich autorom.

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 7

ZAKRES OPRACOWANIA

Niniejszy poradnik stanowi próbę odpowiedzi na pytanie: co należy

uwzględnid opracowując sposoby postępowania na wypadek pożaru

i innego miejscowego zagrożenia oraz jakie zadania należy w nich

postawid przed poszczególnymi stałymi użytkownikami, w tym służbami

ochrony?

Poradnik nie zawiera gotowych rozwiązao – procedur uniwersalnych,

bo takie nie istnieją, natomiast są w nim przykłady najczęstszych błędów

popełnianych przy sporządzaniu procedur, znalezione w instrukcjach

bezpieczeostwa pożarowego (o instrukcji i procesie jej tworzenia będzie

można przeczytad w jednym z kolejnych poradników z serii: „Poradniki

www.katalogppoz.pl”).

Sposoby postępowania mogą mied kluczowe znaczenie w procesie

użytkowania obiektu – w szczególności w sytuacjach zagrożenia.

Bo jeśli w obiekcie jest system sygnalizacji pożarowej monitorowany

do straży pożarnej, ale nikt nie wie, w jaki sposób można wywoład alarm

pożarowy oraz na jakiej zasadzie sygnał dociera do straży – to albo

transmitowane będą alarmy fałszywe albo alarm I stopnia będzie

wielokrotnie kasowany. Każda z opcji jest szkodliwa – głównie dla obiektu

i bezpieczeostwa przebywających w nim ludzi.

A w obiektach, które nie mają prawnego obowiązku wyposażenia

w urządzenia przeciwpożarowe – czy wystarczy napisad, że w razie pożaru

należy wszcząd alarm?

O tym dowiesz się czytając ten poradnik.

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 8

PARAMETRY MAJĄCE WPŁYW NA KSZTAŁT PROCEDUR

Przed napisaniem tego poradnika zastanowiłem się – czy jestem

pewien, że znam wszystkie parametry mające wpływ na ustalanie

procedur? Wbrew pozorom zmiennych jest bardzo dużo i prawdopodobnie

nie jest to zbiór zamknięty.

Zagadnienie nie jest proste – czynników mających wpływ na kształt

sposobów jest co najmniej osiem:

 Rodzaj (przeznaczenie) obiektu
 Zastosowane w obiekcie instalacje i urządzenia

 Podział na strefy pożarowe
 Ograniczenia w dostępie do pomieszczeo lub części obiektu
 Obecnośd w obiekcie służb ochrony
 Usytuowanie obiektu
 Pora doby
 Liczba użytkowników w obiekcie i ich struktura organizacyjna

W dalszej części poradnika opisany jest każdy z wymienionych

parametrów oraz jego wpływ na sposoby postępowania. Nie przerażaj się

objętością tego opracowania; lektura ma jedynie poszerzyd Twoje

spojrzenie na temat określania sposobów – to które jego elementy

wykorzystasz, zależy wyłącznie od Ciebie. Tylko w przypadku dużych,

skomplikowanych i wielofunkcyjnych obiektów wszystkie z nich będą miały

znaczenie.

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 9

RODZAJ (PRZEZNACZENIE) OBIEKTU

Obiekty możemy podzielid ze względu na powierzchnię, wysokośd

oraz przeznaczenie. W zależności od tego czy jest to obiekt użyteczności

publicznej, magazynowy czy produkcyjny – inne zagadnienia pozostaną

w obszarze zainteresowao osoby określającej sposoby.

W obiektach użyteczności publicznej mamy do czynienia

z obecnością dwóch grup ludzi: pracowników stałych i osób

przebywających czasowo. O ile pierwsza grupa doskonale zna obiekt

– druga jest tej wiedzy pozbawiona. Ta zasadnicza różnica ma bezpośredni

wpływ na ich zachowanie w obliczu zagrożenia.

W sposobach należy uwzględnid obecnośd osób przebywających

czasowo, w tym obcokrajowców (szczególnie w hotelach, na lotniskach

oraz w halach sportowych i widowiskowych, na których organizowane są

imprezy

międzynarodowe);

obecnośd

osób

niepełnosprawnych

(w zależności od rodzaju upośledzenia – ociemniali, głuchoniemi, osoby na

wózkach) oraz określid rolę pracowników stałych podczas ewakuacji.

W obiektach produkcyjnych i magazynowych ewakuacja ludzi nie

powinna stanowid większego problemu (wszyscy pracownicy znają układ

komunikacyjny) pod warunkiem przeprowadzenia dokładnej analizy

przewidywanego scenariusza rozwoju pożaru. W sposobach należy

uwzględnid zagrożenie wynikające głównie z charakteru produkcji, rodzaju

materiałów, sposobu ich składowania, występowania stref zagrożenia

wybuchem oraz materiałów reagujących z wodą (np. karbid).

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 10

Niezależnie od funkcji obiektu stopieo trudności w określeniu

sposobów zależy od jego warunków technicznych.

W sposobach należy wyznaczyd kierunki ewakuacji z poszczególnych

części obiektu mając na uwadze:



długośd i stopieo skomplikowania drogi ewakuacyjnej,



występujące na niej przeszkody,



liczbę i stan sprawności osób przebywających w obiekcie,



podział na strefy pożarowe (ta kwestia jest szczegółowo

omówiona w niniejszym poradniku),



koniecznośd otwarcia zamkniętych na klucz wyjśd ewakuacyjnych,



wyznaczone miejsca zbiórek,

oraz określid bezwzględny zakaz korzystania z wind podczas pożaru.

Szczególne

wyzwanie

stanowi

opracowanie

sposobów

postępowania dla obiektów o przeznaczeniu specjalnym (chodby Komendy

Policji), o znaczeniu strategicznym (obiekty wojskowe, rządowe) czy też

obiektów, w których organizowane są imprezy masowe. W procedurach

tych ostatnich najczęściej nie docenia się roli prowadzącego imprezę,

zwykle nie są przygotowane wstępne komunikaty (np. ewakuacyjne), które

mogłyby byd ogłoszone w razie zagrożenia właśnie przez prowadzącego

(konferansjera), a także zapomina się o wyznaczeniu zadao kierownikowi

ds. bezpieczeostwa imprezy, który powinien byd łącznikiem pomiędzy

służbami porządkowymi i strażą pożarną.

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 11

Obecnie z pomocą przychodzi rozporządzenie w sprawie zakresu

instrukcji postępowania w przypadku powstania pożaru lub innego

miejscowego zagrożenia w miejscu i w czasie imprezy masowej [4], będące

aktem wykonawczym do ustawy o bezpieczeostwie imprez masowych,

w którym bardzo precyzyjnie określono zawartośd takiej instrukcji. Ze

względu na obszernośd przepisu – proponuję jego lekturę w oryginale.

Rozporządzenie jest na tyle szczegółowe, że warto posiłkowad się

nim przy opracowywaniu procedur postępowania również w przypadku

innych obiektów.

Z kolei w obiektach specjalnych i strategicznych należy określid

procedury

ewakuacji

mienia

(broni,

poufnych

dokumentów)

z uwzględnieniem wewnętrznych procedur związanych z bezpieczeostwem

ich przemieszczania i transportu; podobnie będzie w przypadku

opracowywania procedur ewakuacyjnych dla kancelarii tajnych w celu

ochrony informacji niejawnych. We wszystkich tych przypadkach należy

przewidzied zarówno miejsce docelowej ewakuacji, jak i osoby

odpowiedzialne za jej przeprowadzenie i zabezpieczenie.

Pamiętad też należy, że coraz częściej sercami firm są serwerownie

zawierające istotne dane dotyczące pracowników, kontrahentów

i co najważniejsze transakcji i umów, a w przypadku zakładów

produkcyjnych również procesu produkcji. Bez nich firma nie będzie mogła

wznowid działalności. Stąd wzrasta liczba serwerowni zabezpieczanych

gazowymi urządzeniami gaśniczymi, instalacjami inertyzującymi oraz liczba

przypadków ewakuacji serwerów w czasie pożarów, tak więc procedury

powinny uwzględniad ich obecnośd i ewentualnie zasady dostępu

i ewakuacji.

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 12

urządzenia przeciwpożarowe

urządzenia (stałe lub półstałe, uruchamiane ręcznie lub samoczynnie) służące do

zapobiegania powstaniu, wykrywania, zwalczania pożaru lub ograniczania jego

skutków, a w szczególności: stałe i półstałe urządzenia gaśnicze i zabezpieczające,

urządzenia inertyzujące, urządzenia wchodzące w skład dźwiękowego systemu

ostrzegawczego i systemu sygnalizacji pożarowej, w tym urządzenia sygnalizacyjno-

alarmowe, urządzenia odbiorcze alarmów pożarowych i urządzenia odbiorcze

sygnałów uszkodzeniowych, instalacje oświetlenia ewakuacyjnego, hydranty

wewnętrzne i zawory hydrantowe, hydranty zewnętrzne, pompy w pompowniach

przeciwpożarowych, przeciwpożarowe klapy odcinające, urządzenia oddymiające,

urządzenia zabezpieczające przed powstaniem wybuchu i ograniczające jego skutki,

kurtyny dymowe oraz drzwi i bramy przeciwpożarowe i inne zamknięcia

przeciwpożarowe, jeżeli są wyposażone w systemy sterowania, przeciwpożarowe

wyłączniki prądu oraz dźwigi dla ekip ratowniczych (§2 ust. 1 pkt 9 [2])

DEFINICJA

ZASTOSOWANE W OBIEKCIE INSTALACJE I URZĄDZENIA

Od kilku lat w naszym kraju przybywa coraz więcej obiektów

handlowych

o

powierzchniach

kilkudziesięciu

tysięcy

metrów

kwadratowych, obiektów biurowych wysokich i wysokościowych,

magazynów wysokiego składowania, coraz częściej produkuje się w oparciu

o technologie o dużym ryzyku wystąpienia pożaru czy wybuchu.

W przepisach techniczno-budowlanych oraz przeciwpożarowych określone

są wymagania w zakresie wyposażania obiektów w urządzenia

przeciwpożarowe (definicja – patrz ramka). W obiektach instalowane są

systemy wizualizacji alarmu oraz telewizja przemysłowa.

Wszystkie wymienione powyżej urządzenia i instalacje mają wpływ

na bezpieczeostwo ludzi w kontekście bezpieczeostwa pożarowego,

a prawidłowe wykonanie i obsługa urządzeo przeciwpożarowych i instalacji

użytkowych (mogących mied wpływ na rozprzestrzenianie dymu w obiekcie

– np. wentylacja) oraz integracja tych urządzeo, w tym ewentualne

podporządkowanie systemowi sygnalizacji pożarowej pozwala na

ograniczenie udziału człowieka w sterowaniu nimi podczas pożaru. Często

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 13

brak wzajemnego ich powiązania obniża, zamiast – co przecież jest celem

ich zastosowania – podwyższad poziom bezpieczeostwa pożarowego.

W sposobach należy uwzględnid tryb uruchamiania urządzeo

przeciwpożarowych oraz zasady korzystania z gaśnic.

Poniżej przedstawiam kilka wskazówek, jak modyfikowad procedury

w zależności od zastosowanych instalacji i urządzeo (nie tylko

przeciwpożarowych):



system sygnalizacji pożarowej: procedury powinny uwzględniad

koniecznośd sprawdzenia alarmu pożarowego I stopnia i zachowanie

obsługi centrali na wypadek konieczności jego skasowania

(z uwzględnieniem czasu zwłoki przesłania sygnału do PSP) lub

przewidywad wciśnięcie najbliższego ręcznego ostrzegacza pożarowego,

jeśli informacja o pożarze zostanie potwierdzona,



dźwiękowy system ostrzegawczy: procedury powinny uwzględniad

przypadki i zasady użycia systemu, w tym „mikrofonu strażaka”,



telewizja przemysłowa: procedury mogą uwzględniad weryfikację

alarmu pożarowego i ewentualnego rozwoju sytuacji pożarowej

poprzez monitoring wizyjny,



system wizualizacji alarmu: procedury powinny uwzględniad funkcję

wspomagania procesu weryfikacji alarmu pożarowego przez ten system

poprzez wskazanie drogi dojścia do obszaru, w którym pożar został

wykryty czy np. wskazanie strefy głośnikowej systemu DSO obsługującej

dany obszar, jeśli ogłoszenie ewakuacji będzie konieczne.

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 14

PODZIAŁ NA STREFY POŻAROWE

W obiektach, które są podzielone na co najmniej dwie strefy

pożarowe, nie za każdym razem istnieje koniecznośd przeprowadzania

ewakuacji całkowitej. Przepisy przewidują, że może byd ona przeprowa-

dzana strefowo (zgodnie z warunkami technicznymi [6], długośd dróg

ewakuacyjnych mierzy się również do wyjścia do innej strefy pożarowej).

Tak więc w takiej sytuacji wystarczającym działaniem w obliczu

pożaru (przynajmniej w pierwszej jego fazie) będzie wyjście do strefy

pożarowej innej niż objęta pożarem. Oczywiście procedury nie mogą

przewidywad ewakuacji strefowej w przypadku zdarzeo innych niż pożar

(np. przy alarmie bombowym).

Ewakuacja strefowa ma szczególne znaczenie w obiektach,

w których przebywają osoby o ograniczonej zdolności poruszania się,

wymagający pomocy osób trzecich – szpitalach, hospicjach, domach

pomocy społecznej. Optymalną sytuacją w tych obiektach jest, gdy

ewakuacja może odbywad się do innej strefy pożarowej bez konieczności

prowadzenia ewakuacji pionowymi drogami ewakuacyjnymi, tj. do strefy

na tej samej kondygnacji (obecnie należy zapewnid taką możliwośd

w obiektach ZL II o powierzchni strefy przekraczającej 750m

2

– zgodnie

z §227 ust. 5 rozporządzenia [6]).

W mojej ocenie powinno się dążyd do takiego podziału w obiektach

ZL II niezależnie od ich powierzchni; z drugiej strony coraz częściej

tworzone są tzw. strefy bezpieczeostwa (coś podobnego do strefy

pożarowej) – głównie jako rozwiązania zamienne w ekspertyzach

technicznych. Ich obecnośd również należy uwzględnid w procedurach.

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 15

OGRANICZENIA W DOSTĘPIE DO POMIESZCZEO LUB CZĘŚCI OBIEKTU

Bezpieczeostwo wewnętrzne (użytkowe) – ochrona przed

włamaniem, dostępem do pomieszczeo – zawsze stało w sprzeczności

z bezpieczeostwem pożarowym. Salomonowych rozwiązao można

upatrywad jedynie w poszukiwaniu odstępstw od zasad bezpiecznego

użytkowania na rzecz pożarowego w przypadku potwierdzonego

zagrożenia i realizowad je poprzez zabiegi organizacyjne. Coraz

powszechniejsze

stosowanie

systemów

kontroli

dostępu

(karty

magnetyczne, karty zbliżeniowe, zamki kodowe, system klucza

generalnego), a także innych zabezpieczeo: szkła zbrojonego i żaluzji

antywłamaniowych (które nie mają możliwości ich otwarcia przy braku

energii elektrycznej) stanowi poważne wyzwanie dla określających sposoby

postępowania na wypadek pożaru i nie da się tutaj opracowad

uniwersalnych zasad.

Procedury powinny uwzględniad zasady dostępu do pomieszczeo

lub części obiektu, w tym:



całkowitą lub selektywną dezaktywację stosowanych zabezpieczeo

(np. poprzez przyciski ewakuacyjne wyłączające systemy kontroli

dostępu) umożliwiającą ewakuację ze stref lub poprzez strefy

chronione,



możliwośd użycia klucza o wysokim priorytecie w systemach klucza

generalnego wraz z zasadami dostępu do niego,



zasady dostępu straży pożarnej do chronionych stref podczas działao

ratowniczo-gaśniczych,



dezaktywację automatyczną przez system sygnalizacji pożarowej.

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 16

OBECNOŚD W OBIEKCIE SŁUŻB OCHRONY

Bardzo istotnym ogniwem w organizacji ochrony przeciwpożarowej

w budynku są służby ochrony, które powinny mied określone szczegółowe

zadania na wypadek pożaru. Pomijając stałych użytkowników budynków, to

ochrona stanowi grupę osób najlepiej znających obiekt. Na bazie służb

ochrony tworzone są centra dozoru – w tym również pod względem

pożarowym – dużych obiektów (np. w hipermarketach), a nawet

Zakładowe Służby Ratownicze.

W „punktach dowodzenia” służb ochrony zbiegają się wszystkie

instalacje sprzężone w systemie ogólnie pojętego bezpieczeostwa. Tutaj

ochrona nadzoruje system sygnalizacji pożaru, monitoring pożarowy,

instalację oddymiania czy stałe urządzenia gaśnicze oraz kontroluje pracę

systemu dostępu, wizualizacji alarmu oraz telewizji przemysłowej (ta

ostatnia może mied znaczenie w lokalizacji miejsca pożaru, co zostało

opisane wcześniej w tym poradniku). Ochrona posiada ponadto własną sied

łączności radiowej lub telefonii bezprzewodowej.

Wobec powyższego to właśnie ochrona obiektu jest najlepiej

przygotowana do prowadzenia ewakuacji, ograniczania rozprzestrzeniania

się pożaru i taka rola powinna byd jej przypisana. Nie należy przy tym

zapominad, że głównym powodem funkcjonowania ochrony w obiekcie jest

troska jego właściciela (zarządcy lub użytkownika) o bezpieczeostwo

związane z kradzieżami i włamaniami.

Zgodnie z ustawą o ochronie osób i mienia [2] niektóre obiekty mają

byd chronione przez specjalistyczne uzbrojone formacje ochronne (SUFO).

W przepisie wykonawczym [8] do tejże ustawy Minister Spraw

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 17

Wewnętrznych określił zasady współpracy SUFO między innymi

z jednostkami ochrony przeciwpożarowej. Współpraca ma obejmowad

działania ochronne i zabezpieczające w przypadku wystąpienia pożaru,

klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia, w tym wymianę

informacji o powstałych zagrożeniach, wprowadzanie na teren chronionych

obszarów i obiektów jednostek ratowniczych, współdziałanie przy

przeprowadzaniu bezpiecznej ewakuacji ludzi i mienia. Przepis ten jest

bardzo ogólny, ale poprzez analogię można wyznaczad zadania dla służb

ochrony (nie tylko SUFO) kierując się jego zapisami.

Niezbędna liczba osób formacji ochronnych obecna jednorazowo

w obiekcie powinna zostad ustalona poprzez analizę wyznaczonych zadao,

w tym również procedur po wykryciu pożaru przez system sygnalizacji

pożarowej – często jednak ten aspekt nie jest brany pod uwagę.

W sposobach należy uwzględnid:



zasady obsługi i uruchamiania urządzeo przeciwpożarowych

z pomieszczenia ochrony, w tym urządzeo wykonawczych, jeżeli nie są

sterowane automatycznie przez system sygnalizacji pożaru,



zasady podejmowania działao gaśniczych w pierwszej fazie pożaru,



zasady ewakuacji osób i mienia przez służby ochrony,



gromadzenie informacji o liczbie osób ewakuowanych do miejsc

zbiórek poprzez system łączności służby ochrony.

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 18

USYTUOWANIE OBIEKTU

Najważniejszym parametrem mającym wpływ na procedury

i związanym z lokalizacją obiektu jest odległośd pomiędzy obiektem

a najbliższą jednostką ochrony przeciwpożarowej i przede wszystkim czas

dojazdu służb ratunkowych. Powyższe wpływa na czas, w którym

zaplanowane procedury powinny byd wykonane. W przypadku obiektów,

do których dojazd straży pożarnej jest bardzo krótki (np. 2 minuty)

– sposoby postępowania nie powinny byd skomplikowane, gdyż czas na ich

realizację będzie tak krótki, że zaledwie rozpocznie się ewakuacja. Lecz, gdy

czas dojazdu jest znaczny – wówczas procedury będą bardziej

„skomplikowane”.

Usytuowanie obiektu, sposób zagospodarowania terenu wokół

niego należy z kolei uwzględnid określając lokalizację miejsc zbiórek po

ewakuacji. Powinny byd tak wyznaczone, by zapewnid bezpieczną odległośd

osób ewakuowanych od obiektu, organizację bezpiecznego miejsca na

wypadek niekorzystnych warunków pogodowych (zbyt niska lub zbyt

wysoka temperatura, opady deszczu czy śniegu); a także w miarę

możliwości zapobiec kolizji dróg przemieszczania się ewakuowanych i

dojazdu służb ratunkowych.

W przypadku niektórych obiektów konieczne będzie wprowadzenie

zakazu wyjazdu pojazdami spod obiektu. Głównie dotyczyd to będzie

obiektów, w których przebywają ludzie w dużych grupach i nie są stałymi

użytkownikami obiektu – m.in. w których organizowane są imprezy

masowe i w hipermarketach. Ten pozornie błahy zakaz ma zapobiec

zablokowaniu dojeżdżających pojazdów ratowniczych.

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 19

PORA DOBY

Od pory doby zależy szybkośd wykrycia pożaru. Podczas

użytkowania obiektu pożar może zostad zauważony przez przypadkową

osobę; w nocy jedynie przez służbę ochrony podczas jej obchodu lub

obserwacji przy pomocy kamer lub też wykryty przez system sygnalizacji

pożarowej/samoczynne instalacje gaśnicze

W zależności od pory doby inna jest również liczba stałych

użytkowników i jednocześnie funkcjonariuszy ochrony. Tym samym inne

cele powinny przyświecad osobie opracowującej sposoby. Jeśli w obiekcie

są ludzie – należy przede wszystkim dążyd do ich ewakuacji (ważne będą

sposoby ogłoszenia oraz przeprowadzenia sprawnej i skutecznej

ewakuacji), powiadomienia straży pożarnej i w dalszej kolejności do

ograniczenia skutków zdarzenia. Poza godzinami użytkowania główny

nacisk powinien byd położony na powiadomienie straży i ewentualną

ewakuację mienia.

Pamiętad należy, że poza godzinami użytkowania obiektu liczba

ochrony może byd zredukowana do jednej osoby, co uniemożliwia

realizację takich procedur, jakie są ustanowione na pozostały czas dnia.

Wówczas w obiektach wyposażonych w system sygnalizacji pożarowej

należy przewidzied, że ograniczona liczba osób musi zrealizowad procedurę

wymaganą przy tej instalacji – w tym sprawdzenia alarmu pożarowego

wygenerowanego przez czujki.

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 20

LICZBA UŻYTKOWNIKÓW W OBIEKCIE I ICH STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Kolejnym parametrem mającym wpływ na kształtowanie sposobów

postępowania na wypadek pożaru lub innego zagrożenia jest liczba

podmiotów użytkujących obiekt oraz ich struktura organizacyjna, a także

występujące zależności pomiędzy nimi.

W przypadku obecności więcej niż jednego podmiotu bardzo ważną

rolę odegra zarządca lub główny najemca obiektu, którego zadaniem jest

określenie

sposobów

postępowania

obowiązujących

wszystkich

użytkowników/podmiotów. Nie może byd tak, że każdy najemca posiada

własną instrukcję postępowania niekompatybilną z pozostałymi. Możliwa

natomiast jest sytuacja, w której poszczególni najemcy będą tworzyd

własne procedury szczegółowe będące rozwinięciem instrukcji „głównej”.

Procedury powinny wyraźnie wskazywad, że ogłosid alarm może

każdy – niezależnie od jego pozycji w strukturze organizacyjnej firmy.

Użytkownicy muszą mied świadomośd, iż w sytuacjach zagrożenia mogą

(a nawet muszą) samodzielnie podejmowad decyzje tego typu – zgodnie

z przytoczonym we wstępie zapisem ustawowym. W literaturze opisane

przypadki, w których brak właściwego działania spowodował opóźnienie

w ogłoszeniu alarmu pożarowego w następstwie czego wiele osób straciło

życie.

Stali użytkownicy nie powinni ignorowad alarmu wszczynanego

przez osoby trzecie – procedury powinny przewidywad natychmiastowe

sprawdzenie przyczyn alarmu.

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 21

Niestety nawet w obiektach wyposażanych w dźwiękowe systemy

ostrzegawcze dochodzi do zignorowania komunikatu ewakuacyjnego

– w naszym kraju nie mamy jeszcze wypracowanego odruchu

natychmiastowego podporządkowania się „automatycznemu” poleceniu.

Nawet stali użytkownicy obiektów z DSO oczekują często dodatkowego

potwierdzenia – chod powinni niezwłocznie podjąd akcję ewakuacyjną,

mobilizując innych do opuszczenia obiektu/strefy pożarowej.

Bardzo ważne jest wzięcie pod uwagę procedur wewnętrznych

wynikających ze specyfiki obiektów (przytoczony był już przykład Komend

Policji). W obiektach firm i instytucji, dla których organem założycielskim

lub nadzorującym jest Minister Obrony Narodowej powinny byd

uwzględnione procedury resortowe.

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 22

PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI

Przed przystąpieniem do opracowywania sposobów postępowania

należy przeanalizowad:



możliwe zagrożenia, by procedury były adekwatne do sytuacji,



parametry opisane w tym poradniku,



wymagania przepisów (w tym innych niż przeciwpożarowe).

W przypadku zbieżności kilku przepisów nakazujących ujęcie

sposobów postępowania w kilku różnych dokumentach - najlepiej

opracowad procedury wspólne i umieścid je w dokumencie, który wymaga

dodatkowych uzgodnieo (np. z odpowiednimi organami administracji

publicznej). W pozostałych dokumentach można zamieścid odnośniki do

dokumentu „głównego” lub też te same procedury wpisad we wszystkich

wymaganych dokumentach. Pierwsze rozwiązanie ma swoje zalety

– umieszczenie procedur tylko w jednym dokumencie powoduje, że zmiana

tych procedur nie wymaga zmiany kilku dokumentów.

W przypadku obowiązywania w firmie kilku procedur – należy

sprawdzid czy ta sama osoba nie ma już wyznaczonych innych obowiązków.

Najłatwiej można to sprawdzid sporządzając wykaz osób funkcyjnych

uzupełniony o wyznaczone dla nich zadania.

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 23

KTO MOŻE OPRACOWAD SPOSOBY POSTĘPOWANIA

Zgodnie z ustawą o ochronie przeciwpożarowej [1] czynności

z zakresu ochrony przeciwpożarowej mogą wykonywad osoby posiadające

odpowiednie kwalifikacje.

Dalej ustawa mówi, że osoby wykonujące czynności z zakresu

ochrony przeciwpożarowej, polegające na zapobieganiu powstawaniu

i rozprzestrzenianiu się pożaru, niezatrudnione w jednostkach ochrony

przeciwpożarowej,

(…)

powinny

posiadad

wykształcenie

wyższe

i ukooczone szkolenie specjalistów ochrony przeciwpożarowej albo mied

wykształcenie wyższe na kierunku inżynieria bezpieczeostwa pożarowego

lub tytuł zawodowy inżyniera pożarnictwa lub uzyskad uznanie kwalifikacji

do wykonywania zawodu inżyniera pożarnictwa w toku postępowania

o uznanie nabytych w paostwach członkowskich Unii Europejskiej,

w paostwach członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym

Handlu (EFTA) - stronach umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym

lub w Konfederacji Szwajcarskiej kwalifikacji do wykonywania zawodu

regulowanego - inżyniera pożarnictwa. Osoby te, wykonujące czynności

wyłącznie w zakresie wynikającym z art. 4 ust. 1 ustawy, powinny posiadad

co najmniej wykształcenie średnie i ukooczone szkolenie inspektorów

ochrony przeciwpożarowej lub mied tytuł zawodowy technika pożarnictwa

lub uzyskad uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodu technika

pożarnictwa w toku postępowania o uznanie nabytych w paostwach

członkowskich

Unii

Europejskiej,

w

paostwach

członkowskich

Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronach umowy

o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub w Konfederacji Szwajcarskiej

kwalifikacji do wykonywania zawodu regulowanego - technika pożarnictwa.

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 24

JAK ZAPOZNAD ZE SPOSOBAMI POSTĘPOWANIA

Powyższe zagadnienie jest bardzo często (żeby nie powiedzied

zawsze) pomijane w instrukcjach. Sporadycznie autorzy wskazują sposoby

zaznajamiania z procedurami postępowania. Problemu nie ma w obiektach,

w których w doskonałej większości przebywają stali użytkownicy

– ci powinni byd zapoznawani z nimi w trakcie wymaganych szkoleo.

Sprawa się komplikuje, gdy obiekt „eksploatują” goście (w hotelach), klienci

(w marketach), petenci (w urzędach), kibice (w obiektach sportowych), fani

(na koncertach) czy widzowie (np. w kinach).

Stan prawny w Polsce jest taki, że w obiektach należy w widocznym

miejscu umieścid instrukcję postępowania na wypadek pożaru. Czy takie

rozwiązanie gwarantuje bezpieczeostwo użytkownikom? Ja twierdzę, że

nie!

Hotele w Polsce od dawna przyjmują standardy zagraniczne – taką

instrukcję (sporządzoną w kilku językach – co najmniej w polskim,

angielskim, niemieckim i francuskim) znajdziemy w pokojach hotelowych

wraz z folderem reklamowym, a na drzwiach wyjściowych z pokoju – plan

piętra z zaznaczoną lokalizacją danego pokoju oraz z sugerowanym

kierunkiem ewakuacji (często z piktogramami wskazującymi pożądane

zachowanie w przypadku zadymienia).

W pozostałych obiektach wymienionych w pierwszym akapicie tego

rozdziału pojęcie zapoznawania użytkowników z procedurami nie istnieje

– temat nie jest regulowany, gdyż jest bardzo kłopotliwy.

Swego czasu opracowałem procedurę zaznajamiania ze sposobami

postępowania w hali sportowej, w której przewidziałem procedurę

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 25

zapewniającą zapoznanie z procedurami obowiązującymi w przypadku

zagrożenia. Pomysł opierał się na odtwarzaniu przed rozpoczęciem każdych

zawodów komunikatu, w którym kibice mieli byd instruowani o zasadach

obowiązujących po ogłoszeniu ewakuacji – wysłuchanie dwuminutowego

komunikatu nikomu przecież nie zaszkodzi – prawda?

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 26

INNE PRZEPISY WYMAGAJĄCE OPRACOWANIA PROCEDUR

Obowiązek określania sposobów postępowania na wypadek pożaru

(lub innych zagrożeo) znalazł się również w przepisach innych niż

przeciwpożarowe. Poniżej prezentuję listę znanych mi aktów prawnych,

w których obowiązek taki został zapisany:

- przedsiębiorcy wykonujący działalnośd gospodarczą w zakresie

wytwarzania materiałów wybuchowych, broni, amunicji oraz wyrobów

o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym zobowiązani są do

sporządzenia planu postępowania na wypadek zagrożenia życia lub

zdrowia ludzkiego, mienia oraz środowiska naturalnego – taki

obowiązek wynika z rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia

8 listopada 2002r. w sprawie wymagao, jakim powinien odpowiadad

plan postępowania na wypadek zagrożenia życia lub zdrowia

ludzkiego, mienia oraz środowiska naturalnego (Dz. U. z 2002r. Nr 194,

poz. 1632) [7],

- dyrektorzy muzeów zobowiązani są do sporządzenia planów ewakuacji

zbiorów – na podstawie rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa

Narodowego z dnia 1 grudnia 2008r. w sprawie zabezpieczenia zbiorów

w muzeach przed pożarem, kradzieżą i innym niebezpieczeostwem

grożącym zniszczeniem lub utratą zbiorów oraz sposobów

przygotowania zbiorów do ewakuacji w razie powstania zagrożenia

(Dz. U. z 2008r. Nr 229, poz.1528) [10],

- organizatorzy imprez masowych zobowiązani są do opracowania

instrukcji postępowania w przypadku powstania pożaru lub innego

miejscowego zagrożenia w miejscu i w czasie imprezy masowej – na

podstawie art. 6 ust. 4 ustawy o bezpieczeostwie imprez masowych [3].

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 27

W 1998 roku Minister Zdrowia i Opieki Społecznej w swoim

(nieobowiązującym już dzisiaj) Zarządzeniu [11] wydanym na podstawie

rozporządzenia

1

Ministra Spraw Wewnętrznych [9] określił dokumenty

wchodzące w skład planu ewakuacji osób w przypadku powstania pożaru,

klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia. Zarządzenie

dotyczyło obiektów opieki zdrowotnej i jest doskonałym materiałem

pomocniczym do opracowywania procedur w szpitalach i innych obiektach

o podobnym charakterze. W dokumentach ewakuacyjnych należało

określid między innymi:

- kierunki ewakuacji osób z poszczególnych pomieszczeo,

- rozmieszczenie ewakuowanych osób wraz z określeniem liczby

pacjentów w pomieszczeniach docelowego miejsca ewakuacji,

- katalog zadao przewidzianych do realizacji z uwzględnieniem osób

zobowiązanych do ich wykonania, czasu realizacji, sposobów

powiadamiania osób odpowiedzialnych, numerów telefonów itp.,

- dwa warianty realizacji zadao (w czasie godzin i po godzinach pracy),

- kolejnośd ewakuacji pacjentów,

- katalog stanowisk zatrudnionych osób z uwzględnieniem ilości

(na

poszczególnych

zmianach)

oraz

zadao

ewakuacyjnych

przewidzianych do realizacji dla każdego pracownika,

- szczegółowe rozliczenie pacjentów przewidzianych do ewakuowania

(liczba łóżek szpitalnych, liczba osób o ograniczonej zdolności

poruszania się),

1

rozporządzenie zostało pośrednio uchylone w związku ze skreśleniem art. 13 ust. 1 pkt. 1 ustawy o ochronie

przeciwpożarowej w roku 1998

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 28

- katalog

sprzętu

niezbędnego

do

prowadzenia

ewakuacji

z uwzględnieniem potrzeb, stanu posiadania, braków (ewentualnych

nadwyżek), źródeł uzupełnienia braków, osób odpowiedzialnych za

dostarczenie brakującego sprzętu.

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 29

PODSUMOWANIE I WNIOSKI

Mam nadzieję, że objętośd tego poradnika nie zniechęciła Cię do jego

przeczytania. Pisząc go nie sądziłem, że będzie taki obszerny, ale chciałem

pokazad Ci (w miarę moich możliwości) wszystkie aspekty mające wpływ na

konstrukcję sposobów postępowania.

Nie należy zapominad o okresowej weryfikacji sposobów.

Odpowiedniej wiedzy mogą dostarczyd samodzielne lub wspólne z PSP

dwiczenia mające na celu praktyczne sprawdzenie organizacji i warunków

ewakuacji. Obowiązek przeprowadzania próbnej ewakuacji od wielu lat

funkcjonuje w prawodawstwie paostw zachodnich. W Polsce od roku 2003

obowiązek ich przeprowadzania ciąży na właścicielu lub zarządcy obiektu

zawierającego strefę pożarową przeznaczoną dla ponad 50 osób, będących

jej stałymi użytkownikami

2

(obecnie po nowelizacji przepisu wyłączone z

tego obowiązku są obiekty ZL IV).

Jak wynika z przedstawionego materiału proces określania

i weryfikacji sposobów postępowania jest skomplikowany i wymaga dużej

wiedzy organizacyjnej, technicznej oraz znajomości przepisów (nie tylko

przeciwpożarowych).

Skutecznośd sposobów będzie jednak niewielka, gdy personel

(i ochrona) nie zostanie z nimi zapoznany. Jak wskazano na początku

poradnika, w instrukcji bezpieczeostwa pożarowego należy opracowad

zasady i sposób zaznajamiania użytkowników budynku z jej treścią, a co za

tym idzie również ze sposobami postępowania na wypadek pożaru.

2

obecnie obowiązek wynika z §13 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji [5]

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 30

Podkreślid należy, że proces szkoleo powinien byd ciągły. Cały

personel, łącznie z pracownikami zatrudnionymi w niepełnym wymiarze

godzin, personelem sprzątającym i wykonawcami budowlanymi musi byd

zaznajomiony z działaniami, jakie należy podjąd na wypadek pożaru.

Szkolenie to powinno obejmowad między innymi przejście różnych dróg

ewakuacyjnych, zasady działania instalacji i urządzeo przeciwpożarowych

oraz zapoznanie z dźwiękiem alarmu pożarowego.

Dopiero zapoznanie personelu z zasadami postępowania na

wypadek pożaru, uwzględniającymi wszystkie czynniki, które mogą mied

wpływ na ich kształt (i przedstawionymi w niniejszym poradniku) można

uznad spełnienie wymagao przepisów przeciwpożarowych.

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 31

NOTA DLA PREWENTYSTY

Sprawdzenie w trakcie czynności kontrolno-rozpoznawczych

poprawności procedur postępowania, ich znajomości i realności ich

realizacji jest bardzo trudna. Należałoby wcześniej posiąśd wiedzę, o której

pisałem w poradniku, a jak widad nie jest to krótkotrwały proces.

Owszem, można pokusid się o przepytywanie pracowników ze

znajomości procedur, ale Ci zaskoczeni pytaniem nie potrafią nawet

wskazad prawidłowego numeru alarmowego do straży pożarnej – obecnie

najczęściej podają 112, gdyż tu trudniej o pomyłkę, bo jest ogólnym

numerem ratunkowym (przy okazji warto wspomnied, że taka filozofia

przyświecała jego wprowadzaniu). Często też zaskoczenie nie pozwala na

prawidłowe wskazanie najbliższego wyjścia ewakuacyjnego. Chod z drugiej

strony czy może byd coś bardziej zaskakującego niż pożar czy alarm

bombowy? Skoro nie potrafią udzielid odpowiedzi w sytuacji bez

zagrożenia… to nie jest najlepiej z tą znajomością procedur.

Najłatwiej sprawdzid procedury i mające je zrealizowad osoby

poprzez przeprowadzenie praktycznych prób ewakuacyjnych. Analiza

instrukcji bezpieczeostwa pożarowego w tym zakresie to tylko wstęp

– można jedynie sprawdzid czy procedury nie kooczą się na standardowych

zapisach o obowiązku powiadomienia osób zagrożonych, straży pożarnej

i podejmowaniu prób gaszenia pożaru przy pomocy gaśnic lub hydrantów

wewnętrznych oraz czy uwzględniają obecnośd w obiekcie systemu

sygnalizacji pożarowej i dźwiękowego systemu ostrzegawczego.

Jak opracować

wykonalne procedury postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia?

Kamil Kwosek

WWW.KATALOGPPOZ.PL

Ochrona przeciwpożarowa w jednym miejscu!

strona 32

PRZEPISY KRAJOWE

[1]

Ustawa o ochronie przeciwpożarowej z dnia 24 sierpnia 1991r.
(tekst jednolity: Dz. U. z 2002r. Nr 147, poz. 1229 z późniejszymi zmianami)

[2]

Ustawa o ochronie osób i mienia z dnia 22 sierpnia 1997 roku
(tekst jednolity: Dz. U. z 2005r. Nr 145, poz. 1221)

[3]

Ustawa o bezpieczeostwie imprez masowych z dnia 20 marca 2009r.
(tekst jednolity: Dz. U. z 2009r. nr 62, poz. 504 z późniejszymi zmianami)

[4]

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
z 13 sierpnia 2009r. w sprawie zakresu instrukcji postępowania w przypadku
powstania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia w miejscu i w czasie
imprezy masowej (Dz. U. z 2009r. Nr 135, poz. 1113)

[5]

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
z 7 czerwca 2010r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych
obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z 2010r. Nr 109, poz. 719)

[6]

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie
warunków technicznych, jakim powinny odpowiadad budynki i ich usytuowanie
(Dz. U. z 2002r. Nr 75, poz. 690 z późniejszymi zmianami)

[7]

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 8 listopada 2002r. w sprawie
wymagao, jakim powinien odpowiadad plan postępowania na wypadek
zagrożenia życia lub zdrowia ludzkiego, mienia oraz środowiska naturalnego
(Dz. U. z 2002r. Nr 194, poz. 1632)

[8]

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia
18 grudnia 1998r. w sprawie określenia szczegółowych zasad współpracy
specjalistycznych uzbrojonych formacji ochronnych z Policją, jednostkami
ochrony przeciwpożarowej, obrony cywilnej i strażami gminnymi (miejskimi)
(Dz. U. z 1998r. Nr 161, poz. 1108)

[9]

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 28 maja 1992r. w sprawie
zasad nadzoru nad ochroną przeciwpożarową w gospodarce narodowej
(Dz. U. z 1992r. Nr 47, poz. 216)
Uwaga! Rozporządzenie uchylone.

[10]

Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia
1 grudnia 2008r. w sprawie zabezpieczenia zbiorów w muzeach przed pożarem,
kradzieżą i innym niebezpieczeostwem grożącym zniszczeniem lub utratą
zbiorów oraz sposobów przygotowania zbiorów do ewakuacji w razie powstania
zagrożenia (Dz. U. z 2008r. Nr 229, poz.1528)

[11]

Zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 25 lutego 1998r.
w sprawie opracowania planów ewakuacji osób w przypadku powstania pożaru,
klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia w zakładach opieki
zdrowotnej, dla których Minister Zdrowia i Opieki Społecznej jest organem
tworzącym lub sprawującym nadzór (Dz. Urz. MZiOS z 1998r. Nr 2, poz. 3)
Uwaga! Zarządzenie uchylone.